Ο sci-fi ύμνος στη διαφορετικότητα που πρέπει να διαβάσετε

Ξέρω τι θα σκεφτείτε πολλοί από εσάς μόλις δείτε τον τίτλο: Science fiction εγώ δε διαβάζω, διαστημόπλοια και πίου πίου και εξωγήινοι, αίσχος. Όχι φίλοι μου, αλήθεια σας λέω, εδώ κάνετε λάθος.

Το ‘The Long Way to a Small, Angry Planet‘ της Becky Chambers είναι σίγουρα ο ορισμός ενός βιβλίου επιστημονικής φαντασίας. Εξερευνά νέους πλανήτες και συναντά πολλά διαφορετικά είδη όντων, μπαίνει μέσα σε διαστημόπλοια και παίζει με την τεχνολογία, ταξιδεύει στο διάστημα. Είναι όμως κι ένα βιβλίο που το σύμπαν του έχει κάτι πολύ ξεχωριστό και οι αρετές του ξεπερνούν τα, πολλές φορές στενά, όρια της genre λογοτεχνίας.

Feelings are relative. And at the root, they’re all the same, even if they grow from different experiences and exist on different scales. You Humans really do cripple yourselves with your belief that you all think in unique ways.

Η Becky Chambers γράφει ένα βιβλίο που θα ονομάσω εδώ “no-bullshit read”. Δεν υπάρχει τίποτα περιττό στις 400 σελίδες του κι όλα υπηρετούν την πλοκή. Σε αυτό του το χαρακτηριστικό θυμίζει το ‘The Martian’ του Andy Weir, η ιστορία του κυλά και προχωρά χωρίς σταματημό και έχει τις χάρες των page-turners της λογοτεχνίας.

Κάπου εκεί έξω, στο μέλλον, εκεί που η ανθρωπότητα είναι πια μια μειονότητα, το πλήρωμα ενός διαστημοπλοίου που ανοίγει wormholes και ενώνει σημεία του σύμπαντος που βρίσκονται σε τρομακτικά μεγάλες αποστάσεις μεταξύ τους, οδεύει προς μια τεράστια δουλειά που θα τους αποφέρει πολλά λεφτά.

Το παλιό σκάφος, που ονομάζεται Wayfarer, ταξιδεύει σε ένα περιπετειώδες road trip και συναντά περίεργα είδη, κινδύνους και το απέραντο κενό του διαστήματος, αλλά κυρίως μας συστήνει τους επιβάτες του. Τη Rosemary, τη νέα υπάλληλο. Τον Ashby, κυβερνήτη και ιδιοκτήτη του Wayfarer. Τον Dr. Chef, γιατρό και μάγειρα. Τη Lovey, τεχνητή νοημοσύνη του διαστημοπλοίου. Τον Jenks και την Kizzy, τεχνικούς. Τη Sissix, πιλότο. Τους Ohan, πλοηγούς. Τον Corbin, υπεύθυνο για την καλλιέργεια των φυκιών που χρειάζονται για να λειτουργήσει το Wayfarer.

No sapient could sustain happiness all of the time, just as no one could live permanently within anger, or boredom, or grief.

Το πρώτο κομμάτι του βιβλίου μας τους γνωρίζει, αλλά παρότι ουσιαστικά θέτει ακόμη τη βάση για τη συνέχεια, εγώ είμαι ήδη hooked με τους χαρακτήρες και τον κόσμο τους. Ο τρόπος ομιλίας τους, οι συνήθειες της καθημερινότητας τους, ένα διαφορετικό, ευφάνταστο σύμπαν πλάθεται από την αρχή.

Το διαστημόπλοιο, που είναι το κέντρο του setting για το βιβλίο, παίζει κι αυτό το δικό του πρωταγωνιστικό ρόλο και οι περιγραφές του είναι προσεγμένες στη λεπτομέρεια. Μέσα του, οι χαρακτήρες αλληλεπιδρούν, μας μαθαίνουν τις ιστορίες τους, μας συστήνουν νέες λέξεις και εκφράσεις (δείτε και ένα μικρό λεξικό στο τέλος αυτού εδώ του άρθρου), μας μιλούν για την κουλτούρα των διαφορετικών ειδών από τα οποία προέρχονται και μας δίνουν να καταλάβουμε πως η συγγραφέας δημιούργησε ένα ολόκληρο κόσμο γεμάτο με βάθος και γραμμένο με επιμέλεια και αγάπη για όλα τα όντα που κινούνται μέσα του.

Είναι ένας κόσμος με ενσυναίσθητα AIs, με όντα που προσθέτουν τεχνολογικές βελτιώσεις στο σώμα τους, με παράσιτα που δίνουν μοναδικές ικανότητες αλλά και επηρεάζουν τη συμπεριφορά των ατόμων, αλλά κι ένας κόσμος που τα πρόσωπα του βιβλίου πίνουν, καπνίζουν, κάνουν σεξ, απολαμβάνουν τη ζωή όπως εμείς.

‘I have never understood potatoes,’ Sissix said. ‘The whole point of a potato is to cover it with salt so you don’t notice how bland it is. Why not just get a salt lick and skip the potato?’

