Το ‘Wyrd Sisters’ είναι μια μεγαλειώδης, ξεκαρδιστική ωδή στο θέατρο
- 17 ΙΟΥΝ 2018
Κάθε μήνα διαβάζουμε κι από ένα βιβλίο της επικής σειράς ‘Discworld’ του Terry Pratchett. Όλο το αρχείο μπορείτε να βρείτε εδώ.
***
Μπορεί τυπικά το ‘Equal Rites’ να είναι το πρώτο βιβλίο που μας συστήνει τις μάγισσες του Discworld και έναν από τους σημαντικότερους χαρακτήρες του Pratchett, τη Granny Weatherwax, όμως το 6ο βιβλίο της σειράς είναι αυτό που αφιερώνεται εξ ολοκλήρου στις μάγισσες και μας γνωρίζει άλλα 2 μέλη της παρέας της Granny.
Τίτλος: ‘Wyrd Sisters’
Ημερομηνία έκδοσης: Νοέμβριος 1988
Σειρά: 6/41, Witches (2)
Φεύγοντας επιτέλους μακριά από τον Rincewind και τις Dungeon Dimensions που συνεχώς βρίσκει μπροστά του ο χαρακτήρας του Terry Pratchett σε προηγούμενα βιβλία, εδώ ο συγγραφέας ανοίγει νέους δρόμους και χρησιμοποιεί τον Σαίξπηρ ως εφόδιο για τη νέα του ιστορία. Μια ιστορία που μιλά για αρκετά πράγματα και το κάνει, σε μεγάλο βαθμό, αρκετά πετυχημένα.
Granny Weatherwax was often angry. She considered it one of her strong points. Genuine anger was one of the world’s greatest creative forces. But you had to learn how to control it. That didn’t mean you let it trickle away. It meant you dammed it, carefully, let it develop a working head, let it drown whole valleys of the mind and then, just when the whole structure was about to collapse, opened a tiny pipeline at the base and let the iron-hard stream of wrath power the turbines of revenge.
Ο Pratchett πιάνεται από τον Μάκβεθ αλλά και σε μικρότερο βαθμό από αρκετά ακόμη Σαιξπηρικά έργα για να παραδώσει ένα βιβλίο με μια GameofThronική ιστορία με πισώπλατα μαχαιρώματα, απογόνους και βασιλικά, μαγικά στέμματα και casual αναφορές σε μάγισσες των παραμυθιών. Ένας δούκας και η αυταρχική δούκισσά του σκοτώνουν το βασιλιά του Lancre και κάνουν δικό τους το θρόνο, αφήνοντάς τον πρώην βασιλιά να περιπλανιέται στο παλάτι ως φάντασμα και τον νεογέννητο γιο του να έρχεται στα χέρια 3 μαγισσών. Οι 3 γυναίκες αποφασίζουν να δώσουν το μωρό σε έναν περιοδεύοντα θίασο, αλλά όταν ο νέος βασιλιάς θα δυσαρεστήσει τους υπηκόους του και το ίδιο το Lancre, κάτι θα πρέπει να συμβεί και οι μάγισσες θα έρθουν αντιμέτωπες με σημαντικές αποφάσεις.
Το μυθιστόρημα καταπιάνεται με αρκετές διαφορετικές θεματικές, χωρίς όμως αυτό να το κάνει να μοιάζει φορτωμένο. Ο συγγραφέας γράφει για τις πολιτικές μιας φεουδαρχικής κοινωνίας, για βασιλιάδες και υπηκόους και στέμματα και γελωτοποιούς και φαντάσματα που κρατάνε τα κεφάλια τους. Μιλά όμως και για το θέατρο, για τη μαγεία του θεάτρου καλύτερα, για τη δύναμη των ιστοριών, τη δύναμη των λέξεων. Η Granny αντιλαμβάνεται, στην πορεία του μυθιστορήματος, το πόσο ισχυρές είναι οι λέξεις και το πόσο εύκολο είναι να αντικαταστήσουν την πραγματική ιστορία και τις πράξεις των ανθρώπων.
“How many times have you thrown a magic ring into the deepest depths of the ocean and then, when you get home and have a nice bit of turbot for your tea, there it is?”
They considered this in silence.
“Never,” said Granny irritably. “And nor have you.”
Στο βιβλίο ο συγγραφέας μοιάζει να εμπνέεται από τη ρήση “την ιστορία τη γράφουν οι νικητές”, αλλά η ευκολία με την οποία ξαναπλάθεται από την αρχή η ιστορία μέσα από τις λέξεις και γενικότερα την τέχνη είναι και ένα θέμα στο οποίο επιστρέφει συχνά ο Pratchett. Εδώ βέβαια έχουμε μια ωδή στο θέατρο και στα έργα του σημαντικότερου θεατρικού συγγραφέα όλων των εποχών και το πως αυτά έχουν επηρεάσει τη μυθοπλασία μέχρι και σήμερα, αλλά και στα υπόλοιπα έργα του η υφή της μαγείας του Discworld και οι λέξεις των χαρακτήρων του έχουν συχνά αντίκτυπο σε παρελθόν, παρόν και μέλλον ταυτόχρονα.
