“Summer Blonde”: Ένα κόμικ για την μοναξιά στην πόλη

Ο Adrian Tomine ήταν και παραμένει ένας από τους καλύτερους δημιουργούς κόμικς της γενιάς του, με ιστορίες που μιλάνε για την αποξένωση και τη δυσκολία του να βελτιώσεις τον εαυτό σου μέσα από απίστευτα αναγνωρίσιμες βινιέτες της καθημερινότητας.

(Επίσης κάνει φανταστικές δουλειές για εξώφυλλα του New Yorker ή εκδόσεων της Criterion.)

Γεννημένος στην Καλιφόρνια πριν σχεδόν 40 χρόνια από γονείς Γιαπωνέζους τρίτης γενιάς, ο Tomine γράφει ακριβώς ό,τι ιστορίες θα περίμενες βάσει αυτή της γραμμής της βιογραφίας του: οι ήρωές του, συχνά ασιατικής καταγωγής, είναι 25άρηδες (κάποτε), 30άρηδες (έπειτα) 35άρηδες (τελικά) με ξεκάθαρα first world problems.

Άρχισε να εκδίδει το προσωπικό του κόμικ, Optic Nerve, όταν ήταν ακόμα 16, με ρυθμό ενός καλλιτέχνη που δε νοιάζεται για καμία εμπορική επιταγή. (Σε 23 χρόνια έχει βγάλει 13 τεύχη συν κάποια πρώιμα μίνι-κόμικς τα πρώτα χρόνια.) Λίγα-λίγα αυτά τα τεύχη συλλέγονται σε τόμους από την πρεστίζ εταιρεία Drawn & Quarterly και έχει ενδιαφέρον το πώς αλλάζει το focus του στο πέρασμα των χρόνων.

Η πρώτη συλλογή, 32 Stories, απαρτίζεται από σύντομες ιστορίες, όπως και η δεύτερη, Sleepwalk. Στη συνέχεια κάθε τεύχος άρχισε να είναι μία ολόκληρη αυτοτελής ιστορία- και οι 4 συλλέγονται στον τόμο Summer Blonde. Τα τεύχη 9-11 είναι η πρώτη απόπειρα σε ιστορία σε συνέχειες, και αποτελούν μαζί το αριστούργημα Shortcomings. To τεύχος 12 σχεδόν δεν έχει δομή. Το Scenes from an Impending Marriage είναι ένα αυτοτελές μίνι-graphic novel για τις μέρες πριν τον γάμο του. Γενικά κάνει ό,τι θέλει, με τον τον τρόπο που κάθε φορά το θέλει, αλλά δε μπορείς παρά να δεις μια φυσική εξέλιξη στη δουλειά του.

(Περιττό να πω ότι αξίζει να διαβάσεις όλα του τα βιβλία, ιδίως το Shortcomings.)

To Summer Blonde είναι όμως η πιο ενδιαφέρουσα περίπτωση. Τον βρίσκει κάπου ανάμεσα στα μικρού μήκους της αρχής της καριέρας του και τις πιο ολοκληρωμένες ιστορίες που ήρθαν αργότερα, όμως με έναν περίεργο τρόπο, και οι 4 αυτές ιστορίες μοιάζουν να ανήκουν στο ίδιο σύμπαν, να λένε το ίδιο πράγμα, σαν διαρκείς επανεκτελέσεις μία ιστορίας.

Οι 4 ιστορίες είναι:

Alter Ego

Ένας νέος συγγραφέας έχει φάει άγριο σκάλωμα, δε μπορεί να βάλει λέξη στη σελίδα, παλεύει και αγκομαχά γράφοντας το δεύτερο βιβλίο του. Στο μέσο της προσπάθειας, αναπτύσσει εκ νέου εμμονή με την κοπέλα που του άρεσε στο σχολείο. Μόνο που αυτή τη φορά περνάει περισσότερο χρόνο με τη μικρή αδερφή της.

