Τα 35 καλύτερα ντοκιμαντέρ που θα δεις στο Netflix αυτή τη στιγμή

Αθλητικά διαμάντια, οσκαρικά φιλμ, αληθινά εγκλήματα, περιβαλλοντολογικές συγκινήσεις, σκάνδαλα και μερικές από τις πιο παραγνωρισμένες ταινίες των τελευταίων ετών βρίσκονται στο Netflix.

They’ll Love Me When I’m Dead

Δεν υπάρχει έλλειψη μελέτης γύρω από τον Orson Welles, όμως το ‘They’ll Love Me When I’m Dead’ του Morgan Neville προσφέρει μια φρέσκια κατανόηση του άπιαστου, πανούργου σκηνοθέτη, με μια αστείρευτη ενέργεια που θα θαύμαζε και ο ίδιος. Ο οσκαρικός δημιουργός ακολουθεί τον Welles στα 15 τελευταία χρόνια της ζωής του, όταν προσπαθούσε να ολοκληρώσει σε χαοτικές συνθήκες το ‘The Other Side of the Wind’ – μία ταινία για έναν ηλικιωμένο σκηνοθέτη που δυσκολευόταν να τελειώσει την τελευταία του, σπουδαία ταινία.

Με την αποκαλυπτική προοπτική που δίνουν συνεργάτες του Welles όπως ο Peter Bogdanovich, ο Frank Marshall, η Oja Kodar και η κόρη του, Beatrice, το ‘They’ll Love Me When I Dead’ είναι το ανείπωτο τελευταίο κεφάλαιο σε μία από τις σημαντικότερες καριέρες στην ιστορία του κινηματογράφου.

Losers

Στα σπορ όπως και στη ζωή, κανείς δεν έχει τη φιλοδοξία να είναι loser. Όπως όμως όλοι θα έχουμε μάθει επίπονα μέχρι να φύγουμε από αυτή τη ζωή, η χασούρα είναι μέρος του παιχνιδιού. Πολλές φορές μάλιστα, είναι και η μεγαλύτερή σου ευκαιρία να ωριμάσεις.

Το ‘Losers’ κάνει αυτό που δεν έχει κάνει καμία αθλητική σειρά ως τώρα – αγκαλιάζει την αποτυχία και φωτίζει τα επώδυνα γεγονότα που οδήγησαν τελικά τους αθλητές του σε καλύτερες μέρες. Από το knockout του μποξέρ Michael Bentt και το διαβόητο, παράνομο backflip της πατινέρ Surya Bonaly, μέχρι ένα επεισόδιο που κάνει για μισή ώρα το curling το πιο συναρπαστικό άθλημα στον κόσμο, κάθε στιγμή του ‘Losers’ αποδεικνύει πως αν προσπαθήσεις να κοιτάξεις τη θετική πλευρά στο φιάσκο, η επιτυχία μπορεί να βρίσκεται στη γωνία.

Shirkers

Η Sandi Tan ήταν 19 ετών και ζούσε ακόμα στη Σιγκαπούρη στις αρχές των ‘90s όταν ο μέντορας, καθηγητής και φίλος της, George Cardona, έκλεψε τις μπομπίνες της ταινίας που γύριζαν μαζί και έφυγε για την Αμερική. Παραπάνω από δύο δεκαετίες μετά, η χήρα του Cardona τής έστειλε ταχυδρομικά το υλικό που θα ονομαζόταν ‘Shirkers’ (αν είχε ποτέ ολοκληρωθεί). Και ποιος ξέρει, θα είχε ξεκινήσει έτσι η αναγέννηση του σιγκαπουριανού κινηματογράφου. Πριν το ‘Mee Pok Man’.

Αυτή είναι η εικασία και το όνειρο που αφηγείται η Tan στο non-fiction φιλμ της, σε ρεαλιστική πάντα βάση. Το σημερινό ‘Shirkers’ είναι μία σκληρή αυτοπροσωπογραφία, ένα true crime ντοκιμαντέρ, μία ελεγεία για τη Σιγκαπούρη πριν τη βιομηχανοποιήσουν οι ουρανοξύστες της, ένα ερωτικό γράμμα στο σινεμά και τη δημιουργία του. Από τις καλύτερες και πιο παραγνωρισμένες ταινίες της χρονιάς του.

Period. End of Sentence.

«Δεν κλαίω γιατί έχω περίοδο. Κλαίω γιατί δεν το πιστεύω ότι μία ταινία που αφορά την περίοδο μόλις κέρδισε ένα Όσκαρ», δήλωνε η Ινδή σκηνοθέτις Rayka Zehtabchi κρατώντας πέρσι το βραβείο Καλύτερου Ντοκιμαντέρ Μικρού Μήκους. Η ταινία αφορά ένα μικρό αγροτικό χωριό της Ινδίας, όπου οι γυναίκες έρχονται αντιμέτωπες με το στίγμα της περιόδου και της περιορισμένης πρόσβασης σε σερβιέτες. Ωστόσο, μία νέα μηχανή επιτρέπει στις γυναίκες να κατασκευάζουν μόνες τους τις σερβιέτες τους και να δώσουν τη μάχη τους για την ισότητα.

