Οι 13 πληγές της τηλεόρασης το 2016

Στην πιο αγαπημένη μου ατάκα, από τον πιο αγαπημένη μου ταινία όλων των εποχών, τον ‘Γατόπαρδο’, ο Mπαρτ Λάνκαστερ, που υποδύεται τον πρίγκιπα Σαλίνα –έναν Σικελό αριστοκράτη, που νιώθει πως παραμερίζεται από την ιλιγγιώδη άνοδο των «χυδαίων» αστών- λέει το εξής: «Τα πράγματα πρέπει να αλλάξουν, ώστε να μείνουν τα ίδια». Σοφό. Τα πράγματα πάντα αλλάζουν λίγο, ώστε να μείνουν, τελικά, απαράλλαχτα– πράγμα που ίσχυσε ιδιαίτερα για την ελληνική τηλεόραση αυτόν τον δύσκολο, τελευταίο χρόνο. Με πέντε λέξεις: πολύ κακό για το τίποτα.

1. Η κατάρρευση του ΜΕGA

Tηλεοπτικά η βύθιση του άλλοτε κραταιού Μεγάλου Καναλιού -του μεγαλύτερου ίσως της Χρυσής Εποχής της ιδιωτικής τηλεόρασης- υπήρξε η κορύφωση της κρίσης, που έχει πλήξει τον κλάδο των media την τελευταία 7ετία. Συμβολικά, κοινωνικά, νοηματοδοτήθηκε και παραλληλίστηκε με την κατάρρευση του παλιού καθεστώτος των ‘διεφθαρμένων καναλαρχών’ – παράξενο, βέβαια, το πώς η διαφθορά πατάχθηκε με το πέταγμα στο δρόμο 500 οικογενειών, αυτών των απλών εργαζόμενων στο κανάλι χωρίς να τους καταβληθούν δεδουλευμένα και αποζημιώσεις, ενώ για τους υπεύθυνους δεν άνοιξε μύτη.

Το άλλο παράδοξο της ιστορίας είναι πως χωρίς χρήματα, χωρίς εργαζόμενους, χωρίς πρόγραμμα, σχεδόν χωρίς μέλλον, το ΜEGA συνεχίζει να εκπέμπει προβάλλοντας  επαναλήψεις παλιών σειρών και να συγκεντρώνει θηριώδη ποσοστά τηλεθέασης σε ορισμένες ζώνες – ακριβώς σαν τον Ελ Σιντ, που ακόμα και νεκρός, στερεωμένος όρθιος πάνω σε ένα άλογο, πήγαινε μπροστά και κέρδιζε μάχες.

2. Το χάος με τις τηλεοπτικές άδειες

Το περίφημο «να βάλουμε τάξη στην τηλεοπτικη αναρχία» μεταφρασμένο σε έναν δύσπεπτο νόμο κι έναν διαγωνισμό-παρωδία, με ράντζα, πίτσες, εκατομμύρια ευρώ-bids σε ένα σκληρό ηλεκτρονικό πόκερ επίδοξων καναλαρχών, κράτησε στον αέρα την αγορά (δημοσιογράφους και εργαζόμενους στα τηλεοπτικά media, παραγωγούς, σκηνοθέτες, ηθοποιούς, μάγειρες, τηλεκριτικούς, διαφημιστές, διαφημιζόμενους κλπ) επί 5 μήνες. Και μετά την απόφαση του ΕΣΡ, ξεφούσκωσε αφήνοντας μας πιο μουδιασμένους και πιο αμήχανους από πριν. Ποιοι έχουν, τελικά, κανάλι; Και για πόσο; Που πήγαν τα λεφτά; Θα δοθούν νέες άδειες; Πότε; Και αυτή η περίφημη νομιμότητα, είναι μακριά ακόμα μπαρμπα-Στρουμφ;

