Οι ταινίες: Αμέρικα, Αμέρικα

Είναι εύκολο να απορρίψει κάποιος το “Captain Phillips” (imdb | letterboxd) στη βάση της επίδειξης των ικανοτήτων του αμερικάνικου ναυτικού- είναι, για την ακρίβεια, ένα συχνό παράπονο που έχω δει να μεταδίδεται. Όχι πως αυτό αναιρεί την όποια αξία της ταινίας, γυρισμένης με σασπένς στο τέρμα από έναν Πολ Γκρίνγκρας πίσω στη φόρμα κάποιου εκ των “Μπορν” ταινιών του, αλλά ωστόσο παραβλέπει μια βασική πρόθεση του φιλμ.

Διασκευή αληθινής ιστορίας, για έναν καπετάνιο που βλέπει το πλοίο του να πέφτει θύμα πειρατείας στα ανοιχτά των Σομαλικών ακτών, και τον ίδιο να μεταφέρεται ως όμηρος, το έργο αποκαλύπτει τη διάθεση του Γκρίνγκρας να χρησιμοποιήσει το φύσει καθηλωτικό στόρρι για να μιλήσει για το πώς όλοι μας είμαστε γρανάζια ενός πολύπλοκου (και άρα απρόσωπου) συστήματος, γρανάζια σε έναν παγκοσμιοποιημένο εργασιακό χάρτη. Οι καπετάνιοι και των δύο πλευρών, γίνεται σαφές όσο εξελίσσεται η πειρατεία, πως είναι άντρες που απαντούν σε ανώτερους, πως είναι εκεί λίγο ως πολύ επειδή είχαν τη δουλειά τους να κάνουν.

Δεν αποδίδεται με τρομερή λεπτότητα το ζήτημα (εκεί ρίχνω φταίξιμο) καθώς αναλωνόμαστε σε τεχνικά ζητήματα του θρίλερ (σε ποια θέση κάθεται ο καπετάνιος, σε ποιο δωμάτιο βρίσκεται το πληρωμα κ.α.) εις βάρος της όποιας εμβάθυνσης. Ωστόσο αυτό που επιχειρεί ο Γκρίνγκρας κάνει το φιλμ να έχει κι ένα αληθινό ενδιαφέρον και πέραν της επιφανειακής απόλαυσής του σαν περιπέτεια αγωνίας.

Διότι, και αυτό δε μπορεί να τονιστεί αρκετά, είναι από εκείνα τα φιλμ που ξεχνάς να μην κοιτάξεις την οθόνη. Η δράση είναι εκεί συνέχεια, ακόμα κι όταν δεν έχει λόγο να είναι, και την ίδια ώρα ο Τομ Χανκς είναι καλός στον πρωταγωνιστικό ρόλο, βγάζοντας σιγουριά και απόγνωση και ανθρωπισμό από τον χααρακτήρα του, τον οποίον έχει προσεγγίσει με φροντίδα και προσοχή. Δυστυχώς προς το τέλος επιτρέπει στον εαυτό του ένα-δυο οσκαρικού τύπου ξεσπάσματα, που σε ταρακουνάνε και σε επαναφέρουν στην πραγματικότητα πως αυτό είναι, πράγματι, ένα φιλμ.

(Τίποτα παρεμφερές στην αντίστοιχη ερμηνεία του Ρόμπερτ Ρέντφορντ στο σπουδαίο “All Is Lost” που θα δούμε στις ελληνικές αίθουσες στις 7 Νοεμβρίου.)

Σε μια από τις πρώτες σκηνές του “Ain’t Them Bodies Saints” (imdb | letterboxd) ο σκηνοθέτης Ντέιβιντ Λόουρι έχει ήδη θέσει το συναισθηματικό πλαίσιο της ιστορίας του, με μια από τις πιο δυνατές σκηνές της φετινής χρονιάς. Δεν υπάρχουν λόγια, δεν υπάρχει κάποια ανατροπή, δεν συμβαίνει κάτι που δεν γνώριζες από πριν:

Έχουμε μόλις παρακολουθήσει το ζευγάρι παρανόμων που ερμηνεύουν ο Κέισι ‘Σωστός Άφλεκ’ Άφλεκ και η Ρούνι ‘Σε Αγαπώ’ Μάρα να συλλαμβάνεται, εκείνος έχοντας αναλάβει όλη την ευθύνη για κάτι που δεν έκανε, προκειμένου να κρατήσει τη γυναίκα του ελεύθερη. Ο έρωτας και το τραγικό πάθος είναι διάχυτο, το νιώθεις σε όλη τη σκηνή, απλώνεται σε όλο το κάδρο. Καθώς οι αστυνομικοί τους απομακρύνουν, το ζευγάρι έχει μια τελευταία σωματική επαφή. Κολλάνε ο ένας το κορμί του πάνω στο κορμί του άλλου, σα να μην τα ελέγχουν καν οι ίδιοι, σα να μην επρόκειτο για συνειδητή κίνηση, αλλά για μια έλξη σχεδόν βαρυτική. Ενώνονται, με φόρα και ορμή και πάθος, κι αυτή η μικρή στιγμή είναι αρκετή για να σου μιλήσει για τους χαρακτήρες με όσα λόγια δεν πρόκειται να ακούσεις να αρθρώνονται σε όλο το υπόλοιπο φιλμ.

Την ιστορία φυσικά και την έχουμε ξαναδεί. Εκείνος θα δραπετεύσει, θα ψάξει να την ξαναβρεί, θα τον ακολουθήσουν, κλπ. Όλες τις ιστορίες τις έχουμε ξαναδεί, εκτός από το “Synecdoche, New York” υποθέτω. Όμως το σινεμά έχει πολλές φορές να κάνει με την αγνή ομορφιά και με το πάθος των εικόνων, των μουσικών και των βλεμμάτων. Και της κίνησης φυσικά των σωμάτων.

Το να μιλήσεις για βασικά ανθρώπινα ένστικτα δεν σημαίνει πως πρέπει να δηλώνεις εαυτόν ως κάτι Σημαντικό, αλλά απαιτεί τα πιο απλά υλικά. Ένα αυθεντικά φολκ σάουντρακ. Ποιητική Τέξας ‘70s εικονογραφία. Ερμηνείες και συμπεριφορές που μοιάζουν να βγήκαν από θλιμμένες κάντρι διηγήσεις. (Ρούνι Μάρα, Κέισι Άφλεκ, Μπεν Φόστερ, όλοι καταπληκτικοί.) Κι ένα τρίγωνο όχι απαραίτητα ερωτικά, αλλά βαθύτατης ανθρώπινης ανάγκης για στήριξη.

Διότι όλα εκεί γυρνάνε. Στα στηρίγματα, όπως εκείνα που το ζευγάρι, ο Μπομπ και η Ρουθ αναζητούν σχεδόν στα τυφλά, από καθαρό ένστικτο, και βρίσκουν ο ένας στον άλλον, λίγο πριν χωρίσουν βίαια και απότομα. (Ο ελληνικός τίτλος είναι “Μείνε Δίπλα Μου”. Δεν έχει σχέση με τον πρωτότυπο, αλλά εν τέλει δεν είναι και άστοχος αν το καλοσκεφτείς.) Υποθέτω έχει να κάνει με την αδυναμία του καθενός για τις αρχετυπικά americana ιστορίες παρανόμων -ή τη Ρούνι Μάρα-, όμως το συγκεκριμένο φιλμ, μες στην απουσία ριζοσπαστικής διάθεσης εκ μέρους του ομολογουμένως, το αγάπησα.

Σε βλέπω

Ταλεντάκι alert: Ο Τζόζεφ Γκόρντον Λέβιτ είναι και καλός σκηνοθέτης, προκύπτει έξαφνα. Το “Don Jon” (imdb | letterboxd) του, η πιο διασκεδαστική ταινία της βδομάδας, ακουλουθεί την ερωτική οδύσσεια ενός κάγκουρα με χρυσή καρδιά που είναι εθισμένος στο πορνό και δε μπορεί να ερωτευτεί, μέχρι που γνωρίζει ένα ‘τέλειο δεκάρι’, δηλαδή την πιο κεφάτη Σκάρλετ Γιόχανσον που έχουμε δει στη μεγάλη οθόνη.

