O Steven Pressfield άφησε τις Πύλες της Φωτιάς για να ταξιδέψει στο δυσοίωνο μέλλον
Μετρ του ιστορικού μυθιστορήματος, μπεστσελερίστας με ειδίκευση στην καταιγιστική δράση, πανέξυπνος συνομιλητής. Ο 77χρονος Αμερικανός δεν έχει πουλήσει μερικά εκατομμύρια βιβλία σε όλον τον κόσμο τυχαία. Τι έχεις όμως να πει για τις αρχαίες μάχες, τον Ernest Hemingway και τη δουλειά που είναι πιο σημαντική από το ταλέντο;
- 28 ΜΑΙ 2021
Πόσοι συγγραφείς μπορούν να περιγράψουν μία αρχαία μάχη για περισσότερες από 20 σελίδες χωρίς ούτε για μία στιγμή να βαρεθεί ο αναγνώστης; Κάπως έτσι, οι Πύλες της Φωτιάς έγιναν ένα διαχρονικό best seller για την ελληνική -και όχι μόνο- αγορά. Για όσους έχουν ιστορικές ανησυχίες και αναρωτιούνται για το πώς ήταν άραγε να βρίσκεσαι στο πεδίο της μάχης φορώντας πανοπλία και κρατώντας δόρυ, ο Steven Pressfield έχει την καλύτερη απάντηση. Οι Θερμοπύλες, ο Πελοποννησιακός Πόλεμος, η Μάχη του Γρανικού αλλά και οι δολοπλοκίες, οι περίπλοκες ανθρώπινες σχέσεις και οι μεγάλες προδοσίες έχουν ζωντανέψει με τα πιο αδρά χρώματα στα κείμενά του.
O 77χρονος Αμερικανός συγγραφέας δεν είναι όμως μόνο αυτά. Εκτός από τα πέντε δικά του μυθιστόρημα που διαδραματίζονται στην Αρχαία Ελλάδα, ο Steven Pressfield υπογράφει κείμενα αυτοβελτίωσης, βιβλία για την τέχνη του γραψίματος, ιστορικά μυθιστορήματα για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και πιο πρόσφατα δυστοπικά ταξίδια στο όχι-και-τόσο-ευχάριστο κοντινό μέλλον.
Το προτελευταίο του βιβλίο 36 Δίκαιοι (εκδ. Πατάκη) κυκλοφόρησε στα Ελληνικά και αφηγείται μία sci-fi ιστορία όπου η κλιματική αλλαγή καταστρέφει τα πάντα: 50 βαθμοί Κελσίου, πρωτόγνωρες πλημμύρες, ερημοποίηση, καταυλισμοί αστέγων που αριθμούν εκατοντάδες χιλιάδες κατοίκους οι οποίοι ζουν κάπου ανάμεσα σε έναν υγρό τάφο και την απόλυτη εξαθλίωση. Το κερασάκι στην τούρτα; Ένα εβραϊκός μύθος που παίρνει πολύ, πολύ τρομακτική τροπή.
36 ΔΙΚΑΙΟΙ
Ο Steven Pressfield προσπαθούσε επί 30 χρόνια να γίνει επαγγελματίας συγγραφέας και να ζήσει από το γράψιμο, όταν όμως τα κατάφερε τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά. Αφού πρώτα δούλεψε σε κάθε πιθανή και απίθανη δουλειά του ποδαριού είδε σε σχετικά μεγάλη ηλικία τα βιβλία του να γίνονται ανάρπαστα. Μόνο στην Ελλάδα, ο συγγραφέας πίσω από τις Πύλες της Φωτιάς, έχει πουλήσει 400 χιλιάδες βιβλία.
Φέτος, και αφού έκανε ένα sci-fi διάλειμμα με το 36 Δίκαιοι (εκδ. Πατάκη), επιστρέφει στον τόπο του εγκλήματος: το A Man at Arms είναι ένα επικό μυθιστόρημα βγαλμένο από τις πιο άγριες μέρες της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Τι όμως έχει να πει για όλα αυτά ο συγγραφέας;
Τάδε έφη Steven Pressfield
Τι είδους έρευνα έπρεπε να κάνετε για να περιγράψετε έναν βυθισμένο κάτω από το επίπεδο της θάλασσας κόσμο στο κοντινό μέλλον;
Απλά διαβάζω τις εφημερίδες. Σοβαρά τώρα, ο κόσμος που περιγράφεται στο 36 Δίκαιοι είναι προϊόν φαντασίας αλλά έχει λογική. Θαλάσσια τείχη στην πόλης της Νέας Υόρκης; Ναι, γιατί όχι, αφού ο ποταμός Χάντσον βρίσκεται μερικά μέτρα κάτω από το επίπεδο των δρόμων στο Μανχάταν. Πρωτόγνωρη ζέστη; Άνεμοι; Τυφώνες; Όλα αυτά τα παρακολουθούμε να συμβαίνουν ήδη.
