Οι ταινίες που σε κάνουν να θες να πας διακοπές στην Ελλάδα
Γιατί κάθε ένα από τα 6.000 ελληνικά νησιά (μικρά, μεγάλα, κατοικημένα, κατοικημένα μόνο από κατσίκες) μοιάζει εσαεί έτοιμο για το γκρο πλαν του.
- 5 ΙΟΥΝ 2016
Η απόσταση, αισθητική και ποιοτική, ανάμεσα στο αθώο και νοσταλγικό ‘Ε, πειρατή, το τόπι μου’ και, ας πούμε, το νεοπλουτίστικο κι αρχοντοχωριάτικο ‘The Kings of Mykonos’ είναι προφανώς χαοτική. (Δεν ξέρω για σένα, πάντως εγώ στο καΐκι της Αλίκης θα σκαρφάλωνα, φαίνεται fun in the sun φάση).
Κοινός παρανομαστής η αθάνατη καλοκαιρινή Ελλάδα η οποία, όπως σοφά τραγούδησε κάποτε ο Σταμάτης Γαρδέλης, γεννά αναμνήσεις που θα σου μείνουν για φορέβερ.
Οι ταινίες που προκάλεσαν τουριστικά ‘τσουνάμι’
Εν αρχή το ‘The Big Blue’ του Luc Besson. Εκεί που, ήδη στους τίτλους αρχής, ένα αγόρι στέκεται μπροστά στο απέραντο γαλάζιο και η Αμοργός αποκτά τα 15 λεπτά διασημότητας της που διαρκούν ως και σήμερα, 28 χρόνια μετά.
Το ίδιο που συνέβη το 2001 με την Κεφαλλονιά και το ‘Μαντολίνο του Λοχαγού Κορέλι’ (ναι, η ταινία δεν είναι ‘καλοκαιρινή’, αλλά το νησί μια χαρά λαχταριστό φαίνεται).
Το 2008 με τη Σκιάθο και τη Σκόπελο και το Μεριλιστριπικό ‘Mamma Mia’, για την ντισκοτέκ αισθητική του οποίου μπορεί να πιστεύει ό,τι θέλει ο καθένας, αλλά το νησί μια χαρά το ανέδειξε.
Και, πιο πρόσφατα, με το ‘Before Midnight’ του Ethan Hawke (ΟΚ, του Richard Linklater). Μια ταινία που συνέβαλε αποφασιστικά στην έκρηξη του τουρισμού στη Μεσσηνία και, ταυτόχρονα, παράδωσε σεμινάρια για το πως προβάλλεις αποτελεσματικά ένα προορισμό χωρίς να ξεχάσεις ότι γυρίζεις ταινία και όχι διαφημιστικό του EOT.
Τα ακούς Nia Vardalos, ή το σκέφτεσαι να γυρίσεις κανένα σίκουελ στο ‘My Life in Ruins’ (με γυρίσματα στην Ακρόπολη, την Ολυμπία, την Επίδαυρο και τους Δελφούς) για να εμπεδώσουμε για τα καλά το τι σημαίνει το ‘kefi’;
Εννοείται πως στην ίδια κατηγορία, ταινιών που ανέδειξαν προορισμούς, ανήκει και το Καστελόριζο με το Βαναμπαρμπικό Mediterraneo. Απλώς, επειδή δεν ήταν Χολιγουντιανή παραγωγή, παρότι κέρδισε το Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας, δεν είχε τον ίδιο αντίκτυπο.
Όπως δεν είχε π.χ. το, εξαιρετικής αισθητικής ‘The Faces of January’ με τον Viggo Mortensen (και τον μετέπειτα Σταργουορικό Oscar Isaac) με γυρίσματα σε Αθήνα και Χανιά.
Ή, δικαίως, εντελώς δικαίως, το ‘Opa!’ με τον Matthew Modine και πρωταγωνίστρια την Πάτμο και το οποίο βάζουμε απλώς γιατί δεν θυμάμαι άλλη ταινία που να έχει γυριστεί στο νησί της Αποκάλυψης.
Όπως, αντίστοιχα, στην Κω η μόνη που μου έρχεται είναι η ελαφρών βαρών ελληνο-φιλανδική ‘Περιπέτεια στο Αιγαίο’. (Πέρα, φυσικά, από το 60s ‘Ποιά είναι η Μαργαρίτα’ με την Τζένη Καρέζη και τον Βέγγο).
