Ο Kevin Costner στο OneMan για το πιο φιλόδοξο γουέστερν της καριέρας του

Ο Kevin Costner δεν είναι κανένας τυχαίος όταν μιλάμε για γουέστερν. Για την ακρίβεια, θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί πως είναι η απόλυτη αυθεντία στο σύγχρονο Χόλιγουντ, καθώς κανείς δεν φτάνει τη δική του εμπλοκή με το είδος – τόσο ως σκηνοθέτης όσο κι ως ηθοποιός.

Το Χορεύοντας με τους Λύκους ήταν και θα είναι για πάντα ένα αληθινό classic, κι όχι μόνο επειδή στην εποχή του το 4ωρο έπος κέρδισε 7 Όσκαρ, αλλά επειδή έφερε στο mainstream ιστορίες που εμπλέκουν τους αυτόχθονες της Αμερικής με ένα τρόπο που το Χόλιγουντ σπανίως είχε αγκαλιάσει νωρίτερα.

Το Open Range πρόσφατα αποτέλεσε ένα άλλο είδος παραδοσιακού γουέστερν, ενώ πολλοί ρόλοι του Costner έχουν εξερευνήσει διαφορετικές χροιές και τάσεις που συναντάμε εκεί: Από το κυνήγι παρανόμων του Wyatt Earp μέχρι τον πάτερ-φαμίλια στο νεο-γουέστερν Yellowstone.

Όμως όλα αυτά έμοιαζαν απλώς να προετοιμάζουν τον Costner για το πιο μεγάλο, το πιο φιλόδοξο και το πιο προσωπικό από όλα του τα σχέδια – το επικό Horizon, μια ensemble ιστορία δεκάδων ηρώων πάνω στη γέννηση της Αμερικάνικης Δύσης, απλωμένη σε 12 ώρες ή αλλιώς, σε 4 ταινίες. Με τις 2 πρώτες να είναι έτοιμες και την 3η να έχει μόλις αρχίσει να γυρίζεται.

Είναι αυτή η μεγαλύτερη λευκή επιταγή του σύγχρονου Χόλιγουντ; Περίπου – εξάλλου ο Costner γύρισε τις ταινίες με προσωπική του χρηματοδότηση, λες κι όλη του την καριέρα την έβαλε παρακαταθήκη ώστε να μπορέσει να απλώσει στο πανί το Horizon, όσο μεγαλεπήβολο το είχε οραματιστεί. Ακόμα περισσότερο, θα μπορούσαμε να πούμε, μιας και η αρχική του ιδέα πίσω στο 1988 αφορούσε μια πολύ πιο μαζεμένη ιστορία που τελικά εξαπλώθηκε σε ένα στόρι με αμέτρητα κινούμενα μέρη.

Το πρώτο μέρος του Horizon έκανε πρεμιέρα στο πρόσφατο φεστιβάλ των Καννών μάλιστα, όπου ο καλλιτεχνικός διευθυντής Thierry Fremaux πάντα θέλει να προσκαλεί εξέχοντες δημιουργούς του παραδοσιακού Χόλιγουντ – από τον George Lucas ως τον Tom Cruise και ναι, στον Kevin Costner.

Καθώς το Horizon: An American Saga – Chapter 1 κυκλοφορεί και στις ελληνικές αίθουσες, ακούσαμε τον ίδιο τον Costner να εξηγεί πώς προσέγγισε και πώς δημιούργησε το πιο φιλόδοξο γουέστερν της καριέρας του. Αλλά και το τι σημαίνει το να λέει γουέστερν ιστορίες, και πώς συνδέονται με την αιματηρή αλήθεια για το πώς χτίστηκε η Αμερική – και σε βάρος ποιων.

Το αμερικάνικο γουέστερν ως ένα παγκόσμιο είδος

Νομίζω ότι οι ταινίες έχουν πάντα την ευκαιρία να φέρουν κοντά τους ανθρώπους. Δεν είμαστε και τόσο διαφορετικοί. Ίσως να μην μοιραζόμαστε την ίδια γλώσσα ή τα ίδια έθιμα, αλλά αν σκεφτείς τις ΗΠΑ ας πούμε, δεν είναι πραγματικά τόσο παλιά χώρα σε σύγκριση με τον υπόλοιπο κόσμο. Είναι περίπου 400 χρόνων.

