Μιλήσαμε με τον Δημήτριο Χρηστάκη, τον Έλληνα animator του νέου Spider-Man 

Από την πλευρά του θεατή, λίγες ταινίες κινουμένων σχεδίων μπορούν να μοιάζουν αυτή τη στιγμή πιο συναρπαστικές και γεμάτες εκπλήξεις και ιδέες, από ό,τι το νέο Spider-Man: Across the Spider-Verse. Μιλώντας τουλάχιστον σε ένα επίπεδο στουντιακών παραγωγών του Χόλιγουντ, εκεί όπου συχνά βασιλεύει η ασφάλεια και η φόρμουλα, το να βλέπουμε ένα φιλμ σαν αυτό, γεμάτο πιθανότητες και απιθανότητες απλωμένες στην οθόνη, μοιάζει κάπως σαν μια μικρή επανάσταση.

Και πώς είναι τότε λοιπόν, το να συμμετέχεις στη δημιουργία μιας ταινίας σαν αυτή; Όπου ένα σωρό διαφορετικές τεχνοτροπίες, ρυθμοί και διαθέσεις ενώνονται σε ένα μεγάλο αισθητικό κρεσέντο; Για έναν animator, θα μπορούσε να υπάρξει κάτι καλύτερο;

Γι’αυτό ήρθαμε σε επαφή με τον Δημήτριο Χρηστάκη, τον έλληνα animator της δημιουργικής ομάδας του νέου αυτού πολυαναμενόμενου Spider-Man. Ο Χρηστάκης, έχοντας προϋπηρεσία ετών στο character animation, βρίσκεται τα τελευταία χρόνια ως senior character animator σε μεγάλες παραγωγές όπως το Hotel Transylvania 4, το Sea Beast και, τώρα, το Across the Spider-Verse.

Είναι εδώ –παρά τη δεδομένη φυσικά πίεση του να δουλεύεις στο σίκουελ μιας βραβευμένης με Όσκαρ, άκρως επιδραστικής ταινίας– που βρήκε και μια εντυπωσιακή ελευθερία. Ιδεών, επιρροών, στυλ. Είναι σπάνιο να ακούς πως σε μια στουντιακή παραγωγή ενθαρρυνόταν τόσο πολύ η εύρεση νέων ιδεών, αλλά να πούμε και κάτι; Το αποτέλεσμα επί της οθόνης μιλά από μόνο του.

Καθώς λοιπόν το ψιλο-απίστευτο Across the Spider-Verse κυκλοφορεί επιτέλους στις αίθουσες, ο Χρηστάκης μιλά στο OneMan για το πώς είναι να δουλεύεις σε μια τέτοια παραγωγή, τι είναι ακριβώς αυτό που συνθέτει τη δουλειά ενός animator, και το πώς έφτασε από το να βλέπει με θαυμασμό το Toy Story, στο να σχεδιάζει ο ίδιος τον Spider-Man.

Ποια ήταν η πρώτη σου επαφή με το animation, υπήρξε ένας ήρωας ή μια ταινία που σε έβαλε σε αυτό το τριπάκι;

Ήμουν κλασική περίπτωση παιδιού που ζωγράφιζε μικρός, κι αρχικά δεν σκεφτόμουν ποτέ το animation σαν επάγγελμα. Γενικά μου άρεσε η ζωγραφική, οπότε υπήρχαν διάφορες κατευθύνσεις στο μυαλό μου. Πάντα σκεφτόμουν το making of του 101 Σκυλιά της Δαλματίας, το πώς ζωγράφιζαν τις φιγούρες. Μου φαινόταν μαγικό, είχε πολύ χαρακτήρα. Αλλά ακόμα και τότε δεν ήταν κάτι που ένιωθα ότι θα το έκανα κάποια στιγμή στη ζωή μου, επαγγελματικά. Ήταν κάτι που μου φαινόταν μαγικό.