3. Τηλεοπτικά διαζύγια και επανασυνδέσεις

Το δεύτερο μισό της σεζόν, το κοινό ‘σοκαρίστηκε’ από το τηλεοπτικό – και πραγματικό – διαζύγιο του επιτυχημένου δίδυμου του πρωινού του Antenna Φαίης Σκορδά – Γιώργου Λιάγκα και η επανασύνδεση (κατά τα τρία τέταρτα περίπου) της παρέας του ‘Ξαναδέστε τους’. Στην πράξη φάνηκε, πως, παρά τις αλλαγές, τίποτα δεν άλλαξε: η Φαίη συνέχισε την θριαμβευτική της πορεία στο ‘Το Πρωινό’, ο Γιώργος Λιάγκας αξιοποιήθηκε σε άλλα projects του σταθμού, οι ‘Ξαναδέστε τους’ έπιασαν το σκοινί από κει που το άφησαν και κάνουν την ίδια εκπομπή με άλλο πάνελ κι άλλα fillers, η δε Κατερίνα Καινούργιου ζει πλέον το όνειρο της ‘κεντρικιάς’ στο Εpsilon – αν και, ψυχολογικά, δείχνει να κουβαλάει ακόμα τον σεβντά της πρώην του Alpha και του αγαπημένου της Νίκου Μουτσινά, που ήταν ζευγάρι ζηλευτό αλλά μπήκαν στη μέση τα συμπεθεριά και η κακογλωσσιά και τους χώρισαν. (Παγκόσμια πρωτοτυπία: η – πολύ πρωινή – εκπομπή της λέγεται ‘Φτιάξε καφέ να στα πω’, αν και η ίδια, κατά δική της ομολογία, πίνει μόνο τσάι.)

4. Πόνος και δάκρυα για τους τηλεστάρ

To  2016, ήταν μια κακή χρονιά για τους περισσότερους, παλιούς δημοσιογράφους και τηλεστάρ, (από τον Δημήτρη Καμπουράκη ως την Αννίτα Πάνια) οι οποίοι είτε έμειναν χωρίς δουλειά είτε είδαν το παραδοσιακό κοινό τους να αναχωρεί για άλλους, άγνωστους, πιο περιπετειώδεις προορισμούς. Το ζητούμενο είναι πάντα το νέο – αλλά ποιος το έχει;

(Και το πιο σημαντικό: πόσο γρήγορα θα μπορέσουμε να το αντιγράψουμε;)

5. Η απουσία πολιτικών εκπομπών και παραδοσιακών anchormen

Mε την εξαίρεση της κρατικής ΕΡΤ, που έχει χτίσει το πρόγραμμά της πάνω στο είδος (σ.σ. πολιτικές εκπομπές από το πρωί ως το βράδυ, μια διαρκής φλυαρία από άγνωστους παρουσιαστές και αδιάφορους καλεσμένους, σε ένα studio που μοιάζει πάντα ίδιο), οι καλές πολιτικές εκπομπές απουσιάζουν παντελώς από τη late night ζώνη της ιδιωτικής τηλεόρασης. Μετά το καλοκαίρι, ακόμα και ο τελευταίος των Μοϊκανών, Νίκος Χατζηνικολάου, δεν ανανέωσε το συμβόλαιό του με το STAR. (Φήμες, πάντως, τον θέλουν από Γενάρη, να εκπέμπει στον Antenna.)

6. Η επιστροφή της Καλομοίρας

13 χρόνια μετά το ‘Fame Story 2’, που την ανέδειξε (σ.σ. χωρίς να ακολουθήσει καμιά σημαντική καριέρα σην Ελλάδα) και 8 μετά τον διαγωνισμό της Eurovision και το ‘Μυστικό Συνδυασμό’ της, η 31χρονη, πια, Καλομοίρα μετακόμισε από την Αμερική (!) όπου ζει μόνιμα στα παρασκήνια του ‘Rising Star’, σαν πρόσωπο-σημαία μιας αλλοτινής τηλεοπτικής χαράς και αθωότητας. Μόνο που το κοινό του 2016, δεν είναι το κοινό του 2003. Και το θέαμα ενός ‘αιώνιου κοριτσιού’ – γυναίκας – μητέρας  πια, που παριστάνει την χαριτωμένη, πετώντας τις ίδιες ασυνάρτητες ελληνικούρες και τραγουδώντας με τα ίδια κρεατάκια στη μύτη, δεν είναι ούτε αστείο ούτε αξιαγάπητο. Είναι κάπως γκροτέσκο. Παρακαλούμε πολύ, free Καλομοιράκι.

