H επεισοδιακή προβολή και η μεγάλη δύναμη του ‘Okja’

Δε θα μπορούσε να είναι καλύτερα γραμμένο:

Ύστερα από βδομάδες έντασης, ανακοινώσεων και δηλώσεων, για ένα σάλο που έχει ξεσπάσει στις φετινές Κάννες λόγω της συμμετοχής ταινιών του Netflix στο επίσημο Διαγωνιστικό, συζητήσεις περί της αναγκαιότητας της κινηματογραφικής αίθουσας, και πολεμικά αντεπιχειρήματα ανάμεσα σε παραδοσιακούς και νεωτεριστές, το ‘Okja’ έκανε επιτέλους την παγκόσμια πρεμιέρα του.

Σε λάθος ratio.

Η προβολή ξεκίνησε και, όπως αναμενόταν, στη θέα του σήματος του Netflix ακούστηκαν αρκετές γιούχες αλλά και κάμποσα, διόλου αμελητέα, παλαμάκια ενθουσιασμού. Αυτό από μόνο ήταν ήδη το πιο exciting κομμάτι του Φεστιβάλ ως τώρα, αλλά το καλό ήρθε αμέσως μετά. Καθώς η ταινία ξεκίνησε και το μισό κεφάλι της Tilda Swinton (στο ρόλο της διευθύντριας μιας τεράστιας εταιρείας που προσπαθεί να επαναbrandαριστεί στο σήμερα ύστερα από μια γενιά σκανδάλων και εχθρικής αντιμετώπισης από τον τύπο) κρυβόταν από την κουρτίνα, το θέατρο Lumiere σείστηκε από παλαμάκια, γιούχες και, μετά από λίγα λεπτά, ένα ρυθμικό και επίμονο κύμα ‘κλαπ-κλαπ’ ώσπου να διορθωθεί το πρόβλημα.

ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ

Το PopCode στο Φεστιβάλ Καννών

Αναρωτιέμαι αν για κάμποση ώρα οι άνθρωποι του Φεστιβάλ πίστευαν πως αυτό που ακούγεται από την αίθουσα ήταν απλώς η εχθρική αντιμετώπιση του δημοσιογράφων προς το Netflix, πάντως στο ενδιάμεσο εγώ διασκέδαζα με την καταπληκτική ειρωνεία του να καταστρέφεται οπτικά η μία προβολή με αφορμή την οποία έχει ξεσηκωθεί τόσος ντόρος και τόσες συζητήσεις ως προς το κατά πόσο πρέπει καν να προβληθεί στο Φεστιβάλ. Το Φεστιβάλ αργότερα με ανακοίνωσή του απολογήθηκε για το τεχνικό πρόβλημα και ανέλαβε εξ ολοκλήρου την ευθύνη, ξεκαθαρίζοντας πως το Netflix δεν φταίει καθόλου για το λάθος.

Όπως και νά’χει, η προβολή άρχισε ξανά με 15 λεπτά καθυστέρηση, και αυτή τη φορά, όταν εμφανίστηκε ξανά το logo του Netflix, τα μεν γιουχαρίσματα ήταν εντονότερα, αλλά από την άλλη τα παλαμάκια υποστήριξης ακούγονταν πλέον εξίσου πολλά, ενώ είχαν εμπλουτιστεί και με κάμποσα “wooo!!” Ο ίδιος ο σκηνοθέτης Bong Joon-ho δεν έμοιαζε προβληματισμένος πάντως. “Είδατε δύο φορές την εναρκτήρια σεκάνς. Τόσα πολλά εκπαιδευτικά στοιχεία. Την αγαπώ!,” είπε στη συνέντευξη τύπου που ακολούθησε την προβολή.

Στην σεκάνς αυτή, η Tilda στο ρόλο της CEO Lucy Mirando, της Mirando Corporation, δίνει ένα βασικό backstory για την ταινία, εξηγώντας πως τα αποθέματα τροφής τελειώνουν “και κανείς δε μιλάει για αυτό”, και τονίζοντας πως ο ρόλος της εταιρείας της θα είναι να λύσει αυτό το πρόβλημα χάρη σε ένα είδος υπερ-γουρουνιού που μυστηριωδώς εμφανίστηκε κάπου στη Χιλή, και τώρα 26 από αυτά εκτρέφονται από διαφορετικές οικογένειες σε 26 διαφορετικά σημεία του πλανήτη. “Σε 10 χρόνια θα το δείτε”, υπόσχεται, σε ένα επικό marketing stunt, καθώς υπόσχεται πως τότε, το ‘καλύτερο’ από τα 26 θα παρουσιαστεί σε όλο τον κόσμο, λύνοντας ταυτόχρονα το πρόβλημα της σίτισης.