Αργότερα αφού σπούδασα στην Ελλάδα, πήγα στα ΤΕΦΑΑ, τελείωσα και μετά αποφάσισα ότι ξέρεις τι; Το αγαπάω πάρα πολύ, πάρα ζωγράφιζα παράλληλα με ό,τι έκανα. Και κάπως έτσι αποφάσισα να το κυνηγήσω πιο σοβαρά μετά τις σπουδές.

Όσο για ταινίες που με στιγμάτισαν, αυτό που μου έκανε πολλή εντύπωση ήταν το Toy Story το πρώτο, η πρώτη ταινία σε 3D. Αλλά και πάλι μου φαινόταν ως ένα μαγικό πράγμα, που ήταν τρισδιάστατο, αλλά δε σκεφτόμουν πως ήταν κάτι που θα το κυνηγήσω. Ήμουν τότε, 5η-6η δημοτικού.

Μιας που αναφέρεις δύο τόσο διαφορετικά στυλ animation, καθένας έχει φυσικά την προτίμησή του σε σχέση με το στυλ και το σχέδιο, αλλά το Spider-Verse βρήκε έναν οργανικό τρόπο να συνθέσει διαφορετικά πράγματα. Πώς είναι ως animator να δουλεύεις σε κάτι που μοιάζει τόσο ελεύθερο κι ανεξάντλητο, αισθητικά;

Υπήρχε πολλή ελευθερία είναι η αλήθεια κι αυτό γιατί δεν υπάρχει περιορισμός. Έχω διαβάσει ας πούμε άρθρα που προσπαθούν να βρουν πληροφορίες σε άσχετα πράγματα, για παράδειγμα το ότι το animation έχει γίνει σε twos. Υπάρχει η θεωρία ότι ο Miles επειδή είναι αρχάριος στην αρχή με τις κινήσεις του ήταν το animation σε twos μετά που έγινε πιο καλός στο παρκούρ, έγινε σε ones. Αλλά όχι. Το ότι εμείς κάναμε animation ανά δύο καρέ δεν έχει να κάνει με το στόρι, αλλά με την αισθητική. Κάθε απόφαση είναι καθαρά θέμα αισθητικής.

Οπότε υπήρχε ελευθερία. Να κάνεις animation σε twos, σε ones ή σε threes. Για παράδειγμα ο Hobie, ο Spider-Punk, έχει γίνει animation σε threes, γιατί χρησιμοποιείται μια τεχνική που θυμίζει κολάζ τύπου εξώφυλλο Sex Pistols. Οπότε το έκαναν με αυτό τον τρόπο. Μαζί με ένα κολάζ χαρτιού από πίσω του, αισθητικά βγάζει αυτό το στυλ το πανκ. Υπήρχε δηλαδή πολλή ελευθερία.

Εξήγησέ μας τεχνικά, τι είναι τα twos και τα threes;

Σε γενικές γραμμές οι ταινίες προβάλλονται σε 24 καρέ, δηλαδή σε ένα δευτερόλεπτο πέφτουν 24 εικόνες. Αντί εμείς να προβάλλουμε μία εικόνα ανά καρέ, θα πέσει μία εικόνα στη θέση δύο καρέ. Δηλαδή και πάλι θα δείξουμε 24 εικόνες, αλλά στα δύο πρώτα θα έχεις την ίδια εικόνα. Ή αντίστοιχα, μπορεί να κρατάει για τρία καρέ η ίδια εικόνα, αυτά είναι τα threes.

Και πάλι δηλαδή έχεις τα 24 καρέ το δευτερόλεπτο, αλλά έχεις λιγότερες διαφορετικές εικόνες. Κι αυτό δημιουργεί αυτό το εφέ σαν οπτικό τραύλισμα, την αίσθηση του stop-motion. Το οποίο είναι πολύ ελκυστικό. Βρίσκω πως με το CG, πολλές φορές η κίνηση γίνεται πολύ smooth λόγω της υπολογιστικής ισχύος που έχουμε, και χάνουμε λίγο αυτό το αρτιστίκ που είχαν τα πιο παλιά animation στην κάθε πόζα.

