O Joaquin Phoenix θέλει να είναι ένα γρανάζι στη μηχανή 

Είναι καλοκαίρι του 1999 και, κάπου στη Μάλτα, δυο σκληροτράχηλοι άντρες δίνουν στο νεαρό αγόρι που τρέμει σύγκορμο μπροστά τους μια μπύρα ενώ ταυτόχρονα του λένε να ‘ηρεμήσει’ και ότι ‘πρόκειται απλά για μια ταινία’.  Εκείνοι είναι ο Russell Crowe και o Richard Harris. Και το αγόρι ο πρώην γιος των χίπηδων γονιών (και πάλαι ποτέ μελών hardcore αίρεσης) που πέρασε την εφηβεία του χορεύοντας και τραγουδώντας στους δρόμους προκειμένου να μην τους κάνουν ξανά έξωση.

Όλα αυτά στα γυρίσματα, προφανώς, του Gladiator, της ταινίας που χάρισε στον ‘ερημίτη’ Joaquin, τον άνθρωπο που ποτέ δεν ξεπέρασε το γεγονός ότι ήταν εκείνος που είδε τον αδελφό του να ψυχοραγεί επί πέντε λεπτά στο δρόμο έξω από το club του Johnny Depp, την πρώτη του Οσκαρική υποψηφιότητα για το ρόλο του σαδιστικού αυτοκράτορα Commodus.

13 χρόνια μετά δεν έχουν αλλάξει και πολλά πράγματα στη ζωή του Joaquin (σ.σ. το Phoenix είναι ψευδώνυμο που διάλεξαν οι γονείς του όταν έφυγαν από την αίρεση. Και ο ίδιος λεγόταν ‘Φύλλο’ μέχρι τα 15 του). Εκτός από το γεγονός ότι το 2005 κέρδισε άλλη μια υποψηφιότητα για τον ρόλο του ως Johnny Cash.

Καθώς επίσης ότι το 2010 αποφάσισε να σπάσει πλάκα -μαζί με τον άντρα της αδελφής του, Casey Affleck- αφήνοντας μούσια και δηλώνοντας (στον Letterman που παραλίγο να πάθει έμφραγμα) ότι σκοπεύει να γίνει ράπερ, στα πλαίσια των γυρισμάτων του ‘ντοκιμαντέρ’ I’m Still Here.

Μια εποχή δηλαδή που όλοι πίστεψαν ότι το παλικάρι, που ήταν ανέκαθεν λίγο ‘φευγάτο’, έχει όντως χάσει το μυαλό του. Και ότι όντως σκοπεύει να τα παρατήσει σ.σ. όπως και το 1993, μετά το θάνατο του River).
Ποιό ήταν το αποτέλεσμα; Το να του κάνουν τα στούντιο απανωτές προτάσεις της τάξεως των 10 και άνω εκ. δολαρίων για blockbuster, θεωρώντας ότι είναι αρκετά απελπισμένος, τύπου Nicolas Cage, ώστε να τις δεχτεί.

Όμως είπαμε, ο Phoenix δεν είναι φτιαγμένος για τέτοια. Όχι επειδή θεωρεί τον εαυτό του καλλιτέχνη (‘Φυσικά και δεν είμαι κάτι τέτοιο.’), επειδή διαθέτει εκλεπτυσμένο γούστο (‘Θα ήθελα να λέω ότι βλέπω ευρωπαϊκές ταινίες. Αλλά στην πραγματικότητα η ταινία που έχω δει περισσότερες φορές είναι το Step Brothers’) ή επειδή θεωρεί ότι του αξίζει να δουλεύει με φτασμένους σκηνοθέτες (‘Σε κάθε ταινία σκέφτομαι ότι δεν αξίζω να είμαι εδώ’΄).

Αλλά επειδή ανήκει στο άλλο, πιο σπάνιο είδος ηθοποιών, τους ‘εργάτες’. Εκείνους που ιδρώνουν για το μεροκάματο. Και όταν λέμε ιδρώνουν, εννοούμε πολύ.

