ΒΙΒΛΙΟ

Οι καλύτερες νέες κυκλοφορίες non fiction βιβλίων

Από βιογραφίες τιτάνων της παγκόσμιας λογοτεχνίας μέχρι την ιστορία του ελληνικού κομμουνισμού και από στοχασμούς που κλείνουν το μάτι σε θέματα ελληνικής παράδοσης και ταυτότητας μέχρι το Euro 2004.

Δεκατέσσερις εκδόσεις τελευταίας εσοδείας, με το μενού να έχει από Πέδρο Αλμοδόβαρ μέχρι Πέτρο Μάρκαρη.

Πέδρο Αλμοδοβάρ – Το τελευταίο όνειρο (μτφρ. Μαρία Παλαιολόγου, εκδ. Διόπτρα)

Συγκεντρωμένες για πρώτη φορά δώδεκα αδημοσίευτες ιστορίες από το προσωπικό αρχείο του σπουδαίου σκηνοθέτη, γραμμένες από τα τέλη της δεκαετίας του ’60 έως σήμερα. Μια δελεαστική ματιά στο μυαλό ενός κορυφαίου δημιουργού και ταυτόχρονα ένα masterclass για το πώς ν’ αφηγηθείς μια ιστορία, αυτή η συλλογή αντικατοπτρίζει τις εμμονές του Almodovar και πολλά από τα θέματα της κινηματογραφικής του δουλειάς, περνώντας από τη σάτιρα μέχρι το gothic και το autofiction.

Μάλκολμ Γκλάντγουελ – Η μαφία των βομβαρδιστικών: Ένα όνειρο, ένας πειρασμός και η μεγαλύτερη νύχτα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου (εκδ. Κλειδάριθμος)

Το βιβλίο καταγράφει τις ιστορίες μιας εκκεντρικής ιδιοφυΐας από την Ολλανδία και του υπολογιστή του, του αποκρουστικού καλύτερου φίλου του Ουίνστον Τσόρτσιλ, μιας ομάδας πυρομανών χημικών από το Χάρβαρντ, ενός ευφυή πιλότου που τραγουδούσε στο πλήρωμά του τραγούδια από θεατρικές επιθεωρήσεις και του διοικητή των βομβαρδιστικών, Κέρτις Έμερσον ΛεΜέι, ο οποίος θα έδινε την εντολή για την πιο αιματηρή επίθεση του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Νίκος Δήμου – Η αντίσταση στον Δαρβίνο και άλλα 13 ετερόδοξα κείμενα (εκδ. Πατάκη)

«Όλα τα κείμενα σκάβουν με κάποιο τρόπο τα θεμέλια της θρησκείας. Όλα είναι αντιθρησκευτικά κείμενα. Όπως στο σημείο της απορίας για τη σιωπή του σύμπαντος μπροστά στο Άουσβιτς ή τη Σρεμπρένιτσα και γιατί δεν κάνει κάτι σε τέτοιες περιπτώσεις ο πανάγαθος – διότι έχουμε και το θράσος να τον λέμε πανάγαθο.

Εκτός πια κι δεν είναι ούτε καν παντοδύναμος» είπε μεταξύ πολλών άλλων στο NEWS 24/7 ο Νίκος Δήμου με αφορμή το νέο του βιβλίο, στο οποίο διατυπώνει περίπλοκα ερωτήματα, κλείνοντας το μάτι σε θέματα ελληνικής παράδοσης και ταυτότητας.

Αντώνης Καρπετόπουλος – Δυσκολότερο από ένα Μουντιάλ – Euro: Τα 60 χρόνια μιας Ευρωπαϊκής Ιστορίας (εκδ. Παπαδόπουλος)

Μπορεί μια ποδοσφαιρική διοργάνωση να γεννηθεί γιατί ένας διαιτητής κατάπιε τη σφυρίχτρα του; Τι σχέση έχουν η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Eurovision και το Κύπελλο Εθνών Ευρώπης; Γιατί το 1964 τσακώθηκαν ο Φράνκο με τον Χρουστσόφ; Ήταν η Εθνική Ελλάδος, που κατέκτησε το Euro 2004, η καλύτερη Εθνική Ελλάδος όλων των εποχών;

Και τι θυμούνται από τη συμμετοχή τους στα τελικά του Euro ο Νίκος Αναστόπουλος, ο Θοδωρής Ζαγοράκης, ο Αντώνης Νικοπολίδης και ο Γιώργος Καραγκούνης; Και γιατί το Euro είναι δυσκολότερο από ένα Μουντιάλ; Ο Αντώνης Καρπετόπουλος αναλύει τον θεσμό του Euro από την αρχή του μέχρι σήμερα.

Κωστής Καρπόζηλος – Ελληνικός Κομμουνισμός: Μια διεθνική ιστορία (1912-1974) (εκδ. Αντίποδες)

«Ονομάζουμε κομμουνισμό την πραγματική κίνηση που καταργεί τη σημερινή κατάσταση πραγμάτων». Ξεκινώντας από αυτή τη φράση του Μαρξ και του Ένγκελς, ο Κωστής Καρπόζηλος πραγματεύεται την ιστορία του ελληνικού κομμουνισμού του 20ού αιώνα, εστιάζοντας στην «πραγματική κίνηση» των ανθρώπων του και ανιχνεύοντας τις πολλαπλές του γεωγραφίες.

