Πώς το Mr Bates vs The Post Office γράφει ιστορία εντός και εκτός τηλεόρασης

Αφηγούμενο αυτή την αδικία με ενσυναίσθηση, αμεσότητα και επείγοντα χαρακτήρα, το Mr Bates vs The Post Office που εκτός από την καλύτερη εδώ και τρία χρόνια τηλεθέαση για το ITV κέρδισε και μία υποψηφιότητα στα βραβεία Critics’ Choice για Καλύτερη Μίνι Σειρά, πέτυχε εκεί που η δημοσιογραφία απέτυχε. Κατέστησε το σκάνδαλο του Ταχυδρομείου μία ιστορία που το βρετανικό κοινό δεν μπορεί πια να αγνοήσει.

Τι είναι όμως το σκάνδαλο του Ταχυδρομείου και τι έχει πυροδοτήσει η σειρά γύρω από αυτό;

Τα θύματά του υπήρξαν χιλιάδες άτομα, οι λεγόμενοι subpostmasters της Βρετανίας, ιδιοκτήτες δηλαδή σε franchise που πωλούσαν γραμματόσημα και ταχυδρομούσαν δέματα από μικρά ταχυδρομικά γραφεία σε καταστήματα γενικού εμπορίου, καταστήματα δώρων ή ακόμη, σε μια περίπτωση, και σε έναν φούρνο. H Horizon IT ωστόσο και η μητρική της εταιρεία, η ιαπωνική Fujitsu, παρείχαν λογισμικό που επέμενε να επισημαίνει ανύπαρκτα ελλείμματα στους λογαριασμούς, τα οποία οι διαχειριστές ήταν υποχρεωμένοι βάσει συμβολαίου να καλύψουν.

Αυτό που ακολούθησε από το 1999 έως το 2015 ήταν διώξεις, φυλακίσεις, πτωχεύσεις, κατασχέσεις, ψυχολογικές καταρρεύσεις, διαζύγια, ακόμη και αυτοκτονίες. Πρόκειται για μια ιστορία Δαυίδ εναντίον Γολιάθ, μόνο που ο Γολιάθ είναι ένα πολυκέφαλο θηρίο μέσα από ένα κουβάρι θεσμικής εξουσίας και σύγχρονων εταιρικών πρακτικών (η Fujitsu που προμηθεύει ακόμη το λογισμικό αποκαλύφθηκε ότι συγκάλυψε όσα γνώριζε για τα σφάλματα του συστήματος), και μία ποινική διαδικασία που δεν χρειαζόταν να περάσει από τα χέρια της αστυνομίας μιας που τα τελευταία 300 χρόνια το Ταχυδρομείο διεξάγει τις δικές του ποινικές έρευνες. Η κυβέρνηση ουσιαστικά πρέπει να διώξει τον εαυτό της.

Όπως έγραφαν πέρσι τον Ιανουάριο οι δημοσιογράφοι της βρετανικής Wall Street Journal, Max Colchester και Joanna Sugden, «η δημόσια κατακραυγή ανάγκασε τους πολιτικούς να δράσουν, μόνο μετά την προβολή ενός τηλεοπτικού δράματος για το σκάνδαλο», και μάλιστα σε μία υπόθεση που τραβάει για περισσότερα από 20 χρόνια. Κάνοντας λόγο για «μία από τις μεγαλύτερες αποτυχίες της δικαιοσύνης στην ιστορία του έθνους», ο Βρετανός πρωθυπουργός Rishi Sunak δήλωσε πως το Κοινοβούλιο θα λάβει σύντομα νομοθεσία σχετικά με τις άδικες καταδίκες και τις αποζημιώσεις, ενώ εισήχθη και ένας σχετικός νέος νόμος.

Τα μεγαλύτερα πολιτικά δράματα έχουν όντως τέτοια δύναμη. Μπορούν να παρουσιάσουν μία πραγματικότητα τόσο συναισθηματικά ειλικρινή, που δίνει ένα ηθικό πλαίσιο όχι μόνο στα γεγονότα που απεικονίζονται, αλλά και σε ό,τι ακολουθεί αυτών. Η έρευνα της Horizon διεξάγεται εδώ και σχεδόν δύο χρόνια, αλλά χρειάστηκαν τέσσερις ώρες στο primetime για να δώσει το βρετανικό κοινό τη δέουσα προσοχή στις απίστευτες φρικαλεότητες της ιστορίας.

Με επίκεντρο τη σπαρακτικά στωική ερμηνεία του Toby Jones, ενός εκ των πιο αξιόπιστων Βρετανών ηθοποιών που έχουμε, το δράμα της Gwyneth Hughes χρονογραφεί τα εξοργιστικά γεγονότα, με την προσέγγιση μίας πρώην δημοσιογράφου και δημιουργού ντοκιμαντέρ που διέσχισε τη χώρα μιλώντας με όσους επλήγησαν από το σκάνδαλο.

Εστιάζοντας όμως στον Alan Bates που υποδύεται ο Jones, τον διοργανωτή των διεκδικήσεων των θυμάτων, η Hughes κεντράρει στις προσιτές λεπτομέρειες της ιστορίας – την αγωνία του να βλέπεις τις ασυμφωνίες των ταμειακών βιβλίων να διπλασιάζονται μπροστά στα μάτια σου, την απομόνωση του να σου λένε ότι είσαι ο μόνος υπάλληλος που ζορίζεται με το λογισμικό, το ηθικό δίλημμα του αν πρέπει να ομολογήσεις την ενοχή σου για ένα έγκλημα που δεν διέπραξες ώστε να αποφύγεις τη φυλάκιση. Μέχρι να τελειώσεις με τα τέσσερα επεισόδια που προβάλλονται κάθε Δευτέρα αποκλειστικά στο Cinobo, θα βγαίνουν καπνοί από τα αυτιά σου.

Το γεγονός ότι τα θύματα κατάφεραν να αναμετρηθούν με όλα αυτά είναι αδιανόητο, και η νίκη τους όπως παρουσιάζεται στη σειρά είναι τόσο συγκλονιστική, όσο τους αρμόζει. Και αν το Mr Bates vs. The Post Office δεν χαρακτηρίζεται πάντοτε από λεπτότητα, με αρκετές σημαντικές στιγμές να αποδίδονται σε έντονα κεφαλαία γράμματα, δεν μπορείς στ’ αλήθεια να το κατηγορήσεις. Οι στιγμές θριάμβου είναι τόσο σκληρά κερδισμένες που αξίζουν κάθε ορχηστρική κορύφωση.

Κάθε νέο επεισόδιο του Mr Bates vs. The Post Office προβάλλεται κάθε Δευτέρα από το Cinobo, την ελληνική πλατφόρμα streaming. Βρες το εδώ.