Τα 25 αγαπημένα μου τεύχη ΚΟΜΙΞ

* Το αφιέρωμα αναδημοσιεύεται στα πλαίσια του αφιερώματος του PopCode για τα 90 χρόνια του Mickey Mouse.

Πηγαίνοντας στο πατρικό μου την προηγούμενη Κυριακή, κι έχοντας σχετικά πρόσφατη την είδηση για το κλείσιμο των εκδόσεων Ντίσνεϊ στην Ελλάδα, δε μπόρεσα να αντισταθώ σε ένα κάλεσμα: Το απόγευμα, με τον καφέ, ανέβηκα στο πατάρι, κατέβασα όλες τις παλιές μου κούτες με κόμιξ (δεν έχω πετάξει ποτέ τίποτα, έχω τα θεματάκια μου) και κατέληξα να τα απλώνω στο πάτωμα όλα, ανά τίτλο, και χαρίζω σε όλα ένα γρήγορο πέρασμα.

Έψαξα να βρω το παλιότερο που έχω από τον κάθε τίτλο, θυμόμουν εξώφυλλα και τα συνέδεα με ιστορίες πριν καν ανοίξω το κάθε τεύχος. (Τα είχα τακτοποιημένα ανά κούτα, με σειρά τεύχους. #OCD) Ξέθαψα ένα τριψήφιο τεύχος Μίκυ Μάους, θαύμασα σε παράταξη την απαρτία των διψήφιων Αλμανάκο, βρήκα τα Κλασικά, τα Μεγάλα Μίκυ, όσα δεν είχα ξεσκίσει κόβοντας και ράβοντας δικά μου τεύχη (#editor_in_chief), θυμήθηκα το γενεαλογικό δέντρο των Ντακ και το μεγάλο μυστικό που ποτέ δε μας αποκάλυψε ο Ντον Ρόσα, όμως κάτι έλειπε.

Ύστερα από ένα προσωρινό σοκ, θυμήθηκα πως την κούτα με τα ΚΟΜΙΞ την είχα σε ένα ξεχωριστό σημείο, γιατί δεν ήθελα να είναι στο πατάρι παραπεταμένα σαν τα άλλα τα απομεινάρια. Το ΚΟΜΙΞ πάντα είχε ξεχωριστή θέση στην καρδιά και στις συνήθειές μου, δηλαδή υπήρχαν όλα τα άλλα στα οποία ξόδευα χαρτζιλίκι για να έχω κάτι να κάνω διάλειμμα ανάμεσα στο διάβασμα για το σχολείο ή ανάμεσα στις διαδρομές παραλία-ταβέρνα (αναλόγως εποχής), και μετά υπήρχε το ΚΟΜΙΞ.

Το ΚΟΜΙΞ ήταν κάτι άλλο. Ήταν η σειρά που με έμαθε να αναγνωρίζω τεχνοτροπίες και θεματικές και να τις αντιστοιχίζω σε δημιουργούς. Με το ΚΟΜΙΞ έμαθα πως στην τέχνη, ακόμα και στην πιο παιδική, την πιο εμπορική πιθανή εκδοχή της, έχει σημασία το όραμα και η Δημιουργία. Και κατ’επέκταση, ο δημιουργός. Τη μέρα που μαθεύτηκε το κλείσιμο των εκδόσεων, χρόνια μετά την τελευταία φορά που όντως αγόρασα κάτι δικό τους, δεν θέλησα να προσποιηθώ πως ήταν κάτι που θα με επηρέαζε πρακτικά. Όμως θέλησα να πω αυτό:

Να το πω αλλιώς, είμαι αυτός που όταν λέμε ‘αιώνιο δίλημμα’ σκέφτεται πρώτα Beatles ή Rolling Stones γιατί ΟΚ, αυτό είναι τεστ χαρακτήρα και είναι το πρώτο πράγμα που πρέπει να ρωτάμε κάθε καινούριο άνθρωπο που γνωρίζουμε, αλλά το αμέσως δεύτερο απόλυτο αιώνιο δίλημμα είναι Ντον Ρόσα ή Καρλ Μπαρκς. Αυτοί ήταν οι παιδικοί μου ήρωες. Και χαίρομαι που από μικρός καταλάβαινα πως κάτι ήταν τόσο σημαντικό για μένα ώστε να του φυλάω διαφορετική μοίρα από κάθε τι άλλο.