Mucho Mucho Amor

Δύσκολο να το αντιληφθούμε τα μη ισπανόφωνα κοινά, όμως ο αστρολόγος Walter Mercado υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους σταρ των Λατίνων. Με 120 εκατομμύρια θεατές στο ζενίθ του, ο Mercado ήταν μοναδικός. Αέρινος, πάντα καλοπροαίρετος στις προβλέψεις του, μια όαση ελπίδας για τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα, αντισυμβατικός όσον αφορά το φύλο του, καθολικά αποδεκτός. Γιατί όμως εξαφανίστηκε στο απόγειο της καριέρας του;

Οι απαντήσεις στο ντοκιμαντέρ που παρουσιάστηκε νωρίτερα μες στη χρονιά στο Φεστιβάλ Sundance.

Wild Wild Country

Όσο λιγότερα ξέρεις για το ‘Wild, Wild Country’ πριν το δεις τόσο το καλύτερο, για την ιστορία όμως ας αναφέρουμε ότι πρόκειται για την ανάπλαση ενός εγκαταλελειμμένου ράντσου της περιοχής του Όρεγκον από τους ακόλουθους του Ινδού γκουρού Bhagwan Shree Rajneesh. Η έκταση θα μετατρεπόταν σύντομα σε πόλο έλξης δεκάδων χιλιάδων πιστών που θα μετακόμιζαν μόνιμα εκεί με στόχο τη δημιουργία ενός καταφυγίου αφιερωμένο στον βαθύ διαλογισμό, τον ελεύθερο έρωτα και την αρμονία. Από αυτή την μοντέρνα ουτοπία περίμεναν πως θα αναδυόταν ο Νέος Άνθρωπος. Μία απελευθερωμένη από τα δεσμά του παρελθόντος και τις αναστολές της συντηρητικής κοινωνίας εκδοχή μας.

Απόπειρες δολοφονίας, δηλητηριάσεις, παρακολουθήσεις και εμπρησμοί, είναι μερικά μόνο από τα παράλογα που θα δεις να εκτυλίσσονται στην οθόνη σου σε αναμονή του Νέου Ανθρώπου. Από τους αδελφούς Chapman και Maclain Way (του επίσης ορεγκονικού ‘The Battered Bastards of Baseball’ που θα βρεις παρακάτω), σε παραγωγή των γνωστών αδελφών Duplass.

American Factory

Το φετινό Όσκαρ Καλύτερου Ντοκιμαντέρ είναι μία παραγωγή του ζεύγους Obama στο πλαίσιο της συμφωνίας τους με το Netflix και ακολουθεί την πορεία του πρότζεκτ ενός Κινέζου δισεκατομμυριούχου που άνοιξε ένα εργοστάσιο στις εγκαταστάσεις ενός εγκαταλελειμμένου εργοστασίου της General Motors και προσέλαβε δύο χιλιάδες Αμερικανούς εργάτες για να το δουλέψουν. Οι αρχικές μέρες αισιοδοξίας δίνουν τη θέση τους σε εμπόδια όταν η high-tech Κίνα έρχεται σε αντιπαράθεση με την εργατική Αμερική.

Crip Camp: A Disability Revolution

Η Camp Jened βρισκόταν λίγο πιο κάτω από το Woodstock και παρείχε σε εφήβους με αναπηρίες τη δική τους χίπικη ουτοπία στα ‘70s. Η κατασκήνωση επέτρεπε στα παιδιά να ζουν κάθε καλοκαίρι σαν να μην υπήρχε ο έξω κόσμος εκτός της φούσκας τους και αυτό πρακτικά σήμαινε ομαδικά παιχνίδια, αστεία talent shows, μαγειρέματα και εκδρομές, ισότιμες συζητήσεις γύρω από κοινωνικά ζητήματα και κανονικότατες σεξουαλικές ορμές. Αυτές οι ημέρες της κατασκήνωσης είναι μια νοσταλγική χρονοκάψουλα που θα μπορούσε από μόνη της να δώσει καύσιμο στο ‘Crip Camp’, όμως η πραγματική αφηγηματική λειτουργία της Camp Jened στο φιλμ είναι ως φυτώριο ακτιβιστών που λίγο αργότερα θα άλλαζαν τον κόσμο.

