Σε αυτό το θέμα για τα ναρκωτικά δεν θέλαμε άλλες εικόνες με σύριγγες

Βαρύγδουποι τίτλοι, στενάχωρες φωτογραφίες, κρυμμένα πρόσωπα. Οτιδήποτε και αν συνοδεύει ένα κείμενο που θα μιλά για ναρκωτικά, χρήστες και εξάρτηση, οφείλει να έχει τα παραπάνω. Προαιρετικά, μαζί με μία δακρύβρεχτη ιστορία στον επίλογο. Όταν μπήκαμε στο ΚΕΘΕΑ-ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ για να μιλήσουμε με τα παιδιά και τον υπεύθυνο της Επανένταξης, Παρασκευά Σάββα, συναντήσαμε την Έλενα. Υπεύθυνη στο Τμήμα Ερευνών η οποία το πρώτο πράγμα που μας ρώτησε (κάπως έντρομη) ήταν: “Παιδιά, τι φωτογραφία σκέφτεστε να βάλετε; Δεν πιστεύω να είναι καμία ασπρόμαυρη με σύριγγες”.

Εκείνη την ώρα, η αλήθεια είναι ότι γελάσαμε. Ήταν ένας τρόπος να σπάσει κάπως και ο πάγος με τα παιδιά. Ύστερα, ντραπήκαμε. Γιατί σε ένα μεγάλο ποσοστό, παρότι στην ατζέντα μας υπάρχει το 2016 στο μυαλό μας οτιδήποτε αφορά τα ναρκωτικά είναι ασπρόμαυρο. Μουντό.

Όχι άδικα, προφανώς. Όταν υπάρχουν τόσα παιδιά που υποφέρουν και πεθαίνουν εξαιτίας αυτής της πνιγηρής εξάρτησης δεν είναι εύκολο να δούμε το θέμα γεμάτο πολύχρωμα μπαλόνια. Παρ’ όλα αυτά, αυτή η εικόνα είναι η εύκολη λύση. Η δύσκολη, είναι το να καταλάβουμε ότι ένας άνθρωπος που έκανε ή κάνει χρήση δεν είναι τελειωμένος. Ούτε πρέπει να τον τελειώνουμε.

Γι’ αυτό το λόγο αλλά και γιατί πιστεύουμε ότι η ουσία κρύβεται όχι στην ουσία αυτή καθεαυτή αλλά στο κενό που έρχεται να ‘εξαϋλώσει’ όπως θα μας εξηγήσουν σε λίγο τα παιδιά, αποφασίσαμε σήμερα, Παγκόσμια Ημέρα κατά των Ναρκωτικών (26/06), να κάνουμε μία πρώτη προσπάθεια να παρουσιάσουμε την άλλη εικόνα. Αυτή που στο τέλος δεν έχει κλάματα ούτε απώλειες. Την εικόνα δύο παιδιών που πέρασαν δύσκολα αλλά κατάφεραν να τα βάλουν με την εξάρτηση. Και να είναι σήμερα απέναντί μας και να μας μιλούν ‘καθαροί’. Καθαροί πρώτα από συνείδηση και έπειτα από την ουσία που με τον πιο δύσκολο τρόπο τους ανάγκασε να βρουν τον εαυτό τους.

*Τα κολλήματα από τα οποία ακόμα δεν έχουμε ‘καθαρίσει’ ως κοινωνία, δεν μας επιτρέπουν να συμπεριλάβουν στο κείμενο που ακολουθεί τα ονόματα των παιδιών. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν επικροτούμε αυτήν τους την προσπάθεια και δεν τους ευχαριστούμε που μας μίλησαν.

Η ζωή που (δεν) ζεις και η είσοδος στην κοινότητα

Η είσοδος στην κοινότητα, ένα πρώτο βήμα προς την επανένταξη. Πώς λειτουργεί η κοινότητα και ποιοι είναι οι στόχοι της;

Γ: “Μετά από 1,5 μήνα πήγα στην κοινότητα. Δεν ήξερα ακριβώς πού πάω. Ήμουν όπως όλα τα παιδιά εκτός αυτών των πραγμάτων. Άργησα πολύ να μπω στο κλίμα και σε ό,τι αφορά τη λειτουργία της κοινότητας, τα όρια, τα πλαίσια, τους ρόλους ανάλογα με την ομάδα και ιεραρχία σου. Εγώ τα αντιλαμβανόμουν με μια δική μου πραγματικότητα, αυτή ήταν μια δική μου στάση ζωής, η οποία δεν είχε καλά αποτελέσματα στη ζωή μου, τόσο πριν όσο και κατά τη διάρκεια της χρήσης. Δύσκολη περίοδος, μετά συνέχισα στην δεύτερη τάξη της ιεραρχίας της κοινότητας, δηλαδή ως εκπαιδευόμενος. Έκατσα πολύ καιρό εκεί, άργησα πολύ να μπω στο θεραπευτικό στάδιο, δυσκόλευα πολύ τον εαυτό μου, δεν αποδεχόμουν πράγματα, είχα συμπεριφορές, μια δυσκολία να με καταλάβω, γιατί λειτουργώ έτσι”.

