Στα χαρακώματα με Μπόγρη, Ευαγγελινό και Σταμουλακάτο

«Γυρνάγαμε χωρίς άδειες, σε πυλωτές πολυκατοικιών που μας διώχνανε», λέει χαμογελώντας ο Βαγγέλης Ευαγγελινός, πρωταγωνιστής της ταινίας. «Περιμέναμε να κάνουμε το cut την ώρα που μας φώναζαν να φύγουμε. Τέτοια πράγματα, πολύ πειρατικό το γύρισμα».

«Πειρατικό δε λες τίποτα», τον συμπληρώνει ο Στάθης Σταμουλακάτος. «Άμα δεν υπήρχε τρέλα δε θα γινόταν η ταινία, αν περιμέναμε να πάρουμε όλες τις άδειες από παντού…» Κοιταζόμαστε και γελάμε όλοι μεταξύ μας, με το σκηνικό του παλιού αεροδρομίου να παραμένει ακόμα εκεί, μπροστά στα μάτια μας. Guerilla; Guerilla.

***

«Η ταινία είναι κατά κύριο λόγο γυρισμένη εδώ, στα Νότια. Αυτές είναι οι περιοχές που κινούμαστε», εξηγεί ο σκηνοθέτης Φωκίωνας Μπόγρης. «Κι επειδή ήθελες να αποτυπώσεις την περιοχή! Είναι πραγματική ιστορία κι εκτυλίσσεται σε αυτά τα μέρη», συμπληρώνει ο Ευαγγελινός, που στην ταινία παίζει τον Βαγγέλη.

Το Πρόστιμο γυρίστηκε σε 40 μέρες στα Νότια Προάστια, ακολουθώντας την απεγνωσμένη διαδρομή ενός εμπόρου κάνναβης ο οποίος αναγκάζεται να καταφύγει στο σπίτι της αδερφής του για να κρυφτεί, όμως εκεί γνωρίζει έναν ακόμα πιο επικίνδυνο διάβολο: Τον αρραβωνιαστικό της, Πέτρο, ο οποίος σταδιακά τον βάζει σε δουλειές του τοπικού υποκόσμου χωρίς να αναλογιστεί αν ο άνθρωπος θέλει μια τέτοια ζωή. Ή αν είναι φτιαγμένος για αυτή.

Άρα, αυθεντικότητα στο στόρι, αυθεντικότητα στα location. «Ο πραγματικός Βαγγέλης ήταν κάποιος που είχα γνωρίσει το 2013, ήταν ακριβώς αυτό που βλέπεις στην ταινία, ήταν ένας άνθρωπος που σα να είχε κάπως ανάγκη να πει την ιστορία του. Τα έλεγε με μεγάλη ευχαρίστηση και χωρίς κανένα φίλτρο, δεν είχε κανένα πρόβλημα να ανοιχτεί και να μου πει τα πάντα», μου λέει ο Μπόγρης, του οποίου το Πρόστιμο είναι η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία μετά την Κάθαρση του 2009.

«Του πρότεινα να τον γράψω σε βίντεο και να διηγηθεί τις ιστορίες του μπροστά σε μια κάμερα και το έκανε τελείως ανοιχτά. Για τη σχέση του με τον Πέτρο, για την περιστασιακή σχέση μέσω ίντερνετ, για τη σχέση με τους πελάτες του, με την τρανς φίλη του. Σε αυτό το υλικό νομίζω χρωστάμε όλη την αυθεντικότητα των χαρακτήρων και του σεναρίου». Έπειτα έβαλε τον Ευαγγελινό να κάνει παρέα με τον πραγματικό Βαγγέλη- αυτό θα πει μέθοδος.

Μπόγρης: Ο Βαγγέλης στο Πρόστιμο φοράει τα ρούχα του πραγματικού Βαγγέλη. Πήγαμε λίγες μέρες πριν το γύρισμα, μας άνοιξε τη ντουλάπα του και πήραμε μέχρι και ρούχα.

Ευαγγελινός: Μπήκα στο πετσί του ρόλου που λέμε.

Σταμουλακάτος: Αυτό δεν το ήξερα.

Κράτησες πράγματα από αυτόν;

Ευαγγελινός: Ήθελα να του φάω ένα μπουφάν αλλά μου είπε [δείχνει τον Μπόγρη] «άστο».

