Όσκαρ 2022: Power of the Dog, το αντι-γουέστερν των 12 υποψηφιοτήτων

Τα Μαθήματα Πιάνου παραμένουν η πιο γνωστή δημιουργία της Campion. Τότε ήταν η δεύτερη, μόλις, γυναίκα υποψήφια στην κατηγορία Σκηνοθεσίας, έχοντας ήδη κερδίσει τον Χρυσό Φοίνικα το 1993. Τώρα με το Power of the Dog είναι η πρώτη σκηνοθέτης με πάνω από μία υποψηφιότητα στην κατηγορία.

Εκείνη η ταινία του 1993 ήταν το σχέδιο για όσα θα απασχολούσαν δημιουργικά τη φιλμογραφία, την κινηματογραφική αλλά και την τηλεοπτική με το Top of the Lake, της Campion: Το θηλυκό που έρχεται αντιμέτωπο με το αρσενικό σε διαδράσεις που χαρακτηρίζονται από τη βία και την επιθυμία. Τη χρήση ενός τοπίου που επηρεάζει, συμβαδίζει και αλληλεπιδρά με την ψυχή και το πάθος των χαρακτήρων, στο μοντέλο της ηρωίδας της, Emily Brontë. Τις μητέρες με τις κόρες τους. Οικογενειακές μονάδες που ταράζονται από συναισθήματα αγάπης, αποξένωσης και προδοσίας.

Το έργο της διατρέχεται από μία σειρά τραυματισμένων ηρωίδων αντιμέτωπων με τον τρόμο και το μεγαλείο, από οικιακούς χώρους γεμάτους οικειότητα και κινδύνους, από το σεξ σε ρόλο βάλσαμου ή οδοστρωτήρα της ζωής. Είναι ένα σύνολο ιστοριών τόσο αιθέριο όσο και βάναυσο. Η Campion δημιούργησε μία σειρά που ασχολήθηκε με την αιμομιξία και την παιδεραστία αλλά την τοποθέτησε στο πιο υπερβατικά όμορφο μέρος του κόσμου, τη Νέα Ζηλανδία. Στο In the Cut, την πιο υποτιμημένη της ταινία πιθανώς, έγραψε μία σκηνή για την “American Sweetheart” Meg Ryan να αγκαλιάζει το αποκεφαλισμένο κρανίο της αδερφής της.

Σε πρώτο επίπεδο το Power of the Dog μπορεί να είχε φανεί ως παρέκκλιση στην καριέρα μίας δημιουργού που έγινε γνωστή για τις αφηγήσεις της από μία ξεκάθαρα φεμινιστική προοπτική, μέσα από γυναικείους χαρακτήρες, αλλά τελικά δε θα έπρεπε να προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι την τράβηξε ένας τόσο περίπλοκος και αντισυμβατικός χαρακτήρας όπως ο Phil του Benedict Cumberbatch. Το Power of the Dog που βασίζεται στο επιδραστικό μυθιστόρημα του Thomas Savage από το 1967, έχει να κάνει με την απόδοση του ανδρισμού, τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να είναι ήπιος ή σεισμικός, και τον όλεθρο που οι πιέσεις του μπορούν να προκαλέσουν σε όλους μας.

Το αντι-γουέστερν Power of the Dog

Με μια πρώτη ματιά, ο Phil ανήκει σε ένα παραδοσιακό γουέστερν. Έχει το εκτόπισμα ενός άλφα αρσενικού, βρώμικου και τραχύ, ντυμένου μονίμως με μάλλινα chaps που του δίνουν ζωώδη όγκο. Την πρώτη φορά που τον βλέπουμε η Campion πλαισιώνει τη μοναχική του φιγούρα με ένα παράθυρο, παραπέμποντας στο εμβληματικό τελευταίο πλάνο του John Wayne στο The Searchers (1956).

