Red, White and Blue: Ο John Boyega αλλάζει το σύστημα από μέσα

Στο μέσον της ανθολογίας των 5 φιλμ του Steve McQueen βρίσκεται ένα φιλμ το οποίο δε θα μπορούσε στην πραγματικότητα να βρίσκεται κάπου άλλου. Κι εδώ υπογραμμίζεται η σημασία του πρότζεκτ ως μια σειρά από μικρές, αυτοτελείς ιστορίες.

Όχι μόνο επειδή το τρίτο αυτό φιλμ βρίσκεται σε απευθείας διάλογο με το πρώτο, προσφέροντας μια κατά κάποιο τρόπο αντεστραμμένη ματιά στο ίδιο διεφθαρμένο σύστημα εξουσίας και μίσους: Αν στο Mangrove η αστυνομία ήταν η εξωτερική πηγή βίας και καταπίεσης, εδώ ο κεντρικός ήρωας εισάγει τον εαυτό του μες στην καρδιά της, ελπίζοντας να αλλάξει το σύστημα από μέσα. Τίμιο, αγνό, αλλά είναι ένας στόχος που μπορεί ποτέ να επιτευχθεί;

Αλλά κι επειδή ως μια από τις ιστορίες μέσα σε ένα σύνολο διηγήσεων, μπορεί να πάρει μια τολμηρή δομική απόφαση που δίνει ακόμα μεγαλύτερη δύναμη στην ιστορία. Το Red, White and Blue πολύ απλά, δεν έχει τέλος.

Η ταινία βασίζεται στην αληθινή ιστορία του Leroy Logan, ο οποίος αντιδρώντας σε ένα περιστατικό βίας και διάκρισης κατά του πατέρα του όταν ήταν μικρός, αποφασίζει να γίνει αστυνομικός για να προσφέρει στην κοινότητα από ένα πόστο που ανέκαθεν εθεωρείτο εχθρικό. Παρά τις ηθικά αγαθές του προθέσεις, η απόφασή του στέλνει κύματα σοκ στην οικογένεια και στην κοινότητά του. Αντιμετωπίζεται ως προδότης, ενώ ο πατέρας του τρέμει από οργή.

Στο ρόλο, ο Steve Toussaint δίνει μια ηλεκτρισμένα συναισθηματική ερμηνεία, με την οργή αλλά και την έγνοια να ξεχειλίζουν από κάθε του λέξη και κίνηση γύρω από τον γιο του. Ως Leroy, o John Boyega είναι επίσης εξαιρετικός, με τη σιωπηλή του δύναμη και αποφασιστικότητα να περνούν από διακυμάνσεις κάθε φορά που ο ιδεαλιστής νέος βλέπει κάθε φορά και μια νέα του ελπίδα να γκρεμίζεται.

Την ίδια στιγμή, ο Leroy γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης εντός του ίδιου του σώματος που επιχειρεί να αλλάξει. Κανείς δεν τον αντιμετωπίζει σαν αληθινό αστυνομικό, για να μην πούμε για αληθινό άνθρωπο. Τα ρατσιστικά αστεία συνεχίζονται μπροστά του σα να μην υπάρχει, ενώ στην πράξη ο ρόλος που κατέχει είναι για τα μάτια του κόσμου – απλώς για να μπορεί η μητροπολιτική αστυνομία να διαλαλά την ανεκτικότητά της και τη διάθεσή της για αλλαγή και για εναγκαλισμό μειονοτικών ομάδων.

Η εκπληκτική ειρωνεία του ζητήματος είναι φυσικά πως ο ίδιος ο Boyega υπήρξε μια τέτοια ακριβώς φιγούρα και στην αληθινή του δουλειά, έχοντας πρόσφατα καταφερθεί ανοιχτά και ειλικρινά κατά της Disney, με αφορμή τον τρόπο που χρησιμοποιήθηκε ως «αναγκαία μειονότητα» στα πρόσφατα Star Wars φιλμς.

Αν η ιδέα του να παλεύεις μέσα σε ένα σύστημα για να αλλάξεις, τι, μια ίντσα τη φορά;, είναι κάτι το δυσπρόσιτο, το Red, White and Blue παλεύει με τις ηθικές επιπλοκές. Στήνει μια διαδικαστική υπόθεση, μας οδηγεί στις γειτονιές των μειονοτήτων, μας οδηγεί στις αίθουσες ενός δικαστηρίου, αλλά αυτή τη φορά η οπτική είναι ανεστραμμένη. Και για τι, τελικά, σκοπό; O διευθυντής φωτογραφίας Shabier Kirchner τοποθετεί τον Boyega διαρκώς στο επίκεντρο ψυχρών, άδειων από πληροφορία και πληθυσμό κάδρα νεκρών μητροπολιτικών σκηνικών, είτε ως μουντή αντίθεση σε ένα εχθρικό περιβάλλον ανθρώπων- είναι σα να μην ταιριάζει σε καμία σύνθεση στην οποία βρίσκεται.

Μέσα μια από μια επίπονη διαδικασία που απαιτεί προσωπική θυσία και κόστος, πατέρας και γιος Logan στέκονται τελικά σε ένα τραπέζι, έχοντας καταφέρει να κοιτάξουν ξανά ο ένας τον άλλον μέσα σε σιωπή, σε ηρεμία. Τσουγκρίζουν «σε κάτι καλό» και η αυλαία πέφτει, δίχως λύση, δίχως κάθαρση. Ο McQueen κι ο συν-σεναριογράφος Courttia Newland (Lover Rock) επιλέγουν να σταματήσουν να ακολουθούν την αληθινή ιστορία, αρνούμενοι την δραματουργική ευκολία της κατάληξής της. O αληθινός Leroy τελικά έφτασε να γίνει επιθεωρητής της αστυνομίας, όμως ο φανταστικός Leroy αυτής της ημιτελούς ιστορίας, αυτής της σύντομης, αποσπασματικής διήγησης, μένει μετέωρος.

