Όσα αξίζει να δεις στο 65ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης

Περιορίσαμε με κόπο τις επιλογές μας σε 25 ταινίες που θα βρεις παρακάτω, αν και σε προτρέπουμε να μελετήσεις το πρόγραμμα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης για να βρεις το προσωπικό σου διαμάντι (ή έστω στοίχημα).

Maria – The End

Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης θα ανοίξει με το Maria του Pablo Larrain, με πρωταγωνίστρια την Angelina Jolie στον ρόλο της Μαρίας Κάλλας. Ο σκηνοθέτης των αντισυμβατικών βιογραφιών (Jackie, Spencer, Neruda) επιφυλάσσει σίγουρα κάτι αν μη τι άλλο αξιομνημόνευτο.

Το The End της λήξης, πάλι, είναι ένα ιδιότυπο αποκαλυπτικό μιούζικαλ του Joshua Oppenheimer με την Tilda Swinton και τον Michael Shannon για μια ελίτ ανθρώπων σε ένα υπόγειο καραφύγιο που έχει συγκεντρώσει έργα τέχνης και ακριβά κρασιά για τον κατακλυσμό.

September Says

Η Ariane Labed, γνωστότερη για τους ρόλους της στο Attenberg, τη φιλμογραφία του Γιώργου Λάνθιμου και τη σειρά Trigonometry, είχε περάσει πίσω από την κάμερα για τη μικρού μήκους Olla που φανέρωνε το ταλέντο της στη σκηνοθεσία, μεταξύ άλλων και πάνω στον έλεγχο του τόνου. Σε συνέντευξη που είχα κάνει μαζί της τότε φαινόταν διστακτική στο όνειρο μίας ταινίας μεγάλου μήκους, όμως εν τέλει δεν αντιστάθηκε στην έμπνευση που της προσέφερε το μυθιστόρημα Sisters της Daisy Johnson.

Η ταινία που είχε την πρεμιέρα της στις Κάννες στο τμήμα Ένα Κάποιο Βλέμμα ακολουθεί τη σχέση συνεξάρτησης δύο αδελφών που θα διαταραχθεί από τη γεύση ελευθερίας που θα αναζητήσει η μία εκ των δύο. Οι κριτικές μιλούν για μία αλλόκοτη, αξιομνημόνευτη αφήγηση που ισορροπεί ανάμεσα σε γκροτέσκο και τρυφερότητα.

Killerwood

Δεύτερη μεγάλου μήκους από τον Χρήστο Μασσαλά μετά το Broadway που τον είχε βάλει για τα καλά στο ραντάρ μας. Σε αυτή την ταινία ακολουθεί έναν νεαρό σκηνοθέτη που γυρίζει το δικό του φιλμ για κάποιους ανεξιχνίαστους φόνους στη σύγχρονη Αθήνα.

Το καστ περιλαμβάνει κάποια γνώριμα πρόσωπα από το Broadway όπως ο Φοίβος Παπαδόπουλος και η Έλσα Λεκάκου (και τον οσκαρικό συνθέτη εκείνης της ταινίας Gabriel Yared μπροστά από την κάμερα), ενώ περιμένουμε σε ρόλο-έκπληξη και τη Ρούλα Πατεράκη.

I Saw the TV Glow

Η Jane Schoenbrun (We’re All Going to the World’s Fair) συνεπήρε το Φεστιβάλ Sundance με το νέο ψυχόδραμα τρόμου της, με τον Justice Smith και τη Brigette Lundy-Paine σε ρόλους δύο προβληματικών λυκειόπαιδων, των οποίων η σχέση με την αγαπημένη τους τηλεοπτική σειρά τα οδηγεί στο να αμφισβητήσουν την πραγματικότητα και την ταυτότητά τους.