Ο Phil σιχαίνεται οτιδήποτε μπορεί να θεωρεί θηλυκό, εξακολουθεί να μοιράζεται την παιδική του κρεβατοκάμαρα με τον αδερφό του George (Jesse Plemons), και δε γδύνεται ποτέ σπίτι του για να κάνει μπάνιο παρά μόνο σε μία λίμνη κοντά σε ένα απομονωμένο ξέφωτο. Έτσι όταν η Rose (Kirsten Dunst) εισβάλλει στον αυστηρά ελεγχόμενο κόσμο του με τη γυναικεία παρουσία της, ο Phil ξεκινά μία εκστρατεία εκφοβισμού εναντίον της που τελικά μεταμορφώνεται σε μία εμμονική προσήλωση στον γιο της, Peter (Kodi Smit-McPhee).

Οι μοναδικές περιστάσεις όπου ο Phil προδίδει οποιαδήποτε στοργή κρύβει μέσα του είναι όταν λέει με ευλάβεια ιστορίες για τον παλιό του μέντορα, τον αείμνηστο Bronco Henry. Αυτό που διαπερνά το μυθιστόρημα σαν υπόγειο ρεύμα αλλά η Campion βγάζει στην επιφάνεια, είναι η καταπιεσμένη ομοφυλοφιλία του Phil. Ο Bronco Henry αντιπροσωπεύει εν μέρει τον χαμένο μύθο της Δύσης, όμως όπως είχε γράψει η Annie Proulx, συγγραφέας του Brokeback Mountain, στο τέλος της επανέκδοσης του μυθιστορήματος, «ο Bronco Henry κρατάει πολύ δυνατά την πικρή και χωρίς αγάπη καρδιά του Phil», υποδηλώνοντας πως αν μη τι άλλο τον επιθυμούσε. Αυτή η απαγορευμένη επιθυμία αναζωπυρώνεται καθώς ο Phil προσπαθεί να διαμορφώσει τον φαινομενικά αδύναμο Peter σε μία εκδοχή του εαυτού του, στον τέλειο καουμπόη.

Οι άνδρες παρουσιάζονται αρχικά ως δύο αρσενικά αρχέτυπα σε σύγκρουση: ο μάτσο άνδρας εναντίον του αναιμικού αγοριού. Το περίβλημά τους ωστόσο σιγά-σιγά αποβάλλεται και η χημεία της διαρκώς μεταβαλλόμενης σχέσης τους δημιουργεί έναν αγώνα εξουσίας που κάνει την τρίτη πράξη της ταινίας συναρπαστική και απρόβλεπτη.

Η δημιουργία του Power of the Dog

Ο Cumberbatch με την Jane Campion στα γυρίσματα / Cr. KIRSTY GRIFFIN/NETFLIX © 2021

Το Power of the Dog του Savage έφτασε στα χέρια της Campion από τη δεύτερη σύζυγο του πατέρα της. «Νομίζω ερωτεύτηκα την ανατρεπτική φωνή του», έχει πει στο Deadline. «Αυτό ήταν το πρώτο πράγμα. Και αργότερα αυτή η αίσθηση εκπληκτικής λεπτομέρειας εντός της ιστορίας. Ξεκινούσε με μία σκηνή ευνουχισμού, και δε θα μπορούσες να βρεις περισσότερη υπερ-αρρενωπότητα από ένα ράντσο στη Μοντάνα».

Ο Cumberbatch μάλιστα κλήθηκε να μάθει πώς να ευνουχίζει κατά τη διάρκεια των προβών που έκανε το καστ επί τρεις εβδομάδες. «Είναι ένας καταπληκτικός ηθοποιός που θα μπορούσε να είναι φανεί πολύ τρυφερός και που παίρνει ρίσκα», εξήγησε η Campion για το κάστινγκ του, το οποίο εμπνεύστηκε βλέποντας το Parade’s End του BBC όπου ο Cumberbatch είχε υποδυθεί έναν βετεράνο του Α΄Παγκοσμίου Πολέμου. «Επίσης, νομίζω ότι στο Sherlock φαίνεται πόσο επιδεικτικός μπορεί να γίνει, κάτι που πραγματικά χρειαζόμασταν. Έπρεπε να έχει και τη φωνητική ικανότητα ώστε να μπορεί να μιλά πολύ γρήγορα. Και νομίζω ότι είναι πολύ γοητευτικός. Είναι ένας πολύ σέξι τύπος, ευάλωτος και τρυφερός επίσης κατά κάποιο τρόπο, και δεν φοβάται αυτά στον εαυτό του».