Παρασκευάς: “Μετά από κάποιο διάστημα, ο εξαρτημένος πηγαίνει στην κοινότητα. Η κοινότητα λειτουργεί σύμφωνα με τις αρχές της αυτοδιαχείρισης και των ομάδων αυτοβοήθειας, οι οποίες  βρίσκονται στην ίδια φιλοσοφία με τους Ναρκομανείς Ανώνυμους και τους Αλκοολικούς Ανώνυμους αλλά και με τις πρώτες κοινότητες που είχαν φτιαχτεί στην Αμερική με βασικό  ρόλο την αυτοδιαχείριση. Το ‘σπίτι μου’, ‘τι θα φάω’, ‘τι θα φάμε’. Υπάρχουν ομάδες δουλειάς αλλά υπάρχουν και θεραπευτικές ομάδες που δουλεύουν τις σχέσεις των πρώτων ομάδων. Δουλεύεται η εικόνα. Ο ‘δυνατός’, το ‘καλό παιδί’. Πίσω από αυτές τις εικόνες υπάρχουν άλλες πραγματικότητες“.

Γ:“Κάποια στιγμή μεγάλωσα στα ειδικευμένα, πέρασα δηλαδή στην επόμενη παρέα. Με την βοήθεια της ομάδας και του προσωπικού άρχισα να καταλαβαίνω τα πράγματα λίγο διαφορετικά, μπήκα σε αυτό που λέμε θεραπεία. Μπήκα σε μια δύσκολη ομάδα, αυτή της κουζίνας, πιέστηκα πολύ, είχε πολύ συγκεκριμένες ευθύνες και όρια κι εγώ ήμουν ένα παιδί που γενικά με τα όρια και τα πλαίσια δεν το ‘χα. Έπρεπε να γίνει αυτό στη συγκεκριμένη φάση της θεραπείας μου, να καταλάβω ότι δεν μπορώ να λειτουργώ έτσι, να κάνω το πλαίσιο κάποια στιγμή δικό μου. Για καλό μου βγήκε όλο αυτό στην κοινότητα, μπόρεσα να καταλάβω εμένα, τις δυσκολίες μου, να εμπιστευτώ λίγο παραπάνω το πλαίσιο της θεραπείας και το προσωπικό, είχα πολλές αναθέσεις, πολλά πράγματα που έγραφα. Όσο πέρναγε ο καιρός, έβγαιναν τα θέματά μου όλο και πιο μπροστά, πέρα δηλαδή από τα λειτουργικά της κοινότητας, σε κάθε ομάδα που ήμουν έβγαζα και κάποια πράγματα”.

Μ: “Η κοινότητα μου έδωσε τη δυνατότητα σε όλους τους ρόλους που είχα να μάθω καλύτερα εμένα. Και τι δυνατότητες έχω και ότι παρά τους φόβους μου, μπορώ να ολοκληρώσω κάτι, ότι δεν είναι ανάγκη να τα αφήνω όλα στη μέση. Χάρη στις συμβουλές και τη στήριξη της κοινότητες, τελείωσα το σχολείο. Την περασμένη εβδομάδα έδωσα το τελευταίο μου μάθημα και αν όλα πάνε καλά θα έχω σε λίγο καιρό στα χέρια μου το απολυτήριο του Λυκείου“.

“Μία φορά μου πέρασε από το μυαλό να τα παρατήσω αλλά δεν το έκανα. Πείσμωσα. Το συζήτησα και με το προσωπικό, πήρα τη βοήθεια που χρειαζόμουν και συνέχισα”.

Γ: “Κάποια στιγμή στα ειδικευμένα μπήκα σε μια ομάδα που αφορούσε στην κίνηση της κοινότητας. Εκεί βγήκε πάλι ο παλιός ‘καλός’ εαυτός μου, θεωρούσα ότι το ‘χω, ότι απλά θα βγαίνω έξω και θα κάνω βόλτες με το αμάξι και δεν με βοήθησε καθόλου αυτό. Πήρα τότε τη βοήθεια από την παρέα, τις ομάδες μου και μεγάλωσα στην παρέα των συμβούλων που είναι η προτελευταία πριν βγεις απ’ την κοινότητα”.