Τα πήγαινε αρκετά καλά η Αμερική χωρίς εμάς. Και τελικά εγκαταστάθηκαν εκεί Ευρωπαίοι, άνθρωποι που έρχονταν από όλο τον κόσμο.

Αν κατάφεραν να διασχίσουν τον Ατλαντικό είναι επειδή άρχισαν να καταλαβαίνουν ότι υπήρχε μια υπόσχεση εκεί. Ότι υπήρχε μια γη τόσο μεγάλη, ότι θα μπορούσαν να έχουν αυτό που δεν είχαν στην Ευρώπη. Ήταν σαν… ο Κήπος της Εδέμ. Και υπήρχε ένας λαός εδώ που ανθούσε για 15.000 χρόνια. Αυτές οι δύο ιδέες ήρθαν σε σύγκρουση και η ιστορία μας ασχολείται με αυτό.

Το Horizon ως ένα έπος σε 4 μέρη και 12 ώρες

Όταν κάνω μια ιστορία, δεν θέλω να σταματήσω μέχρι… μέχρι να τελειώσει. Και όταν την κοιτάζω, προσπαθώ να καταλάβω τι ήταν. Και αυτή εδώ ήταν πραγματικά ένα ταξίδι. Δεν είναι μια ταινία πλοκής.

Η σκέψη μου ήταν να μην περιμένω να δω αν η πρώτη ήταν επιτυχημένη.

Πιστεύω στην αφήγηση αυτής της ιστορίας. Κι ο μόνος τρόπος για να γίνει αυτό επιτυχημένα, στο μυαλό μου, είναι να είναι ολοκληρωμένη. Ξέρεις, σε όλους μας δίνονται κραγιόνια στο σχολείο και ο καθένας μας φτιάχνει μια εικόνα και μοιάζει διαφορετική από των άλλων. Υπάρχουν τόσοι διαφορετικοί σκηνοθέτες, και καθένας έχει άλλο τρόπο να σχεδιάζει. Απλά το κάνω λίγο διαφορετικά.

Το Χορεύοντας με τους Λύκους χρειάστηκε 106 μέρες για να γυριστεί. Το Wyatt Earp πήρε περίπου 113. Κάναμε το Horizon σε 52 μέρες.

Η υποδοχή στις Κάννες και το παρατεταμένο χειροκρότημα

Δεν ήμουν πραγματικά προετοιμασμένος για το τι ήταν οι Κάννες.

Είχα ακούσει ότι χειροκροτούν μετά, ότι τιμούν τους σκηνοθέτες, αλλά το χειροκρότημα συνεχιζόταν και υπήρξε μια στιγμή όπου αιφνιδιάστηκα. Υπήρξε μια στιγμή που προσπάθησα να κλείσω το θόρυβο. Μπορούσα να δω τα χέρια των ανθρώπων να χειροκροτούν. Μπορούσα να δω τα στόματά τους να κινούνται. Αλλά δεν μπορούσα να τους ακούσω. Έτσι, απλά πήγα πίσω στο χρόνο και κάπως… σκέφτηκα όλα αυτά που με οδήγησαν σε αυτή τη στιγμή. Τους συναδέλφους μου. Τα παιδιά μου.

Τελικά ο θόρυβος επέστρεψε, και ήρθε η ώρα να πω κάτι. Και φλυάρησα. Δεν είμαι σίγουρος τι είπα τελικά. Ήταν μια στιγμή για μένα, οπωσδήποτε. Αλλά είναι και μια στιγμή για τους συναδέλφους μου. Όλοι περπατούσαν αυτό το κόκκινο χαλί. Ήταν εκπληκτικά όμορφα.

Η σημασία της εκπροσώπησης των αυτόχθονων στην ιστορία και στο σύγχρονο Χόλιγουντ

Δεν είναι μια μεγάλη κίνηση. Είναι μια αυθεντική κίνηση. Μου φαίνεται προφανές. Και κάνει την ταινία καλύτερη.