Είναι το μυθιστόρημα 36 Δίκαιοι μία sci-fi δυστοπία ή μία αλληγορία για το τι μπορεί να συμβεί σε λίγα χρόνια από τώρα;
Ο στόχος του βιβλίου είναι να αναμείξει μία φουτουριστική δυστοπία (οι οποίες συνήθως περιγράφονται μέσα από τα μάτια της επιστήμης και στα πλαίσια μίας επιδημίας ή ενός πυρηνικού ολοκαυτώματος) με έναν θρησκευτικό, εσχατολογικό θρύλο. Ήθελα να φέρω αυτά τα δύο στοιχεία μαζί. Κάπως σαν η Αποκάλυψη του Ιωάννη από την Καινή Διαθήκη να είναι κάτι το απόλυτα αληθινό.
Τα βιβλία σας είναι καταιγιστικά. Οι αναγνώστες δυσκολεύονται να τα αφήσουν από τα χέρια τους. Πώς ακριβώς το πετυχαίνετε αυτό κάθε φορά;
Δούλεψα ως σεναριογράφος στο σινεμά για περίπου δέκα χρόνια. Ένα αξίωμα που τοποθετούν οι κινηματογραφιστές στο κεφάλι σου (εξαιτίας του περιορισμένου συχνά budget) είναι το εξής: «Αν δεν πληγώνει την ιστορία και μπορεί να κοπεί, τότε κοφτό». Έτσι, προσπαθώ να διατηρώ τις σκηνές μου όσο πιο απέριττες και δυναμικές γίνεται.
Είστε ένας συγγραφέας που γράφει (και) για το γράψιμο. Έχετε καμία καλή συμβουλή για όσους προσπαθούν να βγάλουν το ψωμί τους μέσα από τα βιβλία;
Κοίτα να δεις, αν εσύ και εγώ αποφασίζαμε ότι θέλουμε να γίνουμε χειρούργοι, τότε θα αποδεχόμασταν το γεγονός ότι χρειάζονται περίπου 12 χρόνια σπουδές για να τα καταφέρουμε. Για κάποιον παράξενο λόγο όμως όλοι πιστεύουν ότι μπορεί να γίνουν συγγραφείς. Ακόμα και εγώ. Το πρώτο μου αφεντικό (δούλευα τότε στον διαφημιστικό τομέα της Νέας Υόρκης) τα παράτησε όλα και έγραψε ένα best seller. Το ίδιο έκανα και εγώ, αφού σκέφτηκα «πόσο δύσκολο μπορεί να είναι;». Τριάντα χρόνια μετά, ακόμα δεν είχα πουλήσει ούτε ένα καταραμένο αντίτυπο.
Είναι πολύ δύσκολο. Η άλλη πλευρά αυτού του νομίσματος είναι το γεγονός πως «η δουλειά είναι πιο σημαντική από το ταλέντο». Έτσι, αν το αγαπάς πραγματικά και είσαι διατεθειμένος να πληρώσεις το τίμημα, έχεις καλές πιθανότητες να τα καταφέρεις. Δεν είναι όμως καθόλου εύκολο.
Οι πύλες της φωτιάς
Οι Πύλες της Φωτιάς (εκδ. Πατάκη) είναι αυτό που λέμε μεγάλο best seller. Τι συναισθήματα βιώσατε όταν σπάσατε το φράγμα του 1 εκ. αντίτυπων;
Χρειάστηκαν πάνω από 20 χρόνια από τη στιγμή που πρωτοεκδόθηκε το βιβλίο για να συμβεί αυτό. Δεν ήταν σε καμία περίπτωση μία επιτυχία που απλά συνέβη ένα ωραίο πρωί. Μάλιστα, πρέπει να σκεφτείς ότι είχαν περάσει 50 χρόνια από εκείνη τη μέρα που παράτησα τη δουλειά μου για να αφοσιωθώ στο γράψιμο. Έτσι, το επιφώνημα “wow” δεν αποτέλεσε κομμάτι της εξίσωσης. Ήταν περισσότερο μία ήσυχη ικανοποίηση. Πρέπει όμως να πω ότι, ναι, ήταν μία βαθιά ικανοποίηση.