Παρασκευάς: “Όταν έχουν πάρει τα εφόδια, περνούν στο επόμενο στάδιο. Γίνονται συντονιστές, πηγαίνουν στο Κέντρο Ενημέρωσης, από την άλλη πλευρά αυτήν τη φορά. Η φιλοσοφία ουσιαστικά, είναι η εξής: ‘Τη βοήθεια που πήρα, είμαι έτοιμος να τη μεταδώσω’“.

“Εκεί, συμβαίνουν τα εξής πράγματα: Από τη μία έρχεσαι αντιμέτωπος με το σοκ της χρήσης ότι ‘όπα, πάνω που έφυγε από το μυαλό μου, να το πάλι μπροστά μου’ και από την άλλη, γίνεται αυτό που λέμε θετική ζήλια. Ο χρήστης βλέπει τον πρώην χρήστη και σκέφτεται ‘για κοίτα, αυτός εδώ φαίνεται να τα έχει καταφέρει, εγώ γιατί να μην μπορώ;’. Λειτουργεί και για τις δύο πλευρές“.

Το καλό με το Κέντρο είναι ότι οι πρώην χρήστες δυναμώνουν και αντί να τους ρουφάει η χρήση, απομακρύνονται από αυτήν.

Γ: Εγώ πάντα είχα ένα θέμα με τις ευθύνες πριν μπω στην κοινότητα. Η ομάδα αυτή με βοήθησε να καταλάβω ότι πρέπει να αναλαμβάνω μόνο τις δικές μου ευθύνες κι όχι άλλων, διότι έτσι όπως είχε εξελιχθεί το οικογενειακό μου πλαίσιο, αναλάμβανα από πολύ μικρή ηλικία ευθύνες που δεν μου αναλογούσαν και δεν κοίταγα καθόλου τον εαυτό μου. Τελείωσε κι αυτή η περίοδος, πήγα στην παρέα των συντονιστών κι εκεί έγινε κάτι ωραίο. Έχω ποντιακή καταγωγή και λίγο με τη διεκδίκηση τη δική μου, λίγο με τις προτροπές των συμβούλων, άρχισα πάλι την επαφή μου με τη λύρα. Παίζω λύρα, κάτι το οποίο εκείνη την περίοδο με ξεμπλόκαρε και με βοήθησε να βρω τον εαυτό μου”.

Η γνωριμία: Τι νιώθεις όταν ‘χτυπάς’ για πρώτη φορά

Πολλά μπορείς να πεις για τη χρήση των ναρκωτικών, τα συναισθήματα που προκαλεί και την αίσθηση που δημιουργεί στο χρήστη. Καλύτερα όμως μπορεί να τα πει μόνο ο ίδιος ο χρήστης.

Γ: “Η χρήση ξεκίνησε σε μια περίεργη ηλικία, γύρω στα 17. Περισσότερο ελαφριά χρήση, για ένα χρόνο περίπου, χασίς και τα λοιπά. Μετά ήρθε μια παύση για 4,5 χρόνια και μετά το στρατό ξεκίνησα ξανά τη χρήση, βαριά αυτή τη φορά και ενέσιμα, ηρωίνη δηλαδή. Η παύση ήρθε τη στιγμή που γνώρισα μια κοπέλα κι αποφάσισα να μείνω μαζί της και να σοβαρευτώ, να αφήσω τη χρήση, όμως η κοπέλα αυτή ήταν περισσότερο ένα υποκατάστατο. Μπήκα στην οικογένεια τη δική της, το έπαιζα κάποιος και κάποια στιγμή όλη αυτή η φούσκα έσκασε και μόλις είδα τη χρήση μπροστά μου, χωρίς δεύτερη σκέψη, κύλησα ξανά. Συναντήθηκα με έναν παλιό φίλο που κάναμε παλιά χρήση και υποτροπίασα”. 

Παρασκευάς: “Συνήθως, η λεγόμενη ελαφριά χρήση έχει αναφορά στην κάνναβη. Η κάνναβη δεν είναι εθιστική αλλά ψυχοδηλωτική, σου δείχνει με άλλα λόγια το πρόβλημα. Για να πάψει να υπάρχει αυτό το πρόβλημα, οι περισσότεροι στρέφονται στην ηρωίνη”.

Την ηρωίνη, στην αρχή την παίρνεις για να διαφέρεις από τους άλλους αλλά κάποια στιγμή καταλήγεις να την παίρνεις για να είσαι σαν τους άλλους.