Αντίθετα με ταινίες που γέννησαν τα ‘60s και τα ‘70s με χαρακτήρες που έκαναν μεγάλα όνειρα για την ανθρωπότητα για να τα δουν σιγά-σιγά να καταρρέουν, το ‘Crip Camp’ του Netflix έχει για αληθινούς ήρωες πρόσωπα που, ενώ είχαν προεξοφληθεί ως περιττά από την κοινωνία, ήταν αυτά ακριβώς που βρήκαν τον τρόπο να αλλάξουν την ιστορία.

Η παραγωγή των Obama θα στοχεύσει στην κατηγορία Καλύτερου Ντοκιμαντέρ στα Όσκαρ του 2021.

Icarus

Η ιστορία του Ίκαρου μάς διδάσκει πως, αν πετάξεις πιο κοντά στον ήλιο απ’ όσο πρέπει, στο τέλος θα καείς. Αυτό συνέβη και με την ολυμπιακή ομάδα της Ρωσίας που το 2018 αποκλείστηκε από το μεγαλύτερο αθλητικό γεγονός του πλανήτη επειδή οι αθλητές της ήταν θετικοί στο doping. Το φιλμ που κέρδισε το Όσκαρ Καλύτερου Ντοκιμαντέρ είναι μια δουλειά του Bryan Fogel που, στην προσπάθειά του να ανακαλύψει την αλήθεια για το doping στον αθλητισμό, θα συναντήσει έναν Ρώσο επιστήμονα που θα μετατρέψει την ιστορία του από ένα προσωπικό πείραμα σε ένα γεωπολιτικό θρίλερ.

The Last Dance

Το ‘The Last Dance’ ήταν το τηλεοπτικό event του ανοιξιάτικου lockdown. Μέσα από εικόνες που είχε αποτυπώσει ένα συνεργείο με άνευ προηγουμένου πρόσβαση στη δυναστεία των Chicago Bulls κατά τη σεζόν 1997-’98, η σειρά ντοκιμαντέρ του ESPN προσέφερε ένα διορατικό, νοσταλγικό παράθυρο σε μια εποχή που οι Bulls ήταν βασιλιάδες. Must για τους φαν της ομάδας και του μπάσκετ, αλλά και για όσους θα ήθελαν να μάθουν περισσότερα για το πώς το NBA έγινε παγκόσμιο φαινόμενο.

Jim & Andy: The Great Beyond

«Η Universal αποφάσισε εκείνη τη στιγμή ότι δεν ήθελαν να επιτρέψουν να βγουν αυτά στην επιφάνεια, για να μη νομίζει ο κόσμος ότι είμαι μαλάκας».

Αυτή είναι η εξήγηση που δίνει ο Jim Carrey στην κάμερα του Chris Smith για το γεγονός ότι το υλικό του ‘Jim & Andy’ δεν είχε κυκλοφορήσει μέχρι πρόσφατα, και είναι πέρα για πέρα αλήθεια. Χρησιμοποιώντας 100 ώρες υλικού από το σετ του ‘Man on the Moon’ που είχαν γυρίσει η πρώην σύντροφος του Andy Kaufman και ο πρώην συνεργάτης του, Bob Zmuda, ο Smith αποτυπώνει τη θρυλική μεταμόρφωση του Carrey στον διάσημο κωμικό και δεν κάνει εκπτώσεις στην εξωφρενική συμπεριφορά που είχε επιστρατεύσει ο ηθοποιός για να την πετύχει.

Το γεγονός ότι αυτό το υλικό προβλήθηκε 20 σχεδόν χρόνια αργότερα μετά το ‘Man on the Moon’ μοιάζει με μια σιωπηλή αναγνώριση ότι ο Carrey δεν είναι πια αρκετά μεγάλος σταρ για να ξεφύγει από την κριτική μιας διαφορετικής κοινωνίας, υποθέτω όμως το μάθημα όμως είναι – ή χρειάζεται να είναι – ότι κανείς δεν θα έπρεπε να μπορεί να τη γλιτώσει, όσο megastar κι αν είναι μια δεδομένη στιγμή.

Dirty Money

True crime, αλλά με οικονομικά σκάνδαλα. Το αν’ θα σε αφήσει με το στόμα ανοιχτό, θα εξαρτηθεί από την πίστη σου στο καπιταλιστικό σύστημα και την εταιρική κουλτούρα. Σίγουρα και από τις γνώσεις σου σχετικά με τα σκάνδαλα που καταγράφει. Κάθε ξεχωριστή υπόθεση που αναλύει άλλωστε, από το σκάνδαλο της Volkswagen μέχρι την ανάμειξη της HSBC με καρτέλ ναρκωτικών, έχει λίγο-πολύ καλυφθεί από τον παγκόσμιο Τύπο.

