Maia, η καλύτερη παίκτρια σκάκι στον κόσμο
- 23 ΦΕΒ 2021
Αυτά συμβαίνουν στον κόσμο του Queen’s Gambit, όταν η πρωταγωνίστρια συναντά στην τελικό τον Ρώσο πρωταθλητή. Η τηλεοπτική σειρά του Netflix διαδραματίζεται στα φανταστικά 60s και αποτελεί προϊόν μυθοπλασίας. Το γεγονός, όμως, ότι η Σοβιετική Ένωση είχε αναπτύξει μία τόσο δυνατή σκακιστική παράδοση, ώστε οι δικοί της σκακιστές να μοιάζουν με ανίκητα ρομπότ, είναι αδιαμφισβήτητο.
Το 1997, όμως, η ήττα του υπερπρωταθλητή Garry Kasparov από έναν υπολογιστή, η πρώτη νίκη, δηλαδή, των μηχανών στη σκακιέρα άλλαξε όλα τα δεδομένα. Εκτός από τους σοβιετικούς που έπαιζαν σαν πειθαρχημένα ρομπότ, υπήρχαν πια και πραγματικά ρομπότ. Μηχανές με τόσο ισχυρή υπολογιστική δύναμη ώστε να κάνουν ρουά ματ στους ανθρώπινους αντιπάλους τους με σχετική ευκολία. Αυτή, βέβαια, ήταν μόνο η αρχή.
Μηχανές εναντίον τεχνητής νοημοσύνης
Σήμερα, εκτός από τα λογισμικά, έχουμε να αντιμετωπίσουμε και την τεχνητή νοημοσύνη. Αν πρέπει, λοιπόν, να βρεθούν κάποιοι σταθμοί σε αυτήν την πορεία, η νίκη του AlphaZero το 2017 είναι τουλάχιστον κομβική. Τι ακριβώς συνέβη τότε; Πρόκειται για την πρώτη νίκη μίας τεχνητής νοημοσύνης απέναντι σε εξειδικευμένο software.
H DeepMind (σ.σ: θυγατρική της Google) ήταν πραγματικά περήφανη για το δημιούργημα της. Είχε καταφέρει να δημιουργήσει μία τεχνητή νοημοσύνη που μπορούσε να εκτελεί τους πλέον σύνθετους, πολύπλοκους και εν τέλει φονικούς συνδυασμούς στη σκακιέρα. Είχε παρακολουθήσει τις κινήσεις από χιλιάδες πραγματικούς αγώνες για να εκπαιδευτεί. Απλά, ακόμα και έτσι, κάτι έλειπε. Τα ΑΙ μέχρι πολύ πρόσφατα έπαιζαν με έναν τρόπο που έμοιαζε «εξωγήινος».
Κάπου εδώ μπαίνει στο κάδρο η Maia – ή αλλιώς η πρώτη τεχνητή νοημοσύνη που φιλοδοξεί να μάθει από τους ανθρώπους και να παίζει ακριβώς σαν αυτούς, απλά καλύτερα. Σε αντίθεση με τα υπόλοιπα AI μέχρι στιγμής, το project των ερευνητών του Πανεπιστημίου του Τορόντο, δεν εκπαιδεύεται μόνο στις πιο επιτυχημένες κινήσεις για να κερδίσει όσο το δυνατόν συντομότερα μία παρτίδα. Μαθαίνει και από τα λάθη τους, τις ανασφάλειές τους, τις επιπόλαιες αποφάσεις που παίρνουν όταν νιώθουν υπερβολικά σίγουροι, τις απρόβλεπτες αντιδράσεις τους σε συνθήκες πίεσης.
Η Maia εκπαιδεύεται με άλλα λόγια για να γίνει σύντομα η καλύτερη παίκτρια σκάκι στον κόσμο. Μία τεχνητή νοημοσύνη που όμως θα παίζει σαν άνθρωπος και όχι σαν ρομπότ, έχοντας τη δυνατότητα να κερδίσει και τους μεν και τους δε. Ένα AI, το οποίο δημιουργήθηκε καθ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση των δικών μας πρωταθλητών αλλά πατά γερά στους δύο διαφορετικούς κόσμους: τον πραγματικό και τον ψηφιακό.
Γιατί αυτό είναι τόσο σημαντικό; Το για ποιον λόγο είναι τόσο εντυπωσιακό, μάλλον δε χρειάζεται να τον εξηγήσουμε καν, αφού η ύπαρξη μίας τεχνητής νοημοσύνης τόσο καλά εκπαιδευμένης και σύνθετης, ώστε να παίζει σκάκι όπως ακριβώς ο Kasparov, απλά καλύτερα, και όχι σαν ρομπότ, είναι κάτι που μόνο στο μυαλό του Isaac Asimov θα μπορούσε να έχει γεννηθεί. Τι κερδίζουμε, όμως, ως ανθρωπότητα από αυτό;
Στην παρούσα φάση, τα οφέλη ίσως να μην είναι ακριβώς ορατά. Πώς όμως θα σου φαινόταν η κατασκευή AI που θα βοηθούσε στις εγχειρήσεις και τις διαγνώσεις για να αποφεύγονται τα ανθρώπινα λάθη; Η Maia εκπαιδεύεται για να γίνει η καλύτερη σκακίστρια του πλανήτη σήμερα. Αύριο, μεθαύριο οι απόγονοί της είναι πιθανό να μας δώσουν λύσεις σε πραγματικά κομβικά προβλήματα – ζητήματα, δηλαδή, πολύ πιο σημαντικά από μία σκακιέρα, ζητήματα ζωής και θανάτου.