Γ: ‘Την πρώτη φορά που έκανα χρήση σε ενέσιμη μορφή, αισθάνθηκα Θεός. Πίστευα ότι μπορώ μέχρι και να πετάξω. Είναι σαν να έχεις ένα κουβαδάκι γεμάτο με δυσκολίες μέσα σου και ξαφνικά, κάποιος σου δίνει αυτό το ‘φάρμακο’ που θα διαλύσει τον πάτο από το κουβαδάκι και θα τα εξαφανίσει όλα αυτά που κουβαλούσε. Αδειάζεις. Δεν σε απασχολεί απολύτως τίποτα. Τον πρώτο καιρό μπορείς να πας και στη δουλειά, ωστόσο σταματούν να σε απασχολούν τα πάντα. Τον πρώτο καιρό είναι μία γλυκιά ελάφρυνση. Μετά, έχει εξάρτηση, πόνους“.

Παρασκευάς: “Η κοκαΐνη έχει διαφορετική θεραπευτική προσέγγιση.

Όταν είσαι χρήστης κοκαΐνης, το περιβάλλον σου είναι πολύ συγκεκριμένο. Μπορεί μάλιστα, να νιώσεις και το ρατσισμό αν πεις σε ένα χρήστη κοκαΐνης ότι πίνεις ηρωίνη. Ένας χρήστης ηρωίνης, είναι ατημέλητος, δεν προσέχει τον εαυτό του, κτλ. Ένας χρήστης κοκαΐνης θέλει να βγει σε μαγαζί, να βρει γυναίκα, θέλει να τα σπάσει, να διασκεδάσει“.

“Κάποτε, η κοκαΐνη απευθυνόταν σε πλούσιους ή καλλιτέχνες, τώρα πια έχουν σπάσει αυτά τα στερεότυπα. Τα παραισθησιογόνα συνήθως αποτελούν προθάλαμο της ηρωίνης”.

Γ: “Εγώ όλο αυτό το διάστημα πίστευα ότι είμαι δυνατός, πως όποια στιγμή θέλω μπορώ να το κόψω. Πέρναγε ο καιρός, μέχρι που προέκυψαν άσχημα περιστατικά με την τότε σχέση μου, με τους γονείς μου, τα οποία δεν αντιλαμβανόμουν. Τσακωμοί με το σπίτι, όλη μου η ζωή καταστρεφόταν, έχασα τη δουλειά που είχα τότε, την κοπέλα μου. Για μένα όμως δεν υπήρχε όλο αυτό, δεν το αντιλαμβανόμουν. Για παράδειγμα μπορεί ο άλλος να σου πει το οτιδήποτε, να σε βρίσει, να σε πειράξει και εσένα να μην σε ενδιαφέρει. Εγκεφαλικά, μπορεί να σε ενοχλήσει αλλά δεν θα νιώσεις κάτι. Μπορεί η κοπέλα σου να έρθει να σου πει ‘σ’ αγαπώ’ και εσένα να μην σε νοιάξει καθόλου. Ζεις σαν ζωντανός νεκρός“.

Μ: “Η δική μου ιστορία ξεκινάει λίγο διαφορετικά. Ήμουν στα ελαφριά ναρκωτικά λίγο πριν το στρατό και τα βαριά ναρκωτικά ήρθαν στη ζωή μου έπειτα από μια απώλεια που είχα. Ερωτεύτηκα τα ναρκωτικά, με έκαναν να μην νιώθω τίποτα. Ήμουν από τους ανθρώπους που δεν μπορούσαν να ολοκληρώσουν κάτι, πάντα έφευγα, το άφηνα στη μέση και το έβαζα στα πόδια, γενικότερα με τη χρήση δεν ένιωθα και τίποτα, δεν υπήρχε κάτι ουσιαστικό να με κρατήσει. Αυτό έγινε για μια δεκαετία κι έφτασα σε ένα σημείο που είπα ότι ‘ή πεθαίνεις ή κάνεις κάτι’.

Εκείνη την περίοδο ήμουν τόσο συναισθηματικά φορτισμένος ώστε να μην μπορώ να διαχειριστώ την κατάστασή μου. Η χρήση βρέθηκε (;), την έψαξα (;) δεν το έχω τελείως ξεκαθαρισμένο μέσα μου, τέλος πάντων το θέμα είναι ότι μόλις την έκανα, δεν ένιωθα τίποτα. Απολύτως. Το απόλυτο κενό. Ένιωθα ανάλαφρος. Κατάφερα να κοιμηθώ. Την επόμενη ημέρα, ήθελα το ίδιο συναίσθημα. Ήθελα να μην νιώθω τίποτα, να μην σκέφτομαι τίποτα. Μου φαινόταν υπέροχο το να είμαι σαν ρομπότ, να ξυπνάω, να κάνω τις δουλειές που πρέπει να κάνω και συναισθηματικά να μην έχω τίποτα να με απασχολεί.

