Πόσος ακόμα Πέτρος Κωστόπουλος χωράει στην ελληνική τηλεόραση;

Η Τρίτη ήταν η μέρα που ξεκίνησε και πάλι το Aλ-Τσαντίρι News στο OPEN TV. Λίγους μήνες πριν είχε επιστρέψει ο Αρναούτογλου στο βραδινό του ANT1, το Ράδιο Αρβύλα και η Τατιάνα Στεφανίδου στον ΣΚΑΪ. Το Σάββατο υποδεχτήκαμε (δεν το εννοώ και τόσο το α’πληθυντικό) την πρεμιέρα του Πέτρου Κωστόπουλου στο OPEN Tv.  Την ίδια ώρα στα κεντρικά δελτία ειδήσεων βλέπουμε τον Νίκο Χατζηνικολάου, τη Μάρα Ζαχαρέα και την Έλλη Στάη. Η ελληνική τηλεόραση δείχνει συνεχώς να ανακυκλώνει τα ίδια υλικά, τους ίδιους ανθρώπους ξανά και ξανά και ξανά, με άμεσο αποτέλεσμα το μόνο ζωντανό της κομμάτι, το κομμάτι εκείνο με το οποίο όντως ασχολείται ο κόσμος, να είναι τα reality και talent shows.

Δεν λέω και κάτι ιδιαίτερα πρωτότυπο. Δεν είναι ότι το σκέφτηκα και άρχισα να τρέχω γυμνός στους δρόμους για να φωτίσω τον κόσμο. Οι περισσότεροι τηλεθεατές εκεί έξω, ιδίως εκείνοι που δεν έχουν πρόσβαση στο ίντερνετ, τονίζουν ότι έχουν ανάγκη να δουν νέα πρόσωπα στις τηλεοπτικές παραγωγές. Και η λέξη ‘τηλεθεατής’ πλέον δεν έχει το εύρος που είχε τη δεκαετία του ’90 και στις αρχές της δεκαετίας του ’00. Όταν λες τη λέξη ‘τηλεθεατής’, δεν εννοείς πια τον οποιονδήποτε, εννοείς ανθρώπους με συγκεκριμένα, κατά βάση ηλικιακά και ταξικά, χαρακτηριστικά.

Αυτό το αίτημα για νέα, φρέσκα πρόσωπα στην τηλεόραση έχει, λοιπόν, γίνει κάτι σαν το ‘”ΟΛΑ ΕΙΝΑΙ ΘΕΜΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ”: ένα σύνθημα σχεδόν κενό περιεχομένου, το οποίο το επαναλαμβάνουν όλοι ως λύση των προβλημάτων, όλων των προβλημάτων. Και το αίτημα για νέα πρόσωπα δεν αφορά μόνο την τηλεόραση. Αφορά σχεδόν κάθε θεσμό ή χώρο τον οποίο θεωρούμε σε κρίση: την πολιτική, το βιβλίο, τον κινηματογράφο, τον στρατό, κτλ. Ας μείνουμε όμως στην τηλεόραση από όπου και ξεκινήσαμε.

Θα αλλάξουν στα αλήθεια τα πράγματα στην τηλεόραση αν αλλάξουν τα πρόσωπά που είναι μπροστά από τις κάμερες; Πώς δηλαδή θα άλλαζε την κατάσταση ένας 25άρης youtuber που έχει αποδείξει ότι έχει ταλέντο, αν γινόταν ο παρουσιαστής ενός πρωινάδικου, συντόνιζε συζητήσεις για άλλους τηλεοπτικούς ‘σταρ’ και χόρευε πριν πάει για διαφημίσεις και αφού γύρναγε από αυτές; Πόσο ριζοσπαστικό θα ήταν για έναν stand up comedian να πιάσει μια εκπομπή που να σχολιάζει άλλες εκπομπές;

Έχουμε συνηθίσει να θεωρούμε ότι ένας χώρος, στην προκείμενη ο χώρος της τηλεόρασης, είναι οι άνθρωποί του, ενώ στην πραγματικότητα είναι πολύ περισσότερο ο τρόπος που οι άνθρωποι αυτοί συνδέονται μεταξύ τους, στήνουν πολυνηματικές σχέσεις και επηρεάζουν ο ένας τον άλλον σε ιδέες και ύφος. Και αυτό έχει αρχίσει να γίνεται ακόμα πιο αντιληπτό τώρα που τα σταριλίκια των περασμένων δεκαετιών ξεθωριάζουν, ώστε η συνεχής αυτοαναφορικότητα της τηλεόρασης να μην είναι τόσο αυτοαναφορικότητα των σταρ που δεν ασχολούνται καθόλου μαζί μας, όσο αυτοαναφορικότητα ανθρώπων που πρακτικά αδυνατούν να κατανοήσουν τι συμβαίνει γύρω τους.

