Πόσο σίγουρος είσαι ότι τα φάρμακα έχουν μόνο μία χρήση;

Ένα χρόνο πριν τελειώσω το Λύκειο, σε ένα καφέ της πλατείας Μαβίλη με θυμάμαι να ψάχνω με την καθηγήτρια της Βιολογίας μου, το Πανεπιστήμιο που θα έκανα το διδακτορικό μου στη Γενετική. Ποιος Κοέλιο και ποιο σύμπαν, πραγματικά. Όπως λέει και η μαμά μου ‘τι τα θυμάσαι τώρα αυτά’. Ας πούμε ότι η περίπτωσή μου μπαίνει στην κατηγορία του ‘όταν μεγαλώσω, θέλω να γίνω αστροναύτης’ και ας προχωρήσουμε παρακάτω.

Φωτογραφίες: Μάρκος Χουζούρης

Το ραντεβού μας με τον Κωνσταντίνο Ποταμίτη ήταν προγραμματισμένο για τις 15.00, στα γραφεία της Cloudpharm, της εταιρείας στην οποία σχεδόν πριν από ένα χρόνο το Egg (Enter-grow-go) το πρόγραμμα Νεανικής Καινοτόμου επιχειρηματικότητας της Eurobank σε συνεργασία με το Corallia,  πίστεψε και άνοιξε διάπλατα τις πόρτες του. Συγκεκριμένα, αυτό συνέβη τον περασμένο Ιούνιο όταν η ιδέα τους πέρασε στον τρίτο κύκλο του προγράμματος με απόλυτη επιτυχία. Λογικό, θα πω, και θα σε ενημερώσω ότι τώρα που μιλάμε και μέχρι τις 4 Απριλίου και η όποια δική σου ιδέα θα μπορούσε να λάβει την αναγνώριση στον τέταρτο πλέον κύκλο του Προγράμματος.

Το κρατάμε αυτό.

Η Cloudpharm ως απόδειξη ότι το Egg ‘τα βάζει’ με το braindrain

“Η ιδέα ξεκίνησε πριν από περίπου ένα με ενάμιση χρόνο πριν. Ήμασταν τέσσερα άτομα στην αρχή, και στη συνέχεια προστέθηκε μία πέμπτη κοπέλα“.

“Δύο ακόμη μέλη της ομάδας και εγώ, είμαστε χημικοί με αρκετά χρόνια εμπειρίας στην έρευνα. Ο ένας έταιρος, ο Παναγιώτης Ζουμπουλάκης είναι ερευνητής στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. Εκεί μάλιστα, πραγματοποίησα το διδακτορικό μου και συνέχισα την ενασχόλησή μου με την έρευνα ως μεταδιδακτορικός συνεργάτης. Επίσης, ο Μίνως Ματσούκας έχει ασχοληθεί με το κομμάτι της έρευνας, τόσο στο εξωτερικό όσο και στην Ελλάδα ενώ παράλληλα διαθέτει επιχειρηματική εμπειρία. Σκεφτήκαμε λοιπόν, ότι εφόσον στην Ελλάδα ουσιαστικά, δεν ανοίγουν εύκολα νέες θέσεις σε Πανεπιστήμια ή Ερευνητικά Κέντρα, οι επιλογές μας ήταν οι εξής δύο: Ή θα φεύγαμε στο εξωτερικό ή θα κάναμε κάτι δικό μας στην Ελλάδα. Επιλέξαμε το δεύτερο“.

Να σχολιάσω κάπου εδώ ότι σε εκείνο το σημείο, ότι είναι κρίμα που οι περισσότεροι ειδικά στον δικό τους κλάδο αποφασίζουν να κάνουν το πρώτο. Φυσικά, δεν τους αδικώ. Αν δεν έχουν κίνητρο, τι άλλο μπορούν να κάνουν;

Προσπαθούμε να βρούμε μέσα από μεγάλες βιβλιοθήκες χημικών ενώσεων και με ιδιαίτερη έμφαση στα φυσικά προϊόντα, χημικές ενώσεις οι οποίες έχουν κάποια συγκεκριμένη βιολογική δράση, βιοδραστικές ενώσεις όπως λέγονται.

“Αυτό το κάνουμε με εξειδικευμένα λογισμικά, και ανάλογα με το πρότζεκτ στοχεύουμε σε ένα συγκεκριμένο βιολογικό στόχο, για παράδειγμα μια πρωτεΐνη του οργανισμού μας που η λειτουργία της σχετίζεται με μια ασθένεια. Αναζητούμε μικρά χημικά μόρια που θα ‘ταιριάξουν’ με μεγάλα βιομόρια, όπως οι πρωτεΐνες με σκοπό αυτή η αλληλεπίδραση να δώσει το επιθυμητό βιολογικό αποτέλεσμα“.

“Απευθυνόμαστε σε εταιρείες, κατά βάση φαρμακευτικές, εταιρείες καλλυντικών και τροφίμων“.