Κάπως έτσι, άρχισε να ανεβαίνει η αξία της χρήσης μέσα μου. Και να θέλω να κάνω και άλλη, και άλλη. Ώσπου έφτασα σε ένα σημείο που δεν πάει περισσότερο και αρχίζει η καταστροφή“.

Από ένα στάδιο και μετά, η χρήση σε κάνει να θέλεις να ζεις για να την κάνεις. Σε πονηρεύει, σε αγριεύει, σε κάνει να μην υπολογίζεις τίποτα για να την έχεις. Σκοτώνεις κόσμο, κάνεις ληστείες, δεν σε ενδιαφέρει. Δεν τρομάζεις για αυτά. Τρομάζεις μη δεν βρεις να κάνεις.

“Από ένα σημείο και μετά, το σώμα και η ψυχή σου ανήκουν στη χρήση. Το μόνο πράγμα στη ζωή σου είναι αυτή και οι τρόποι που θα σε βοηθήσουν να τη βρεις“.

Η διακοπή: Η στιγμή που ζητάς βοήθεια

Πότε και γιατί αποφάσισαν τα παιδιά πως ήρθε η ώρα να κάνουν κάτι για την κατάστασή τους, να αναζητήσουν κάποια βοήθεια;

Γ: “Κάποια στιγμή, έχοντας κάνει πολύ κακό στο σώμα μου, ξεκίνησα να κάνω κάποιες ψευτοπροσπάθειες. Όλο αυτό με ισοπέδωσε, έχασα πολλά κιλά, ήμουν σε άθλια κατάσταση. Τότε ήμουν 28-29 ετών, έπειτα από 5 χρόνια συνεχόμενης χρήσης. Δεν υπήρχε πίεση, ούτε οι γονείς μου μου έλεγαν να απευθυνθώ κάπου, ψάχτηκα μόνος μου, κατάλαβα ότι κάτι πρέπει να κάνω. Ήταν καθαρά ατομική η προσπάθειά μου, οι γονείς μου δεν ήξεραν ότι υπάρχουν αυτές οι ομάδες. Ακόμα και σήμερα δεν έχουν καταλάβει ακριβώς τι έχω κάνει, μόνο ο πατέρας μου κάποια στιγμή παραδέχτηκε ότι ίσως οι άνθρωποι του προγράμματος κατάφεραν αυτό που δεν έκανε εκείνος. Έμενα με τους γονείς μου, ήμουν εξαρτημένος από τη μάνα μου, το οικογενειακό μου πλαίσιο και το ρόλο μου μέσα στην οικογένεια, κάτι για το οποίο παλεύω μέχρι σήμερα να αλλάξω. Η αδερφή μου πηγαίνει στο πρόγραμμα που αφορά τα αδέρφια, όπως κι η σημερινή μου κοπέλα, στο πρόγραμμα συντρόφων. Εγώ είχα προσεγγίσει τους γονείς να συμμετάσχουν στην ομάδα των γονέων αλλά λόγω θεμάτων επιλογών και υγείας δεν ήθελαν.

Πήγα στο Κορωπί σε ένα άλλο πρόγραμμα, το οποίο με τρόμαξε κάπως κι έφυγα. Η προσπάθειά μου εδώ ξεκίνησε από ένα ντοκιμαντέρ που είδα στην ΕΡΤ, αργά το βράδυ. ‘Ημουν σε άσχημη κατάσταση, υπό την επήρεια, κι άρχισα να ακούω τις φωνές από την τηλεόραση, ‘εγώ είμαι ο Γιώργος’, ‘εγώ είμαι ο Γιάννης κι είμαι εντάξει’, γονείς να μιλάνε για τα παιδιά τους. Άνοιξα τα μάτια μου και το παρακολούθησα ολόκληρο. Ήταν Τρίτη βράδυ. Τετάρτη πήρα τηλέφωνο, μου έκλεισαν ένα ραντεβού για Πέμπτη-Παρασκευή, εγώ ήμουν τόσο αγχωμένος που τους έλεγα ότι δεν γίνεται, πρέπει να γίνει σήμερα, νόμιζα ότι θα πάω και θα λυτρωθώ, ότι θα γίνει το θαύμα σε μια ημέρα”.

Το Κέντρο Ενημέρωσης είναι η πρώτη επαφή. Παίρνεις τηλέφωνο και σου κάνουν μία ενημέρωση για το ποια είναι η κοινότητα και γίνεται και μία προσπάθεια ενίσχυσης του κινήτρου.