Η ιδέα εδώ είναι πως όταν πλακώνουν οι προσδοκίες που έρχονται με την ωρίμανση (το ‘δύσκολο δεύτερο βιβλίο’) το ένστικτο μας οδηγεί στην ασφάλεια του παρελθόντος. Μόνο για να διαπιστώσουμε πως το παρελθόν φυσικά δεν είναι εκεί, ακίνητο να μας περιμένει. Η κοπέλα έχει προχωρήσει κι εκείνη με τη ζωή της. Οπότε τι κάνει ο φίλος μας; ‘Χαμηλώνει’. Και αρχίζει τα πάρε-δώσε με μια πιτσιρίκα, που εκπληρώνει καλύτερα την παρούσα ανάγκη.

Hawaiian Getaway

Η καλύτερη ιστορία. Παρουσιάζεται σαν μια σειρά από 13 στιγμές που σχηματίζουν όχι ακριβώς ιστορία, αλλά ένα πορτρέτο. Της Χίλαρι, η οποία έχοντας μείνει άνεργη και δίχως ουσιώδεις δεσμούς στη ζωή αρχίζει να παρενοχλεί κόσμο με φάρσες. Μέχρι που σε μια από αυτές θα σκοντάψει κατά λάθος σε κάτι που μπορεί να είναι και αληθινό.

Εδώ φαίνεται καλύτερα  τεχνοτροπία του Tomine ως προς το τι είδους ανολοηρωτες ιστορίες λέει. Ο σκοπός του δεν είναι να πιάσει κάτι και να το αφηγηθεί με αρχή, μέση και τέλος. Παρά να σου ανοίξει στιγμιαία ένα παράθυρο στις ζωές αναγνωρίσιμων, ακραίων χαρακτήρων. Τους κοιτάς, τους ακούς, τους ακολουθείς- για μια στιγμή. Και μετά, χάνονται. Πρόκειται απλώς για στιμιότυπα. Χρειάζεται όμως παραπάνω για να μιλήσεις για την ανθρώπινη κατάσταση, για τη μοναξιά, για τον φόβο, την ευθύνη και την ωρίμανση;

Summer Blonde

Η ομώνυμη ιστορία της συλλογής αφορά στον Νιλ, έναν -θα το έχεις μαντέψει ως τώρα- οριακά creepy τύπο που είναι ‘ερωτευμένος’ με τη Βανέσα, την οποία βλέπει κάθε μέρα στη δουλειά της αλλά ποτέ δεν κάνει κάτι για να της μιλήσει. Μέχρι που εκείνη αρχίζει να βγαίνει με τον γείτονά του, οπότε η εμμονή του Νιλ εξελίσσεται σε κάτι μεγαλύτερο.

Η τελευταία σελίδα αυτής της ιστορίας είναι από τις ωραιότερες που έχει κάνει ο Tomine. Πρακτικά ακούς τη σιωπή να απλώνεται καθώς οι δύο χαρακτήρες για πρώτη φορά επικοινωνούν. Ή ‘επικοινωνούν’. Το μοτίβο των ηρώων που φορτώνονται με κοινωνικές προσδοκίες που δε θέλουν (ή δεν ξέρουν πώς) να εκπληρώσουν, συνεχίζεται.

Bomb Scare

Outsider πιτσιρικάδες στο σχολείο. Geeks εναντίον bullies. Ό,τι περιμένεις να είναι.

Ουσιαστικά όλες οι ιστορίες της συλλογής κινούνται στα ίδια θεματικά πλαίσια κι εδώ καταλήγουμε στην πιο αγνή έκφρασή τους. Όλα από εδώ ξεκινούν και, για τον Tomine, όλα εδώ τελειώνουν. Στο προαύλιο.

Οι ιστορίες του Adrian Tomine δεν είναι οι πιο ευχάριστες, σίγουρα, όμως το καθαρό στυλ και η σαφής του αφήγηση τις κάνουν προσβάσιμες ακόμα και στους περιστασιακούς αναγνώστες. Τα δε θέματα με τα οποία καταπιάνονται, είναι κατά τι μαύρα (ειδικά στη συγκεκριμένη συλλογή, εκεί που ας πούμε το Shortcomings είναι πιο αναγνωρίσιμα ανθρώπινο) όμως σίγουρα έχουν να μεταδώσουν άγχη και φόβους που πολλοί άνθρωποι της γενιάς μας θα έχουμε βιώσει ωριμάζοντας.

Το Summer Blonde μπορείς να το βρεις σε ειδικευμένα κομιξάδικα, μεγάλα βιβλιοπωλεία, και online καταστήματα όπως το amazon.