[γελάμε δυνατά, από μακριά ο φύλακας μας κοιτάζει]

Ευαγγελινός: Πήρα, ναι. Ακόμα μιλάω καμιά φορά με «τότες», «επειδής» και τέτοια.

***

Οι τρεις τους γνωρίζονται καιρό, αλλά έτσι κι αλλιώς η ταινία χρειάστηκε πολλά χρόνια για να γίνει πραγματικότητα, με το σενάριο να έχει ξεκινήσει να γράφεται το 2014. Ο Μπόγρης κι ο Ευαγγελινός ήδη γνωρίζοντας από το ‘11, από ένα σεμινάριο του Γιάννη Οικονομίδη (ο οποίος έχει και μια cameo παρουσία στην ταινία, με το πνεύμα του να είναι γενικότερα παρών), όπου ο Ευαγγελινός έκανε αυτοσχεδιασμό κι ο Μπόγρης την κινηματογράφηση. Άρχισαν να έχουν επαφή και να βλέπουν ταινίες μαζί, να μοιράζονται ιδέες για μικρού μήκους. Μέχρι που η γνωριμία του σκηνοθέτη με τον Πραγματικό Βαγγέλη να αποτελέσει την εκκίνηση για το Πρόστιμο, καθώς εξαρχής ήθελε τον Ευαγγελινό για το ρόλο.

Κάποια χρόνια μετά φτάνει το σενάριο και στον Στάθη Σταμουλακάτο, αλλά κι εκείνος ήδη ήταν στο μυαλό του σκηνοθέτη από πριν. «Σε σκεφτόμασταν σίγουρα για το ρόλο του Πέτρου από τις αρχές», του λέει. «Μετά ήρθα και σε είδα στο Στέλλα Κοιμήσου κι εκεί σιγουρεύτηκα, λέω αυτός είναι σίγουρα, ναι, είναι κατάλληλος για αυτό το ρόλο». «Λίγο πριν το Στέλλα Κοιμήσου θυμάσαι που είχαμε βγάλει φωτογραφίες στο Επί Κολωνώ;», τον ρωτά ο Σταμουλακάτος.

Ήταν γύρω στο ‘16-’17, θυμάται ο Μπόγρης, όταν μαζί με τον συν-σεναριογράφο του, Πάνο Τράγο, είχαν αρχίσει τη διαδικασία του ρεπεράζ και είχαν αρχίσει να τραβάνε φωτό των χαρακτήρων. «Για τον φάκελο της ταινίας», γυρίζει και μου εξηγεί. «Που θα καταθέταμε για χρηματοδοτήσεις, που δεν ήρθαν ποτέ», συμπληρώνει με ένα ύφος σα να λέει «…φυσικά».

«Την εποχή που μου είχε δώσει το σενάριο ήμουν πιο χαλαρός», λέει ο Σταμουλακάτος. Όμως ήρθαν διάφορες αναποδιές, δεν βρισκόταν και χρηματοδότης, με αποτέλεσμα όταν πια φτάσει η ώρα ο ηθοποιός να έχει πια γεμάτο πρόγραμμα, έπαιζε σε τρία θεατρικά. «Αφού έβλεπα την όλη κατάσταση, το τι πέρναγε, πόσο ήθελε να κάνει την ταινία, έπρεπε κι εγώ να βάλω πλάτη, δε μπορούσα να κάνω διαφορετικά».

Η υπάρχουσα σύνδεση τους απέδωσε καρπούς κατά το γύρισμα, πόσο μάλλον υπό τις συνθήκες που έγινε. Ο Ευαγγελινός με τον Σταμουλακάτο είχαν ήδη δουλέψει παλιότερα μαζί σε θεατρική κωμωδία και όπως λέει ο πρώτος, «τη βρήκαμε πιο πολύ στις χαλαρές στιγμές, εκεί ένιωσα ότι οι χαρακτήρες μας έχουν δέσει».

«Κοίταξε να δεις, υπήρχαν στιγμές που ρίξαμε τρελό γέλιο, και στις πρόβες και πάνω στο γύρισμα», λέει ο Σταμουλακάτος και γυρίζει προς τον σκηνοθέτη. «Εγώ αυτό του είπα. Έχει τρομακτικό χιούμορ η ταινία στις περισσότερες σκηνές». Πράγματι, παρά τον προσγειωμένο τόνο του φιλμ και τις crime drama περιφράξεις, το χιούμορ βρίσκεται παντού αλλά καθόλου στημένα και αναμενόμενα, παρά με τον τρόπο που θα το συναντούσες αν απλώς πέρναγες ώρα με την παρέα σου- ό,τι κι αν συζητούσες μαζί τους.