Παρασκευάς: “Συνήθως, όταν παρουσιάζονται τα παιδιά έχουν και κάποιο κίνητρο το οποίο δεν είναι ντε και καλά το ‘να κόψω την πρέζα’, μπορεί να είναι ένας λόγος υγείας, μπορεί να είναι κάποιο νομικό πρόβλημα, να ξέρεις δηλαδή ότι αν δεν το κόψεις θα σε πάνε στις Κορυδάλλιους Νήσους, μπορεί να είναι και οικογενειακό. Σε κάθε περίπτωση, το Κέντρο, προσπαθεί πέρα από την ενημέρωση να ενισχύσει στον άλλον το κίνητρό του ώστε να έρθει.

Πήγα έκανα το ραντεβού στο κέντρο και ξεκίνησα την προσπάθειά μου. Στην αρχή δυσκόλεψα και τον εαυτό μου πολύ και τους ανθρώπους του προσωπικού, έκανα 1,5 μήνα περίπου να μπω στην κοινότητα γιατί ήμουν σε άθλια κατάσταση από τη χρήση, είχα επιληπτικά σοκ και το πρόγραμμα είναι στεγνό, έπρεπε να σταθεροποιήσω την κατάσταση με τα χάπια και τη χρήση. Πήγα σε ένα γιατρό να μου γράψει συνταγή για τις επιληψίες που είχα απ’ τα στερητικά. Ακόμη δεν ήμουν σε φάση που καταλάβαινα τι συμβαίνει ακριβώς με το πρόγραμμα. Μας είχαν εξηγήσει, μας είχαν δείξει, εγώ δεν είχα καταλάβει όμως πώς λειτουργεί όλο αυτό”.

Μ: “Αυτή είναι η δεύτερη προσπάθεια που κάνω. Είχα δοκιμάσει και στην Κρήτη, με το σκεπτικό ότι φεύγω, να αφήσω πίσω το πρόβλημα και να κάνω κάτι καινούριο. Έκανα μια προσπάθεια εκεί αλλά αυτό που κατάλαβα είναι δεν ήμουν εγώ έτοιμος, δεν το είχα πάρει τόσο σοβαρά κι επέστρεψα. Γύρισα εδώ, κατευθείαν στη χρήση. Με τη βοήθεια ενός φίλου, επίσης χρήστη αλλά όχι τόσο βαριά, πείστηκα να κάνω κάτι.

Ήρθα εδώ, χτύπησα την πόρτα και με δέχτηκαν. Γνώριζα ήδη κάποια πράγματα από την εμπειρία μου στην Κρήτη, στο κέντρο έμεινα μόνο μια εβδομάδα και πήγα κατευθείαν στην κοινότητα. Ήταν σαν να ήμουν λίγο διαβασμένος. Για κάποιον που δεν ξέρει, όλα του φαίνονται παράξενα, όπως μου φαίνονταν κι εμένα την πρώτη φορά. Είχε διαφορές βέβαια κι ο τρόπος που το είχα ζήσει εγώ με εδώ, την Παρέμβαση.”

Η χρήση και η κρίση

Κλισέ, αλλά η κρίση δυστυχώς έχει επηρεάσει τα πάντα. Έχει οδηγήσει και περισσότερο κόσμο προς τη λύση των ναρκωτικών;

Παρασκευάς: “Η κρίση έχει κάνει τα πράγματα πάρα πολύ δύσκολα. Ο ευρύτερος πληθυσμός ζει ένα μεσαίωνα, πόσω μάλλον τα παιδιά. Προσπαθούμε λοιπόν να διαμορφώσουμε το πρόγραμμα σύμφωνα με τα τωρινά δεδομένα. Πλέον, πολλά πράγματα είναι στη σφαίρα του ουτοπικού όπως για παράδειγμα το να πεις σε ένα μέλος ότι πρέπει να έχει δουλειά, σπίτι, να είναι αυτόνομος, κτλ.“.

Όσο περνούν τα χρόνια, αυξάνεται η δυσλειτουργία εντός οικογένειας.

“Πολλές οικογένειες έχουν πλέον πατέρα ή μητέρα χρήστη. Μπορεί ο ένας γονέας να είναι αλκοολικός ή τζογαδόρος όχι απαραίτητα χρήστης. Το θέμα είναι ότι παρατηρούμε την αύξηση μίας δυσλειτουργίας εντός οικογενειακού περιβάλλοντος που κάνει τα πράγματα ακόμη πιο δύσκολα. Οι γονείς είναι εξαρτημένοι από κάτι“.