Δε μπορείς να πεις την Ιστορία της Δύσης αν δεν πεις πρώτα την ιστορία των Πρώτων Ανθρώπων. Ρίξαμε τον τρόπο ζωής τους στο χάος. Και ποτέ δεν ανέκαμψαν στο σημείο που ήταν πριν. Το γνωρίζω αυτό, αλλά γνωρίζω και ανθρώπους που ήρθαν σε αυτή τη χώρα με την επινοητικότητα που απαιτείται για να χαράξουν μια ζωή.

Αυτή η σύγκρουση απλά έριξε αυτούς τους δύο πολιτισμούς στο χάος. Και ήταν ένας μονόπλευρος αγώνας. Δεν ήταν δίκαιο. Και δεν είμαι εδώ για να ανακαλύψω την Ιστορία ή να διορθώσω τα πράγματα, αλλά το ελάχιστον είναι ότι δεν μπορώ να κάνω μια ταινία για την Αμερικανική Δύση, αν οι αυτόχθονες δεν εμπλέκονται.

Δεν υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ των ανθρώπων. Τα ίδια πράγματα μας κάνουν να γελάμε. Μας κάνουν να κλαίμε. Κλαίμε γι’αυτό που έχουμε χάσει. Νοσταλγούμε αυτά που μας αρέσουν. Αν επενδύεις στη συμπεριφορά, δεν έχει σημασία τι αιώνα ή τι δεκαετία επιλέγεις για να γυρίσεις μια ταινία. Μπορείς να βρεις εκεί τον εαυτό σου. Και αυτή είναι μια υποχρέωση μιας ταινίας.

Δεν προσποιούμαι ότι είμαι αυτόχθων Αμερικανός. Αλλά μην ξεχνάτε ποτέ ότι οι αυτόχθονες Αμερικανοί έγιναν εμπόδια για αυτούς που ήρθαν εδώ. Πώς συνέβη αυτό στην ίδια τους τη χώρα; Έπρεπε να τρέξουν για τη ζωή τους. Έπρεπε να τρέξουν για να σωθούν. Έπρεπε να προστατέψουν τον τρόπο ζωής τους, τη θρησκεία τους, τα παιδιά τους – και αυτό δεν μπορεί ποτέ να ελαχιστοποιηθεί. Τα δακτυλικά μας αποτυπώματα βρίσκονται παντού πάνω σε αυτό.

Δεν χρειάζεται να ντρεπόμαστε. Αλλά πρέπει να αναγνωρίσουμε την ομορφιά αυτού του πολιτισμού, των ανθρώπων που ζούσαν σε ένα επίπεδο ισορροπίας και αρμονίας πριν έρθουμε εμείς. Πριν βάλουμε αυτό τον πρώτο πάσσαλο στο έδαφος. Και αυτό θα είναι πάντα η Ιστορία μας.

Η πρώτη ιδέα το 1988 και το πώς άλλαξε στο πέρασμα του χρόνου

HORIZON

Το 1988 το Horizon ήταν μια ενιαία ταινία, και όταν δεν ήμουν σε θέση να γυρίσω αυτή τη μία, αποφάσισα να γυρίσω άλλες τέσσερις. H λογική αυτή είναι καθαρά αμερικανική, νομίζω. Και αυτό που έκανα ουσιαστικά ήταν να επανασχεδιάσω την πρώτη ταινία, λέγοντας μια ιστορία με τον τρόπο με τον οποίο γίνονται πολλά γουέστερν.

Ξεκινάει με μια πόλη… είναι πάντα μια πόλη. Ξεχνάμε ότι οι άνθρωποι που ήταν εκεί πρώτοι, υπήρχε κατευθείαν ένα διακύβευμα για το ίδιο το έδαφος. Γι’αυτό η πρώτη εικόνα που έχουμε στο Horizon είναι ένας πάσσαλος που μπαίνει στο έδαφος, και βγαίνουν έξω μυρμήγκια. Ήταν μια μεταφορά, και πάλι, για το χάος από το οποίο ξεκινήσαμε.