Η σειρά αυτή γίνεται ο κόσμος τους, πιο αληθινός και σημαντικός από οτιδήποτε άλλο στη βαρετή ζωή τους. Η Maddy όμως εξαφανίζεται μυστηριωδώς, κηρύσσεται νεκρή και επανεμφανίζεται μετά από μία δεκαετία, κατά τη διάρκεια της οποίας ο Owen έχει μεγαλώσει και έχει πάθει κατάθλιψη. Πού ήταν η Maddy τόσο καιρό;

Η Επίθεση του Γιγαντιαίου Μουσακά

Ο Πάνος Κούτρας θα βραβευτεί με τον τιμητικό Χρυσό Αλέξανδρο και, προφανώς, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης θα προβάλλει το σύνολο του έργου του. Επιλέγουμε την Επίθεση του Γιγαντιαίου Μουσακά, το μεγάλου μήκους ντεμπούτο του, όχι μόνο γιατί είναι δύσκολο να το βρει κανείς οπουδήποτε, αλλά και επειδή υπήρξε ένα εντυπωσιακά ολοκληρωμένο σε επίπεδο δημιουργικής ταυτότητας ντεμπούτο.

Harvest

Η Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη που αποδόμησε την ανθρώπινη συμπεριφορά σε μικρές κοινότητες στο Attenberg και στο Chevalier, θέτει τους στόχους της σε εντελώς νέα περιβάλλοντα στο Harvest, το οποίο διαδραματίζεται σε ένα απομακρυσμένο χωριό της μεσαιωνικής Αγγλίας. Στην ταινία της Τσαγγάρη που διασκευάζει εδώ το βραβευμένο μυθιστόρημα του Βρετανού συγγραφέα Jim Crace, πρωταγωνιστής είναι ο Caleb Landry Jones στον ρόλο του Walter Thirsk, του πρώην παιδικού φίλου και υπηρέτη του άβουλου γαιοκτήμονα του χωριού, Master Kent (Harry Melling). Γεμάτοι δεισιδαιμονίες και προκαταλήψεις για τους ξένους, οι κάτοικοι της περιοχής θα βιώσουν μία νέα απειλή, όταν ο σκληροτράχηλος ξάδελφος του Kent από την πόλη αποκτά τη γη τους, με νέα σχέδια για γεωργικό κέρδος.

---

Heretic

Το νευρωτικό πνεύμα και η γοητεία που είχαν κάνει τον Hugh Grant το πιο αγαπημένο romantic lead των 90s μπορεί τελικά να μεταφραστεί πολύ καλά στον τρόμο. Ο αφοπλιστικός κακός που υποδύεται στο Heretic, ένας πανούργος τύπος που απολαμβάνει να ασκεί ψυχολογικό πόλεμο, ακούγεται ότι απογειώνει την τελευταία ταινία της A24 και του συγγραφικού/σκηνοθετικού διδύμου Scott Beck και Bryan Woods (65, Haunt). Αν δεν το προλάβεις στη Θεσσαλονίκη, θα μπορείς να το δεις από τις 25 Νοεμβρίου που μπαίνει σε κυκλοφορία.

Ιωάννης ο Βίαιος

Κάθε ευκαιρία να δει κανείς το ντεμπούτο της Τώνιας Μαρκετάκη (σενάριο-σκηνοθεσία) στη μεγάλη οθόνη είναι σπάνια και σημαντική. Το δικαστικό δράμα – όπως καταλήγει να είναι το φιλμ – αφορά έναν νεαρό, συγχυσμένο σεξουαλικά δολοφόνο που έχει μόλις μαχαιρώσει θανάσιμα μία γυναίκα. Βασιζόμενη σε αληθινά γεγονότα που έλαβαν χώρα στην Ελλάδα της δεκαετίας του ‘60, η Μαρκετάκη έχει φτιάξει εδώ μία οδυνηρά επίκαιρη ταινία που θα μπορούσε να έχει γυριστεί σήμερα.

Went Up the Hill

Καθηλωτική, κατά τα λεγόμενα όσων την είδαν στο Φεστιβάλ του Τορόντο, ιστορία φαντασμάτων με τη Vicky Krieps σε ρόλο χήρας και τον Dacre Montgomery στον ρόλο του γιου της εκλιπούσας συζύγου της, που μπορεί πλέον να τους κυριεύει και να μιλάει μέσα από αυτούς. Η ιδέα λειτουργεί ως μέσο διερεύνησης του πένθους, της εγκατάλειψης και του συναισθηματικού χάους που είχε προκαλέσει η νεκρή γυναίκα όσο ήταν ακόμη ζωντανή.