Η λεπτή ισορροπία μεταξύ επανένταξης και επιστροφής

Η επανένταξη πόσο εύκολο είναι να γίνει πράξη, εκτός από μια αισιόδοξη λέξη;

Γ: “Μετά  τους Συμβούλους βγήκα στην επανένταξη κι εκεί μπορώ να πω ότι για κάποιους μήνες ξαναβρήκα τον ‘παλιό καλό εαυτό μου’. Εννοώ ότι ενώ είχα περάσει την κοινότητα, έγινε ένα πισωγύρισμα, ξαναβρέθηκα εκτός ορίων, με συμπεριφορές που με οδήγησαν αρχικά στην χρήση. Η επανένταξη είναι ένα μεγάλο κομμάτι της θεραπείας. Είχα πολλές δυσκολίες, στο να διαχειριστώ πράγματα και καταστάσεις, στη δουλειά, από φίλους που έβλεπα στο δρόμο, από παρέες, ακόμα και της επανένταξης.

Μέσα σε όλο αυτό το πράγμα, προσπαθούσα να σταθεροποιηθώ, ήμουν μπερδεμένος, υπήρχε λίγο ο παλιός εαυτός μου και λίγο ο νέος. Ενώ φίλοι με συμβούλευαν να μην στραφώ στην οικογένειά μου, εγώ ένιωθα πως ήταν ό,τι καλύτερο υπήρχε, πως θα με βοηθήσει, ενώ έκανε το ακριβώς αντίθετο. Με πολλή βοήθεια από το προσωπικό και πολλή συζήτηση, άρχισα να καταλαβαίνω πως οι δουλειές που έκανα στην κοινότητα έβγαιναν στην επανένταξη. Ο τρόπος που θα σεβαστώ ένα όριο, θα ακούσω αυτά που έχει να μου πει το προσωπικό, για να προφυλάξω τον εαυτό μου.

Παρασκευάς: “Το περιβάλλον, τόσο ο οικογενειακός όσο και ο κοινωνικός περίγυρος, παρόλο που θέλουν και λένε αυτό το ‘θέλουμε να γίνεις καλά’, όταν εν τέλει γίνεις καλά, συνειδητά ή ασυνείδητα σε σπρώχνουν εκεί που ήσουν. Θα πρέπει να μάθεις να βάλεις όρια για να το αποφύγεις αυτό“.

Γ: “Σήμερα είμαι στο follow up της επανένταξης, νιώθω ότι είμαι πιο σταθερός, μπορώ να βάλω ένα όριο σε μένα και να οριοθετήσω και τους γύρω μου, ενώ παλιά δεν το έκανα ποτέ σε καμία σχέση. Έχω βρει τι μου αρέσει, τις κλίσεις μου, το εαυτό μου, που δεν το παίζει δυνατός, που πονάει και το αποδέχεται, το εκφράζει, χωρίς να φοβάται την κατακραυγή. Δεν με ενδιαφέρει πια η εικόνα μου προς τα έξω αλλά αυτά που αισθάνομαι εγώ. Προσπαθώ να σχετίζομαι με τους ανθρώπους χωρίς να παρουσιάζω κάτι άλλο απ’ αυτό που είμαι, να γίνομαι αποδεκτός σε ένα πλαίσιο χωρίς να χάνω το δικό μου πλαίσιο, χάνοντας τον εαυτό μου μέχρι να φάει τα μούτρα του”.

Παρασκευάς: “Έπειτα από ένα διάστημα, έρχονται στην Επανένταξη. Στην Επανένταξη, ξαναβγαίνουν τα θέματα αλλά σε άλλο επίπεδο πλέον, κοινωνικό. Καλείσαι να επαναπροσδιορίσεις τα πάντα από την αρχή. Την οικογένεια, τους φίλους, την εργασία“.

“Η Επανένταξη είναι ίσως η πιο δύσκολη αφενός μεν γιατί το λάθος πληρώνεται, σε αντίθεση με την Κοινότητα που λειτουργεί κάπως σαν δοκιμαστικός σωλήνας“.

“Μετά την Επανένταξη, ο πρώην χρήστης οδεύει προς την αποφοίτηση. Σε όλη αυτήν την προσπάθεια, λειτουργεί παράλληλα και το Κέντρο Οικογενειακής Υποστήριξης, ωστόσο υπάρχουν γονείς που δεν εμφανίζονται ποτέ εκεί“.

Μ: “Στην Επανένταξη, ξέρεις ότι το λάθος, δεν είναι ελεγχόμενο. Αυτό το ‘βγαίνω από εδώ, βρίσκω χρήση, κάνω χρήση’ δεν είναι τόσο απλό. Ζορίστηκα πάρα πολύ. Στην κοινότητα, το λάθος δεν έχει το ίδιο κόστος. Μπορείς πιο εύκολα να το κάνεις. Στην Επανένταξη, θα έχεις το κόστος που αναλογεί στο λάθος που έκανες έτσι ώστε να μπορέσεις να καταλάβεις τι έκανες“.

