O ατελείωτος θρίαμβος του Kendrick Lamar

Τα πράγματα στο ενδιάμεσο δεν εξελίχθηκαν τόσο αισιόδοξα: o George Floyd σκοτώθηκε στον δρόμο, ποδοπατημένος από αστυνομικό, ενώ ούρλιαζε ότι δεν μπορεί να ανασάνει, επιπλέον 9.940 μαύροι Αμερικανοί δολοφονήθηκαν εκείνη τη χρονιά στις Ηνωμένες Πολιτείες κι αποδεδειγμένα πλέον ξέρουμε ότι άμα έχεις σκούρο δέρμα, οι πιθανότητες δεν είναι με το μέρος σου. Από την άλλη, η πανδημία και έπειτα ο πόλεμος χτύπησαν όλο τον πλανήτη, αλλά πιο πολύ, σε βαθμό νοκ-άουτ, τις χώρες που έχουμε συμφωνήσει να αποκαλούμε «αναπτυσσόμενες».

Τι λένε όλα αυτά για τον straight outta Compton μουσικό που στα 25 του ο κόσμος τον ανέδειξε σε “King Kendrick Lamar”; Αντίκρισε την πρώτη δολοφονία όταν ήταν 5 ετών όπου έξω απ’ το σπίτι του πυροβολήθηκε ένας έφηβος dealer, αλλά είχε ήδη μιλήσει για τη βία στις φτωχές γειτονιές και το θάρρος όσων δεν έμπλεξαν.

Το θέμα είναι ότι ο ίδιος ξέφυγε λόγω του ταλέντου του, έπαψε να είναι σε αυτή την πλευρά της ιστορίας. Από τη μία, ο Kendrick ως σύμβολο του Black Lives Matter, ένας τύπος που λέει την αλήθεια της αφρικανικής διασποράς και από την άλλη, ένας ανάμεσα στους «αριστοκράτες» της ραπ που επιλέχθηκαν να παρουσιάσουν το φετινό Super Bowl.

Όχι, δεν υπήρξε κάποιου είδους writers block που λέγανε οι φήμες. Ο Kendrick Lamar ήταν συνεπής στο ραντεβού του με την ιστορία: Παρασκευή και 13 κυκλοφόρησε το νέο, πέμπτο κατά σειρά άλμπουμ του Αμερικανού και πολλοί φαν θεώρησαν ότι αναφερόταν στη σταύρωση της Μεγάλης Παρασκευής. Στο εξώφυλλο του Mr. Morale & the Big Steppers, ο Lamar φορά το ακάνθινο στεφάνι του Ιησού, κρατώντας την κόρη του στα χέρια –τι ευθύβολο βλέμμα!–, ενώ από πίσω κάθεται η Whitney Alford, αγκαλιά με το νέο τους παιδί.

Εκτός αυτού, στον κόσμο του καλλιτέχνη, ο Lamar είναι δολοφονημένος. Στο τελευταίο τραγούδι του “Damn” πέφτει νεκρός από πυροβολισμό. Ο διάδοχος στο lory λέγεται Oklama, ένας που είναι η φωνή «όλων μας». Και το Mr. Morale & the Big Steppers είναι θεματικά ένας δίσκος που έρχεται από τη μετά θάνατον ζωή, όπως πολύ όμορφα μεταφέρουν και οι αγγελικές φωνές της χορωδίας στο πρώτο κομμάτι του άλμπουμ. «Είμαι στον παράδεισο», λέει στο ρεφρέν, «και στον δολοφόνο που επέσπευσε το τέλος μου, έχω να πω ότι τον συγχωρώ».

Κάπως έτσι, «ένα χιλιάρικο και οκτακόσιες πενήντα πέντε ημέρες» –που λέει– μετά τον τελευταίο του άλμπουμ, ξαναγεννιέται πάνω από την επιτυχία και την ιστορία του, να μεταδώσει τον λόγο «από ψηλά».

Μόνο που, για ακόμη μία φορά, τα πράγματα δεν εξελίσσονται τόσο αισιόδοξα: μέσα στα 18 κομμάτια του χορταστικού, διπλού ουσιαστικά, δίσκου, οι στίχοι ξύνουν τραύματα. «Ο κόσμος είναι σε πανικό, οι γυναίκες παραγκωνισμένες […], οι προφήτες εγκαταλελειμμένοι και ο νόμος επωφελείται».

Η αγάπη αλλάζει νόημα, το πένθος αλλάζει επίσης, όπως και η κοινωνία: μαθαίνει στον φόβο, αγριεύει, λιθοβολεί στα social και κάνει cancel, ενώ κόσμος πεθαίνει, πολεμάει, ουρλιάζει στα μπαλκόνια και εξεγείρεται από ανέχεια.

Το Mr. Morale & the Big Steppers, που διαρκεί 75 λεπτά, είναι μια αναλυτική, πανέξυπνα γραμμένη απάντηση σε όλα αυτά. Η γλώσσα του Lamar αλλάζει τόνο και διάθεση με την ίδια ευκολία που ο Αμερικανός φτύνει τις μπάρες από την αρχή της καριέρας του. Ταχύτατα. Αλλάζει ρόλους, φτάνει από το απαλό pop στην τρέλα της τοξικότητας, ανταλλάσσοντας βρισιές για έξι λεπτά με την Taylour Paige στο “We Cry Together”. Ο Kendrick Lamar στούμπωσε το νέο του άλμπουμ με ιδέες, έτσι που έχει όλο το πακέτο: χιούμορ, θεατρικότητα, σοβαρά statements και έτοιμες επιτυχίες.

Και μουσικά υποστηρίζεται αυτό: ο Lamar ψάχνει περισσότερο τις ρίζες του στη μαύρη μουσική, παίρνει την ελευθερία της τζαζ, το παιχνίδι της soul και τα σερβίρει με τρόπο τελείως φρέσκο. Το feeling ανεβοκατεβαίνει σαν ασανσέρ, με αισθητά σημεία κορύφωσης.

Τι κομμάτι το “Crown”, ας πούμε; Το πικ στην ατμόσφαιρα εξομολόγησης που ουσιαστικά ήθελε να χτίσει ο Lamar στον νέο δίσκο. Είναι πολλά τα σημεία που λέει με ειλικρίνεια, σαν να μιλά σε ψυχολόγο, τα προβλήματα που τον βαραίνουν. Και πρώτα απ’ όλα, τη φιγούρα του πατέρα του. Εκείνος ήταν που τον έμαθε από μικρό να διδάσκεται απ’ τα λάθη του, να παίρνει ό,τι του ανήκει και να μην ανοίγεται. Δεν θα μπορούσε να κάνει και αλλιώς. Στο Compton μεγάλωσε και στα 9 του πήγε σε κηδεία.

Αλλά τελικά πέτυχε. Και ισχύει ότι οι δυσκολίες βαραίνουν το κεφάλι όποιου φοράει το στέμμα, όπως έγραφε ο Shakespeare. Ο Lamar φόρεσε το ακάνθινο στεφάνι, αλλά ουσιαστικά τα αγκάθια δεν είναι προς τα μέσα, είναι προς τα έξω.