(Τσέκαρε κι αυτή την ιδέα.)

Βρήκα λοιπόν την μονάχη κούτα με τα ΚΟΜΙΞ, την άνοιξα, τα ξεφύλλισα στα γρήγορα, κράτησα και τα ντοκουμέντα μου, και… φυσικά καμία έκπληξη. Κατέληξα αυτή τη μία κούτα, να την παίρνω σπίτι φεύγοντας.

Μια βδομάδα μετά, βουτώντας στις αναμνήσεις όπως ο Σκρουτζ στη θάλασσα από χρυσά νομίσματα, ξεχωρίζω μερικά από τα αγαπημένα μου τεύχη. Όχι απαραίτητα τις καλύτερες ιστορίες (αν και οι πιο σημαντικές γενικά εδώ είναι) αλλά εκείνα που πάντα ξεχώριζα ως εκείνα που αγαπώ πιο πολύ από τη συλλογή μου.

Κόμιξ #11

Είναι το παλιότερο τεύχος που μπόρεσα/πρόλαβα να βρω. Η ιστορία δεν είναι από το είδος των περιπετειών του Μπαρκς που μου αρέσουν, αλλά δεν έχει σημασία.

Κόμιξ #14 & Κόμιξ #143

Δεν είναι το καλύτερο, είναι όμως το πιο ενδιαφέρον ζευγάρι πρωτότυπης ιστορίας Μπαρκς και σίκουελ από Ντον Ρόσα.  Ο “Πόλεμος του Ουέντιγκο” είναι από τις πιο σκοτεινές ιστορίες Ντίσνεϊ που μπήκαν σε αυτό το περιοδικό, κι αυτό κάνει και την πρωτότυπη ιστορία να μοιάζει πιο ενδιαφέρουσα. Τελοσπάντων, διχάζουν κι οι δύο ιστορίες ακόμα και σήμερα. Πόσο ξενέρωμα όμως που η δημοσίευση του σίκουελ ήρθε σε μια εποχή που το περιοδικό είχε αρχίσει να μην δημοσιεύει πάντα τα πρωτότυπα εξώφυλλα του Ρόσα;

Κόμιξ #22

Φανταστικό: Έτρεξα αυτό το τεύχος από το εξώφυλλο ως το οπισθόφυλλο και πουθενά δεν υπάρχει η παραμικρή αναφορά στον Ντον Ρόσα, παρότι σχεδιαστής του εξωφύλλου. Εδώ είμαστε στο 1990, κι ο Ρόσα ακόμα δεν έχει γίνει Ο Ρόσα. Όποτε κοιτάω αυτό το τεύχος σκέφτομαι πόσο φανταστικό ήταν που η καθιέρωση αυτού του σπουδαίου δημιουργού συνέπεσε ακριβώς με τα χρυσά χρόνια του ΚΟΜΙΞ. Το περιοδικό εξελισσόταν ταυτόχρονα και παράλληλα με τον σημαντικότερο ενεργό σχεδιαστή των ιστοριών που εκπροσωπούσε. Σκέψου το.

Κόμιξ #29

Minor ιστορία του Ρόσα, αλλά για μένα έχει ξεχωριστή θέση γιατί ήταν το πρώτο τεύχος ΚΟΜΙΞ που όντως θυμάμαι να πιάνω στα χέρια μου. Όλα τα άλλα (και τα πριν, και δεκάδες από τα μετά) ήρθαν στην κατοχή μου από αγγελίες ή ψαχουλεύοντας κάθε καλοκαίρι ό,τι πρακτορεία τύπου έβρισκα μπροστά μου σε ό,τι μέρος της Ελλάδα βρισκόμασταν. (Η μισή προ-60 συλλογή μου έχει προέλθει από τα ράφια του κυριούλη στο λιμάνι της Καρύστου. Την αγάπη μου.)