Το αποτέλεσμα είναι μια συναρπαστική αφήγηση όπου πρωταγωνιστούν ταξιδιώτες της επανάστασης, εκπατρισμένοι διανοούμενοι, πρόσφυγες και μετανάστες, άνθρωποι που διασχίζουν τα συμβολικά και κυριολεκτικά όρια του έθνους.

Πέτρος Μάρκαρης – Η Αθήνα της μιας διαδρομής (εκδ. Κείμενα)

Μια πολυαναμενόμενη επανακυκλοφορία. Το ιδιότυπο οδοιπορικό του Πέτρου Μάρκαρη στην Αθήνα διαρκεί σχεδόν μία ώρα, όσο χρειάζεται ο Ηλεκτρικός να διανύσει την απόσταση από τον Πειραιά στην Κηφισιά. Ο συνεπιβάτης του συγγραφέα κατεβαίνει σε κάθε σταθμό, εξερευνά μαζί του τη γύρω περιοχή, γνωρίζει τις ομορφιές και τις ασχήμιες της, ανακαλύπτει τις συναρπαστικές αντιθέσεις της, βρίσκεται μπροστά σε κρυφές εκπλήξεις, περπατά σε αρχαία μονοπάτια, αντιλαμβάνεται και κατανοεί όλη την κοινωνική διαστρωμάτωση της πρωτεύουσας, με τις φτωχές συνοικίες και τη σύγχρονη νεόπλουτη όψη της, την οποία δεν έχει χάσει ούτε την εποχή της κρίσης, γιατί η κρίση δεν άγγιξε τις περιοχές των νεόπλουτων, όπως άλλωστε κάθε κρίση.

Πάμπλο Νερούδα – Τη ζωή μου, ομολογώ, την έζησα (μτφρ. Γιώργος Δ. Κεντρωτής, εκδ. Gutenberg)

Μια πολύτιμη έκδοση που χαίρεσαι να την έχεις στη βιβλιοθήκη σου. Στα συγκλονιστικά απομνημονεύματά του η αφήγηση του Πάμπλο Νερούδα είναι σχεδόν γραμμική, με τα αναγκαία για την κάθε περίπτωση φλας μπακ. Ξεκινάει από τις μέρες που ο ποιητής είδε το φως σ᾽ ένα φτωχό χωριό της Χιλής και φτάνει έως τη δολοφονία του Σαλβαδόρ Αλιέντε και λίγες μέρες πριν από τον δικό του θάνατο.

Κωστής Παπαγιώργης – Τα βιβλία των άλλων II – Έλληνες στοχαστές (εκδ. Καστανιώτη)

Τέσσερα χρόνια μετά τον προηγούμενο τόμο (Τα βιβλία των άλλων – Έλληνες συγγραφείς) δεύτερος τόμος της σειράς συγκεντρώνει πρώιμα και ύστερα δοκίμια ή κριτικά σημειώματα του Κωστή Παπαγιώργη για σημαντικούς Έλληνες στοχαστές που «εφηύραν τον εαυτό τους» εντός και εκτός Ελλάδoς – ανάμεσά τους o Ζήσιμος Λορεντζάτος, ο Κορνήλιος Καστοριάδης, ο Παναγιώτης Κονδύλης, ο Κώστας Αξελός, ο Χρήστος Γιανναράς, ο Στέλιος Ράμφος.

Δημήτρης Παπαϊωάννου – Ανάφη: Σχέδια εκ του φυσικού (εκδ. Nomas)

Συλλεκτική κυκλοφορία με τα σχέδια που ο Δημήτρης Παπαϊωάννου φιλοτέχνησε τα τρία τελευταία καλοκαίρια στην Ανάφη. Ένα μικρό έργο τέχνης που έρχεται να συμπληρώσει την εικόνα του πολυσχιδούς αυτού καλλιτέχνη με τις sold-out παραστάσεις σ’ όλο τον κόσμο και τις διθυραμβικές κριτικές.

Η έκδοση περιλαμβάνει και μια ανατύπωση του έργου Ανάφη από το ιστορικό queer-punk fanzine, Κοντροσόλ στο Χάος, του 1987.

Ντάσο Σαλντίβαρ – Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες: Πώς ξεκίνησαν όλα (μτφρ. Δέσποινα Δρακάκη, εκδ. Ψυχογιός)

Η βιογραφία του αξεπέραστου Γκάμπο είναι αποτέλεσμα είκοσι χρόνων κοπιαστικής εργασίας. Στο διάστημα αυτό, ο Ντάσο Σαλντίβαρ ερεύνησε, ταξίδεψε σε σημαίνοντες τόπους, πήρε εκατοντάδες συνεντεύξεις και σκάλισε αρχεία σε διάφορες χώρες προκειμένου να δώσει απάντηση στα επίμονα ερωτήματα:

«Ποιος ήταν ο άνθρωπος που έγραψε το Εκατό χρόνια μοναξιά; Ποια είναι η ιστορική, πολιτισμική, οικογενειακή, ατομική πραγματικότητα πάνω στην οποία πατάει το συγκλονιστικό αυτό μυθιστόρημα;»

Ράτζα Σεχάντε – Τι φοβάται το Ισραήλ από την Παλαιστίνη; (μτφρ. Στέφανος Καβαλλιεράκης, εκδ. Μεταίχμιο)

Από την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ το 1948, τη Nakba (την «καταστροφή», όπως την αποκαλούν οι Παλαιστίνιοι), έγιναν πολλές προσπάθειες για να επικρατήσουν σχέσεις ειρήνης και ισοτιμίας μεταξύ Παλαιστίνης και Ισραήλ. Κάθε προσπάθεια όμως υπονομεύτηκε από το Ισραήλ, γι’ αυτό και η κατάσταση στη Δυτική Όχθη είναι αφόρητη και η γενοκτονία στη Γάζα συνεχίζεται.

Στο βιβλίο αυτό ο διαπρεπής Παλαιστίνιος δικηγόρος και ακτιβιστής για τα ανθρώπινα δικαιώματα, καταθέτει την προσωπική του μαρτυρία για την κατανόηση της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης, ενώ διερευνά τι πήγε στραβά και γιατί, αλλά και πώς τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι διαφορετικά. Γιατί ο άνθρωπος από τη φύση του μπορεί να παρασύρεται από προκαταλήψεις, στην περίπτωση όμως της Παλαιστίνης και του Ισραήλ, όπως υποστηρίζει σθεναρά ο βραβευμένος συγγραφέας, τα δύο έθνη μπορούν να συνυπάρξουν με γνώμονα το αμοιβαίο συμφέρον.

Σούζαν Σόνταγκ – Περί γυναικών (μτφρ. Δανάη Σώζιου, εκδ. Gutenberg)

Σημαντικότατη έκδοση που συγκεντρώνει για πρώτη φορά μερικά από τα πιο διεισδυτικά άρθρα και δοκίμια μιας από τις πιο πρωτότυπες και επιδραστικές φωνές των αμερικανικών γραμμάτων, αλλά και μιας από τις σπουδαιότερες προσωπικότητες του εικοστού αιώνα. Συγγραφέας, φιλόσοφος, δημοσιογράφος, ακτιβίστρια, η Σούζαν Σόνταγκ με τα παθιασμένα και αιρετικά κείμενα της για τα μείζονα ζητήματα που απασχολούν τη σύγχρονη γυναίκα (την ομορφιά, τα γηρατειά, τη χειραφέτηση, τη σεξουαλικότητα, την αντίστασή της στην εξουσία της πατριαρχίας) «προσφέρει τροφή για σκέψη που χορταίνει ακόμα και τους πιο απαιτητικούς αναγνώστες» (The Times)

Φώντας Τρούσας – Ραντεβού στο Κύτταρο (εκδ. Όγδοο)

Κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1996 και τα τελευταία 20 χρόνια παρέμενε εξαντλημένο, αποτελώντας ταυτόχρονα σημείο αναφοράς. Επιτέλους επανεκδίδεται και μάλιστα με σχεδόν διπλάσιες σελίδες.

Στο βιβλίο καταγράφονται και αξιολογούνται η ελληνική ποπ & ροκ δισκογραφία, από το ξεκίνημά της στα μέσα των 60s έως τα πρώτα χρόνια των 80s – δηλαδή μεγάλοι (LP) και μικροί δίσκοι (45άρια), που ηχογραφήθηκαν από Έλληνες μουσικούς και συγκροτήματα (καμιά φορά και από αλλοδαπούς, που ήταν μέλη των δικών μας σκηνών) εδώ και στο εξωτερικό (γιατί το ελληνικό ροκ υπερβαίνει τα γεωγραφικά μας σύνορα).

Ελισάβετ Χρονοπούλου – Γιώργος Αρβανίτης: Μια ζωή στο φως (εκδ. Πατάκη)

Η βιογραφία του κορυφαίου κινηματογραφιστή ο οποίος αφού δούλεψε σε μεγάλες επιτυχίες του εμπορικού κινηματογράφου (Οι θαλασσιές οι χάντρες, Η δασκάλα με τα ξανθά μαλλιά, Η αρχόντισσα και ο αλήτης, Η νεράιδα και το παλικάρι κ.ά.), ξεκίνησε εν έτει 1968 να μεγαλουργεί στο πλευρό του Θόδωρου Αγγελόπουλου, κερδίζοντας σύντομα το πρώτο βραβείο του φωτογραφίας: στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για την Αναπαράσταση.

Λίγα χρόνια μετά, θα παραιτηθεί οριστικά από τη Φίνος Φιλμ για να αφοσιωθεί στον κινηματογράφο εκείνο που, όπως λέει, του ταίριαζε. Ακολουθεί η «κινηματογραφική ενηλικίωσή» του και μια λαμπερή διεθνής καριέρα. Η Ελισάβετ Χρονοπούλου συνομιλεί με τον Γιώργο Αρβανίτη, που της αφηγείται τη ζωή του σαν ταινία.