Όπως όμως απέδειξε και το ‘Going Clear’ των τριών τηλεοπτικών βραβείων Emmy, το ντοκιμαντέρ του Alex Gibney που είχε μιλήσει λίγο νωρίτερα για τις αρκετά γνώριμες πρακτικές της Σαϊεντολογίας, σημασία δεν έχει να παίρνεις τον θεατή από το χεράκι για να τον πας από το κουτί Α στην κουρτίνα Β. Σε μια καθηλωτική δουλειά όπως το ‘Dirty Money’ του Netflix, το κοινό θα φύγει έχοντας διευρυμένο ορίζοντα, μέσα από ερωτήσεις που μπορεί να δοκιμάσουν την κοσμοθεωρία του.

Strong Island

Κέρδισε το Special Jury Prize στο φεστιβάλ του Sundance, αγοράστηκε από το Netflix και έφτασε μέχρι τα Όσκαρ.

Το ‘Strong Island’ είναι η ιστορία του William Ford Jr., ενός μαύρου κατοίκου του Long Island που δολοφονήθηκε το 1992 από τον Mark Riley, έναν λευκό μηχανικό. Ο τότε 19χρονος μηχανικός δεν καταδικάστηκε ποτέ για το έγκλημά του, ενώ ο Ford που περιγράφηκε ως εχθρικός και βίαιος από την αστυνομία, σκιαγραφείται τώρα από φίλους και συγγενείς ως μία προστατευτική φιγούρα που αγαπούσαν όλοι. Το δυνατό χαρτί του ‘Strong Island’ είναι ότι ενδιαφέρεται τόσο για την εξερεύνηση της ιστορίας, όσο και για τον τρόπο με τον οποίο θα στη διηγηθεί. Είναι μία αποφασιστική ματιά στην απώλεια όπως τη βιώνει ο αδερφός του Ford και δημιουργός του φιλμ, Yance Ford, και την κοινωνική αδικία του αμερικανικού συστήματος που συνδέεται συχνά με τον συστημικό ρατσισμό.

Athlete A

Ο Larry Nassar είναι ένας καταδικασμένος σεξουαλικός παραβάτης που ως γιατρός της εθνικής ομάδας των USA Gymnastics είχε παρενοχλήσει και κακοποιήσει σεξουαλικά 250 τουλάχιστον γυναίκες και κορίτσια. Το ‘Athlete A’ ακολουθεί τους ρεπόρτερ της Indianapolis Star που αποκάλυψαν τις πράξεις κακοποίησης του γιατρού, καταγράφει μαρτυρίες αθλητριών όπως της Maggie Nichols, και είναι σίγουρα ένα από τα φιλμ που θα διεκδικήσουν το Όσκαρ Καλύτερου Ντοκιμαντέρ το 2021.

The White Helmets

Το πρώτο Όσκαρ του Netflix ήταν ένα μικρού μήκους ντοκιμαντέρ που ακολουθούσε μία ομάδα άμεσης ανάγκης στην εμπόλεμη ζώνη της Συρίας. Αυτοί οι άντρες – στην προηγούμενη ζωή τους οικοδόμοι, σιδηρουργοί, ράφτες – επιβεβαιώνουν κατά τη διάρκεια των συνεντεύξεών τους την πίστη τους στην ανθρωπότητα και σε ένα καλύτερο αύριο, και γίνονται έμπνευση για να κάνουμε το ίδιο.

Cheer

Αυτοί είναι πιο σκληροί αθλητές που έχω κινηματογραφήσει”, είχε αναφέρει ο Greg Whiteley στο Wrap και δεν αναφερόταν στους αθλητές που ακολουθεί για την επιτυχημένη, αναγνωρισμένη σειρά-ντοκιμαντέρ του ‘Last Chance U’ που επίσης μπορείς να απολαύσεις στο Netflix. Μιλούσε για την πολυβραβευμένη ομάδα cheerleading από το Navarro College στο Texas που θα σε πείσει ότι το cheerleading αξίζει να γίνει ολυμπιακό άθλημα. Γιατί το cheerleading στο Navarro δεν μοιάζει με τις χορογραφίες που θα δεις να συνοδεύουν συνήθως ένα παιχνίδι στο γήπεδο. Είναι αντιπροσωπευτικό του ανταγωνιστικού cheer πρωταθλητισμού που εδώ και χρόνια έχει αναπτυχθεί σε κολεγιακό επίπεδο και, κυρίως, στο επίπεδο All-Stars. Του διαγωνισμού δηλαδή των ειδικευμένων γυμναστηρίων που φτιάχνουν αδιανόητους αθλητές. Αυτό το cheerleading έχει σπασμένα κόκαλα, μεγάλα όνειρα και ποτάμια από δάκρυα.

What Happened, Miss Simone?

Πώς μεταφέρεις τον πλούτο μιας καριέρας τόσο περίπλοκης, γεμάτης αντιφάσεις και πληθωρικής όσο της Nina Simone; Η απάντηση αποδεικνύεται σχετικά απλή: εστιάζοντας στις παραστάσεις της. Μέσα από την κομψή επεξεργασία αρχειακών ταινιών και τις επιλεκτικές συνεντεύξεις της, η Liz Garbus απεικονίζει την τραγουδίστρια και ακτιβίστρια με οικονομία και σεβασμό.