«Προέκυψαν και στην πρόβα πολλές σκηνές έτσι», εξηγεί ο Ευαγγελινός. «Πολλές σκηνές της ταινίας οι διάλογοι είναι αυτοσχεδιασμοί, έχουμε κρατήσει το σκελετό, τη δομή, τους χαρακτήρες, αλλά όλα έχουν προκύψει από διαδράσεις που κάναμε μεταξύ μας στις πρόβες. Γι’αυτό και το timing. Είναι πηγαίο».

***

Αληθινές ιστορίες, αληθινά locations, αληθινοί χαρακτήρες, guerilla γύρισμα. Πώς μπαίνει κανείς στο πετσί και στον κόσμο ενός ρόλου σε αυτή την περίπτωση; Κι οι δύο ηθοποιοί δίνουν εύσημα στον σκηνοθέτη για το πόσο βαθιά τους έφερε στον ψυχισμό των ηρώων τους. Υπάρχει σύνδεση ανάμεσα σε αυτούς και στους χαρακτήρες τους; Ο Μπόγρης βλέπει στοιχεία που τους ενώνουν.

«Ρε παιδί μου κοινά στοιχεία έχουμε όλοι με όλους», λέει ο Ευαγγελινός. «Όλοι μας έχουμε μέσα μας τα πάντα. Πρέπει απλά ο καλλιτέχνης να έχει μεγαλύτερη επικοινωνία με τα συναισθήματά του, κι όλα αυτά τα πράγματα». Εξάλλου, συμπληρώνει πως «αν ο ηθοποιός έχει σωστή καθοδήγηση από το σκηνοθέτη του και σωστή επικοινωνία με το συμπαίκτη του, μπορεί να αποδώσει τα πάντα. Γιατί άμα ήταν έτσι θα βάζαμε δολοφόνους να παίζουν τους δολοφόνους».

«Εμένα δε μου αρέσει καθόλου ο Πέτρος, δε μου άρεσε ποτέ, είναι κάφρος, κάγκουρας, δεν τον ήθελα ποτέ!», λέει ο Σταμουλακάτος. «Και τώρα που με βλέπω», σκέφτεται μουρμουρώντας σχεδόν από μέσα του ένα ανεπαίσθητο «μαλάκααα», «δηλαδή αν ο πραγματικός Πέτρος είναι έτσι… με αυτό τον τύπο ούτε πυρετό δε θέλω να έχω». Γελάμε και επιστρέφει στη βοήθεια που είχε από τον Μπόγρη, τη λεπτομερή περιγραφή που του έδωσε για ποιος είναι και πώς συμπεριφέρεται αυτός ο άνθρωπος.

«Σε σημείο που λέω, τι είναι αυτός ο τύπος; Τι είναι; Απίστευτος. Κι υπάρχει! Είναι ένας ζωντανός άνθρωπος που κυκλοφορεί ανάμεσά μας», λέει έχοντας γουρλώσει τα μάτια και κουνώντας τα χέρια έκπληκτος. «Δεν ξέρω ακριβώς αν κυκλοφορεί ανάμεσά μας…», παρεμβαίνει ο Μπόγρης αφήνοντας μια ανεπαίσθητη σιωπή να κρέμεται για μια στιγμή, σαν ένα από αυτά τα σημεία κωμικού timing και της ίδιας της ταινίας. «Το πιθανότερο είναι να είναι στη φυλακή, μπαινοβγαίνει, ειλικρινά δεν έχω ιδέα πού μπορεί να βρίσκεται».

Και με όλα αυτά, πώς βρέθηκε να μπλέξει ένας Βαγγέλης; «Ένας φτωχοδιάβολος είναι ο Βαγγέλης», λέει ο Σταμουλακάτος. «Ένας ντίλερ που το έφερε η ζωή έτσι, να πάει στην αδερφή του να αποφύγει μια κατάσταση, και ξαφνικά μπήκε στο στόμα του λύκου». Μάλλον, ποτέ δεν είμαστε έτοιμοι, στην πραγματικότητα. Τα πάντα είναι αυτοσχεδιασμός.

*To Πρόστιμο προβάλλεται στα θερινά σινεμά.