Το Χόλιγουντ τριγύριζε για χρόνια το έργο, με τον Paul Newman να φλερτάρει με τον ρόλο του επιθετικού κτηνοτρόφου στο επίκεντρο της ιστορίας. Η Campion θέλησε να μάθει ποιοι είχαν πλέον τα δικαιώματα μεταφοράς του βιβλίου, ευχόμενη ότι μπορεί να έψαχναν για σκηνοθεσία. Συνάντησε λοιπόν τον Καναδό παραγωγό Roger Frappier που διαπραγματευόταν τότε μια σκηνοθετική συμφωνία για τον τίτλο με κάποιον άλλο, αλλά ταυτίστηκαν τόσο πολύ στην αγάπη τους για το βιβλίο που μέχρι το τέλος της συνάντησης το έργο ήταν δικό της.

Η Ari Wegner με την Jane Campion στα γυρίσματα / Cr. KIRSTY GRIFFIN/NETFLIX © 2021

Μαζί με την παραγωγό της Tanya Seghatchian (Bright Star, Top of the Lake, The Crown) συνάντησαν την Annie Proulx του Brokeback Mountain, κράτησαν σημειώσεις, κλείστηκαν μετά για δέκα μέρες σε ένα διαμέρισμα και κάλυψαν ένα τεράστιο τραπέζι με Post-its για να γράψουν το σενάριο. Στη συνέχεια η Campion χρειάστηκε να πληγώσει τον σταθερό διευθυντή φωτογραφίας της, Adam Arkapaw, γιατί θέλησε να προσλάβει γυναίκα κινηματογραφίστρια σε μία προσπάθεια να ενισχύσει την ορατότητά τους στη βιομηχανία. Διάλεξε την Ari Wegner, υποψήφια για Όσκαρ και αυτή πλέον για το Power of the Dog, μετά από μία συνεργασία τους σε μία διαφήμιση.

«Δουλεύω με τόσους πολλούς άνδρες», έχει αναφέρει. «Και εξακολουθεί να είναι ένα ζήτημα για μένα, η ισότητα των γυναικών. Οπότε απλά είπα, “θα διαλέξω γυναίκα διευθύντρια φωτογραφίας”. Η [Ari] είναι εξαιρετική και της αρέσει ο σοβαρός κινηματογράφος, όπως εγώ, προσπαθεί να κάνει το καλύτερο που μπορεί. Κάναμε μεγάλη προετοιμασία. Είχαμε κατασκευάσει ουσιαστικά την ταινία πριν φτάσουμε στο πλατό».

Για την κατασκευή του ράντσου από το μηδέν συνεργάστηκε με τον οσκαρικό Grant Major του Lord of the Rings, φτιάχνοντας το βασικό κτίριο, αχυρώνες και μάντρες σε μία επίπεδη πεδιάδα με πολλές φυσικές προκλήσεις όπως άνεμοι και παγωνιά στη νότια Νέα Ζηλανδία. «Είχε αυτή τη μυθική, επική αίσθηση η περιοχή που δεν μπορούσαμε να βρούμε στην Αμερική», περιγράφει η Campion. «Αλλά ήταν μία πολύ δύσκολη τοποθεσία για γυρίσματα».

Οι όποιες δυσκολίες ανταμείφθηκαν πάντως με 12 υποψηφιότητες Όσκαρ, ανάμεσά τους και μία για τον Major για Καλύτερη Σκηνογραφία, αλλά και: Καλύτερη Ταινία, Καλύτερη Σκηνοθεσία, Α΄Ανδρικός, Α΄Γυναικείος, Β΄Ανδρικός για τον Plemons και τον Smit-McPhee, Β΄Γυναικείος, Διασκευασμένο Σενάριο, Ήχος, Φωτογραφία, Μοντάζ και Μουσικό Σκορ.

Το Power of the Dog στριμάρει στο Netflix.