Μιλάμε για μια μακρά παράδοση (που κακώς διεκόπη τα ‘αμαρτωλά’ 80s & 90s) ελληνικών νησιών που χρησιμοποιούνται ως κινηματογραφικά background. Ξεκινώντας από το ‘Το Παιδί και το Δελφίνι’ του 1957, την πρώτη διεθνή κινηματογραφική παραγωγή που γυρίζεται στην Ελλάδα με την φτωχή Σοφία Λόρεν να τραγουδά ντουμπλαρισμένη το ‘Τι είναι αυτό που το λένε αγάπη’
Όλα αυτά στην Ύδρα, το ίδιο νησί που χρησιμοποίησε -μεταξύ άλλων- το 1939 ο Φίνος για το ‘Το Τραγούδι του Χωρισμού’ (η πρώτη ομιλούσα ελληνική παραγωγή), ο Κακογιάννης (‘Το Κορίτσι Με τα Μαύρα’), ο Ζυλ Ντασσέν (‘Φαίδρα’) και ο συνήθης ύποπτος Γιάννης Δαλιανίδης με το ‘Γοργόνες και Μάγκες’. (Δείτε εδώ την Χρονοπούλου να ζητάει από τους ψαράδες πληροφορίες για που μπορεί να αγοράσει ένα φθηνό παραθαλάσσιο κτήμα).
Και συνεχίζοντας με τα Κανόνια του Ναβαρόνε που μας έκαναν μια χαρά τουρνέ στη Ρόδο (τελικά ο Άντονι Κουίν δεν αγόρασε την παραλία που ήθελε, απλώς της ‘δάνεισε’ το όνομά του). Ένα πολύ ωραίο νησί, όπως λέει και ο Βουτσάς στο ‘ Κορίτσια για Φίλημα’.
Ειδικά όταν έχει πάνω του ένα ‘δόλωμα’ επιπέδου Βουγιουκλάκη στα πολύ καλά της. (σ.σ. Εδώ γυρίστηκε και το ‘High Season’ με την Jacqueline Bisset).
Μην ξεχάσουμε να πούμε ένα καλό λόγο για την Κέρκυρα και το Ποντικονήσι της (κλείσιμο ματιού στην Ρένα Βλαχοπούλου). Ένα εντελώς ‘εθιστικό’ τραγούδι που αν σου κολλήσει στον εγκέφαλο δεν φεύγει ούτε με εγχείριση.
Εκεί, στο Ποντικονήσι, που βρέθηκε το 1981 ο James Bond Roger Moore πριν ανέβει στο Αχίλλειον για να πιει ένα ποτήρι κρασί στο μπαλκόνι.
Τι μένει για το τέλος; O Ζορμπάς Anthony Quinn να χορεύει συρτάκι στην Κρήτη. Γραφικό ή διαχρονικό; Τι να σου πω, αυτό είναι εντελώς προσωπική απόφαση.
Η ανερχόμενη και η αδικημένη
Ανερχόμενη δύναμη η Σαντορίνη που έκανε δυναμικό κινηματογραφικό ντεμπούτο πίσω στο 1982 με το ‘Summers Lovers’ της Darryl Hannah (βασικά το τρίο εραστών πέρασε και από Μύκονο, Δήλο και Κρήτη, αλλά στην Οία ήταν που άραξε) και συνέχισε με cameo στο ‘Lara Croft: Tomb Raider, Το Λίκνο της Ζωής’ και το ‘Ένα Μπλουτζίν για Τέσσερις’ πριν γίνει πάλι πρωταγωνίστρια στο b-movie ‘Santorini Blue’ και, πάνω από όλα, στο Μπολιγουντιανό blockbuster ‘Bang Bang!’ με την Katrina Kaif.
Μεγάλη αδικημένη, από την άλλη, η Μύκονος που είχε την ‘τιμητική’ της πίσω στο 1989 με το ‘Shirley Valentine’ σχετικά με μια μεσήλικη Αγγλίδα που ερωτεύεται ένα μουστακαλή ταβερνιάρη (ναι, μπλιαχ συμφωνώ), το άνευρο και ανέραστο ‘Beautiful People’, η ‘Άλλη Πλευρά του Ανέμου’ του Πανουσόπουλου και το τραγικό ‘The Kings of Mykonos’. Ουσιαστικά μοναδική καλή στιγμή της -δικιάς της και της Μικρής Βενετίας- ήταν το τέλος στο ‘The Bourne Identity’.
Ενώ δείτε και το παρακάτω βίντεο από την ‘Παριζιάνα’ του Γιάννη Δαλιανίδη, αυτό με την Βλαχοπούλου ως μοδίστρα, για να θυμηθείτε πως ήταν το νησί πίσω το 1969. Guest star ο πελεκάνος.
