Πώς έγινε το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος το πολιτιστικό γεγονός του 2016

Η πρόσκληση ανάληψης του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος έφτασε στο Ελληνικό Δημόσιο την 31η Δεκεμβρίου του 2016. Έκτοτε, οι αρμόδιες αρχές του ξεκίνησαν τις διαδικασίες ελέγχου και πιστοποίησης των χώρων.

Την ίδια ώρα, εδώ και μερικούς μήνες το ίδιο κέντρο δέχεται καθημερινά μερικές χιλιάδες κόσμου στους κόλπους του, οι οποίοι βρίσκονται εκεί όχι μόνο για να τραβήξουν φωτογραφίες και να τις αναρτήσουν στα προσωπικά τους social media αλλά κυρίως για να βιώσουν την εμπειρία του πάρκου στις διάφορες εκφάνσεις της.

Από κλασική μουσική μέχρι yoga και από εκπαιδευτικά προγράμματα για όλες τις ηλικίες μέχρι δωρεάν κινηματογραφικές προβολές εμβληματικών ταινιών, η βόλτα στην σπιανάδα του πιο υπέροχου καναλιού ενός εκ των πιο κομψοτεχνημένων κτιρίων της πόλης έγινε καθημερινότητα τόσων πολιτών που το γεγονός δεν μπορούσε να παραμείνει ασχολίαστο ή να εκλείπει από τις ανασκοπήσεις του 2016.

Η Γαβριέλλα Τριανταφύλλη, υπεύθυνη Προγραμματισμού και Παραγωγής του κέντρου πολιτισμού κάθισε πλάι σε ένα από τα τεράστια παράθυρα του δευτέρου ορόφου του Κέντρου Πολιτισμού και κοιτώντας προς το στολισμένο κανάλι άρχισε να μας εξιστορεί ‘πώς έγιναν όλα αυτά’ και μάλιστα, ένα χρόνο νωρίτερα από το προκαθορισμένο.  

***

Στο τέλος του καλοκαιριού, λάβαμε ένα μήνυμα στο Facebook από κάποιον που μας έλεγε το εξής συγκινητικό: ‘Μέσα σε ένα τόσο μικρό χρονικό διάστημα καταφέρατε να μας δημιουργήσετε αναμνήσεις, ευχαριστούμε γι αυτό‘. Ήταν από τις πρώτες και πιο συγκινητικές αντιδράσεις. Ακολούθησαν πολλές. Μέσα σε αυτές υπάρχει πλέον και η πεποίθηση ότι ο καθένας μπορεί πλέον να βρει το δικό του χώρο στο ΚΠΙΣΝ. 

ΛΙΓΑ ‘ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΙΚΑ’ ΚΑΙ ΕΝΑ ΑΝΟΙΓΜΑ ΠΟΛΥ ΠΡΙΝ ΤΗΣ ΩΡΑΣ ΤΟΥ

(Φωτογραφίες: Από το ΚΠΙΣΝ)

Το κέντρο πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος ξεκίνησε τη λειτουργία του ένα χρόνο νωρίτερα. Το αρχικό πλάνο ήταν ότι στο σύνολό μας, θα ανοίγαμε ένα χρόνο νωρίτερα μαζί με την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος και την Εθνική Λυρική Σκηνή, το Φθινόπωρο του 2017. Ωστόσο, ήταν τέτοιο το ενδιαφέρον του κόσμου και τόσες πολλές οι προσδοκίες που δημιουργήθηκαν μετά το τέλος του τετραήμερου Φεστιβάλ Metamorhosis τον Ιούνιο που το διοικητικό συμβούλιο του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος αποφάσισε να ανοίξει τους κοινόχρηστους χώρους νωρίτερα.

Κάποιες χιλιάδες κόσμου εμφανίζονταν καθημερινά, να περπατούν στο κανάλι ή στο κέντρο επισκεπτών (που ήταν εξαρχής ανοιχτά). Τρόπον τινά, αφουγκραστήκαμε την επιθυμία του κοινού και καταλάβαμε ότι αυτήν την αγάπη που δείχνει προς το κέντρο πρέπει κάπως να την ανταποδώσουμε. Θέλαμε κάπως να την ανταποδώσουμε, να την κρατήσουμε ζωντανή.