Ωστόσο, μπορεί να γίνει και το ανάποδο. Δηλαδή: “Η δραστική ουσία ενός φαρμάκου, που έχει βγει ήδη στην αγορά, μπορεί να έχει μια πρόσθετη, άγνωστη μέχρι τώρα, δράση μέσω ενός άλλου μηχανισμού. Αξιοποιώντας την ερευνητική μας εμπειρία και συνδυάζοντας τη χρήση ειδικών λογισμικών με τη βοήθεια της Αριάννας Φιλντίση στο κομμάτι του προγραμματισμού, σκοπεύουμε να αναπτύξουμε μια ηλεκτρονική πλατφόρμα όπου θα μπορεί να  “δοκιμάζεται” ένα φάρμακο σε πολλούς βιολογικούς στόχους. Αν βρεθεί κάτι τέτοιο, το μεγάλο πλεονέκτημα  είναι ότι το φάρμακο δεν θα πρέπει να περάσει ξανά από όλα τα στάδια των κλινικών μελετών για να πάρει έγκριση. Όλα αυτά που κάνουμε, τρέχουν σε περιβάλλον cloud, υπολογιστική νέφους. Ο Γιώργος Νόλης μας στηρίζει σε αυτόν τον τομέα παρέχοντας την τεχνογνωσία από την εταιρεία του, τη Lancom“.

Τα φάρμακα, ως αντικείμενα μελέτης

Μου εξηγεί ότι “Εμείς δραστηριοποιούμαστε στο αρχικό στάδιο της ανάπτυξης ενός φαρμάκου στο υπολογιστικό κομμάτι. Με τη μέθοδο της εικονικής σάρωσης αναζητούμε μέσα από μεγάλες βάσεις ενώσεων εκείνες που θα έχουν τις καλύτερες πιθανότητες να ακολουθήσουν το δύσβατο μονοπάτι της ανακάλυψης ενός νέου φαρμάκου” και η απορία για το συνολικό κόστος της παραγωγής ενός φαρμάκου, πιστεύω ότι είναι εύλογη. “Για να βγει ένα φάρμακο, απαιτούνται 10-15 χρόνια ενώ το κόστος κατά μέσο όρο φτάνει τα 2.6 δις δολάρια“.

Μία ακόμη λειτουργία της Cloudpharm: “Έχουμε ξεκινήσει και ένα δικό μας πρότζεκτ, το οποίο βρίσκεται στο στάδιο της ολοκλήρωσης κάποιων βιολογικών πειραμάτων που περιμένουμε έτσι ώστε να μπορέσουμε να πατεντάρουμε κάποια μόρια“.

“Έχουμε ένα μεγάλο δίκτυο συνεργατών τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό“.

Τον ρώτησα αν αυτό που μου περιγράφει, είναι η έννοια του γενόσημου. Εκείνος γελάει, και μου εξηγεί: “Το γενόσημο τι είναι; Είναι ένα φάρμακο του οποίου έχει λήξει η πατέντα του και έτσι μπορεί η κάθε εταιρεία να πάρει την ουσία και να φτιάξει ένα φάρμακο που να έχει την ίδια δραστική ουσία και να το κυκλοφορήσει στην αγορά“.

Η συζήτηση, μεταφέρθηκε τότε στο κομμάτι της έρευνας. Και στις επιδοτήσεις που δεν παίρνει πια η Ελλάδα και σαν ωραίος επιμορφωτικός μεγάλος κύκλος, η συζήτησή μας έφτασε και πάλι στο θέμα από όπου ξεκίνησε: Το braindrain. “Το φαινόμενο του braindrain είναι τόσο μεγάλο πλέον που είπαμε να κάνουμε μία προσπάθεια εδώ. Το Egg μας έδωσε αυτήν την δυνατότητα“.

Γι αυτό κάπου εδώ, και πριν κλείσουμε, νιώθω την ανάγκη να κλείσω με την επισήμανση ότι αν θέλεις και εσύ να παραμείνεις στην Ελλάδα και να προσπαθήσεις να τα σταθείς στα πόδια σου, εδώ και όχι κάπου μακριά από τους φίλους, την οικογένεια, το κορίτσι σου, τότε προλαβαίνεις μέχρι τις 4 Απριλίου να δηλώσεις τη συμμετοχή σου στον 4ο κύκλο του προγράμματος  Νεανικής Καινοτόμου επιχειρηματικότητας Egg, το οποίο αποτελεί μια πρωτοβουλία της Eurobank σε συνεργασία με το Corallia.

*Τα μέλη της ομάδας της Cloudpharm:

Κωνσταντίνος Ποταμίτης, PhD  Χημικός
Παναγιώτης Ζουμπουλάκης, PhD   Χημικός  –  Ερευνητής στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών
Μίνως Ματσούκας, PhD   Χημικός
Γιώργος Νώλης, Πολιτικός Μηχανικός – Ιδρυτής και CEO της εταιρίας Lancom (Cloud Service Provider)
Αριάννα  Φιλντίση – Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και Μηχανικός Η/Υ ΕΜΠ, Υποψήφια Διδάκτωρ