Η κλασική αξία του Φίνου
Σπάω το κεφάλι μου να θυμηθώ πρόσφατες ελληνικές παραγωγές που να σε κάνουν να θέλεις να πας στα νησιά που έχουν γυριστεί, αλλά το μόνο που μου έρχεται στο μυαλό είναι ψιλο-γραφικότητες όπως το ‘Σούλα Έλα Ξανά’ της Μακρυπούλια στις Σπέτσες και το -γυρισμένο σε Σαντορίνη και Φολέγανδρο- ‘Εφάπαξ’ του Νίκου Ζαπατίνα (όχι, το να πάρεις το εφάπαξ και να το ξοδέψεις στην καλή ζωή δεν είναι ταινία αλλά το αντίστοιχο του μεσήλικη τουρίστρια ερωτεύεται μουστακαλή).
Ο ίδιος σκηνοθέτης που μας χάρισε τόσο το Πελοποννησιακό road movie ‘Στα καλά Καθούμενα’ (δυστυχώς ‘Βαλκανιζατέr’ δεν μας κληρώνει κάθε μέρα) και ‘Το Φιλί της Zωής’, με γυρίσματα στην Σίφνο και τη Μήλο και διάσημο και για τη γυμνή σκηνή της Παπουτσάκη- καλύτερη στιγμή του οποίου είναι ωστόσο το ομώνυμο τραγούδι της Παπαρίζου.
Προφανώς και υπάρχουν κάποιες εξαιρέσεις, όπως π.χ. η -γυρισμένη στη Σίφνο- ‘Νήsos’, επιτυχημένη εμπορικά και αξιοπρεπής αισθητική, η Χανιώτικη ‘Ελεύθερη Κατάδυση’ του Πανουσόπουλου (που είναι απέραντα γαλάζια, αλλά όχι πολύ ‘καλοκαιρινή’), ο Κρητικός ‘Κόκκινος Ουρανός’ της Λάγιας Γιούργου με το κλασικό μοτίβο των δυο φίλων και της μιας γυναίκας, το ‘Μικρό Έγκλημα’ στη Θηρασιά (ο τίτλος είναι χωρίς το μέρος, αλλά θα μπορούσε και να το συμπεριλαμβάνει) με τους ταλαντούχους Σερβετάλη-Παπαδοπούλου και το αγαπημένο μου (κυρίως για το τραγούδι των Locomondo και τη Φαίη Ξυλά), γυρισμένο στην Κρήτη, ‘Γαμήλιο Πάρτι’.
Ωστόσο μόνο κοιτάζοντας πίσω, στα 60s και τα 70s, σε πιάνει η καλοκαιρινή διάθεση με μια πιο νοσταλγική χροιά, για μια Ελλάδα περισσότερο αθώα, περισσότερο technicolor, με λιγότερο κατεστραμμένη φυσική ομορφιά. Εκεί που ο Βουτσάς επιμένει πως έχει κότερο.
Εκεί που μας περιμένει η -προ hipster- Αντίπαρος της Αλίκης Βουγιουκλάκης στο ‘Μανταλένα’ (ιδανική την βλέπετε combo με το Παριανό ‘Μια του Κλέφτη’ του Δημήτρη Χορν), οι Σπέτσες της Τζένης Καρέζη στο ‘Τζένη Τζένη’ και η Άνδρος του “Στάσου Μύγδαλα” Γιάννη Βόγλη στο ‘Κορίτσια στον Ήλιο’
Εκεί όπου ο Θανάσης Βέγγος του -γυρισμένου στον Πόρο- ‘Τύφλα να ‘χει ο Μάρλον Μπράντο’ κάνει παρέα με την Αλίκη Βουγιουκλάκη στο ‘Διακοπές στην Αίγινα’ (που προφανώς και γυρίστηκε στην Αίγινα-όπως και το ‘Αγοροκόριτσο’ με την Άννα Φόνσου).
Εκεί που ο άφραγκος και ετοιμοθάνατος Ωνάσης Κώστας Βουτσάς έρχεται στην Κέρκυρα της Μέμας Σταθοπούλου και ο Κώστας Καρράς κάνει καμάκι με κασετόφωνο στην Μυκονιάτικη ‘Παριζιάνα’.
Και, πάνω από όλα, εκεί που ο Λάμπρος Κωνσταντάρας παίρνει σβάρνα όλα τα Ξενία της επικράτειας (βλέπε Λαγονήσι, Ρόδος, Κέρκυρα και το Πόρτο Ύδρα), συνήθως ως εφοπλιστής ή επιχειρηματίας. Η επιτομή, κατ’εμέ, του κινηματογραφικά ανέμελου ελληνικού καλοκαιριού. Άντε και καλές βουτιές.