13th

Η καλύτερη δουλειά της Ava Duvernay (Selma, When They See Us) ως τώρα αναφέρεται στην 13η Τροπολογία του Αμερικανικού Συντάγματος που ορίζει πως «ούτε η δουλεία ούτε η καταναγκαστική εργασία, με την εξαίρεση της τιμωρίας εγκλήματος για το οποίο έχει ο διάδικος καταδικαστεί, δεν θα υπάρξουν στις Ηνωμένες Πολιτείες». Η DuVernay καταγράφει με νηφαλιότητα την προοδευτική εξέλιξη και ερμηνεία της τροπολογίας μέχρι τις σημερινές, δυσανάλογα μαζικές ποινικοποιήσεις της μαύρης κυρίως κοινότητας και τη συμβολή τους στη βιομηχανία των σωφρονιστικών ιδρυμάτων, φτιάχνοντας μίας ιστορικής σημασίας σύνθεση από εξομολογήσεις ακτιβιστών, πολιτικών, ιστορικών επιστημόνων και πρώην φυλακισμένων.

Making a Murderer

Η σειρά του Netflix που ξύπνησε το θηρίο και ανταμείφθηκε με τέσσερα βραβεία Emmy. Έσκασε λίγο πριν την εκπνοή του 2015, αλλά δεν ήταν πυροτέχνημα. Ήταν μια βόμβα που έδωσε διαφορετικό παλμό στην εορταστική περίοδο, κατέκλυσε τις επικεφαλίδες του παγκόσμιου Τύπου, γέννησε memes και έφτασε μέχρι τον Barack Obama. Ο Steven Avery, ένας άδικα καταδικασμένος για βιασμό Αμερικάνος, αποφυλακίζεται για να καταδικαστεί ξανά για τον φόνο της φωτογράφου Teresa Halbach μόλις μερικά χρόνια αργότερα.

Το ‘Making a Murderer’ άνοιξε ενδιαφέροντα διάλογο για το κατά πόσο αντικειμενικό είναι ως ντοκιμαντέρ – ή καλύτερα για το κατά πόσο χρειάζεται να είναι αντικειμενικό ένα ντοκιμαντέρ τελικά – η ουσία του όμως βρίσκεται στην απόδοση της δικαιοσύνης και στην αξιοπιστία των διαδικασιών που την εξασφαλίζουν. Είναι τόσες οι τρύπες στην υπόθεση του Avery που μέχρι το τέλος των 10 επεισοδίων θα εύχεσαι να έχει κάνει πραγματικά τον φόνο, γιατί αλλιώς η πραγματικότητα θα ήταν δυσβάσταχτη.

The Keepers

Μία καλόγρια δολοφονείται λίγο πριν εκπνεύσουν τα ‘60s. Oι παλιές της μαθήτριες στο καθολικό θηλέων Keough High School της διεφθαρμένης Βαλτιμόρης, ηλικιωμένες πια αλλά αποφασισμένες για αποτελέσματα, προσπαθούν να εξιχνιάσουν τον φόνο της πριν παραγραφεί το έγκλημα. Τι είχε ανακαλύψει η αδελφή Cathy; Ήταν εκπρόσωποι της καθολικής εκκλησίας πίσω από το έγκλημα;

Ενώ το ‘Making a Murderer’ προσπάθησε να αποδομήσει τα συστήματα που έχουν φτιαχτεί για να προστατεύουν τον πολίτη, το ‘Keepers’ σε αφήνει αδειανό μπροστά στην ίδια τη φύση του ανθρώπου. Μετά από μια ομαλή εισαγωγή, το δεύτερο επεισόδιο τραβάει το χαλί κάτω απ’ τα πόδια σου και επισημαίνει την έναρξη μιας οδυνηρής συνέχειας.

Wormwood

Ένα κρύο βράδυ του Νοέμβρη του 1953, ο βακτηριολόγος Frank Olson πήδηξε από τον 13ο όροφο του ξενοδοχείου Statler της Νέας Υόρκης. Όταν υπέκυψε στα τραύματά του λίγες στιγμές αργότερα, η οικογένειά του άκουσε δύο εκδοχές για τον χαμό του. Μάλλον ήταν αυτοκτονία. Μπορεί και ατύχημα. Όπως εξηγεί στην κάμερα του Erol Morris ο γιος του επιστήμονα Eric, οι δύο αυτές λέξεις δεν θα μπορούσαν ποτέ να ταιριάξουν μεταξύ τους.