Παρόλα αυτά συντηρείται μια δομή ιδιωτικής τηλεόρασης την οποία ακολουθεί -καθόλου επιτυχημένα- εδώ και χρόνια, δομή που στηρίζεται ακριβώς πάνω στην αυτοαναφορικότητα αυτή. Μερικές εκπομπές, τελείως trash, που φέρνουν τηλεθεατές άμεσα ως μερικά από τα πιο επιτυχημένα νούμερα, φέρνουν νέους ανθρώπους μπροστά στο γυαλί (τα reality και τα talent show θρέφουν με νέο αίμα την κακογερασμένη life style σκηνή) και, ταυτόχρονα, συντηρούν άλλες εκπομπές που ουσιαστικά σχολιάζουν τις προηγούμενες.  Και αυτό φαίνεται να λειτουργεί, ώστε να μην έχει νιώσει κανείς την ανάγκη να φύγει από την πεπατημένη, από την εύκολη λύση.

Άμεσο αποτέλεσμα είναι ότι η ιδιωτική τηλεόραση, ένα μέσο που ούτως ή άλλως ασχολείται περισσότερο με την εμπορική και πολύ λιγότερο με την ποιοτική του εκδοχή, βρίσκεται σε μια μόνιμη κατάσταση έλλειψης έμπνευσης, με επιλογές που μοιάζουν αδιανόητα generic και ιδέες που είναι κυριολεκτικά το πράγμα που θα σου έρθει αντανακλαστικά πρώτο στο μυαλό. Θέλω μια εκπομπή για το μεσημέρι του Σαββάτου. Διαλέγω τον Πέτρο Κωστόπουλο, διαλέγω το όνομα ‘Όλα λάθος’ και βγάζω αυτή την ανακοίνωση:

Θα μπορούσε να ήταν talk show, βραδινή εκπομπή, μαγειρικό ριάλιτι, κοινωνικό …πείραμα αλλά και εκπομπή λόγου και τέχνης! Είναι όμως… όλα λάθος! Πρωτότυπη ζωντανή ψυχαγωγική εκπομπή με τον Πέτρο Κωστόπουλο και μαζί του την Άννα Μαρία Βέλλη και τη Μαντώ Γαστεράτου

Δεν υπάρχει τίποτα στις μέρες μας που να αυτοχαρακτηρίζεται ‘πρωτότυπο’, ‘κεφάτο’ και ‘μοντέρνο’ και να είναι πράγματι κάτι από όλα αυτά. Και να που εδώ, γύρω από τον Πέτρο Κωστόπουλο θα υπάρχουν δύο νέα και φρέσκα πρόσωπα. Με το χέρι στην καρδιά όμως, ποιος περιμένει κάτι φρέσκο; Επίσης ποιος μπορεί να κατηγορήσει τον ίδιο τον Κωστόπουλο, τη Βελλή ή τη Γαστεράτου;

Από την άλλη, δεν μπορώ να κατηγορήσω εκείνους από το OPEN Tv που πήραν την απόφαση. Καταλαβαίνω απόλυτα την ανάγκη να καταφύγεις στην ασφαλή επιλογή, στο γνωστό πρόσωπο. Καταλαβαίνω αυτή την ανάγκη περισσότερο από τη στιγμή που ξέρω ότι, ακόμα και μια συντριπτικά πρωτότυπη παραγωγή με ένα τελείως νέο πρόσωπο στο οποίο είχε δοθεί το ελεύθερο να κάνει ο,τι θέλει, μάλλον δεν θα την παρακολουθούσα. Για διάφορους λόγους. Τους ίδιους που κάνουν το κοινό του ίντερνετ να μετακινείται πάρα πολύ δύσκολα προς την τηλεόραση. Τότε ποιος φταίει;

Το agency δεν δίνει πάντα τη λύση στα προβλήματά. Δεν χρειάζεται πάντα να φταίει κάποιος για κάτι. Και αν υπάρχει λύση, σίγουρα αυτή δεν έχει να κάνει με αλλαγή προσώπων που μπαίνουν κατά τα άλλα σε ένα συγκεκριμένο και ασφυκτικά οργανωμένο πλαίσιο στο οποίο έχουν ελάχιστα περιθώρια ελιγμών. Και το Internet έδειξε με τον τρόπο που λειτουργεί ότι το να έχεις πανελλαδική εμβέλεια, το να απευθύνεσαι σε όλους, είναι τελικά πάρα πολύ περιοριστικό.

Ίσως τελικά αυτή η τηλεόραση, η τηλεόραση πανελλαδικής εμβέλειας, να έδωσε ό,τι καινούργιο είχε να δώσει και όλη αυτή η ανακύκλωση προσώπων και ιδεών να είναι ο μόνος τρόπος να παραμείνει στη ζωή.