REVIEWS

Λεσβίες μοναχές και δονητές-αγαλματίδια: Μεγάλη η χάρη του Benedetta

Το Benedetta περιλαμβάνει πράγματι ένα άγαλμα της Παναγίας που μετατρέπεται σε δονητή, κι όμως ο Paul Verhoeven μοιάζει πιο εξημερωμένος εδώ.

Συμβαίνει κάτι ιδιότυπο με τον Paul Verhoeven. Πολλές από τις ταινίες του είναι από μόνες τους πολυαγαπημένες (RoboCop, Total Recall, Basic Instinct), όμως ο ίδιος ως σκηνοθέτης τους δε συζητάται τόσο συχνά ως η δημιουργική τους δύναμη. Και πριν τη μετάβασή του στο Χόλιγουντ και μετά ωστόσο, ο Verhoeven έχει μαζέψει στο παλμαρέ του μία απίστευτη σειρά ταινιών. Παρά τους συνήθεις αγώνες με τη λογοκρισία και τη χρηματοδότηση, έχει καταφέρει να εργάζεται σταθερά επί τρεις δεκαετίες και σε δύο διαφορετικές κινηματογραφικές βιομηχανίες, κάνοντας ταινίες που είναι πάντα, αναμφισβήτητα, δικές του. Το Benedetta είναι οπωσδήποτε μία ταινία Verhoeven.

Άρα όταν μιλάμε για ένα ερωτικό δράμα για δύο λεσβίες μοναχές σε μοναστήρι του 17ου αιώνα στην Ιταλία, αποκλείεται να φαντάζεσαι τη συγκρατημένη, προσεκτική αφήγηση ενός Carol ή ενός Ammonite. Αντιθέτως, το Benedetta απεικονίζει μεταξύ άλλων τη σεξουαλική ευχαρίστηση της ομώνυμης πρωταγωνίστριας (Virginie Efira) με τη βοήθεια ενός αγαλματιδίου της Παναγίας που μία συμπρωταγωνίστριά της (Δάφνη Πατακιά) έχει ακονίσει σε σχήμα δονητή.

Ο Verhoeven έχει μιλήσει για τις εκρήξεις πίστης που είχε βιώσει νεότερος. Ήταν επίσης μέλος του Jesus Seminar, της αμερικανικής ομάδας από βιβλικούς ακαδημαϊκούς και άλλους που είχε συστήσει ο Robert Funk το 1985, και ήταν μάλιστα να γυρίσει την ταινία Jesus: The Man πριν καταρρεύσει το πρότζεκτ.

Το βιβλίο Jesus of Nazareth, επίσης, που συνέγραψε το 2007 έχει κυκλοφορήσει σε πολλαπλές γλώσσες. Παρότι αγνωστικιστής ωστόσο, και πιο άφοβος με την υπονόμευση της πίστης θα φανταζόταν κανείς, στο Benedetta μοιάζει ελαφρώς εξημερωμένος.

Βασισμένο στη ζωή μιας αληθινής καλόγριας

benedetta

Εμπνευσμένη από την πραγματική ζωή της Benedetta Carlini, μιας Ιταλίδας καλόγριας του 17ου αιώνα που ισχυριζόταν ότι είχε οράματα για τον Ιησού, που τιμωρήθηκε επειδή ήταν λεσβία και στη συνέχεια κατάφερε να αποκτήσει την ιδιότητα της αγίας στην πόλη Pescia της Τοσκάνης, η ιστορία έχει όλα τα στοιχεία ενός βίντατζ Verhoeven: σεξ, βία, προδοσίες, ηθική αμφισημία, θρησκευτική υποκρισία.

Η Benedetta παραδίδεται μικρό κορίτσι στο μοναστήρι της Pescia και μαθαίνει γρήγορα πως «το σώμα είναι ο χειρότερος εχθρός» της. Η βαθιά πίστη της στον ρόλο της ως νύφη του Ιησού Χριστού θα οδηγήσει προοδευτικά σε πολύ ζωντανά οράματα με Εκείνον – ή από Εκείνον αν πιστέψεις πως τα βλέπει όντως ως αγγελιοφόρος των μηνυμάτων του – την ίδια ώρα που στη μονή καταφθάνει η νεαρή Bartolomea. Αθώα και τραυματισμένη ταυτόχρονα, η Πατακιά γίνεται εύκολα το highlight της ταινίας και φυσική αντίστιξη απέναντι στην ταγμένη στον Χριστό Benedetta, που σιγά-σιγά θα απορρίψει την ιδέα πως το κορμί της δε μπορεί να φιλοξενήσει την ηδονή.

benedetta

Όταν η Benedetta θα αποκτήσει τα ακριβοθώρητα Στίγματα, ουλές στο σώμα της που αντιστοιχούν στις πληγές του Ιησού και άρα θεωρητικά αποδεικνύουν την ξεχωριστή σχέση της μαζί Του, η Καθολική Εκκλησία θα κληθεί να αποφασίσει: Είναι πραγματικά απεσταλμένη Του ή κατασκευάζει επιδέξια ψέματα για να ανελιχθεί στην ιεραρχία της μονής;

Ο δεξιοτέχνης αλλά εξημερωμένος Verhoeven

Ο Verhoeven αποτυγχάνει κατά την εξερεύνηση του πολέμου μεταξύ σώματος και πνεύματος περισσότερο απ’ ότι πετυχαίνει, αλλά πραγματικά, με πόσο fun τρόπο! Ακόμα και στις πιο σοβαρές στιγμές του, το Benedetta σε προσκαλεί να γελάσεις με την campy εξτραβαγκάντσα του.

Ο Verhoeven υπήρξε πάντοτε δεξιοτέχνης τονικής ισορροπίας άλλωστε, και εδώ τη βρίσκεις αβίαστα. Εάν αφοσιωνόταν με την ίδια σφοδρότητα στην ψυχολογία της ηρωίδας του που φτάνει στο δικό του συμπέρασμα για το σώμα της χωρίς ποτέ να τη δούμε να κάνει μία εύλογη εσωτερική διαπραγμάτευση, θα είχαμε στα χέρια μας ένα απ’ τα πιο αιχμηρά φιλμ του σκηνοθέτη. Ο Verhoeven όμως ενδιαφέρεται τελικά για τα πιο απλά όπως για τις μακιαβελικές δυναμικές στις δομές εξουσίας, και μοιάζει πολύ ταπεινός για να υποθέσει πως μπορεί να ορίσει πιο αυστηρά το δίλημμα της ηρωίδας του.

Συνολικά είναι θετικό το πρόσημό μου για το φιλμ πάντως, αν μη τι άλλο για το πόσο αγνά διασκεδαστικό είναι σε όλη του τη διάρκεια.

Η ταινία κυκλοφορεί στις αίθουσες από το Cinobo. Αργότερα θα γίνει διαθέσιμη και στην online πλατφόρμα του Cinobo.