Ο Jeff Mills σε μία μυσταγωγική συναυλία στον αρχαιολογικό χώρο της Δήλου 

Μέσα από την εμπειρία και τη συνεργασία με το ADD Festival, το Ίδρυμα Ωνάση ανεβάζει ξανά την ένταση, αυτή τη φορά στον αρχαιολογικό χώρο της Δήλου με το Tomorrow Comes the Harvest, το μυσταγωγικό μουσικό σχήμα του πρωτοπόρου Jeff Mills με τον Γαλλοϊνδό δεξιοτέχνη της τάμπλα Prabhu Edouard και τον Γάλλο κιμπορντίστα Jean-Phi Dary. Οι τρεις θρύλοι θα παίξουν για πρώτη φορά μαζί ζωντανά και θα μας χαρίσουν στις 20 Ιανουαρίου μία μοναδική εμπειρία σε παγκόσμια πρώτη, σκηνοθετημένη από τον Χρήστο Σαρρή.

Jeff Mills, ένας μάγος της ηλεκτρονικής μουσικής

Από την underground σκηνή των κλαμπ του Ντιτρόιτ στις αρχές της δεκαετίας του ’80 μέχρι την οπτικοακουστική πανδαισία των πιο πρόσφατων conceptual εμφανίσεών του σε κινηματογράφους, γκαλερί και μουσεία (ακόμη και στο Λούβρο το 2015), ο Jeff Mills είναι ένας από τους πρωτοπόρους της σύγχρονης dance μουσικής κουλτούρας. Έχει κερδίσει επάξια τον απόλυτο σεβασμό ακόμη και όσων έχουν απλώς εγκυκλοπαιδική σχέση με αυτό που εν γένει αποκαλείται ηλεκτρονική μουσική, την οποία διαχρονικά παντρεύει με την jazz.

Μαζί με τον Jean-Phi Dary και τον Prabhu Edouard (πήρε τη θέση του θρυλικού ντράμερ Tony Allen που απεβίωσετο 2020), ο Mills έχει φτιάξει το ανατρεπτικό μουσικό σχήμα, Tomorrow Comes the Harvest. Οι τρεις τους μαγνητίζουν τον πλανήτη με απρόβλεπτες μουσικές εναλλαγές, μέσα από την αυτοσχέδια σύνθεση ήχων πέρα και πάνω από τα όρια του DJ set.

Δήλος, ένας πλάνητας βράχος

Η Δήλος, ένα μοναχικό νησί, με την απόκοσμη σιωπή των αρχαιοτήτων, προκαλεί τη φαντασία των σύγχρονων επισκεπτών και καλλιτεχνών. Συνυφασμένο με την ιδέα του φωτός, εκφράζει ταυτόχρονα τον ανοιχτό ορίζοντα του ελληνικού πνεύματος. Η ανθρώπινη παρουσία στο νησί χρονολογείται από το 2500 π.Χ, και σιγά σιγά Έλληνες από όλο τον τότε γνωστό κόσμο άρχισαν να συγκεντρώνονται στο νησί. H πόλη που αντικρίζουμε σήμερα αναπτύχθηκε μέσα σε λίγες δεκαετίες μετά το 166 π.Χ., όταν οι Ρωμαίοι κήρυξαν ατέλεια για το λιμάνι της Δήλου. 

Ανακηρύχθηκε Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO το 1990. Με τον τρόπο αυτό η παγκόσμια κοινότητα αναγνώριζε την ποιητικότητα που περικλείει η ιστορία ενός νησιού το οποίο περιγραφόταν από τους αρχαίους συγγραφείς ως «πλάνητας βράχος» που σταθεροποιήθηκε στην καρδιά του Αιγαίου με αδαμάντινους κίονες, όταν η Λητώ γέννησε εκεί τον Απόλλωνα και την Άρτεμη. Γύρω της τα νησιά έστησαν κυκλικό χορό, γι’ αυτό και ονομάστηκαν Κυκλάδες. Οι εικόνες της αέναης κίνησης και της αναγέννησης θα επανέρχονται συνεχώς στην τέχνη για όποιον θελήσει να αντικρίσει το φως του νησιού.

Ο Jeff Mills και οι Tomorrow Comes the Harvest σε ένα αναπάντεχο μουσικό σετ στη Δήλο

Μετά από πρόσκληση του Ιδρύματος Ωνάση, οι τρεις μουσικοί ταξιδεύουν στο μυθικό νησί της Δήλου και στήνουν την πρώτη τους κοινή μουσική συνομιλία, μια συναυλία χωρίς κοινό, γεμάτη μεσογειακό φως και αέρα στον ναό της Ίσιδος. 

