Ας ξεκινήσουμε όπως κι ο Ορέστης Ανδρεαδάκης.

Κάθε χρόνο, ανεβαίνοντας στο βήμα από το οποίο εκκινεί το ετήσιο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας, μιλάει για το πρόγραμμα, για την ταινία που ακολουθεί, (για τους χορηγούς), για την Αθήνα, για την ποίηση, για feelgood ταινίες- φέτος μίλησε για αυτά, όμως εκείνο που θυμόμαστε όλοι την επόμενη μέρα, είναι ένα άλλο σημείο της ολιγόλεπτης ομιλίας του.

Με ένταση που ανέβαινε στη φωνή του με την κάθε λέξη που επιθετικά έλεγε, μίλησε για τη μνήμη, αναφέροντας πράγματα που θα ήλπιζες πως είναι στοιχειώδη, αλλά δυστυχώς είναι κάθε άλλο παρά τέτοια. Εκκινώντας από τη φράση-κλειδί του φετινού Φεστιβάλ, “memini ergo sum” (θυμάμαι, άρα υπάρχω), αναφέρθηκε στην θεματική που διατρέχει το φετινό πρόγραμμα. (Η φράση εμφανίζεται με μικρά στοιχεία στην -φανταστική- αφίσα του Φεστιβάλ.)

Από το AIFF, αντιγράφουμε:

Ακολούθησαν ένθερμα χειροκροτήματα.

***

To “Frances Ha”, η ταινία έναρξης, είναι φανταστική. Μια ασπρόμαυρη κομεντί για τις δυσκολίες προσαρμογής και επιβίωσης μιας 27χρονης κοπέλας στη Νέα Υόρκη, μοιάζει παρόλαυτά αρκετά έξω από το χρόνο και τον τόπο ώστε να λέει αλήθειες συνολικές.

Δηλαδή ακούγεται παράδοξο, γιατί κάθε κεφάλαιο αυτής της πορείας ωρίμανσης της Φράνσις σηματοδοτείται όχι από κάποιον τίτλο ή αριθμό, αλλά από την νέα της κάθε φορά διεύθυνση, συνήθως κάπου στη Νέα Υόρκη. Όμως ο σκηνοθέτης Νόα Μπάουμπαχ χτίζει τόσο έγκυρα και λεπτομερώς το σύμπαν και τους χαρακτήρες του, που κάθε φορά καταλαβαίνεις τι σηματοδοτεί η κάθε μετακόμιση: Τη μία είναι στην κλασάτη περιοχή, την άλλη ζει ως μικροαστή, α να, εδώ είναι η επαρχία που πήγε για να αλλάξει παραστάσεις, κλπ.

“Μου αρέσουν τα πράγματα που μοιάζουν με λάθη,” λέει προς το τέλος της ταινίας η Φράνσις. Σκέφτηκα πως αν έβαζα ατάκες από ταινίες ή τραγούδια στο twitter bio μου, αυτό θα ήταν ό,τι τελειότερο.

“Είναι μια ταινία σύνθετη με μια επίφαση απλότητας,” έλεγε αργότερα ο θρυλικός κριτικός κινηματογράφου Γιάννης Μπακογιαννόπουλος, στα λίγα λεπτά που είχα την τύχη να συνομιλήσω μαζί του στο πάρτι έναρξης.

(Ο Μπακογιαννόπουλος έχει λάβει την carte blanche του Φεστιβάλ για να επιλέξει 5 κλασικές ταινίες που αποτελούν μέρος του φετινού προγράμματός του. Μη χάσετε το “The Searchers” του Τζον Φορντ, Κυριακή 22, Όπερα 1, 17.30.)

“Ωραίο ήταν,” μου είπε ένας φίλος μετά, “αλλά όχι και τίποτα τρομερό,” συμπλήρωσε. “Σαν το ‘Girls’ γυρισμένο από τον Γούντι Άλεν.” Τον κοίταξα για μια στιγμή με βλέμμα απορίας και του είπα: “Αυτό που μόλις είπες είναι α) ακριβές και β) τέλειο. Αυτό ακριβώς είναι η ταινία.”

Και είναι τέλεια. Όχι τέλεια-τέλεια, αλλά ‘τέλεια’, με την έννοια που λες κάτι ‘τέλειο’ όταν έχεις ανάγκη μια μικρή ένεση αισιοδοξίας, όχι όμως μέσα από escapism παραμυθάκια, αλλά από μια γλυκόπικρη ιστορία που θα μπορούσε κάλλιστα να έχει πρωταγωνιστή εσένα, όπου αναγνωρίζεις καταστάσεις και πρόσωπα.