Είχα την ευκαιρία να σκεφτώ… Ας μιλήσουμε για το πώς ξεκίνησε το Ντένβερ, πώς το Τούσον, πώς ξεκίνησε το Σαν Φρανσίσκο, το Σεντ Λούις. Εκτοπίσαμε ανθρώπους για να γίνει αυτό. Πρέπει να ειπωθεί αυτό. Γι’αυτό και ήθελα πραγματικά να να ξεκινήσω από την αρχή. Πήρα λοιπόν τους χαρακτήρες της αρχικής ιστορίας και επανασχεδίασα 8-9 από αυτούς, έτσι ώστε να υπάρχει μια πέμπτη ιστορία. Ναι, υπάρχει και μια πέμπτη ιστορία που, ίσως κάποια μέρα να φτιάξω.

Αλλά όλη αυτή η διαδικασία με οδήγησε σε μια μεγαλύτερη ιστορία. Με οδήγησε σε μια καλύτερη περιπέτεια. Αισθάνομαι ότι όλα όσα λέμε…είναι αληθινά.

Η Δύση δεν είναι μια χώρα στη Ντίσνεϋλαντ. Είναι πραγματική.

Και υπήρχαν αποφάσεις ζωής και θανάτου. Όχι μόνο κατά τη διάρκεια της ταινίας, αλλά και για μια περίοδο 200 ετών. Ο χαρακτήρας του Luke Wilson ας πούμε αποφασίζει αν θα κρεμάσουν κάποιον. Κι είναι ένας απλός άνθρωπος που εκλέγεται. Προσπάθησα να τα αγγίξω αυτά τα πράγματα. Έχουμε μια γυναίκα που κάνει μπάνιο επειδή είχε την επιθυμία να είναι καθαρή. Μια γυναίκα που τρέχει για τη ζωή της, που θα κρυφτεί κάτω από ένα κτίριο για τρεις νύχτες.

Ναι, θα φτάσουμε στις μονομαχίες με τα όπλα! Αλλά με συναρπάζει αυτό που συμβαίνει στο ενδιάμεσο.

Η ανταπόκριση των ηθοποιών στο όραμά του

Ξέρω ένα πράγμα. Δεν μπορώ να πάρω ηθοποιούς αν δεν έχω σπουδαίους ρόλους. Και οι ηθοποιοί έχουν ματαιοδοξία. Θέλουν να ζήσουν για πάντα. Και υπάρχει μόνο ένας τρόπος να το κάνεις αυτό. Είσαι σε μια ταινία που μπορεί να περιλαμβάνει αυτή την ιδέα.

Οι ταινίες μπορούν να ζήσουν για πάντα. Και οι ηθοποιοί που ήρθαν στο Horizon θα είναι μέρος αυτού για πάντα στη ζωή τους.

Τα αγαπημένα του γουέστερν και όσα του έμαθαν

Νομίζω ότι το αγαπημένο μου είναι το The Man Who Shot Liberty Valance. Είναι βασισμένο στη συγγραφή, οπότε μου αρέσει πολύ. Και νομίζω ότι το How the West was Won πυροδότησε τη φαντασία μου. Αλλά ήμουν επτά χρονών, και… αυτή είναι η ουσία των ταινιών, έτσι δεν είναι;

Για κάποιο λόγο, πηγαίνουμε και βλέπουμε αυτά τα πράγματα στο σκοτάδι. Μας πήγαιναν εκεί ως παιδιά. Είναι το μόνο μέρος που οι γονείς μας μας επιτρέπουν να πάμε μόνοι μας! Για κάποιο λόγο το σινεμά θεωρείται ασφαλές. Εκεί μάθαμε και πώς να φιλάμε, ίσως;

Από τις ταινίες ξέρουμε τη διαφορά ανάμεσα στο έντιμο και το μη έντιμο. Μάθαμε να διακρίνουμε τον ηρωισμό. Τη δειλία. Βλέπουμε ένα επίπεδο αγάπης και συμπόνοιας. Γιατί όσο ψεύτικο κι αν είναι αυτό που βλέπουμε στις ταινίες, μπορούμε να μάθουμε πολλά από αυτές.

Μαθαίνουμε ποιοι θέλουμε να είμαστε και ποιοι δεν θέλουμε να είμαστε.

*Το Horizon: An American Saga – Chapter 1 κυκλοφορεί στις αίθουσες από την Tanweer.