7. Λόγια, λόγια, λόγια

Σε μια χώρα με αποδεκατισμένο star system, οι ίδιοι και οι ίδιοι άνθρωποι πήγαν σε αμέτρητες εκπομπές συνεντεύξεων, πηδώντας από studio σε studio και από καρέκλα σε καναπέ, χαρωπά μαζεύοντας χαμομήλια από το λιβάδι της κοινοτοπίας – τι άλλαξε φέτος στη ζωή σου/στο γάμο σου/ στην γκόμενά σου/στο κούρεμά σου, σου έλειψε η τηλεόραση, πότε βγαίνει το CD σου, θα κάνεις δεύτερο παιδί/τρίτο παιδί/ πάρεις σκύλο, πόσο ωραία συνάντηση πρωταγωνιστών και τι καλή παρέα κάνετε στα καμαρίνια κλπ. Μια περιφερόμενη, στραφταλιζέ ευτυχία από τηλεστάρ χωρίς εκπομπές, ηθοποιούς χωρίς θεατές, και  περιφερόμενες λαϊκοπόπ ντίβες, που, πια, ντύνονται σπίτι τους γιατί δεν έχουν να πληρώσουν τον  στυλίστα. Είμαστε μια ωραία ατμόσφαιρα, είμαστε.

8. Παράγουμε περισσότερα μουσικά talent shows από όσα καταναλώνουμε

Όπως φαίνεται, το μόνο επάγγελμα που δεν ταλαιπωρείται από ανεργία στη χώρα αυτή είναι του κριτή σε μουσικό talent show. Ως  project είναι καλύτερο και από την έξυπνη σίτα – γρήγορο, αβίαστο, αβάδιστο, αποδοτικό και μπορεί να το κάνει ο καθένας. Ακόμα και χωρίς να μιλάει (Μακεδόνας), χωρίς να αρθρώνει ολόκληρες προτάσεις (Ρέμος), καμία μουσική κρίση (Ρουβάς), μόνο γελώντας και ξεφουρνίζοντας συμπαθητικές παραδοξότητες (Παπαρίζου, Μουζουράκης), hell, μπορείς να το κάνεις ακόμα και αν το 80% του κοινού δεν θυμάται ούτε ένα τραγούδι σου! (Μάστορας.) Αν το κριτής το πουλάγαμε πακέτο με κρέμες και θαυματουργή αλόη στο telemarketing, θα ‘χαμε θησαυρίσει.

ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ

Ας πούμε μερικές λέξεις για τη σειρά ‘Η Λέξη Που Δε Λες’

9. Η επιστροφή της ελληνικής μυθοπλασίας

Μετά τον βομβαρδισμό τούρκικων και ελληνοκυπριακών σαπουνιών, το 2016, τα κανάλια (τουλάχιστον αυτά που απέμειναν και συνεχίζουν να επενδύουν στην μυθοπλασία, όπως ο Alpha και ο Αntenna) έδειξαν τη διάθεση να ποντάρουν σε Έλληνες δημιουργούς για την παραγωγή νέων σειρών (‘Αστέρας Ραχούλας’, ‘Στο καλό γλυκιά μου συμπεθέρα’), άλλοτε με μέτρια και άλλοτε με εξαιρετικά αποτελέσματα (‘Η λέξη που δεν λες’), τουλάχιστον αισθητικά. Και οι τηλεθεατές ανταποκρίθηκαν.