Ξέρεις, όταν έχεις 24 πόζες ή παραπάνω, αναγκαστικά ο υπολογιστής θα βάλει πολλά καρέ ενδιάμεσα και θα βγει κάτι πιο λείο. Ενώ όταν έχεις λιγότερες πόζες κι είσαι πιο επιλεκτικός τι θα δει ο θεατής, επιλέγεις καθαρά σα να τραβάς φωτογραφίες. Θα δείξεις μόνο τα καρέ που είναι τέλεια. Αυτό που θα πρέπει να δει ο θεατής για να περάσει ακριβώς η κίνηση που έχεις στο μυαλό σου.

Αναρωτιέμαι, στη διαδικασία της δουλειάς σου. Όταν δουλεύετε σε ένα πρότζεκτ, αναλαμβάνετε σκηνές, ή συγκεκριμένες τοποθεσίες ή χαρακτήρες ή οι ίδιοι άνθρωποι κάνουν τα πάντα; Ή λειτουργεί καθένας σε κάτι συγκεκριμένο;

Είναι μια μίξη. Σίγουρα όταν φτιάχνονται οι ομάδες έχουν μια λογική ότι ξέρουμε πως κάθε animator έχει μια δεξιότητα ή κάποια επιπλέον δυνατότητα, που μπορεί να είναι περισσότερο σε δράση ή σε περφόρμανς. Όπως είναι και με τους ηθοποιούς! Δε θα βάλεις ας πούμε τον Jason Statham να παίξει κάποια βαθιά υποκριτική, θα τον βάλεις σε σκηνές δράσης.

Έτσι είναι και με το animation, κάποιοι έχουν μια κλίση έτσι όπως σκέφτονται τις πόζες, να είναι καλύτεροι στη δράση ή στο περφόρμανς. Οπότε μπορεί κάποιες φορές, ειδικά σε ταινίες όπως αυτή, οι ομάδες να περιστρέφονται γύρω από συγκεκριμένες σεκάνς που έχουν περισσότερη έμφαση σε δράση ή στο περφόρμανς.

Και μετά, μπορεί κάποιες ομάδες να έχουν αναλάβει χαρακτήρες για να κάνουν τις πόζες ή για να υπάρχει ένας κανόνας, μια γραμμή. Αλλά από εκεί και πέρα υπάρχει αρκετή ελευθερία. Εγώ προσωπικά έκανα τα πάντα στην ταινία, έκανα animation για τους περισσότερους χαρακτήρες, έχω κάνει και περφόρμανς πολύ, και δράση. Έχει να κάνει με πολλούς παράγοντες λοιπόν, αλλά είναι μια μίξη.

Από αυτά που έκανες, υπάρχει κάτι που σου φάνηκε πιο ενδιαφέρον ή απόλαυσες περισσότερο να δουλεύεις σε αυτό;

Είναι πολλά. Γενικά είναι μια συναρπαστική εμπειρία σαν παραγωγή, κι αυτό κυρίως επειδή υπάρχουν τόσοι πολλοί χαρακτήρες σε αυτή την ταινία κι έχουν τόσο πολύ βάθος που οποιοδήποτε και να έκανες, κι είτε έκανες δράση είτε περφόρμανς, θα είχε τόσο έντονη προσωπικότητα. Ακόμα και το στυλ του Ινδού του Spider-Man με τον πανκ ή με τον Miles, είναι τελείως διαφορετικό. Η κινησιολογία, οι πόζες, ακόμα κι ο τρόπος που κάνεις το animation. Τον πανκ ας πούμε τον κάναμε σε threes και τα εφέ που βάζαμε από πίσω είχαν διαφορετικά εργαλεία. Έχει πάρα πολύ ενδιαφέρον.

Και τα κομμάτια δράσης και τα κομμάτια του περφόρμανς είναι τόσο μελετημένα, γι’αυτό και λίγο καθυστέρησε η τελική κυκλοφορία του φιλμ. Γιατί τελικά είδαν ότι είχαν πολλά πράγματα να μπουν ακόμα. Προσθέτεις πράγματα. Ξεκινάς και λες, α θα ήταν κουλ να κάνουμε κι αυτό! Και τελικά έγινε ένα μεγαθήριο.