Η κοινότητα και το κενό που γεμίζεται

Αφήνοντας πια πίσω την εμπειρία της κοινότητας, τι κρατάνε τα παιδιά και τι τους αφήνει αυτή η συνύπαρξη;

 

Γ: “Ακόμα και στο follow up φέρνω στην επιφάνεια πράγματα που με απασχολούν και ψάχνομαι. Όλο το πρόγραμμα, η δική μου πορεία, είναι σαν να έχω βγάλει πανεπιστήμιο και διδακτορικό μαζί. Ήρθαν έτσι τα πράγματα που νιώθω ότι όλο αυτό το πράγμα με πήγε μπροστά.

Ναι, έκανα κακό στον εαυτό μου, έχω κάποια θέματα υγείας, αλλά έμαθα ότι μπορώ να είμαι πιο δυνατός, να σταθώ στα πόδια μου, να μπω σε συζητήσεις χωρίς να κλείνω το στόμα μου, πώς μπορώ να είμαι πιο διπλωμάτης στα επαγγελματικά μου, πώς θα σταθώ στην κοινωνία. Αν το ξεχάσω όλο το κομμάτι και πω ότι πέρασα 4 χρόνια και δεν τρέχει τίποτα, θα κάνω κακό. Συνεχίζω, δεν ξεχνάω τι έχω κάνει και πού πάω, κάθε μέρα, κάποια στιγμή μέσα στην ημέρα θα το σκεφτώ.

Έμαθα να βάζω στόχους, να τους κυνηγάω, να πολεμάω γι’ αυτούς, να είμαι πιο σταθερός και να πατάω στα πόδια μου χωρίς να εξαρτώμαι από πράγματα”.

Μ: “Η κοινότητα είναι μία από τις πιο ωραίες εμπειρίες που είχα. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν ζορίστηκα. Το αντίθετο. Σκέψου ότι ήμουν από τα παιδιά που ανέβηκα γρήγορα στην ιεραρχία και κόλλησα στους Συμβούλους, ένα βήμα πριν την Επανένταξη δηλαδή. Εκεί, ζορίστηκα αρκετά. Είναι πολύ διαφορετικό να έχεις την ευθύνη του εαυτού σου και πολύ διαφορετικό να έχεις παράλληλα με αυτήν και την ευθύνη κάποιων άλλων ανθρώπων.

Ξεκίνησα και πάλι να παίζω μπάσκετ, ένα άθλημα που μου άρεσε και το είχα σταματήσει από την περίοδο της χρήσης. Έμαθα να κάνω σχέσεις. Μέχρι να έρθω στην κοινότητα ήμουν μοναχικός. Υπήρχαν κάποιοι ψευτοφίλοι αλλά όχι κάτι σημαντικό. Εδώ, έμαθα να κάνω φιλίες, εδώ έμαθα πώς θα σέβομαι τον άλλο που έχω απέναντί μου“.

Στις 30 Ιουνίου θα θεωρούμαι πλέον απόφοιτος.

Και στις 26 Ιουνίου, ίσως θεωρηθείς πρότυπο για έναν άνθρωπο που κάπως βρέθηκε μέσα στο παρόν κείμενο και αποφάσισε να φτάσει μέχρι το τέλος του.

*Η Παγκόσμια Ημέρα κατά των Ναρκωτικών είναι μία απλή υπενθύμιση ότι η εξάρτηση μπορεί να ηττηθεί. Από το ενδιαφέρον και την θέληση.

Το ΚΕΘΕΑ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ είναι θεραπευτικό πρόγραμμα για χρήστες εξαρτησιογόνων ουσιών, απευθύνεται σε άτομα άνω των 21 ετών και τις οικογένειές τους και στοχεύει στην απεξάρτηση, στην εκπαίδευση και στην κοινωνική επανένταξη των μελών του. Οι υπηρεσίες του προγράμματος παρέχονται δωρεάν και χωρίς λίστες αναμονής. Η προσέλευση στο πρόγραμμα είναι εθελοντική. Το πρόγραμμα δεν χορηγεί φαρμακευτικές ή υποκατάστατες ουσίες για την αντιμετώπιση της εξάρτησης.

ΚΕΘΕΑ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ

Συμβουλευτικό Κέντρο Αθήνας

Βαλτετσίου 37, Εξάρχεια

τηλ.  210-3300779   και  210-3300751