Ο Λέβιτ σκηνοθετεί την ιστορία με εφευρετικό τρόπο, δεν επαναπαύεται στιγμή στα αυτόματα hooks που του προσφέρει το στόρι (τσόντες! εντυπωσιακές γυναίκες σε κλαμπ! μια αδερφή που δε μιλάει ποτέ! μια γραφική οικογένεια! Σκάρλετ!) παρά ψάχνει πώς θα το πάει κι ένα βήμα παραπέρα, χρησιμοποιώντας έξυπνες επαναλήψεις στην αφήγησή του σα να ήταν ρεφρέν. Κάθε νέος κύκλος επανάληψης των ίδιων οπτικών στοιχείων (μια μπάρα φόρτωσης βίντεο, μια ρουτίνα στο γυμναστήριο, μια βραδιά στο κλαμπ) είτε φέρνει περισσότερα γέλια, είτε στηρίζει κάποια ανατροπή που περιμένει να την προσέξεις παρά να στη συλλαβίσει το ίδιο το φιλμ.

Είναι μια έξυπνη, πάρα πολύ διασκεδαστική κομεντί, που δεν επιχειρεί να επανεφεύρει τίποτα, αλλά διάβολε, θα σε κάνει να περάσεις φανταστικά στο σινεμά. Μια date movie που δεν προσβάλει το κοινό της με κλισέ, ΟΚ, να η κυριότερη ανατροπή όλων.

Ένα preview

Από μια συζήτηση με τον Τομ Χανκς και τον αληθινό καπετάνιο Φίλιπς που εξασφάλισε το ΟΝΕΜΑΝ, και η οποία θα δημοσιευτεί ολόκληρη αύριο:

Οι Σομαλοί πειρατές δεν απεικονίζονται απλώς ως “οι κακοί”. Αποκτάς μια αίσθηση του ποιοι είναι σαν άτομα, με την πίεση που αντιμετωπίζει ο καθένας.

ΧΑΝΚΣ: Θα μπορούσε πολύ εύκολα η ταινία να έχει κακούς που είναι απλά κακοί. Οι περισσότερες ταινίες έτσι είναι. Αλλά οι δυναμικές του ποιοι είναι αυτοί οι τέσσερις Σομαλοί και τι πιέσεις τους ασκούνται, είναι κάτι το πολύ απτό. Επειδή ο Πολ έτσι επέλεξε να το ζωντανέψει.

Οι ηθοποιοί που τους παίζουν ζουν όλοι στη Μινεάπολη, ξέρεις. Είναι μέλη μιας κοινότητας Σομαλών που βρίσκεται εκεί. Όταν τους συνάντησα, δεν είχα νιώσει ποτέ πιο κακοδιατηρημένος, γερασμένος λευκός άντρας στη ζωή μου. (γελάει)

Καπετάνιε Φίλιπς, πώς νιώσατε ζώντας ξανά το όλο γεγονός καθώς βλέπατε την ταινία;

ΦΙΛΙΠΣ: Για μένα, δεν ήταν τόσο κακό. Είναι στο παρελθόν μου, δεν είναι κάτι που σκέφτομαι πια. Ήμουν αρκετά τυχερός ώστε να καταφέρω να επιβιώσω, έτσι το βλέπω. Η γυναίκα μου όμως έκλαψε στο τέλος. Την επηρέασε πολύ.

Ο υπερηρωικός τρόπος να καταστρέψεις μια ταινία της εβδομάδας

Είναι το crossover μεταξύ Marvel και DC που τόσο εναγωνίως περιμέναμε. Στο “Don Jon” παρακολουθούμε το ερωτικό παιχνίδισμα ανάμεσα στον συναισθηματικά απόμακρο Ρόμπν (πώς να μην είναι κιόλας ο άνθρωπος, σε σπηλιά με νυχτερίδες ζει) και στην Black Widow, η οποία προσπαθεί να τον αποπλανήσει.

Μην πέσεις στην παγίδα της, Ρόμπιν, σε θέλει για το Batcave σου! Σκέψου τι θα έλεγε ο Μπρους Γουέιν!