Αυτή ακριβώς η αγάπη για τους χαρακτήρες του είναι και το πιο σημαντικό χάρισμα του ‘The Long Way to a Small, Angry Planet’: Η Chambers μου προσέφερε το πιο diverse βιβλίο που έχω διαβάσει ποτέ κι αν υπάρχει μια κεντρική γραμμή που ενώνει όλα όσα συμβαίνουν στο μυθιστόρημα είναι ο σεβασμός σε όλες τις εκφάνσεις του διαφορετικού.

Από το φύλο, τη γλώσσα, την κουλτούρα, τις σεξουαλικές προτιμήσεις, το βιβλίο της Chambers είναι ένας ύμνος στη διαφορετικότητα και στην ανεκτικότητα απέναντι στην προσωπικότητα του άλλου. Το βιβλίο είναι από αυτά που νιώθω πως ο δημιουργός του σχεδίασε με μεγάλη προσοχή, κι αυτό γίνεται ξεκάθαρο στον τρόπο που η Chambers ενώνει τις επιμέρους ιστορίες αυτού εδώ του ιδιαίτερου διαστημικού buddy road-trip πάνω σε αυτή την κεντρική γραμμή.

Στη space opera της η συγγραφέας χτίζει ένα πραγματικά ενδιαφέροντα κόσμο που σε εκπλήσσει με τον τρόπο σκέψης του σχεδόν σε κάθε σελίδα. Είναι φρεσκότατο και παρότι επικεντρώνεται στους χαρακτήρες του, το περιβάλλον στο οποίο κινούνται είναι μοναδικό και σίγουρα δε μένει σε 2η μοίρα, το worldbuilding του μοιάζει αψεγάδιαστο.

Όλα αυτά συμβαίνουν όσο η συγγραφέας μας παρουσιάζει σιγά σιγά το background των ηρώων της, δε φοβάται να μιλήσει για τη βία, να αναρωτηθεί για το δικαίωμα του καθενός στην επιλογή και να γράψει με εκείνο το είδος χιούμορ που θυμίζει τον παραλογισμό του Douglas Adams και κάνει το βιβλίο ένα πολύ αστείο ανάγνωσμα σε πολλές του στιγμές. Αγαπημένη μου, εκείνη που το πλήρωμα συζητά για βρώσιμα ζουζούνια και λίγο αργότερα για interspecies porn. Όμως, μην έχετε καμία αμφιβολία για αυτό, το βιβλίο θα σας συγκινήσει με τρόπο που δε φαντάζεστε, μια από τις εκπλήξεις που κρύβει αυτό το καθόλου συνηθισμένο ανάγνωσμα.

Without the haze of city lights, shimmering colours shone down unhindered – the glow of neighbouring moons, the murky purple gauze of the galactic cloud, and all in between, nothing but stars stars stars. She lived up there, in that vast expanse of colour. Every day, she saw planets and comets and stellar nurseries right up close, plain as weather. Yet, there was something about being planetside that made it feel different. Perhaps stars were supposed to be viewed from the ground.

To ‘The Long Way to a Small, Angry Planet’ είναι για μένα από τα πιο διασκεδαστικά και feel-good βιβλία των τελευταίων χρόνων, ένα sci-fi για τη διαφορετικότητα. Είναι ένα εξαιρετικό μυθιστόρημα που όποιος μείνει στην ταμπέλα της επιστημονικής φαντασίας και δεν του δώσει την ευκαιρία που του αξίζει, θα είναι ένας φτωχότερος αναγνώστης.

Αξίζει να μεταφραστεί και στα ελληνικά (ακούει κανείς εκεί έξω;) και το γεγονός πως τον Οκτώβριο θα υπάρξει συνέχεια στις περιπέτειες του πληρώματος του Wayfarer, με το ‘A Closed and Common Orbit‘, με κάνει να είμαι πολύ excited. Που κάνω προπαραγγελία δείξτε μου* σας παρακαλώ.

BONUS

Δείτε στο βίντεο την Becky Chambers να προσπαθεί να παρουσιάσει το βιβλίο της.

Διαβάστε ένα απόσπασμα του βιβλίου.

Παίξτε το επιτραπέζιο παιχνίδι που εμπνέεται από το μυθιστόρημα.

Διαβάστε το AMA της συγγραφέως στο Reddit.

ΛΕΞΙΚΟ

Aandrisk, Rosk, Grum, Harmagian, Aeulon: Είδη όντων του βιβλίου

Tendays: Το αντίστοιχο της δικής μας εβδομάδας

Standard: 1 χρόνος

Imubots: Μικροσκοπικές συσκευές που βρίσκονται στο αίμα και παρακολουθούν την υγεία του ατόμου

Redreed: Ο καπνός της πίπας

Smash: Χασίς

Mek: Ρόφημα, κάτι σαν τον δικό μας καφέ

Kick: Οινοπνευματώδες ποτό

Tikkit: Επιτραπέζιο παιχνίδι στρατηγικής, σα σκάκι ας πούμε

*εδώ

*Art κεντρικής εικόνας: Matt Harrison