Happy Holidays

Ο Παλαιστίνιος Scandar Copti επιστρέφει μετά το υποψήφιο για Όσκαρ Καλύτερης Διεθνούς Ταινίας Ajami, με ένα οικογενειακό δράμα που επικεντρώνεται σε τέσσερα μέλη μίας αραβικής οικογένειας, μαζί σε αρκετές περιστασιακές, ευχάριστες σκηνές, των οποίων όμως τα μυστικά μιλούν για μία ευρύτερη κουλτούρα σιωπής, ντροπής και κοινωνικής πίεσης.

Holy Electricity

Χρυσή Λεοπάρδαλη στο τμήμα Concorso Cineasti del Presente στο πρόσφατο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Λοκάρνο. Ο Γεωργιανός Tato Kotetishvili ακολουθεί ένα ζευγάρι άτυχωτους οποίους αποφασίζουν να μετατρέψουν σε μοντέρνους, νέον σταυρούς και να τους πουλήσουν πόρτα-πόρτα στους αφελείς πιστούς της Τιφλίδας. Η ταινία αφορά τόσο την προσπάθειά τους να ξεπληρώσουν ένα χρέος, όσο και ένα πορτρέτο των ανθρώπων της γεωργιανής πρωτεύουσας.

The Hyperboreans

Χαρακτηρίστηκε λιγότερο ταινία και περισσότερο εμβυστική εμπειρία – το The Hyperboreans αναμειγνύει ζωντανή δράση, stop-motion, κουκλοθέατρο και πολλά ακόμη σε ένα φιλόδοξο, πειραματικό ψυχόδραμα, προκλητικό σε όλα σχεδόν τα επίπεδα. Συνδυάζοντας ιδέες από την ιστορία της Χιλής, τον αποκρυφισμό, τις δεξιές θεωρίες συνωμοσίας, την ψυχολογία του Jung, και τον βωβό κινηματογράφο, οι σκηνοθέτες Cristobal Leon και Joaquin Cocina φαίνεται πως έχουν δημιουργήσει κάτι ίσως επιτηδευμένο αλλά ποτέ βαρετό.

Tetsuo: The Iron Man (1989) – Peppermint Candy (1999)

Το αφιέρωμα Εμείς, το Τέρας του φετινού Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης είναι πραγματικά εκλεκτικό και στιβαρό, προβάλλοντας από το Freaks του 1932 και το Eyes Without a Face του 1960, ως το Elephant Man του David Lynch και το Spirited Away του Hayao Miyazaki. Με βασικότερο γνώμονα τη δυσκολία ανεύρεσης κάποιων εκ των ταινιών του αφιερώματος στη μεγάλη οθόνη ή και οπουδήποτε σε καλή ανάλυση, επιλέγουμε το Tetsuo: The Iron Man του 1989 και το Peppermint Candy του 1999.

Ιαπωνικό body horror χάους, εξαχρείωσης και παραφροσύνης 67 λεπτών το πρώτο, νοτιοκορεάτικη πολυβραβευμένη τραγωδία το δεύτερο που ξεκινά με την αυτοκτονία του πρωταγωνιστή του, χρησιμοποιώντας αντίστροφη χρονικότητα για να απεικονίσει μερικά από τα βασικά γεγονότα των τελευταίων 20 ετών της ζωής του που οδήγησαν σε αυτό το σημείο.

---

Blue Sun Palace

Μέσα σε ένα μασατζίδικο στο Φλάσινγκ του Κουίνς, η Amy και η Didi μαθαίνουν να διαχειρίζονται τον έρωτα, την ευτυχία, καθώς και τις υποχρεώσεις προς την οικογένεια που βρίσκεται χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από το σπίτι. Παρά τα όσα τους κοστίζει η δουλειά τους τόσο σωματικά όσο και συναισθηματικά, οι γυναίκες που ζουν εκεί έχουν διαμορφώσει μια ακλόνητη αδελφότητα.

