O Wes Anderson μπορεί να σε κάνει να κλάψεις

Το “Moonrise Kingdom” (*) θα σε ταξιδέψει σε περασμένες δεκαετίες, σε πανέμορφες ορεινές περιοχές της Αμερικής, εκεί όπου δύο πιτσιρίκια αποδρούν από τα περιοριστικά τους περιβάλλοντα, για να ζήσουν απελευθερωμένα… κάτι. Και τα ίδια τα παιδιά δεν είναι σίγουρα τι. Τη φιλία; Την κοινή τους ανάγκη για κατανόηση; Την αγάπη; Την ίδια την ελευθερία;

(*Στα ελληνικά θα το αναζητήσεις ως “Ο Έρωτας του Φεγγαριού” αλλά δε αναφερθούμε ξανά σε αυτό με αυτό τον τραγικά cheesy τίτλο, δηλαδή μόνο η Μιμή Ντενίση μας λείπει.)

Ό,τι κι αν είναι που αναζητούν η Σούζι κι ο Σαμ, τους οδηγεί σε ένα από αυτά τα υπέροχα, άκρως συγκινητικά ταξίδια που αποτελούν το κέντρο όλων των ταινιών του Wes Anderson, στη διάρκεια των οποίων οι ήρωές του βρίσκουν τον εαυτό τους και μαθαίνουν (ξανά) πώς να αισθάνονται.

Είναι η καλύτερη ταινία του Anderson μετά την “Οικογένεια Τένενμπαουμ”, και μάλιστα μία όπου τον βλέπουμε να ωριμάζει και να προσθέτει στοιχεία στο χαρακτηριστικό στυλ του. Ακούγεται περίεργο να λες πως ένας δημιουργός ωριμάζει τη στιγμή που σκηνοθετεί ένα love story μεταξύ 12χρονων, όμως αν σκεφτείς τις ιστορίες που λέει πάντα (και που όλες σε αφορούν) είναι τελικά απολύτως λογικό.

Ένα 12χρονο αγόρι

Στις “Υδάτινες Ιστορίες”, μάλλον την πιο ιδιοσυγκρασιακή από όλες τις ταινίες του, η σκηνή της κορύφωσης φέρνει τον Στιβ Ζισού και το πλήρωμά/οικογένειά του σε ένα βαθυσκάφος, να έρχονται επιτέλους αντιμέτωποι με το ίσως μυθικό πλάσμα που αναζητούσαν. Είχε ξεκινήσει το ταξίδι με σκοπό να το βρει και να το σκοτώσει, όμως όπως κάθε μεγάλο ταξίδι, ο αληθινός του σκοπός μας φανερώνεται στη διαδρομή.

Έχοντας αντικρύσει αυτό που έψαχνε, ο Στιβ μένει ακίνητος, φανερά συγκινημένος. Όλοι τον αγγίζουν για συμπαράσταση. Εκείνος ακουμπά την κοιλιά της εγκύου ρεπόρτερ που υποδύεται η Cate Blanchett. “Σε 12 χρόνια θα είναι 11μιση χρονών,” λέει αυτή χαμογελώντας ζεστά.

“Αυτή ήταν η αγαπημένη μου ηλικία,” απαντά ο Στιβ του Bill Murray, δακρυσμένος από την ευτυχία της στιγμής.

Δεν είναι σύμπτωση η αγαπημένη ηλικία του Στιβ, οι -περίπου- ηλικίες των παιδιών-φαινομένων της “Οικογένειας Τένενμπαουμ”, οι ηλικίες των πρωταγωνιστών του “Moonrise Kingdom”. Οι ήρωες του Anderson έχουν μείνει υπό μία έννοια για πάντα κολλημένοι σε εκείνη την υπέροχη ηλικία, αρνούνται να μεγαλώσουν, προσπαθούν για μια ζωή να αναπαράγουν την ομορφιά των 12. Λένε πως όλοι οι άντρες είναι στην πραγματικότητα μικρά αγόρια που προσπαθούν (ή αποφεύγουν) να μεγαλώσουν.

Οι ήρωες του Anderson, είτε είναι τρία αδέρφια στα 30 τους, είτε είναι ένας ξεπεσμένος πάτερ φαμίλιας, είτε είναι ένας διακεκριμένος ωκεανολόγος, είτε είναι μια animated αλεπού, είναι στην πραγματικότητα πάντοτε 12 χρονών. Όπως όλοι μας.

Που φεύγει από τη σκιά του πατέρα του

Η αγαπημένη μου σκηνή της φιλμογραφίας του Wes Anderson ανήκει στην πιο αδύναμη ταινία του, περιέργως. Είναι οι τίτλοι αρχής του “Darjeeling Limited”, ταινία στην οποία τρία αδέρφια επιβιβάζονται σε ένα τρένο με στόχο να έρθουν ξανά πιο κοντά – έχουν να μιλήσουν ένα χρόνο.