Αυτό μου έκανε εντύπωση, το πόση ποικιλία υπήρχε μέσα και το πόσο πολύ κάθε σεκάνς και κάθε σκηνή είχε διαφορετικές ανάγκες και διαφορετικό τρόπο να σκεφτείς για τον κάθε χαρακτήρα.

Σκέφτομαι πως σε μια live action ταινίες, παρόλο που φυσικά υπάρχουν δομές και κατευθύνσεις, είναι πολύ πιο άμεσο στην πράξη να δεις κάτι που δουλεύει, να πατήσεις περισσότερο σε αυτό, να γίνει μια αλλαγή, κλπ. Στο animation φαντάζομαι είναι μια πολύ πιο δυσκίνητη διαδικασία ώστε να γίνει κάτι τέτοιο.

Ναι, είναι. Αλλά συμβαίνει πάρα πολύ, και κυρίως σε παραγωγές που υπάρχει αυτή η τελειομανία. Σκέψου, το πρώτο φιλμ πήρε Όσκαρ. Ήταν πολύ μεγάλο βάρος για όλους το ότι έπρεπε να κάνουμε κάτι καλύτερο ή ισάξιο. Και νομίζω ότι αυτό έγινε, βασικά. Είναι τρομερό το αποτέλεσμα.

Σας άγχωνε αυτό ή ήταν απελευθερωτικό; Στον κόσμο η πρώτη ταινία άρεσε επειδή είχε τα διαφορετικά στυλ, ήταν μια διαρκής έκπληξη, χρώματα… ήταν ένα απίστευτο πράγμα να βλέπεις από στούντιο. Τώρα σε αυτό σκεφτόσουν πως πρέπει να είμαι προσεκτικός ή ότι πετάω ό,τι ιδέα ή επιρροή μου έρθει;

Μια μίξη.

Στην αρχή σκέφτεσαι ότι πρέπει να ανταπεξέλθω, να κάνουμε κάτι καλό, να σκεφτώ και κάτι καινούριο. Η αλήθεια είναι οι σκηνοθέτες ήταν πολύ καλοί σε αυτό, ό,τι πήραμε σαν υλικό ήταν κάτι καινούριο, δεν ένιωθες πως κάναμε κάτι από ανάγκη. Υπήρχε το στόρι και μετά υπήρχε ελευθερία. Ήθελαν την φωνή των καλλιτεχνών. Πότε δεν υπήρχε το άγχος του να σου δίνουν πολύ συγκεκριμένες κατευθύνσεις και να πρέπει να ακολουθείς τέλεια.

Το ζητούσαν αυτό, τη διαφορετική φωνή, το κάτι καινούριο, το πώς θα μπορούσες να πεις αυτή τη σκηνή; Δεν είχαν αυτό το αυστηρό που να δημιουργεί αυτό το άγχος. Αλλά ταυτόχρονα σαν παραγωγή υπήρχε λίγο αυτή η αίσθηση ότι πρέπει να ανταπεξέλθουμε, να είναι καλό σαν το πρώτο δηλαδή. Αλλά να είναι και κάτι τελείως διαφορετικό.

Και μια τελευταία ερώτηση. Υπάρχει κάποια live action ταινία που σαν animator πάντα σκεφτόσουν ότι θα δούλευε σαν animation, κάτι που θα ήθελες να βάλεις μια δική σου επιρροή πάνω, να ξεφύγει από τον ρεαλισμό;

Η αλήθεια… η αλήθεια είναι ότι ήταν το Spider-Man. Ήθελα να δουλέψω στο Spider-Man!

*Η ταινία Spider-Man: Across the Spider-Verse (Spider-Man: Ακροβατώντας στο Αραχνο-Σύμπαν) κυκλοφορεί στις αίθουσες από την Feelgood Entertainment.