Για όλους τους άλλους Leroy, αλλά και για τον ίδιο.

***

Ο Steve McQueen μας μιλάει για το Red, White and Blue

Για το αν τα φιλμ αυτά αποκτούν άλλο νόημα με όσα έχουν συμβεί φέτος στον κόσμο:

«Τα φτιάξαμε πριν γίνουν όλα αυτά, γιατί ήταν πάντα ιστορίες που άξιζε να πεις. Δεν μπορούμε να αρνηθούμε πως ό,τι έχει γίνει με τον George Floyd και πώς όλα αυτά τα πράγματα έχουν έρθει στην προσοχή όλων με έναν τρόπο. Ugh!

…αυτό που μπορώ να πω είναι ότι ο George Floyd δεν πέθανε μάταια. Θα προτιμούσα να είναι ζωντανός σήμερα, αλλά δεν πέθανε μάταια. Και ελπίζω αυτά τα φιλμ να προωθήσουν τη συζήτηση γιατί ως καλλιτέχνης το μόνο που ελπίζεις είναι η δουλειά σου να πάει μπροστά και να βοηθήσει την ευρύτερη συζήτηση».

Περισσότερα από τον Steve McQueen στη μεγάλη συνέντευξη στο Oneman.

Ο πρωταγωνιστής Steve Toussaint για το Red, White and Blue

Programme Name: Small Axe – TX: 29/11/2020 – Episode: Red, White and Blue (No. 3) – Picture Shows: Ken Logan (STEVE TOUSSAINT) – (C) McQueen Limited – Photographer: Turbine Studios

Για το να είσαι μαύρος σε μια κοινωνία σαν αυτή:

«Βρίσκεσαι σε μια συνεχή κατάσταση οργής. Αγανάκτησης. Και δεν ξέρεις γιατί. Σου μιλάνε για ισότητα, κι αυτό οδηγεί σε αγανάκτηση. Ο πατέρας τα κάνει όλα από αγάπη, για να προστατέψει τον γιο του από τους κινδύνους και τους πειρασμούς. Αν ένα λευκό αγόρι κάνει το οτιδήποτε αντίστοιχο, δεν θα πάθει τίποτα».

Για τη συνεργασία με τον McQueen:

«Από τα σπουδαία στοιχεία του Steve είναι ότι του αρέσουν οι ηθοποιοί. Κι αυτό είναι πολύ σπάνιο στη δουλειά μας. Εκτιμά τον τρόπο με τον οποίο δουλεύουμε».

Για το πόσο θα ήθελε να υπάρχει το “Small Axe” για τον ίδιο μεγαλώνοντας:

«Είναι επίκαιρο να πεις αυτή την ιστορία σήμερα; Ναι, γιατί όταν ήμουν παιδί, παλιά, στα βιβλία Ιστορίας η συνεισφορά των Αφρικανών σε αυτό το βιβλία ήταν ίσως μια παράγραφος, κι αυτή αφορούσε το να περιμένουμε να γίνουμε αντικείμενο εκμετάλλευσης. Να έρθουν οι άποικοι. Ιστορίες σαν αυτή, όταν βλέπεις κάποιον που μοιάζει και μιλάει και σκέφτεται σαν εσένα και κάνει πράγματα όχι πάντα ηρωικά, αλλά συναρπαστικά, αστεία, έξυπνα, σου δίνει εσένα την αίσθηση ενός ευρύτερου πράγματος. Και για ανθρώπους που δεν καταλαβαίνουν ποιοι είμαστε. Κοίτα, αυτοί οι άνθρωποι έχουν ίδιους φόβους και ανασφάλειες σαν εμάς.

Μικρός εγώ είχα το Roots. Πάντα τρέχαμε να το δούμε! Αλλά ήταν ιστορία σκλάβων. Ενώ αυτοί είναι άνθρωποι που σκέφτονται και μιλάνε σαν εμένα, οπότε ελπίζω θα είναι μεγάλη παρακαταθήκη για τα παιδιά σήμερα. Κοίτα που ήμασταν, κοίτα που είμαστε».

Για τον θυμό και την αγάπη:

«Αυτό στο οποίο πιστεύω είναι η αγάπη. Πρόσφατα άρχισα να έχω κοντινή σχέση με τον θεό κι αυτό που καταλαβαίνω είναι ότι η αγάπη είναι η πιο δυνατή αίσθηση στον κόσμο. Δεν μπορώ να βρω θυμό μέσα μου που δεν έχουν ειπωθεί αυτές οι ιστορίες στο παρελθόν, αυτό που μπορώ να κάνω είναι να χρησιμοποιήσω το ότι δεν έχουν ειπωθεί για να είμαι μέρος τέτοιων πρότζεκτ και να σκέφτομαι την κατεύθυνση που θέλω να πάρω. Θέλω να πω περισσότερες ιστορίες για τις Δυτικές Ινδίες. Είναι καύσιμο για μένα το να σκέφτομαι έτσι και δε νομίζω πως θα σκεφτόμουν έτσι αν δεν ήμουν σε ένα πρότζεκτ αυτού του μεγέθους. Αγάπη φίλε».

*Η σειρά από 5 φιλμ του Steve McQueen με τίτλο “Small Axe” προβάλλεται αποκλειστικά κάθε Δευτέρα μέσα από την on demand υπηρεσία COSMOΤΕ TV PLUS αμέσως μετά την προβολή του στο BBC. Κάθε εβδομάδα θα σχολιάζουμε την κάθε ταινία μαζί με τον Steve McQueen και τους πρωταγωνιστές της σειράς.