Τα καλύτερα ‘Παράσιτα’: Οι Νύχτες Πρεμιέρας φέρνουν τον Χρυσό Φοίνικα στην Αθήνα

Πολύ συχνά οι μεγάλες βραβεύσεις στα Φεστιβάλ συνοδεύονται για χρόνια από ζουμερά gossip, ημι-επίσημες ιστορίες για τσακωμούς και διαφωνίες και βέτο και κόντρες που συνεχίζονται για χρόνια. Ανάμεσα στα μέλη της επιτροπής που μπορεί να σκοτώθηκαν μέχρι να συμφωνήσουν ποιες ταινίες θα βραβευτούν ή ποιες πρέπει να μείνουν αβράβευτες.

Όχι φέτος.

Φέτος στις Κάννες δόθηκε μάλλον ένας από τους πιο “ειρηνικούς” Χρυσούς Φοίνικες της πρόσφατης μνήμης, με τον πρόεδρο Αλεχάντρο Γκονζάλες Ινιάριτου να περιγράφει την επιλογή ως ομόφωνη. Το έργο μιας επιτροπής είναι πάντα δύσκολο, και φέτος υπήρχαν αρκετές πολύ δυνατές ταινίες στο Διαγωνιστικό, όμως φαντάζομαι πως η διαδικασία επιλογής του Χρυσού Φοίνικα πρέπει να πήγε κάπως έτσι:

Ινιάριτου: ΟΚ, λοιπόν, καταρχάς… “Parasite”;

Μέλη της επιτροπής [μαζί]: …ναι.

Ινιάριτου: Ωραία, πάει αυτό, προχωράμε.

O σκηνοθέτης Μπονγκ Τζουν-χο κι ο πρωταγωνιστής Κανγκ-χο Σονγκ ποζάρουν με τον Χρυσό Φοίνικα στις 72ες Κάννες (Vianney Le Caer/Invision/AP)

Το “Parasite” του Μπονγκ Τζουν-χο έγινε η πρώτη Κορεάτικη ταινία στην ιστορία των Καννών που παίρνει Χρυσό Φοίνικα και είναι ο δεύτερος διαδοχικός Χρυσός Φοίνικας από την Ασία, μετά το περσινό “Shoplifters”, που πήγε και θαυμάσια στα ταμεία μάλιστα.

Να περιμένουμε ανάλογη πορεία φέτος για το “Parasite”; Μακάρι. Το σινεμά της Νοτίου Κορέας είναι εδώ και χρόνια από τα πιο σταθερά ανταποδοτικά σινεφιλικά ραντεβού μας και ο Μπονγκ Τζουν-χο από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του. Η προηγούμενη ταινία του, το “Okja”, παραμένει διαθέσιμη στο Netflix, το “Snowpiercer” παραμένει ένα συναρπαστικό δείγμα sci-fi κοινωνικού σινεμά, ενώ τα κορεάτικα αριστουργήματά του σαν το “Memories of Murder” ή το “The Host” συνεχίζουν να βρίσκουν νέους φανς στο πέρασμα των χρόνων.

Θα μιλήσουμε αναλυτικότερα για το έργο του καθώς μπαίνουμε στη νέα σεζόν, αλλά για την ώρα αυτό που ξέρουμε είναι πως το ταξίδι της νέας του ταινία στις ελληνικές αίθουσες θα ξεκινήσει τον Σεπτέμβριο στην Αθήνα: Το “Parasite” (ελληνιστί “Παράσιτα”) θα είναι η ταινία έναρξης των 25ων Νυχτών Πρεμιέρας.

Η εορταστική φετινή διοργάνωση (18-29 Σεπτεμβρίου) αποκάλυψε μάλιστα και την αφίσα, που εστιάζει στη σχέση του Φεστιβάλ με την πόλη. Η αφίσα είναι σχεδιασμένη από τον Βασίλη Μέξη:

Για το “Parasite” είχαμε γράψει λόγια θαυμασμού από την πρώτη παγκόσμια προβολή του, στις φετινές Κάννες:

Μια τετραμελής οικογένεια ενηλίκων χωρίς δουλειές, χωρίς εισόδημα, μένει σε ένα ημιυπόγειο όπου η διαβίωση είναι φυσικά δύσκολη και γεμάτη εμπόδια. Κάπου μακριά, μια άλλη τετραμελής οικογένεια, της οποίας ο πατριάρχης είναι ένας πετυχημένος ιδιοκτήτης μιας παγκόσμιας ΙΤ φίρμας, ζει στην πολυτελή της σπιταρόνα, ψηλά, μακριά το θόρυβο και τα άγχη της λαϊκής τάξης. Χάρη σε μια τυχερή γνωριμία, ο άνεργος γιος θα καταφέρει να πιάσει δουλειά κάνοντας ιδιαίτερα μαθήματα στην κόρη της εύπορης οικογένειας. Όταν οι δύο οικογένειες έρθουν κοντά, θα μπει μπροστά ένα ντόμινο ανατροπών και μυστικών με παντελώς αβέβαιη κατάληξη.