Πόσες εκατοντάδες ώρες χρειάστηκε να ερευνήσετε της αρχαία ελληνική ιστορία για γράψετε τα συνολικά πέντε βιβλία σας που διαδραματίζονται εκείνα τα χρόνια;
Πάντοτε διάβαζα τους κλασικούς για να περνάω καλά. Πρέπει να τους έχω διαβάσει πέντε με δέκα φορές. Μεγάλο μέρος του «ρεαλισμού» που έχουν τα βιβλία προκύπτει από το γεγονός ότι απλά φαντάζομαι τον εαυτό του εκείνα τα χρόνια, σχεδόν σαν να βρίσκομαι σε ένα όνειρο με ανοιχτά τα μάτια και ένα σημειωματάριο στο χέρι.
Οι σκηνές μάχης στα βιβλία σας μοιάζουν 100% αληθινές. Ρωτάω ξανά: πώς τα καταφέρνετε;
Αυτό που θα πω ακούγεται σαν να κάνω λιγότερο κόπο από όσο πρέπει, αλλά η αλήθεια είναι πως χρησιμοποιώ τη φαντασία μου. Όλοι μπορούν να το κάνουν. Αυτό που εγώ κάνω διαφορετικά είναι οι λεπτομέρειες. Τα μικρά, ελάχιστα πράγματα που συνήθως αγνοούμε αλλά κάνουν μία αφήγηση πιο ζωντανή και περισσότερο αληθινή. Πόσο βαριά ήταν η πανοπλία για τος οπλίτες; Πώς ήταν άραγε να πηγαίνεις πορεία σε σχηματισμό φάλαγγας; Τι θορύβους άκουγες; Πόσο κουραστικό ήταν όλο αυτό; Ήσουν φοβισμένος; Τι περνούσε από το μυαλό σου καθώς πλησίαζες τον εχθρό; Υπήρχε τρόπος να κρατήσεις την ψυχραιμία σου και να μην τα κάνεις πάνω σου κυριολεκτικά;
Το πρώτο σας βιβλίο με τίτλο The Legend of Bagger Vance μεταφέρθηκε στο σινεμά. Υπάρχει περίπτωση να συμβεί κάτι αντίστοιχο με κάποιο άλλο δικό σας βιβλίο;
Το προσπαθώ, Γιώργο!
Σας έχουν κατηγορήσει ότι το στυλ σας θυμίζει περισσότερο σενάριο και λιγότερο βιβλίο. Τι απαντάτε σε αυτό;
Πάντα προσπαθώ να κάνω περισσότερο κινηματογραφικά τα βιβλία μου. Με ενδιαφέρει ο αναγνώστης να δει πραγματικά τι συμβαίνει, σαν να είναι πραγματικότητα. Ένας από τους προσωπικούς μου ήρωες, όσον αφορά το γράψιμο, ήταν ο Ernest Hemingway. Διάβασε ό,τι θες από αυτόν. Είναι μία εικόνα. Στο δείχνει, καθώς φορτώνει την πρόζα του με ένα κάρο λεπτομέρειες. Είναι ένας μετρ στο να περιγράφει τη στιγμή, ακόμα και όταν μιλάει για το πως πρέπει να τοποθετήσεις τα ψάρια που έπιασες στο καλάθι, έτσι ώστε να τα μεταφέρεις πίσω στο σπίτι από το ρυάκι όπου ψάρευες.
Άλλα χόμπι πέρα από το διάβασμα;
Ζω μία σχετικά απλή στην εξοχή με την σύντροφό μου, την Diana. Πηγαίνουμε στο γυμναστήριο, πηγαίνομυε για πρωινό, βγαίνουμε έξω σε κάποιο εστιατόρειο. Μερικά ταξίδια πού και πού και, όταν, μπορώ παίζω γκολφ. Ίσως, και λίγη σκοποβολή. Η ζωή μου περιστρέφεται γύρω από τη δουλειά.
Τι να περιμένουμε μετά το A Man at Arms;
Το επόμενο βιβλίο μου θα πατάει στα χνάρια του O Πόλεμος της τέχνης (εκδ. Πατάκη). Ο τίτλος του θα είναι The Daily Pressfield. Ή αλλιώς ένα βιβλίο που απευθύνεται σε συγγραφείς, καλλιτέχνες και entrepreneurs, δίνοντας καθημερινές συμβουλές και έμπνευση μέσα από μία «φανταστική χρονιά», όπου θα πρέπει να ξεκινήσουν και να ολοκληρώσουν κάποιου είδους δημιουργικό project.