Πρόκειται ουσιαστικά για τη θεματική που διατρέχει το σύνολο του έργου του σκηνοθέτη (και που οπωσδήποτε θα μπορεί να αγγίξει κάθε έναν από εμάς), ξεγυμνωμένη από οποιαδήποτε περαιτέρω ιδέα ή ανατροπή. Είναι απλά αυτό. Τρία αδέρφια και το ταξίδι τους. Στους τίτλους αρχής, ένας εξ αυτών τρέχει να προλάβει το τρένο ακριβώς τη στιγμή που φεύγει απ’το σταθμό. Δίπλα του τρέχει ο Bill Murray.

Ο Murray, εκτός από λατρεμένος ηθοποιός, είναι και κάποιος με πολύ συγκεκριμένο ρόλο στο σύμπαν του Wes Anderson. Σε κάθε ταινία είναι πάντα εκεί, παίζοντας διαφορετικές προσεγγίσεις πάνω στην πατρική φιγούρα. Στο “Rushmore” ήταν ο μέντορας του νεαρού Μαξ. Στους “Τένενμπαουμ” ήταν ο απόμακρος ψυχίατρος που παντρεύεται η Μάργκο της Gwyneth Paltrow σε αντικατάσταση του πατέρα που ποτέ της δεν ένιωσε πως είχε. Στις “Υδάτινες Ιστορίες” ήταν ο πατέρας που βρήκε ο Νεντ του Owen Wilson. Στο “Moonrise Kingdom” είναι ο άνιωθος πατέρας της Σούζι.

Σε όλες αυτές τις ιστορίες, ο Murray συμβολίζει τη φιγούρα που κάθε αγόρι (και κορίτσι) προσπαθεί να ξεπεράσει, να αντικαταστήσει ή να συμφιλιωθεί μαζί του, τον πατέρα που (δεν) είχαν και που τώρα αναζητούν.

Σε αυτή την πρώτη σκηνή του “Darjeeling Limited”, ο δίχως όνομα χαρακτήρας του Bill Murray δεν προλαβαίνει το τρένο.

Τα τρία αδέρφια αφήνουν πίσω την φιγούρα της πατρικής προστασίας και μένουν μόνα τους. Αυτά, και το ταξίδι ωρίμανσης και συμφιλίωσης. Κάτι που, τελικά, όλοι έχουμε ανάγκη να κάνουμε.

Και μαθαίνει να αγαπάει

Είναι ίσως η απόλυτα χαρακτηριστική Anderson-ική σκηνή. Σταθερή κάμερα, πλάνα συμμετρικά, πανέμορφα, απολύτως καρτ-ποσταλ-ικά, πρόσωπα στο κέντρο, ανέκφραστα (αλλά το είδος της έλλειψης εκφράσεων που κρύβει από κάτω του μέτρητα ανείπωτα συναισθήματα), χρώματα ζωηρά με έντονες αντιθέσεις (με αποχρώσεις του κίτρινου πάντα να ξεχωρίζουν). Συχνά σε slow-motion. Συχνά, με κάποιο υπέροχο τραγούδι να ντύνει τον διάλογο (ή την απουσία αυτού). Συχνά, το είδος της σκηνής που σου σηκώνει την τρίχα κάγεκλο, που σε ζεσταίνει παντού.

Μια τέτοια σκηνή είναι αυτή την επανένωσης του Ρίτσι και της Μάργκο στην “Οικογένεια Τένενμπαουμ”, υπό τους ήχους της Nico και της βαθιάς, εκφραστικής αφήγησης του Alec Baldwin. “As always, she was late,” εξηγεί ο αφηγητής, και τότε εκείνη εμφανίζεται.

Οι ήρωες του Anderson ταξιδεύουν συχνά μέχρι κάθε πιθανό απομακρυσμένο άκρο του πολιτισμού ώσπου να μπορέσουν να έρθουν αντιμέτωποι με τις επιθυμίες και τα εγώ τους, και να αποδεχτούν τι είναι αυτό που θέλουν. Βασικά, όλοι τους μαθαίνουν πώς να αγαπάνε. Έναν πατέρα, έναν αδερφό, μια ερωμένη, έναν γιο, έναν φίλο, τον εαυτό τους.

Αυτό που κάνει την “Οικογένεια Τένενμπαουμ” να βρίσκεται ένα σκαλί πάνω από όλες τις άλλες, είναι το πόσο αριστοτεχνικά το σενάριο επιτρέπει ακόμα και στον τελευταίο των (πολλών, και πάντα άβολων, απολαυστικών, πολύχρωμων) χαρακτήρων να αγαπήσει, να αποδεχτεί, να βρει εν ολίγοις το δικό του “Rushmore”. Αυτό κι αν είναι κάτι που έχει να κάνει με όλους μας.

Το “Moonrise Kingdom” έρχεται πάρα πολύ κοντά στο να επαναλάβει αυτό το κατόρθωμα, όντως η πιο πλήρης και η πιο συναισθηματική από τις τελευταίες ταινίες του Anderson. Ποιος να το έλεγε πως η απόλυτη ωρίμανση θα συνοδευόταν από την επιστροφή στα βασικά. Εκεί από όπου όλοι ξεκινήσαμε.

(Απόλαυσε και ένα φοβερό mixtape των ομορφότερων τραγουδιών που έχουν ντύσει σκηνές των προηγούμενων ταινιών του.)

Το “Moonrise Kingdom” βγαίνει στις αίθουσες αυτή την Πέμπτη, 14 Ιουνίου.