Έξι δεκαετίες μετά, ο Eric είναι ένας κλινικός ψυχολόγος που άφησε στην άκρη τα γαλόνια του Χάρβαρντ για χάρη ενός αέναου κυνηγητού με την αλήθεια. Η έρευνά του αποτυπώνεται στο ‘Wormwood’ από τον βραβευμένο με Όσκαρ Morris, έναν ντοκιμαντερίστα που έγραψε ιστορία όταν η ταινία του ‘Η Λεπτή Μπλε Γραμμή’ βοήθησε στην αθώωση ενός άδικα καταδικασμένου θανατοποινίτη.

Μιλάμε για ένα αριστουργηματικό κράμα συνεντεύξεων, αρχειακού υλικού, εγγράφων, αποκομμάτων από εφημερίδες και δραματοποιημένων σκηνών με βασικό πρωταγωνιστή τον πάντα υπέροχο Peter Sarsgaard, που ζωντανεύουν έναν εφιάλτη πιθανού φόνου από τα χέρια της CIA με σκοπό τη συγκάλυψη πειραμάτων.

Το ‘Wormwood’ δεν ψάχνει μόνο να βρει αν υπάρχουν απαντήσεις στις ερωτήσεις όσων έχουν μείνει πίσω, αλλά κυρίως αναρωτιέται για το εξής: Αξίζει τελικά να τις μάθουν ή είναι μεγάλο το τίμημα;

Our Planet

Όσο η μαγευτική του φωτογραφία εξερευνά τον μπλε μας πλανήτη, το ‘Our Planet’ γίνεται ένα οπτικό θαύμα περιβαλλοντολογικού ακτιβισμού που καλεί τους κατοίκους του σε δράση πριν να είναι αργά. Αυτή η άσκηση ισορροπίας μεταξύ έξαψης και μελαγχολίας του David Attenborough είναι για όσους δεν φοβούνται τις έντονες συγκινήσεις ένα καταπληκτικό double feature με το πιο πρόσφατο ‘A Life on Our Planet’.

My Octopus Teacher

Ένας κινηματογραφιστής δημιουργεί μια ασυνήθιστη φιλία με ένα χταπόδι που ζει σε ένα υποθαλάσσιο δάσος της Νότιας Αφρικής, μαθαίνοντας δίπλα σε ένα ζώο που μοιράζεται τα μυστήρια του κόσμου της μαζί του. Κανένα ντοκιμαντέρ για τη φύση δεν σε έχει προετοιμάσει καταλλήλως για το ‘My Octopus Teacher’. Ούτε ο ίδιος ο Craig Foster ήταν προετοιμασμένος για την επίδραση της καθοδήγησης του χταποδιού στη ζωή του έξω από τον ωκεανό. Το ντοκιμαντέρ είναι ένα μάθημα για την ευθραυστότητα της ζωής και τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση

A Secret Love

Μία πρώην παίκτρια του baseball είχε κρατήσει επί 60 χρόνια κρυφό τον λεσβιακό της έρωτα με τη σύντροφό της. Όπως όμως διαπίστωσε το ζευγάρι, το coming out ακόμα και σήμερα έχει τις δικές του προκλήσεις. Η ιστορία δύο γυναικών που παρίσταναν τις φίλες για περισσότερο καιρό απ’ όσο έχουν ζήσει οι περισσότεροι που διαβάζουν αυτή τη λίστα γιορτάζεται στο ‘A Secret Love’ του Netflix και περιέχει κάτι για τους φαν του queer σινεμά, τους φαν του ‘A League of Their Own’ (“There’s no crying in baseball1!”), και τους φαν της ευτυχίας γενικότερα.

Ugly Delicious

Ο David Chang, ο διάσημος σεφ της αυτοκρατορίας εστιατορίων Momofuku, αγαπά το φαγητό και δεν αποδέχεται τον ελιτισμό που ρίχνει τις μη γκουρμέ γεύσεις στη σκάλα της γαστριμαργικής αξίας. Σε αντίθεση όμως με άλλες εκπομπές γεύσεων που στέλνουν τον παρουσιαστή τους να γυρίσει τον κόσμο και να τον μάθει μέσα από το φαγητό κάθε χώρας που επισκέπτεται, το ‘Ugly Delicious’ δεν αναζητά την αυθεντικότητα. Την απορρίπτει εντελώς απενοχοποιημένα. Για εκείνον, όπως δηλώνει, η αυθεντικότητα όπως την αντιλαμβανόμαστε είναι κάτι σαν «απολυταρχικό καθεστώς» που μας επιβάλλει τι πρέπει να μας αρέσει. Κυρίως τι δεν πρέπει να μας αρέσει. Προσεγγίζει επίσης με πολλή ευαισθησία κουλτούρες γεύσεων όπως του τηγανητού κοτόπουλου για την αφροαμερικανική κοινότητα ή της κορεάτικης κουζίνας σε λευκές χώρες, αναδεικνύοντας τους τρόπους με τους οποίους ο ρατσισμός σηκώνει ακόμα και εκεί το κεφάλι του.