Όταν κατά τη διάρκεια του νέου σεληνιακού έτους η τραγωδία θα φτάσει στην πόρτα τους, η Amy θα αναγκαστεί να συλλογιστεί το πεπρωμένο της για πρώτη φορά. Παρά την παρηγοριά που έχει βρει στον Cheung, η Amy πρέπει να φύγει από την πόλη και να θέσει ως προτεραιότητα την ιδιοσυγκρασία της για να καταφέρει να επιβιώσει.

Πριν φτάσει στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, η ταινία νίκησε στην Εβδομάδα Κριτικής του Φεστιβάλ των Καννών, ως σκηνοθετικό ντεμπούτο μάλιστα, που εξερευνά την επισφάλεια της κινεζικής κοινότητας της Νέας Υόρκης και ονειρεύεται μία υπέρβαση που μπορεί να μην έρθει ποτέ.

Memoir of a Snail

Stop-motion θρίαμβος, άρτι αφιχθείς από το Φεστιβάλ του Λονδίνου όπου σήκωσε το μεγάλο βραβείο.

Στην Αυστραλία της δεκαετίας του 1970, η ζωή της Grace διαταρράσσεται από κακοτυχίες και απώλειες. Αφότου η μητέρα τους πεθαίνει κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, εκείνη και ο δίδυμος αδελφός της, Gilbert, μεγαλώνουν από τον παραπληγικό, αλκοολικό πρώην ζογκλέρ πατέρα τους, τον Percy. Όταν και ο Percy θα πεθάνει στον ύπνο του, τα αδέλφια θα χωριστούν βίαια και θα οδηγηθούν σε χωριστά σπίτια. Η Grace θα αποσυρθεί σταδιακά στο καβούκι της, όπως και τα σαλιγκάρια που υιοθετεί.

Η μικρού μήκους του Adam Elliot Harvie Krumpet είχε κερδίσει Όσκαρ το 2013. Τούτη φαίνεται πως θα φτάσει σίγουρα ως τα Όσκαρ του 2025 στην κατηγορία Καλύτερου Animation Μεγάλου Μήκους.

Misericordia

Νέο φιλμ από τον Alain Guiraudie, τον δημιουργό του προκλητικού, αξέχαστου Stranger By the Lake. Στο Misericordia, την επιστροφή σε φόρμα του Γάλλου σκηνοθέτη, ένας άντρας επισκέπτεται το χωριό των παιδικών του χρόνων για την κηδεία ενός οικογενειακού φίλου, ανατρέποντας τις ζωές των τοπικών εκκεντρικών προσωπικοτήτων.

The New Year That Never Came

Το The New Year That Never Came του Bogdan Muresanu είναι μια τραγικωμωδία που εκτυλίσσεται σε μία μόνο ημέρα, πριν από την επανάσταση του 1989 στη Ρουμανία, όπου οι χαρακτήρες αναζητούν την κανονικότητα, την ασφάλεια, την αγάπη, την ελευθερία και το νόημα σε έναν παράλογο κόσμο που τροφοδοτείται από τον φόβο.

Κέρδισε το μεγάλο βραβείο του τμήματος Ορίζοντες στο Φεστιβάλ Βενετίας.

On Becoming a Guinea Fowl

Η Rungano Nyoni, σκηνοθέτρια από τη Ζάμπια και την Ουαλία, είχε εκτοξευτεί άμεσα το 2017 στο arthouse με το ντεμπούτο της, το πνευματώδες και ξεχωριστό παραμύθι για τον μισογυνισμό I Am Not a Witch.

Στο On Becoming a Guinea Fowl, μία ομάδα νεαρών γυναικών που θρέφουν σημάδια σεξουαλικής κακοποίησης, τα βάζουν με τη σιωπηλή συνενοχή των μεγαλύτερων της οικογένειας, όταν ο κοινός τους θύτης είναι – ξαφνικά, αλλά ευτυχώς – νεκρός.