Το μυστηριώδες μέρος, όπου πάτησε ο άνθρωπος για πρώτη φορά πριν από 4,5 χιλιάδες χρόνια, μοιάζει να ξυπνάει από τα μουσικά ξόρκια του Jeff Mills και να παίρνει ξανά ζωή. Ο μικρός δωρικός ναός, που περιτριγυρίζεται από τη θάλασσα του Αιγαίου, μεταμορφώνεται με ήχους που δημιουργούνται στο εδώ και τώρα.

«Το live στο νησί της Δήλου ήταν μια ονειρική εμπειρία. Οι γεωγραφικές συντεταγμένες και η τοποθεσία, η κατάσταση και ο στόχος είναι πράγματα που δεν θα μπορούσα να θεωρήσω φυσιολογικά. Ήταν ένα ταξίδι που θα μας οδηγούσε τελικά και τους τρεις μας στην εξύμνηση της φύσης, της ιστορίας και του υψηλότατου επιπέδου συνείδησης. Και όπως σε οποιαδήποτε ομάδα εξερευνητών το κάθε άτομο διαδραματίζει έναν σημαντικό ρόλο στη διαδικασία, έτσι κι εδώ δεν συνέβη κάτι διαφορετικό. Η κοσμική χημεία του ταξιδιού παρέα με τον βετεράνο κιμπορντίστα Jean-Phi Dary και τον δεξιοτέχνη της τάμπλα Prabhu Edouard μετουσιώθηκε σε μια σοφία, την οποία μέχρι εκείνη την περίσταση είχα μονάχα φανταστεί ως μια επέκταση και συνέχιση αυτού που είχαμε ξεκινήσει εγώ και ο μακαρίτης Μέγας ντράμερ Tony Allen», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Mills. 

«Χωρίς να έχουν προηγηθεί ιδιαίτερες συζητήσεις, οδηγίες ή κατευθυντήριες γραμμές, αυτοσχεδιάσαμε προκειμένου να βρούμε ο καθένας τη θέση του και όλοι μαζί να διαγράψουμε την κοινή μουσική μας διαδρομή – σαν ένα μουσικό σκάφος. Και αυτός είναι ο σκοπός του Tomorrow Comes the Harvest. Είναι ένα μέσο δημιουργικής υπέρβασης, εξερεύνησης και ωρίμανσης. Χωρίς συμβιβασμούς ή προειλημμένες απόψεις για το τι χρειάζεται να γίνει. Η όλη ιδέα γύρω από το Tomorrow Comes the Harvest είναι μια πρόταση ελευθερίας και ανοιχτής σκέψης, έτσι ώστε να μπορέσουν και άλλοι να ενταχθούν στην πορεία. Μετά από αυτή την εμπειρία, μου είναι δύσκολο να φανταστώ ότι ο καθένας από εμάς είναι (ψυχικά) το ίδιο άτομο που ήταν πριν από το ταξίδι μας στη Δήλο. Δεν είμαι σίγουρος τι ακριβώς άλλαξε, αλλά έχω την αίσθηση ότι κάτι προχώρησε και ανήλθε σε ανώτερο επίπεδο», προσθέτει.

Με τη σειρά της, η Διευθύντρια Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση, Αφροδίτη Παναγιωτάκου, σχολιάζει: «Το οικοσύστημα του Onassis Culture είναι ένας καταλύτης για να γίνονται αλλιώς τα πράγματα, ένας επιταχυντής για να συμβαίνουν εκπλήξεις, μια ομάδα επιμελητών με αντικείμενο τη δημόσια περιέργεια, μια ομάδα αφοσιωμένων συνεργατών που είναι έτοιμοι να απολαύσουν ατρόμητες συναντήσεις. 