Αυτό, ο ιδρώτας, είναι το πρώτο πράγμα που προκύπτει ως κοινή συνιστώσα αν κάτσεις να διαβάσεις αρκετές συνεντεύξεις του. Το δεύτερο, που είναι παραπλήσιο, είναι μια εργασιακή ηθική που εκφράζεται σε ατάκες όπως ‘Κάνω μια δουλειά που μου αρέσει. Και προσπαθώ να την κάνω όσο πιο καλά γίνεται, ώστε να μου δώσουν και άλλη’ και ‘Δεν είμαι ικανός να κάνω τίποτα άλλο. Οπότε αυτό είναι το κινητρό μου για να γίνει η ταινία όσο καλύτερη γίνεται’. 
Καθώς επίσης και σε πράξεις όπως όταν, κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων του Her του Spike Jonze (στο οποίο είναι και πάλι εξαιρετικός), πήρε ένα μάτσο βαρύ εξοπλισμό και άρχισε και εκείνος να τον κουβαλάει στην πλάτη και πάνω στο βουνό. Ακριβώς γιατί, όπως έχει δηλώσει, δεν θέλει να μοιάσει σε εκείνους τους σταρ που θεωρούν αυτονόητο ότι όταν βγάλουν το σακάκι τους θα υπάρχει πάντα εκεί κάποιος για να το πιάσει (‘Άν ενδώσεις σε αυτά τα σκατά παύεις αν είσαι πια ανθρώπινο ον’).

Το παλικάρι είναι εκεί για να εκτελεί τις εντολές του σκηνοθέτη. Τελεία. 
Απλά μετά δεν θέλει ούτε να πάει για μπύρες με τους υπόλοιπους, ούτε να κλειστεί στο τρειλέρ του, ούτε να σκεφτεί άλλο το ρόλο του. Προτιμά να επιστρέψει, όσο πιο γρήγορα γίνεται, στην εντελώς βαρετή, όπως έχει πει, ζωή του που περιλαμβάνει ένα σπίτι πάνω στο λόφο, έξι φίλους, μια -κατά 19 χρόνια μικρότερη- dj σύντροφο και δυο σκυλιά που του αρέσει να πηγαίνει βόλτα.

Κάτι εντελώς κατανοητό αν σκεφτείς ότι μέχρι ο River να βγάλει τα πρώτα λεφτά, όλη η οικογένεια ζούσε στην αρχή σε ένα γκέτο στο Καράκας (σε μια παράγκα γεμάτη αρουραίους) και μετά σε ένα μικρό διαμέρισμα στο Λος Άντζελες, όπου τα παιδιά απαγορεύονταν (με αποτέλεσμα να κρύβονται επί ώρες στο πλυσταριό όποτε περνούσε ο ιδιοκτήτης).

Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είχε δυστυχισμένα παιδικά χρόνια. Απλά διαφορετικά. Έντονα. Εξού και πλέον θέλει απεγνωσμένα την ησυχία του.
Η αλήθεια είναι ότι αυτή τη στιγμή ο Phoenix, ο οποίος μέχρι το 2010 είχε μια ‘άνιση’ καριέρα γεμάτη πολύ καλές (To Die For, The Yards, Hotel Rwanda, We Own the Night, 8MM) και πολύ κακές ταινίες (Signs, The Village) φαίνεται να ακολουθεί τα βήματα του Daniel Day Lewis. Υπό την έννοια ότι κάθε νέα ταινία του (The Master, Her) σε αφήνει με το στόμα ανοιχτό. 
Ένα δύσβατο μονοπάτι στο οποίο, αν συνεχίσει να περπατά, θα μας επιτρέψει να τον χρίσουμε και επίσημα ως τον πιο ταλαντούχο (επίσης εκκεντρικό και ‘ζωώδη’) ηθοποιό της γενιάς του.