Η κριτική της Nyoni για τις φυλετικές διακρίσεις στην πατρίδα της θα είναι καυστική και αμείλικτη.

Toxic

Εγκαταλελειμμένη από τη μητέρα της, η 13χρονη Μαρία πηγαίνει να ζήσει με τη γιαγιά της σε μια βιομηχανική πόλη. Κατά τη διάρκεια μιας βίαιης σύγκρουσης στο δρόμο, η Μαρία συναντά την Κριστίνα, ένα συνομήλικο κορίτσι που προσπαθεί να ακολουθήσει καριέρα μοντέλου.

Σε μια προσπάθεια να έρθει πιο κοντά της, η Μαρία εγγράφεται σε μια μυστηριώδη σχολή μόντελινγκ, όπου τα κορίτσια ετοιμάζονται για το μεγαλύτερο casting event της περιοχής. Η αμφίσημη σχέση της με την Κριστίνα και το έντονο, λατρευτικό περιβάλλον της σχολής μόντελινγκ οδηγούν τη Μαρία να ακολουθήσει μία πορεία ανακάλυψης της δικής της ταυτότητας.

Η ταινία ήταν η μεγάλη νικήτρια στο Φεστιβάλ του Locarno, μελαγχολική όπως περιγράφεται, αλλά όχι χωρίς τρυφερότητα και χιούμορ, με τη γυναικεία φιλία να ριζώνει σε ένα αφιλόξενο μέρος.

A Different Man

Ο επίδοξος ηθοποιός Edward υποβάλλεται σε μία ριζική ιατρική επέμβαση για να μεταμορφώσει την εμφάνισή του. Το νέο όμως πρόσωπο των ονείρων του μετατρέπεται γρήγορα σε εφιάλτη, καθώς χάνει τον ρόλο για τον οποίο γεννήθηκε και αποκτά εμμονή να διεκδικήσει αυτό που έχασε.

Ο Sebastian Stan – ο οποίος έχει αποσπάσει διθυραμβικές κριτικές για την ερμηνεία του εδώ – και ο Adam Pearson πρωταγωνιστούν σε μία ευρηματική σκοτεινή κωμωδία για έναν άνθρωπο που αδυνατεί να αλλάξει το μέσα του. Πρέπει να είναι φανταστικό double feature με το The Substance.

---

The Girl With The Needle

Μία νεαρή έγκυος εργάτρια εργοστασίου αναλαμβάνει τη δουλειά της παραμάνας μιας χαρισματικής γυναίκας προκειμένου να ξεφύγει από τη φτώχεια. Κάτω από την ψεύτικη βιτρίνα ενός ζαχαροπλαστείου, η γυναίκα διευθύνει ένα κρυφό πρακτορείο υιοθεσιών, βοηθώντας φτωχές μητέρες να βρουν ανάδοχες οικογένειες για τα ανεπιθύμητα βρέφη τους.

Ζοφερή, οδυνηρή ταινία βασισμένη σε αληθινά γεγονότα κατά την εποχή του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου στη Δανία, που ταξίδεψε μεταξύ άλλων στα Φεστιβάλ του Τορόντο, Κάρλοβι Βάρι και Καννών, και είναι η επίσημη πρόταση της Δανίας για Καλύτερο Διεθνές Φιλμ στα Όσκαρ του 2025.

Presence

Ο βραβευμένος με Όσκαρ και αγαπημένος Steven Soderbergh πειραματίζεται με το είδος του τρόμου υιοθετώντας την οπτική γωνία ενός παγιδευμένου σε σπίτι πνεύματος, δίνοντάς μας πρόσβαση σε μία οικογένεια που περνάει δύσκολες στιγμές και δημιουργώντας μια αξέχαστα ανατριχιαστική ατμόσφαιρα.

Ο Soderbergh έχει – καλώς – αγκαλιάσει από τους πρώτους τους νέους δρόμους διανομής που έχει βρει ο κινηματογράφος, μας έχει λείψει όμως από τη μεγάλη οθόνη. Το Presence είναι μία παραπάνω από καλοδεχούμενη επιστροφή σε αυτή.