Πώς μπορείς όμως να πολλαπλασιάσεις την εμπειρία τού να βρίσκεσαι στο νησί της Δήλου; Ένα νησί όπου άνθρωποι δημιούργησαν έναν τόπο λατρείας, ψυχαγωγίας, διασκέδασης και δημιουργίας. Ένα νησί όπου απαγορευόταν να ταφεί οποιοσδήποτε, έτσι ώστε να μην έχει ποτέ κανείς ιδιοκτησιακά προνόμια. Για να μην ανήκει σε κανέναν. “Αύριο γίνεται ο θερισμός”, είπαν ο Jeff Mills, ο Prabhu Edouard και ο Jean-Phi Dary. Κι εκείνη τη μέρα που μαζευτήκαμε εκεί στη Δήλο και τιμήσαμε με αυτοσχέδιες σπονδές τους αρχαίους Έλληνες θεούς και τους θεούς όλων των θρησκειών, ζητώντας να γίνει μουσικό όργανο ο ίδιος ο δυνατός άνεμος και όχι εμπόδιό μας, να είναι το φως θερμό και τρυφερό, να μας ακούσουν τα αγάλματα, να έχει κύμα πολύ η θάλασσα έτσι ώστε να μην ξεχάσουμε ποτέ το ταξίδι, εκείνη τη μέρα λοιπόν έγινε ο θερισμός. Κι εμείς ήμασταν εκεί. Και το γιορτάσαμε.»

To σχήμα των τριών σπουδαίων καλλιτεχνών, Tomorrow Comes the Harvest, στην πρώτη και μοναδική κοινή του εμφάνιση, απογειώνεται σε ένα μαγικό τοπίο και υπόσχεται μια οπτικοακουστική μυσταγωγία που φαντάζει ως η κορύφωση της πορείας τριών μουσικών που πάντα βρίσκουν τον τρόπο να κάνουν τον πλανήτη να δονείται. Όπως μόνο αυτοί ξέρουν. Ως το ξημέρωμα και ακόμη πιο πέρα. 

TOMORROW COMES THE HARVEST (JEFF MILLS, PRABHU EDOUARD, JEAN-PHI DARY) ΣΤΗ ΔΗΛΟ

Σκηνοθεσία: Χρήστος Σαρρής 

Curatorial Direction: Αφροδίτη Παναγιωτάκου 

Project Manager: Δημήτρης Θεοδωρόπουλος

Παραγωγός: Βασίλης Παναγιωτακόπουλος 

Chief Operating Officer: Χρόνης Λιλλής 

Επικεφαλής Παραγωγής: Δήμητρα Δερνίκου 

Project Consultant: Νίκος Αθανασόπουλος 

Καλλιτεχνική Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Δαγριτζίκος, Παναγιώτης Πιλαφάς, Νίκος Παλόγος 

Διεύθυνση Φωτογραφίας: Έβαν Μαραγκουδάκης 

Σκηνογράφος: Εύα Μανιδάκη 

Τεχνικός Διευθυντής: Λευτέρης Καραμπίλας 

Ηχοληψία: Brona Lynch 

Συντονισμός Παραγωγής: Έλενα Χωρέμη 

Συντονισμός Παραγωγής & Βοηθός Σκηνοθέτη: Σμαράγδα Δογάνη 

Εκτέλεση Παραγωγής: Ζωή Μουσχή 

Κάμερα: Δημήτρης Ζιβόπουλος, Φίλιππος Ζαμίδης, Κοραλία Δογάνη 

Χειριστής Drone: Ορφέας Καλαφάτης 

Βοηθός Σκηνογράφος: Ισμήνη Linthorst 

Μοντάζ: Τρύφωνας Καρατζίνας 

Χρωματική Επεξεργασία: Μάνθος Σάρδης 

Post Production: KENT Films 

Βοηθός Video Crew: Ανδρέας Μάρκου 

Ηχολήπτες: Στάμος Βασιλάκης, Γιάννης Γκλιάτης 

Ηλεκτρολόγος: Κυριάκος Ξανθόπουλος 

Μηχανικός Σκηνής: Ιάκωβος Δαρζέντας 

Βοηθός Μηχανικού Σκηνής: Leonardo Cela 

Backliner: Ιορδάνης Χατζηβασιλάκης 

Εκτέλεση Παραγωγής: Δέσποινα Σιφνιάδου 

Κατασκευή Σκηνικού: Lazaridis Scenic Studio 

Ατζέντης: Katty Lange 

Οι μουσικές συνθέσεις είναι των Jeff Mills, Jean-Philippe Dary και Prabhu Edouard. 

© 2022 Axis Records all rights are reserved

Μια παραγωγή του Ιδρύματος Ωνάση, βασισμένη σε μια ιδέα του ADD Festival 

Info: Πέμπτη 20.01.2022 | Onassis Channel στο YouTube | 21:00 | Διάρκεια: 67’  | Χωρίς αντίτιμο ή χρονικό περιορισμό 

Δείτε την πρεμιέρα εδώ.