Έτσι λοιπόν ανοίξαμε. Ουσιαστικά, ανοίξαμε στις 16 Αυγούστου, τέσσερις μέρες αφότου το έργο παραδόθηκε στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος από την κατασκευαστική εταιρεία. Από το πρωί της 16ης Αυγούστου το Ίδρυμα είναι ανοιχτό για τον κόσμο με ένα πρόγραμμα εκδηλώσεων αρκετά ευρύ ώστε να καλύπτει τους τέσσερις βασικούς μας άξονες: Αυτόν της ευεξίας και της άθλησης, αυτόν των εκπαιδευτικών προγραμμάτων για ενήλικες και παιδιά, αυτόν της μουσικής και αυτόν των προβολών.

Αυτούς τους τέσσερις πυλώνες εξερευνούμε αυτήν την περίοδο.

ΣΥΝΤΟΜΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ: 4 ΠΥΛΩΝΕΣ, 1 ΠΑΡΚΟ, ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΚΟΣΜΟΥ

Ως Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος ΑΕ είμαστε ένας οργανισμός ομπρέλα με κύριο ρόλο την κτηριακή διαχείριση των εγκαταστάσεων και του συνόλου του ΚΠΙΣΝ. Γι αυτό και η δράση μας κυρίως έχει να κάνει με τους υπαίθριους χώρους, δηλαδή το Πάρκο Σταύρος Νιάρχος. Οι συζητήσεις σχετικά με τη θεματολογία των δράσεων λοιπόν, ξεκίνησαν με ένα πλάνο που ως βασικό διαθέσιμο χώρο εκδηλώσεων είχε το πάρκο. Ένας από τους μεγαλύτερους στόχους αυτών των συζητήσεων ήταν να φέρουμε ξανά στην καθημερινότητα των κατοίκων της Αθήνας το κομμάτι της χρήσης ενός δημόσιου χώρου. Ενός πάρκου. Παρότι στο παρελθόν, όπως και στην επαρχία, η χρήση του δημόσιου χώρου ήταν και είναι μία καθημερινή συνήθεια, παρατηρούμε ότι για τον κόσμο της Αθήνας είναι απλώς μία θύμηση των παιδικών χρόνων.

Στην όλη κατασκευή του ΚΠΙΣΝ από τον Renzo Piano υπάρχει η Αγορά μεταξύ των δύο κτιρίων, που υποστηρίζει τη λογική της συνάντησης. Ξέχωρα λοιπόν από το πλήθος των επισκεπτών και των τουριστών που έρχονται να δουν το ΚΠΙΣΝ ως ένα έργο μεγάλης αρχιτεκτονικής αξίας, προσπαθήσαμε να σκεφτούμε πώς ο ίδιος χώρος θα καταφέρει να γίνει καθημερινός προορισμός για τους κατοίκους της Αθήνας.

Άθληση και ευεξία

Ανεξαρτήτως των εκδηλώσεων, το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος ως επί το πλείστον είναι ένα πάρκο. Είναι ένας χώρος που θα έρθεις και θα παίξεις με το παιδί σου, θα έρθεις να τρέξεις, να κάνεις yoga.

Μουσική

Αυτό που προσπαθήσαμε να κάνουμε από τα μέσα Αυγούστου και μετά με τα θεματικά σαββατοκύριακα ήταν να γνωρίσουμε στον κόσμο ένα Κέντρο Πολιτισμού που τους χωράει όλους. Ξεκινήσαμε με αυτό της ακουστικής μουσικής συνεχίσαμε με παραδοσιακή, κλασική και ολοκληρώσαμε με world jazz. Εδώ πέρα μπορούν να γίνουν όλα αυτά και θα γίνονται όλα αυτά.

Από το Σαββατοκύριακο της παραδοσιακής μουσικής για παράδειγμα, υπάρχουν πλάνα με τον Ψαραντώνη στη σκηνή, να έχει μείνει παρά την καταρρακτώδη βροχή και ο κόσμος από κάτω να τραγουδάει μαζί του.