Την ίδια ώρα, η Miranda έχει στα χέρια της άλλο ένα δύσκολο έργο: να καθαρίσει το όνομα της εταιρείας, η οποία επί διεύθυνσης του πατέρα και της αδερφής της υπέφερε σε δημόσια θέα καθώς “το αίμα των εργατών έχει βάψει αυτούς τους τοίχους”.

Όλα αυτά λειτουργούν ως στοιχεία στο πίσω μέρος του μεγάλου πίνακα, καθώς το ‘Okja’ μεταφέρει την κυρίως δράση του σε ορεινές δασικές εκτάσεις της Κορέας, όπου ένα από τα 26 αυτά ζωντανά εκτρέφεται και μεγαλώνει ως κατοικίδιο ενός μικρού κοριτσιού, της Mija.

Ο Bong Joon-ho, επιστρέφοντας, όπως και στο ‘Host’, στην ιδέα μιας τρυφερής οικολογικής ιστορίας φτιαγμένης ως ταινία τεράτων, στήνει ένα τελείως Miyazaki-γυρισμένος-ως-Spielberg θέαμα γεμάτο καταδιώξεις, ξεσπάσματα χαράς, ειλικρινούς αφέλειας και συναισθήματος, καμουφλάροντας μια περιπέτεια καταδιώξεων, ένα creature feature κι ένα οικολογικό δράμα κάτω από το κάλυμα μιας γλυκιάς οικογενειακής ταινίας. Ο Paul Dano πρωταγωνιστεί ως ηγέτης μιας ομάδας ακτιβιστών που παλεύει για τα δικαιώματα κάθε πλάσματος, ενώ ο Jake Gyllenhaal, στην πιο συνειδητοποιημένα καρτουνίστικη ερμηνεία της ταινίας παίζει το ‘δημόσιο πρόσωπο της εταιρείας’ – μέχρι φυσικά η εταιρεία να βρει κάτι πιο εκμεταλλεύσιμο.

(“Ο Bong μου ζωγράφισε μια εικόνα του πάνω μέρους μιας κιθάρας. Μου είπε, ‘εκεί είναι η φωνή του’,” λέει γελώντας ο Gyllehnaal, που εξηγεί πως τα υπόλοιπα ερμηνευτικά κομμάτια, ο σκηνοθέτης τα άφησε στην κρίση του ηθοποιού.)

O Steve Yeun του ‘Walking Dead’, μιλά για το ρόλο του στο ‘Okja’.

Κι ενώ είναι πολλοί εκείνοι που, φυσιολογικότατα, τραβούν παραλλήλους με τον ‘E.T.’ ή το ‘Babe’, στο νου μου ήρθε και το ‘Speed Racer’. Όπως κι η παρεξηγημένη, πολύχρωμη, αναπολογητικά οικογενειακή ταινία των Wachowski, έτσι και το καρτουνίστικα πολύχρωμο, σπινταριστό παραμύθι του ‘Okja’ κρύβει μέσα του μια αληθινή απέχθεια προς τις corporate δομές ως ανήθικες, αιμοδιψείς εκφράσεις του καπιταλισμού. Η τελευταία πράξη με έκανε να γουρλώσω τα μάτια από την έκπληξη, να μου ανοίξει το στόμα από τη σοκαριστική απανθρωπιά σε μια σκηνή, και -φυσικά- να βουρκώσω.

Ο Bong Joon-ho φυσικά δεν είναι καινούριος σε τέτοιες θεματικές, μιας και το ‘Snowpiercer’ ήταν εξ ολοκλήρου μια αλληγορία για την παγκόσμια τάξη που ελέγχει διασπάζοντας σε στρώματα, και στο ‘Okja’ (στην ουσία ένα παραμύθι για τη ζωή, για τη φύση, για την αξία του να επιλέγεις κάποιες φορές τον μακρύ δρόμο) συναντάμε πολλές ιδέες περί περιβαλλοντικής και κοινωνικής ηθικής. Το υπέροχο είναι πως λέει την ιστορία του μέσα από σεκάνς δράσης και χιούμορ λουσμένες στο φως και την καθαρότητα, μπλέκοντας τους ρυθμούς και τις ευαισθησίες διαφορετικών ειδών. Ο θρυλικός διευθυντής φωτογραφίας Darius Khondji κάνει υπέροχα πράγματα στο φως όμως είναι στο σκοτάδι που μεγαλουργεί, αποτυπώνοντας την απειλή μέσα από λιγοστά, καθοριστικά πλάνα.

ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ

‘Snowpiercer’: Κάθε βαγόνι και καημός

“Το μπάτζετ για αυτό το φιλμ είναι αξιοσημείωτο,” λέει ο Bong Joon-ho στη συνέντευξη τύπου. “Το να δίνεις τέτοιο μπάτζετ σε ένα σκηνοθέτη δεν είναι κάτι πολύ συχνό, και είχα απόλυτη ελευθερία. Το Netflix δεν παρενέβη ποτέ. Με σεβάστηκαν από την αρχή ως το τέλος. Ειλικρινά, μου έδωσαν απόλυτη ελευθερία,” εξηγεί ο σκηνοθέτης του οποίου τα βάσανα με τον διανομέα του ‘Snowpiercer’ είναι καταγεγραμμένα, με τον Weinstein να θέλει, επίμονα, να κόψει το διαβόητο κλασικό του 20λεπτο και τον σκηνοθέτη να αρνείται να συμμορφωθεί, έχοντας την Swinton στο πλευρό του.

Η Tilda μάλιστα ενεπλάκη εξαρχής με το ‘Okja’ έχοντας μόνο ύμνους να πει για τον Joon-ho, και τονίζοντας τη σημασία της νέας τους συνεργασίας, με την εξέλιξη του ρόλου της στην ταινία να υπογραμμίζει τα συμβολικά στοιχεία του οικολογικού παραμυθιού. “Ακόμα ζω περιτριγυρισμένη από ζώα,” είπε στη συνέντευξη τύπου. “Κάποια από αυτά είναι άνθρωποι.”

Θα έχει ενδιαφέρον να δούμε κατά πόσο η ταινία θα μπορέσει να εκτιμηθεί και ξεχωριστά από τη μεγάλη συζήτηση στην οποία έχει βρεθεί ως πέτρα του σκανδάλου. (Και είναι σε κάθε περίπτωση εκπληκτικό το γεγονός πως όλος αυτός ο χαμός συνέβη ώστε να μπει στο Επίσημο Διαγωνιστικό των Καννών μια τόσο ξεκάθαρα οικογενειακή ταινία.) Σε άλλες εποχές θα ήταν δεδομένο πως θα είχε ένα υγιές πέρασμα από τις αίθουσες κι έπειτα ένα σπουδαίο afterlife στην απογευματινή ζώνη Σαββάτου κάποιου ιδιωτικού καναλιού. Στην παρούσα φάση, well, θα βγει στο Netflix. Σε κάποιες χώρες έχει εξασφαλίσει και διανομή σε αίθουσες (κυρίως Αμερική, Κορέα και Αγγλία) και είναι πράγματι, κατόπιν όλης αυτής της κουβέντας, πραγματικά κρίμα το να μην το δουν στη μεγάλη οθόνη πολλοί άνθρωποι που θα το ήθελαν.

Από την άλλη, το ερώτημα ίσως θα έπρεπε να είναι όχι πώς τολμά το Netflix να χώνεται, αλλά πού ήταν τα άλλα μεγάλα στούντιο σε όλη αυτή τη διαδικασία. Ίσως να τα απασχολούσε περισσότερο η ερώτηση “τι κινηματογραφικό σύμπαν μπορούμε να βγάλουμε από αυτή την ταινία;”. Ποιος ξέρει. Η Swinton πάντως είναι κι εκείνη σίγουρη για κάτι. “Ας είμαστε ειλικρινείς. Παίζονται εκατοντάδες ταινίες στις Κάννες που δε βγαίνουν ποτέ στα σινεμά. Οι πιο όμορφες και εσωτερικές ταινίες, που ο κόσμος δε βλέπει ποτέ στα σινεμά,” είπε στη συνέντευξη τύπου. “Είναι μια διαδικασία εξέλιξης και το Netflix έδωσε στον Bong Joon-ho την ευκαιρία να κάνει πραγματικότητα το πιο απελευθερωμένο του όραμα, και γι’αυτό είμαι ευγνώμων.”

Στο τέλος της προβολής ακούστηκαν μόνο χειροκροτήματα.

*Το ‘Okja’ κάνει πρεμιέρα στο Netflix στις 28 Ιουνίου.