Πριν από ετερόκλητα food shows του Netflix όπως το ‘Nailed It!’, το ‘Salt Fat Acid Heat’ και το ‘Street Food’, έλεγα ότι το ‘Ugly Delicious’ ήταν η μόνη εκπομπή γεύσεων που έπρεπε να δεις. Πλέον έχει άψογη παρέα αλλά παραμένει ο βασιλιάς.

The Death and Life of Marsha P. Johnson

Ο υποψήφιος για Όσκαρ David France (How to Survive a Plague) τιμά τη ζωή και το έργο της τρανς ακτιβίστριας Marsha P. Johnson, 25 χρόνια μετά τον μυστηριώδη θάνατό της. Η ταραχώδης ιστορία της ειπώνεται μέσα από αρχειακό υλικό και συνεντεύξεις φίλων της, πλαισιώνοντάς την όμως ως έρευνα για τα πραγματικά αίτια θανάτου της Johnson ο France τον παραλληλίζει εύστοχα με τη βία που αντιμετωπίζουν ακόμα σήμερα οι μαύρες τρανς γυναίκες. Οι αναμνήσεις του παρελθόντος γίνονται στιγμιότυπα στο παρόν.

Leaving Neverland

Μίνι σειρά-ντοκιμαντέρ του HBO με κεντρικούς αφηγητές δύο άνδρες που κατηγορούν τον Michael Jackson για σεξουαλική κακοποίηση. Το ‘Leaving Neverland’ εμβαθύνει στις εμπειρίες όχι μόνο των ίδιων αλλά και της σχέσης των οικογενειών τους με τον σούπερσταρ, και γιγαντώνεται σε κάτι πολύ περίπλοκο και πολυεπίπεδο για να συνοψιστεί σε μερικές γραμμές. Ακόμη και για τους πιο δύσπιστους της υπόθεσης έχει ενδιαφέρον ως δημιούργημα γιατί – σε αντίθεση με την παραδοσιακή true crime αφήγηση που φέρεται στα θύματα ως υποσημειώσεις – δίνει φωνή στα φερόμενα ως θύματα και όχι στην εξιχνίαση κάποιου εγκλήματος. Προειδοποίηση: Οι περιγραφές του Wade Robson και του James Safechuck γίνονται σε οδυνηρή λεπτομέρεια.

Dick Johnson Is Dead

«Μπαμπά, πώς θα σου φαινόταν αν κάναμε μια ταινία όπου σε σκοτώνω ξανά και ξανά μέχρι να πεθάνεις στ’ αλήθεια;».

Η κινηματογραφίστρια Kirsten Johnson, γνωστή κυρίως μέσα από τη δουλειά της πίσω από την κάμερα σε ντοκιμαντέρ όπως το ‘Citizenfour’, γυρίζει ένα ντοκιμαντέρ γύρω από τον πατέρα της Dick Johnson. Η Johnson παρουσιάζει τον ηλικιωμένο μπαμπά της, ένα συνταξιοδοτημένο ψυχίατρο που πάσχει από άνοια, σε ευρηματικές αναπαραστάσεις – ανάμεσά τους και κάποια βίαια ‘ατυχήματα’ – που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στον θάνατό του. Ο μπαμπάς πάει με τα νερά της κόρης του και ακολουθεί το μαύρο της χιούμορ, προτείνοντας κάποια στιγμή στο φιλμ και τη λύση της ευθανασίας. Το φιλμ παρουσιάστηκε στο φετινό Φεστιβάλ Sundance και κέρδισε το ειδικό βραβείο της επιτροπής για Καινοτομία στη Non-Fiction Αφήγηση.

The Battered Bastards of Baseball

Το baseball δεν έχει κερδίσει τον Έλληνα φίλαθλο, αλλά το ‘Battered Bastards of Baseball’ δεν αφορά μόνο τους φανατικούς. Είναι μία μεγαλόκαρδη αθλητική ταινία με χρώμα από τα ’70s και τσαγανό από τα λίγα.

Οι Portland Mavericks ανήκαν κάποτε στον ηθοποιό του Hollywood, Bing Russell, και χωρίς να έχουν καμία σχέση με κάποια ομάδα της big league, χρειάστηκε να πλοηγηθούν στον κόσμο της δεύτερης κατηγορίας με μοναδικά όπλα τις ικανότητές τους και την αγάπη τους για το άθλημα. Η βραβευμένη παραγωγή είναι οικογενειακή υπόθεση, με τον πασίγνωστο Kurt Russell, γιο του Bing, μπροστά και πίσω από την κάμερα, και τους εγγονούς του Bing, Chapman και Maclain Way στη σκηνοθεσία.