***

Το Φεστιβάλ ξεκινά σήμερα για το κοινό, σε Δαναό 1-2, Όπερα 1-2, Ιντεάλ και Ταινιοθήκη. Κέντρο επιχειρήσεων είναι το βιβλιοπωλείο Ιανός στη Σταδίου, απέναντι από το Αττικόν και το Απόλλων, μια διαρκής υπενθύμιση (λες και χρειαζόταν) των ανοιχτών πληγών μας. Είναι αναπόφευκτο, ένα Φεστιβάλ τόσο άρρκητα συνδεδεμένο με την πόλη του, δε μπορεί παρά διαρκώς (και ευτυχώς) να σου υπενθυμίζει, θέλοντας και μη, πού ζεις και τί.

Οι συνεχείς διαδρομές είναι δεδομένες, για να ζήσεις αυτή τη διοργάνωση στο φουλ πρέπει να ρίξεις πολύ περπάτημα, από το ένα μέρος στο άλλο, Ακαδημίας και μετά Σταδίου και Πανεπιστημίου, μια στάση στον κάθε δρόμο, με μακρύτερο σημείο τον ‘εξωτικό’ σταθμό Πανόρμου για τον Δαναό. Πηγαινοέρχεσαι για εισιτήρια, τρέχεις να προλάβεις προβολές, τα ζυγίζεις για το αν θα δεις μια ακόμα μεταμεσονύκτια ή αν θα πας στο τάδε πάρτι, κάνεις καμιά στάση για ένα γρήγορο βρώμικο, σκάβεις τις ίδιες διαδρομές, συναντιέσαι με τις γνώριμες φάτσες από τη μία αίθουσα στην άλλη ή στο μετρό ή στις κρέπες απέναντι από τη Santa Botella.

Είναι ένα μικρό χάος αλλά με τον δικό του ρυθμό.

Χτες, στην πρεμιέρα, δεν ήταν λίγες οι στιγμές που κοίταζα τριγύρω μου την αίθουσα. Το Παλλάς είναι ένα επιβλητικό θέατρο, υπήρξαν μπόλικες φορές στη διάρκεια της προβολής του “Frances Ha” που έγειρα το κεφάλι μου πίσω και έμεινα να χαζεύω την οροφή ή τους εξώστες ή τις λεπτομέρειες στου τοίχους. Και μια τεράστια οθόνη, και κόσμος στολισμένος στην τρίχα, και όλα αυτά τα όμορφα.

Αλλά δε βλέπω την ώρα για απόψε, που το Φεστιβάλ θα ξεκινήσει κανονικά, και η χθεσινή ‘τελειότητα’ θα δώσει τη θέση της στον γεμάτο ενέργεια πανικό του επόμενου δεκαημέρου. Θα είμαστε εκεί συνεχώς.

Τρεις ταινίες για σήμερα

• Ένας πιτσιρικάς που πάσχει από Άσπεργκερς, το σκάει από το σπίτι του στο Κουίνς και ταξιδεύει στην καρδιά της πόλης ενώ έξω μαίνεται ο τυφώνας Σάντι. Το “Προσοχή Μεταξύ Κενού και Αποβάθρας” δε θα το χάσουμε απόψε. (Δαναός 1, 20.00)
• “Ντεμπούτο-σοκ”, “δίχασε τις Κάννες”, “για γερά στομάχια”. Τέτοια να διαβάζουμε! Στο Γερμανικό “Τίποτα Κακό Δε Θα Συμβεί” υποπτευόμαστε πως πολλά άσχημα πράγματα πρόκειται να συμβούν. (Ιντεάλ, 20.00)
• Ο Γιαν Γκονζάλες είναι ο αδερφός του ανθρώπου πίσω από τους M83 και στο σκηνοθετικό του ντεμπούτο στήνει ένα όργιο πολλών προσώπων, σε ένα περίεργο διαμέρισμα, με μουσική επένδυση, φυσικά, των Μ83. Ωραία. “Ραντεβού Μετά τα Μεσάνυχτα” στις 19.30 το απόγευμα (Όπερα 1), παρουσία του σκηνοθέτη στην αίθουσα.
• Επίσης, αύριο, πρόσεξε τα: “Όλα Χάθηκαν” (one man show του Ρόμπερτ Ρένφορντ, χαμένο στον ωκεανό), “Short Term 12” (το indie χιτ της χρονιάς), “Η Λιμουζίνα” (το ντεμπούτο της Δούκισσας Νομικού στη μεγάλη οθόνη), “Το Κάλεσμα” (ο πιο πετυχημένος καλοκαιρινός τρόμος στις ΗΠΑ). Επίσης, προβάλλεται και το “Frances Ha”.

Το αναλυτικό πρόγραμμα του Φεστιβάλ, στο site www.aiff.gr. Διάβασε περισσότερα tips από εμάς και από τους ανθρώπους του Φεστιβάλ.