Δε θα πούμε απολύτως τίποτα πιο συγκεκριμένα για τα όσα συμβαίνουν στην πορεία αυτού του φιλμ-κεντήματος, το οποίο ο Μπονγκ έχει υφάνει με αξιοθαύμαστη ακρίβεια, μεταπηδώντας σε τόνους με απίστευτη αυτοπεποίθηση και επίγνωση, καθώς μια κωμική σκηνή που στέλνει το κοινό σε κύματα φωναχτού γέλιου, οδηγεί απευθείας σε ένα κάδρο που ξεπήδησε από ταινία τρόμου. Ο Κορεάτης θέτει την επιδεξιότητά του στην υπηρεσία μιας εξαιρετικά εύστοχης αλληγορίας πάνω στην πάλη των τάξεων την εποχή του ύστερου καπιταλισμού, για ανθρώπους που τοποθετούνται αντιμέτωποι από ένα σύστημα σε πλήρη, αυτόνομη λειτουργία.

Όπως το θέτει κι ο ίδιος, η ταινία του είναι “μια κωμωδία δίχως κλόουν, μια τραγωδία δίχως κακούς”.

Δεν υπάρχει η παραμικρή στιγμή στη διάρκεια του φιλμ που μπορεί κανείς με βεβαιότητα να μαντέψει σε τι κατεύθυνση θα οδηγηθούμε μετά καθώς οι απρόσμενες στροφές, το χιούμορ κι η βία διαδέχονται το ένα το άλλο, με τον Μπονγκ να ενορχηστρώνει το σύνολό του ως μια ασφυκτική θεατρική παράσταση που θα μπορούσε κάλλιστα να αποτελεί βουβή πικρή κωμωδία.

Οι γνώριμες δυναμικές της πυρηνικής οικογένειας υπό απειλή από το “Host”, η ταξική διαστρωμάτωση της αλληγορίας του “Snowpiercer”, η απάνθρωπη ανηθικότητα του καπιταλισμού στην καρδιά του “Okja”: το “Parasite” επανασυνθέτει προβληματισμούς και θεματικές που ο Κορεάτης σκηνοθέτης επισκέπτεται ξανά και ξανά μέσα από high concept ταινίες είδους, και το κάνει ενώνοντας το πλήρες παζλ της κοσμοθεωρίας του μέσα από ένα εντυπωσιακά χορογραφημένο, ρυθμικά άρτιο φιλμ εντός τεσσάρων τοίχων και δίχως sci-fi συμβολή. H ευθύτητα είναι εντυπωσιακή και η παρατηρητική ματιά επίσης- από τις μικρές, περιστασιακές ατάκες με τις  οποίες αντιμετωπίζει η μία τάξη την άλλη (“respect!”) μέχρι λεπτομέρειες όπως την διαφορετική χρήση ακόμα και των κινητών, κάτι που λειτουργικά και φαινομενικά, αποτελεί κοινό τόπο για όλους.

Ο τρόπος που κάθε χαρακτήρας, κάθε σεκάνς, κάθε σκηνή ‘δράσης’, κάθε νέο concept, κυλάνε αβίαστα και ολοκληρωτικά μέσα σε ό,τι ακολουθεί, έχει αποτέλεσμα μια ταινία τρομερά σφιχτοδεμένη, δίχως το παραμικρό λίπος, αλλά και η οποία δε νιώθεις να σε κρατά από το λαιμό παραδίδοντας ασφυκτικά τους συμβολισμούς της. Είναι ένας θρίαμβος του ρυθμού αφήγησης, τόσο σε ευρύτερο επίπεδο (λίγο πάνω από δυο ώρες, το φιλμ κυλάει σα να ήταν ημίωρο) όσο και στα επιμέρους δραματικά επεισόδια: μια σκηνή σασπένς σε ένα σκοτεινό σαλόνι, μια σκηνή σλάσερ αγωνίας σε ένα απειλητικό δωμάτιο, μια σκηνή χορογραφημένων παρεξηγήσεων και συμπτώσεων που χαρτογραφεί όλο το σπίτι-έπαυλη ακολουθώντας 8 χαρακτήρες ταυτόχρονα.

Δε βλέπουμε την ώρα να το ξαναδούμε, όπως δε βλέπουμε την ώρα και για τις φετινές Νύχτες Πρεμιέρας και τα πολλά ακόμα φανταστικά πράγματα που μαθαίνουμε πως θα μας φέρουν.

*Οι 25ες Νύχτες Πρεμιέρας θα πραγματοποιηθούν από 18-29 Σεπτεμβρίου. Το “Parasite” θα κυκλοφορήσει στις ελληνικές αίθουσες από τη Seven.