Άλλο ένα preview

Μιλώντας για υπερήρωες, να κι ένα φρέσκο κλιπάκι από το “Thor: The Dark World” που έρχεται στις αίθουσες στις 21 Νοεμβρίου. Όπως είναι εμφανές, η χημεία Θωρ-Λόκι δεν αφήνεται να πάει χαμένη σε αυτό το σίκουελ.

Οσκαράκια

Ο Τομ Χανκς του “Captain Phillips” είναι προφανώς ένα πολύ δυνατό στοίχημα για Α’ Ανδρικό Ρόλο, την ώρα που “Η Ζωή της Αντέλ“ βγαίνει στην Αμερική και ενισχύει την συζήτηση για πιθανή outsider υποψηφιότητα της Αντέλ Εξαρχόπουλος. (Θα είναι τρομερά δύσκολο, αλλά στηρίζουμε με πάθος.)

Μεγαλύτερο ενδιαφέρον έχει πάντως η ανακοίνωση για δύο σημαντικές μετακινήσεις στις ημερομηνίες κυκλοφορίας πιθανών οσκαρικών χαρτιών. Το μεν “Monuments Men” του Τζορτζ Κλούνι (εποχής, μεγάλο καστ, μουσική Ντεσπλά) έφυγε από το 2013, επειδή δε θα ήταν έτοιμο κι ο Κλούνι λέει πως δεν το πήγαινε για βραβεία, το δε “Wolf of Wall Street” του Μάρτιν Σκορσέζε μετακινήθηκε Χριστούγεννα. Η αληθινή ιστορία, στην Αμερική των ‘80s, με τους Λιονάρντο ΝτιΚάπριο και Μάθιου Μακόναχι, ακούγεται σαν γερό οσκαρικό δόλωμα, αλλά με τέτοια καθυστέρηση στην εισαγωγή του στο παιχνίδι, δύσκολα θα αναπτύξει την απαιτούμενη φόρα.

Ανεξάρτητα Οσκαράκια

Η 5άδα υποψηφιοτήτων στα Gotham Awards ανεξάρτητου σινεμά, είναι ένα αληθινά πανέμορφο θέαμα. Τα “12 Years a Slave” και “Inside Llewyn Davis” μπορούμε για την ώρα απλά να φανταζόμαστε πόσο καλά είναι, αλλά τα υπόλοιπα τρία υποψήφια για Καλύτερη Ταινία φιλμ, είναι:

• “Upstream Color”
• “Before Midnight”
• “Ain’t Them Bodies Saints”

Πάρα πολύ καλά, έχω να πω.

Άλλα ωραία πράγματα στις υποψηφιότητες:

• “The Act of Killing” για καλύτερο ντοκιμαντέρ (από τα πιο απίστευτα πράγματα που θα δεις ποτέ)
• Ρόμπερτ Ρένφορντ για το “All Is Lost”
• Μάικλ Μπ. Τζόρνταν για το “Fruitvale Station” (τα λέγαμε για αυτόν την προηγούμενη βδομάδα)
• Έιμι Σάιμετζ για νέα σκηνοθέτις
• ΟΛΗ η πεντάδα Γυναικείου Ρόλου (Κέιτ Μπλάνσετ για “Blue Jasmine”, Σκάρλετ Γιόχανσον για “Don Jon”, Μπρι Λάρσον για “Short Term 12”, Έιμι Σάιμετζ για “Upstream Color”, Σέιλιν Γούντλεϊ για “Spectacular Now”)

Στη Θεσσαλονίκη

Ανακοινώθηκαν ταινίες έναρξης και λήξης για το 54ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, “Only Lovers Left Alive” και “Nebraska”, αντίστοιχα. Οι σκηνοθέτες, Τζιμ Τζάρμους και Αλεξάντερ Πέιν, θα βρεθούν στη Θεσσαλονίκη, και εμείς θα μεταφέρουμε από εκεί ό,τι μπορέσουμε να μεταφέρουμε. #mia_yposxesi

Όχι μόνο από αυτούς δηλαδή, αλλά από όλο το Φεστιβάλ. Ή τελοσπάντων από τα δύο του τριήμερα. Κι αυτό είναι απειλή.