Το ‘Wyld Sisters’ έχει και το, ίσως, καλύτερο μέχρι τώρα καστ χαρακτήρων από τα 6 πρώτα βιβλία του Discworld. Η δυναμική, δύστροπη και αυστηρή Granny Weatherwax που γνωρίσαμε στο ‘Equal Rites’ είναι πάλι εδώ και παραμένει πρωταγωνίστρια και αυτής της ιστορίας, αλλά ο Pratchett μας συστήνει ακόμα τη Nanny Ogg, τη μητριάρχη μιας τεράστιας οικογένειας, μια καλόβολη, ευχάριστη και αστεία μάγισσα και comic relief του βιβλίου, το ακριβώς αντίθετο της Granny δηλαδή, όπως επίσης και τη Magrat, μια νεαρή γυναίκα που μαθαίνει ακόμα τους τρόπους της μαγείας, πιστεύει σε μια πιο ρομαντική εκδοχή της και δυσανασχετεί με τον ξερό, πρακτικό τρόπο που οι υπόλοιπες μάγισσες προσεγγίζουν τα μαγικά. Ο εντελώς διαφορετικό χαρακτήρας της Granny και της Nanny Ogg δημιουργεί προβλήματα ανάμεσα στις δυο τους, αλλά και τα ταυτόχρονα ισορροπεί τη “σύναξη μαγισσών” που έχουν στήσει μαζί οι 3 γυναίκες.
Humans had built a world inside the world, which reflected it in pretty much the same way as a drop of water reflected the landscape. And yet … and yet …
Inside this little world they had taken pains to put all the things you might think they would want to escape from — hatred, fear, tyranny, and so forth. Death was intrigued. They thought they wanted to be taken out of themselves, and every art humans dreamt up took them further in. He was fascinated.
Υπάρχουν βέβαια και άλλοι χαρακτήρες που κερδίζουν το ενδιαφέρον, όπως ο Fool, ο Γελωτοποιός δηλαδή του βασιλιά του Lancre, που ερωτεύεται τη Magrat και είναι περισσότερο έξυπνος από ό,τι φαίνεται, ο γιος του πρώην βασιλιά και εξαιρετικός ηθοποιός Tomjon, ο μισότρελος δούκας-που-γίνεται-βασιλιάς Felmet και η φονική σύζυγός του Lady Felmet, ο νάνος θεατρικός συγγραφέας (ο Σαίξπηρ της ιστορίας) Hwel. Ταυτόχρονα ο Pratchett μας δίνει και cameos του Death και του Librarian, που έχουν συναντήσει μέσα από τα 5 προηγούμενα βιβλία της σειράς.
Όλα τα παραπάνω, με τη βοήθεια της πένας του Pratchett, συνθέτουν ένα ιδιαίτερα κωμικό βιβλίο. Το μυθιστόρημα επιτυγχάνει να ισορροπήσει ανάμεσα στην ιστορία που θέλει να πει, μια ιστορία γεμάτη ξεχωριστούς χαρακτήρες και σπουδαίες ιδέες, με την εύθυμη, ξεκαρδιστική πλευρά των gags της. Ο συγγραφέας συνεχίζει κι εδώ να παίζει με τις υποσημειώσεις στα βιβλία του, με αυτές του ‘Wyrd Sisters’ να είναι πιο αστείες από ποτέ μέχρι τώρα.
The theater troubled her. It had a magic of its own, one that didn’t belong to her, one that wasn’t in her control. It changed the world, and said things were otherwise than they were. And it was worse than that. It was magic that didn’t belong to magical people. It was commanded by ordinary people, who didn’t know the rules. They altered the world because it sounded better.
Υπάρχουν βέβαια και στοιχεία που αποτυγχάνουν ή δε λαμβάνουν ιδιαίτερης προσοχής από το συγγραφέα. Η ιδέα του ζωντανού Lancre δεν πηγαίνει τελικά πουθενά και απλά δρα ως κίνητρο για τη Granny να ασχοληθεί με τον δούκα Felmet, ενώ στο πρώτο μισό του βιβλίου δεν ασχολούμαστε καθόλου με τον περιοδεύοντα θίασο, πράγμα που κάνει την εμφάνιση των χαρακτήρων του στο δεύτερο μισό να μοιάζει λίγο άβολη, τουλάχιστον στην αρχή.
Τα παραπάνω όμως δεν είναι σημαντικά προβλήματα για την πλοκή και το βιβλίο δε χάνει ιδιαίτερα εξαιτίας τους, κάνοντάς το ‘Wyrd Sisters’, μαζί με το ‘Mort’, ένα πολύ καλό σημείο για να ξεκινήσει κάποιος να διαβάζει Discworld.
It is true that words have power, and one of the things they are able to do is get out of someone’s mouth before the speaker has the chance to stop them.
ΤΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΤΟΥ ‘Wyrd Sisters’:
Queen Grimnir, the Impaler
Nanny Ogg
Olwyn Vitoller
Goodie Whemper
The Fool
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