The Dawn Wall

Αν απόλαυσες το οσκαρικό ‘Free Solo’, το ‘The Dawn Wall’ του Netflix θα σου κόψει την ανάσα. Το ντοκιμαντέρ χρονογραφεί τα παράλληλα ταξίδια των αναρριχητών Tommy Caldwell και Kevin Jorgeson που προσπάθησαν να ανέβουν μαζί το τεράστιο Dawn Wall του Εθνικού Πάρκου Yosemite. Η αναρρίχησή τους δεν ήταν απλώς μια χρονοβόρα εξόρμηση. Ήταν ο συμβολισμός των προσωπικών εμποδίων που προσπαθούσαν να ξεπεράσουν για χρόνια.

Into the Inferno

Ο Werner Herzog και ο ηφαιστειολόγος Clive Oppenheimer ταξιδεύουν στον κόσμο και επισκέπτονται ηφαίστεια στην Ινδονησία, την Αιθιοπία και ακόμη και τη Βόρεια Κορέα σε μια προσπάθεια να κατανοήσουν τη σχέση του ανθρώπου με ένα από τα πιο βίαια θαύματα της φύσης. Ο Herzog παρατηρεί τον πλανήτη με το γνωστό μείγμα περιέργειας και διορατικότητάς του.

Get Me Roger Stone

Πολλοί είχαν εκπλαγεί όταν ο Donald Trump είχε καταφέρει να κερδίσει τις εκλογές του 2016, αλλά όχι ο πολιτικός σύμβουλος Roger Stone. Το φιλμ των Daniel DiMauro, Dylan Bank και Morgan Pehme εντοπίζει την αδιανόητη επίδραση του μακροχρόνιου έμπιστου του Trump – του νεαρότερου προσώπου που είχε κληθεί να καταθέσει για το σκάνδαλο του Watergate – στην ιστορία του σύγχρονου ρεπουμπλικανικού κόμματος, συνδέοντας τον Nixon, τον Roy Cohn και τον Reagan με τα SuperPACs, φτάνοντας μέχρι τις εκλογές του 2000 και κλείνοντας φυσικά με τον Trump.

Joshua: Teenager vs. Superpower

Οι εποχές αστάθειας γεννούν καμιά φορά τους πιο απίθανους ήρωες. Όταν η υπόσχεση της αυτονομίας του Hong Kong είχε κινδυνεύσει το 2014, ο 14χρονος Joshua Wong αποφάσισε να μιλήσει και να συγκεντρώσει τη νεολαία της περιοχής σε διαμαρτυρία εναντίον του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Μέσα σε ένα αστραφτερό αστικό τοπίο, ο Joe Piscatella μάς συστήνει σε έναν έφηβο ακτιβιστή που ενέπνευσε δεκάδες χιλιάδες να υπερασπιστούν τις πεποιθήσεις τους.

Mercury 13

Το 1961 μια ομάδα γυναικών θα έφτανε στο διάστημα. Μέχρι που η τελική επιλογή αστροναυτών θα περιελάμβανε τελικά μόνο άντρες.

Το ‘Mercury 13’ του Netflix είναι από αυτές τις ταινίες που θαρρείς θα αφορούν απλώς ένα άγνωστο κομμάτι της ιστορίας, στον δρόμο προς την κορύφωσή του όμως έχει φτάσει βαθύτερα. Το φιλμ των David Sington και Heather Walsh είναι ένα ακόμη απογοητευτικό παράδειγμα για το πώς ο συστημικός σεξισμός έχει ανατρέψει αμέτρητα όνειρα και έχει κρατήσει τα έθνη από το να εκπληρώσουν το σύνολο των δυνατοτήτων τους.

Circus of Books

Ντοκιμαντέρ παραγωγής John Waters και Netflix για το Circus of Books, ένα gay porn κατάστημα που στα 35 χρόνια λειτουργίας του είχε γίνει μία από τις πιο βασικές εστίες του Λος Άντζελες για τη LGBT κοινότητα της πόλης. Η λιγότερο γνωστή πληροφορία ακόμα και για όσους εξυπηρετούσε τότε, ήταν πως οι ιδιοκτήτες του καταστήματος ήταν ένα straight ζευγάρι με τρία παιδιά.

Το φιλμ που ενδεχομένως να φτάσει μέχρι τα Όσκαρ – υπήρξε ήδη υποψήφιο για Emmy και γνωρίζουμε ότι το Netflix προγραμμάτιζε περιορισμένη κυκλοφορία του πριν την πανδημία – είναι ένα προσωπικό πορτραίτο των Karen και Barry Mason που έχει επιμεληθεί η κόρη τους, Rachel Χρονογραφεί την πορεία του ζευγαριού μέχρι να γίνουν οι μεγαλύτεροι διανομείς gay porn στις Ηνωμένες Πολιτείες και βρίσκει την καρδιά του στις αναμνήσεις – όχι ως οικογενειακό μυστικό, αλλά ως υπερηφάνεια μιας ολόκληρης κοινότητας.