Εκπαιδευτικά Προγράμματα (για όλους)

Αρχικά, να πούμε ότι έχουμε δημιουργήσει μία θεματολογία που αφορά και στα παιδιά και στους ενήλικες. Υπάρχουν προγράμματα για την τρίτη ηλικία, για την πρόληψη του Αλτζχάιμερ, μαθήματα πληροφορικής για ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας. Τώρα σκεφτόμαστε να βάλουμε προγράμματα ελληνικών χορών.

Κινηματογραφικές Προβολές

Η ιδέα του Park your Cinema που τρέχει από τον Αύγουστο ουσιαστικά έρχεται να δείξει τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να ‘παρκάρει’ το σινεμά στους διάφορους χώρους του ΚΠΙΣΝ. Έχουμε δοκιμάσει ήδη γύρω στους εννέα με δέκα χώρους. Το καλοκαίρι ήταν εκπληκτικά τεράστια η προσέλευση του κοινού. Για παράδειγμα, το Breakfast at Tiffany’s συγκέντρωσε περίπου 3000 κόσμο. Έγινε στο Ξέφωτο και είχε από κοπέλες που έκαναν κοκτέιλ και πικνίκ μέχρι ζευγάρια και μαμάδες με σαντουϊτσάκια.

Είναι έτσι διαμορφωμένο το πάρκο και ο χώρος γενικότερα το κέντρο που τους χωράει όλους. Αυτό επιδιώκουμε άλλωστε, να τους χωράει όλους

Υπάρχουν φωτογραφίες με την ορχήστρα στο βάθος να παίζει κλασική μουσική και μερικούς πιτσιρικάδες μπροστά να παίζουν μπάλα. Είναι τρομερά ενδιαφέρον το πώς όλο αυτό το πράγμα γίνεται σιγά σιγά βίωμα. Ουσιαστικά, κανείς δεν σε υποχρεώνει να ακούσεις την κλασική μουσική απλά είναι στο χώρο που τυχαίνει να παίζεις.

Η πρώτη μας συναυλία από το αφιέρωμα που ξεκινήσαμε τον Οκτώβριο στο χώρο της jazz, με τους Afrodyssey Orchestra μας χάρισε ένα υπέροχο στιγμιότυπο με τρία παιδάκια που έχουν κατέβει από το πατίνι τους και κάθονται με τα κράνη φορεμένα και ακούν jazz.

Εν τω μεταξύ επειδή τα ωράρια μας είναι σχετικά νωρίς ειδικά για τα συναυλιακά δεδομένα, βλέπεις πολλές οικογένειες να έρχονται με τα παιδιά τους στις εκδηλώσεις. Η ανάμιξη του κοινού και το πώς διαφορετικός κόσμος αποκτά άλλα βιώματα και άλλες προσλαμβάνουσες με το να κάνει μία βόλτα σε ένα χώρο.

Το βρίσκω εντυπωσιακό και παράλληλα τόσο υγιές όλο αυτό γιατί συμβαίνει πολύ οργανικά. Και το κυριότερο, συμβαίνει απλά. Ο κόσμος απλά ήρθε και το αγκάλιασε και εξακολουθεί να έρχεται. Όχι μόνο οι ίδιοι και οι ίδιοι, το ενδιαφέρον είναι ότι κάθε φορά έρχονται και διαφορετικοί.

Μέχρι στιγμής όλο έχει πάει πολύ θετικά. Όλοι οι συνεργάτες θέλουν να γίνουν κομμάτι του προγράμματος και να το στηρίξουν και το γεγονός μας δίνει μεγάλη δύναμη και χαρά.

Αυτό που θέλουμε να κάνουμε είναι να δείξουμε ότι το κέντρο πολιτισμού είναι για όλους, έχει προγράμματα για όλους δίχως αυτό να σημαίνει ότι ο προγραμματισμός γίνεται ατάκτως. Είναι αρκετά στοχευμένο αυτό που κάνουμε και ελπίζω να το πετύχουμε.

*Μέσα στο Φθινόπωρο του 2017 περιμένουμε τις πρώτες παραστάσεις της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος αλλά και την παρουσίαση της Εθνικής Βιβλιοθήκης.