Το ‘Lapsis’ είναι το καλύτερο ‘Black Mirror’ που έχουμε δει εδώ και χρόνια
Ο Noah Hutton έφτιαξε το τέλειο επεισόδιο 'Black Mirror' χωρίς να το ξέρει.
- 15 ΝΟΕ 2020
Ο Noah Hutton έχει κάνει κυρίως ντοκιμαντέρ. Δύο από τα πέντε μεγάλου μήκους του κιόλας έχουν περιστραφεί γύρω από τη βιομηχανία πετρελαίου και τις επιπτώσεις που επιφέρει στο περιβάλλον και τις τοπικές κοινότητες της Αμερικής. Ότι το ‘Lapsis’ εκφράζει αμηχανία για τον καταναλωτισμό και την ευκαιριακή απασχόληση που γέννησε η ψηφιοποίηση της οικονομίας στα 2000s δεν είναι έκπληξη.
Το πρώτο του φιλμ μυθοπλασίας θα είχε κανονικά την πρεμιέρα του στο ακυρωμένο λόγω κορονοϊού Φεστιβάλ SWSX αλλά, αφού έκανε στάση στο Φεστιβάλ Φαντασίας της Buncheon στη Νότια Κορέα όπου απέσπασε το Βραβείο Κοινού, έφτασε στο δικό μας Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Η ταινία είναι μία έξυπνη, ελαφρώς φουτουριστική παραβολή με ταξική συνείδηση που τοποθετείται «σε ένα παράλληλο παρόν», χωρίς όμως να απέχει ιδιαιτέρως από τον δικό μας κόσμο. Συνδυάζει τη ζοφερή πραγματικότητα του ‘Sorry We Missed You’ του Ken Loach με τον θυμό και το πνεύμα του πιο εξωφρενικού ‘Sorry to Bother You’ του Boots Riley, και τις πυροδοτεί δημιουργικά και με χιούμορ μέσω μιας νέας τεχνολογίας που θα βλέπαμε σε ένα καλό επεισόδιο του ‘Black Mirror’.
Το τελευταίο πετάει σε εμάς συνήθως κιόλας το μπαλάκι όταν θέλει να έρθουμε αντιμέτωποι με το περιθώριο που έχουμε αφήσει σε δυνητικά παρεμβατικές τεχνολογίες. Το ‘Lapsis’ πιστεύει πως έχει βρει τον πραγματικό ένοχο – έναν άνευ ηθικών φραγμών εταιρικό κόσμο που κατασκευάζει μοντέλα ευκαιριακής απασχόλησης πλασαρισμένα ως win-win, που επηρεάζει τις κρατικές αποφάσεις και γίνεται τροχοπέδη στην οργάνωση του ανθρώπινου δυναμικού.
Η απληστία του επιχειρηματικού πεδίου βέβαια δεν είναι κάποια νέα θεματολογία, όταν όμως τη βλέπουμε στη μεγάλη οθόνη σε ταινίες όπως το ‘Wolf of Wall Street’ ή το ‘Big Short’, οι παρανομίες δεν είναι συνήθως διαζευγμένες από μια σέξι παρουσίαση. Ο πρωταγωνιστής του ‘Lapsis’, ο θεατρογράφος και κινηματογραφιστής Dean Imperial στον ρόλο του Ray, απέχει έτη φωτός από αυτή.
Ο Ray είναι ένας εργάτης που συγκατοικεί με τον αδερφό του στο Queens (ένας άλλος χαρακτήρας της ταινίας τού λέει ότι δίνει ‘vibes ‘70s μαφιόζου’ και ναι, το βλέπω). Παρότι βλέπει ότι ο κόσμος σιγά-σιγά τον ξεπερνά, είναι αποφασισμένος να αντισταθεί στην τεχνολογική πρόοδο όπως η μάνα σου που αρνείται να μάθει πώς στέλνουμε SMS. Ο αδερφός του όμως πάσχει από ‘omnia’ – μία ασθένεια χρόνιας κόπωσης που κάποιοι δεν αναγνωρίζουν ως αληθινή και άλλοι εκμεταλλεύονται για να πουλάνε άχρηστα θεραπευτικά ματζούνια – και δεν φαίνεται να βελτιώνεται.
Με σκοπό να καταφέρει να τον βάλει σε ειδική κλινική, ο Ray αποφασίζει με βαριά καρδιά να ασχοληθεί με μια νέα τεχνολογία κρυπτογράφησης που έχει φέρει επανάσταση – το Quantum. Για να λειτουργεί το Quantum και να συνεχίσει την ανοδική του πορεία στην παγκόσμια οικονομία, το δίκτυο καλωδίων του πρέπει να επεκτείνεται διαρκώς, με κάθε καλώδιο να συνδέεται υποχρεωτικά στα ‘κουτιά quantum’. Αυτό μπορεί να συμβεί κυρίως με ανθρώπινα χέρια, τους ‘καλωδιωτές’. Ο Ray γίνεται ένας από αυτούς.
Το world-building του ‘Lapsis’ ζωντανεύει όταν ο Ray φτάνει στο εθνικό πάρκο όπου θα κάνει τις πρώτες του διαδρομές, και ειδικά όταν αρχίζει να συναντά πιο έμπειρους καλωδιωτές. Εκτός από τον εξοπλισμό του, έχει μαζί και ένα app που τον καθοδηγεί και τον προσκαλεί ‘να αντιμετωπίσει το επίπεδό του ως πρόκληση’. Θα διαπιστώσει σύντομα πως αυτό έχει αρκετές ερμηνείες. Καταρχάς πρέπει να προσπαθεί να προσπερνά τα ανταγωνιστικά ρομπότ που υπάρχουν στο ίδιο περιβάλλον. Αν συνδέσουν το καλώδιο που σέρνουν στην ίδια διαδρομή με τη δική του πριν από αυτόν, τότε χάνει τα χρήματα της διαδρομής. Δεν πρέπει, έπειτα, να σταματά για να ξεκουραστεί χωρίς την άδεια του app (“rest denied!11!”).
Το πρώτο μέρος του ‘Lapsis’ διατηρεί έναν εξαιρετικό ρυθμό και τόνο όσο βυθίζει τον Ray και τους θεατές στον νέο αλλά γνώριμο αυτό κόσμο, υπονοώντας μέσα από προσεγμένες εκπλήξεις πως κάτι (ακόμα πιο) νοσηρό κρύβεται πίσω από την κουρτίνα του Quantum. Ακόμη και αν το φινάλε δεν έχει το ίδιο μομέντουμ, ο Hutton έχει φτιάξει εδώ μια κοφτερή sci-fi σάτιρα επικεντρωμένη στο ανθρώπινο στοιχείο για όσους ψάχνουν απαντήσεις σε δύσκολες ερωτήσεις.
Αυτή τη φορά μας βρίσκει έτοιμους! Από το μεγαλύτερο τηλεοπτικό event της σεζόν και έναν ολότρελο Ethan Hawke, μέχρι οσκαρικών βλέψεων φιλμ και τη Νο.1 κωμωδία που θα σε ανακουφίσει, το POP για τις Δύσκολες Ώρες διαλέγει τις ταινίες και τις σειρές που θα μας σώσουν στο lockdown.