10.  Η εκκωφαντική απουσία ξένων σειρών

Το ‘Game of Thrones’, το ‘People v. O.J. Simpson’, το ‘Stranger Things’, το ‘Orphan Black’, το ‘Mr. Robot’, και άλλα τόσα, γράφουν τηλεοπτική ιστορία και είναι trending topics σε όλον τον πλανήτη, αλλά τα ελεύθερα κανάλια της ελληνικής τηλεόρασης είναι συντονισμένη σε άλλη συχνότητα, σε κάποιο παράλληλο σύμπαν. Εκεί, παίζει μόνο ‘Φιλαράκια’ – σε νιοστή επανάληψη – ‘Big Bang Theory’, τις τρομερές περιπέτειες της μις Μαρπλ και του Ηρακλή Πουαρώ (σ.σ. που αστεία αστεία, μαζί με κάτι άλλα εγγλέζικα classics χτίζουν κοινό στην ΕΤ2), ‘NCIS’, ‘Sex and the City’ στα περιφερειακά κανάλια και  Scooby Doo για τους μικρούς μας φίλους. Γαβ!

ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ

Οι καλύτερες σειρές που παίχτηκαν στην Ελλάδα το 2016

11. Και ο ΣΚΑΪ με το φανελάκι;

Το 2016, έφερε και το – μέχρι πρότινος αυστηρά ενημερωτικό –  κανάλι του Φαλήρου, στο μεγάλο παζάρι της mainstream ψυχαγωγικής τηλεόρασης. Μάλιστα, η επιτυχημένη διοργάνωση του ‘X-Factor’ έφερε ζεστό χρήμα στα ταμεία του και άνοιξε την όρεξη στους διευθύνοντες για περισσότερο θέαμα, γέλια, φωνές, τραγούδια και ‘Τhe Voice’, το οποίο, στο δεύτερο μισό της σεζόν, κάνει κούρσα στους πίνακες τηλεθέασης. Φήμες λένε πως στο μέλλον, το κανάλι θα εμπλουτιστεί με περισσότερες εκπομπές ανάλογου ύφους και ενδεχομένως θα σπάσει σε δύο κανάλια: ένα ιντερνετικό-ενημερωτικό κι ένα ψυχαγωγικό.

12. Ζητείται ενημέρωση

Η ενημέρωση ήταν – και το 2016 – ο μεγάλος χαμένος της ελληνικής τηλεόρασης, ιδίως της ιδιωτικής, το τοπίο της οποίας αποψιλώνεται διαρκώς από δελτία ειδήσεων, ενημερωτικές εκπομπές και ντοκυ-δράματα. Η γύμνια του φάνηκε ξεκάθαρα και στην πρόσφατη τρομοκρατική ενέργεια στη χριστουγεννιάτικη αγορά στο Βερολίνο. Τη νύχτα που ο κόσμος καιγόταν, τα κανάλια (πλην του ενημερωτικού ΣΚΑΪ και του Αntenna, που έβγαλε κάποια έκτακτα) έπαιζαν αμέριμνα σήριαλ και επαναλήψεις. (Μάλλον πρόκειται για ανώτερη στρατηγική. Σου λέει, αφού θα πεθάνουμε που θα πεθάνουμε όλοι κάποια στιγμή, να μην μας φάει και το άγχος.)

13. Ακριβή μου ΕΡΤ

Η μεγάλη περιπέτεια της ΕΡΤ, το κλείσιμο, το άνοιγμά της και η επιστροφή των ανθρώπων της, δεν δικαιώθηκαν ούτε πέρυσι με την παραγωγή ενός προγράμματος ολοκληρωμένου και αντάξιου ενός κρατικού καναλιού. (σ.σ. εξαιρείται η ΕΤ2, που με τις καλές, ξένες σειρές της, έχει πια τη δική της, μικρή φέτα στο prime time.) Στο φινάλε, η ιστορία της ΕΡΤ θυμίζει ανέκδοτο – τελικά, πόσοι διευθυντές και σύμβουλοι πρέπει να μαζευτούν, για να βιδώσουν μια λάμπα, σε μια εκπομπή που να ρημαδοβλέπεται;