Κόμιξ #33

Το πρώτο combo εξώφυλλο+κεντρική ιστορία για τον Ρόσα, τόσο πολυδιαβασμένο που το εξώφυλλο το κρατάω στη θέση του με το δάχτυλό μου αν προσέξετε. Είναι προφανώς ξεκολλημένο.

Κόμιξ #35

Το αγαπώ πρώτον επειδή ήταν το πρώτο σίκουελ Ρόσα που διαβάσαμε, και τα σίκουελ Ρόσα είναι τεράστιο κεφάλαιο. Και δεύτερον επειδή ήταν η ιστορία που στο μυαλό μου θεμελίωσε τον μύθο του ίδιου του ΚΟΜΙΞ, κάνοντάς με να θέλω να γυρίσω πίσω και να βρω παλιά τεύχη, για να γνωρίσω τις ιστορίες που είχα χάσει. Το “Χαμένοι στις Άνδεις” το διάβασα πρώτη φορά σχεδόν μια δεκαετία μετά το σίκουελ, το καλοκαίρι του 2003, στην ανατύπωση του #181.

Κόμιξ #37

Όλα τα τεύχη από εκείνη την περίοδο είναι διαλυμένα, όχι αστεία. Κι αυτό ήταν από τα πρώτα που αγόρασα όταν βγήκαν, είχα ξεκοκαλίσει κάθε του καρέ, και φυσικά όποτε τυχαίνει να δω κάπου το εξώφυλλό του (το οποίο προφανώς ξεκόλλησε και εξίσου προφανώς, δε βρίσκω πουθενά), με πιάνει νοσταλγία.

Κόμιξ #38

Οι αριθμοί λένε πως όταν αγόραζα και διάβαζα αυτό το τεύχος ήμουν 8 χρονών. Οπότε δεν είναι ντροπή να παραδεχτώ πως μου φαινόταν φρικιαστικό και είχα εφιάλτες μετά. Ακόμα το βλέπω όταν περνάει σε τέτοιες τακτικές επιθεωρήσεις της συλλογής και θέλω ενστικτωδώς να το κρύψω κάπου.

Κόμιξ #50

Αυτό με είχε εντυπωσιάσει τόσο πολύ που είχα δοκιμάσει ακόμα και να το σχεδιάσω μόνος μου. Περιττό να σας πω, δεν πήγε και πολύ καλά.

Κόμιξ #55

Κοιτώντας τώρα τα παλιά τεύχη με χρονολογική σειρά, διαπιστώνεις πως αρχικά ο σχεδιαστής που φαινόταν πως θα γέμιζε το αναπόφευκτο κενό του Μπαρκς στην ύλη του περιοδικού, ήταν ο Ρομάνο Σκάρπα. Σταδιακά προέκυψε ως τυφώνας ο Ρόσα, αλλά για κάποιο διάστημα, υπήρχε μια -διστακτική έστω- τάση να αναφέρεται ο Σκάρπα ως #1 επίγονος. Δε με ενόχλησε ποτέ, εξάλλου αστυνομικές ιστορίες σαν το “Νύχι της Κάλι” τις καταβρόχθιζα με λατρεία και πάθος, αλλά αυτά τα μυστήρια του Μίκυ μου φαίνονται εν τέλει κάπως παράταιρα με τον χαρακτήρα του συγκεκριμένου περιοδικού. Σε κάθε περίπτωση, πολυδιαβασμένο σε σημείο του να ψάχνω να βάλω τις σελίδες στη σειρά κάθε φορά που το πιάνω στα χέρια μου, επειδή είναι όλες ξεκολλημένες.

Κόμιξ #62

Μου την έσπαγε όταν μας έβαζαν να κόβουμε κομμάτια του τεύχος για να συμπληρώσουμε κάτι (όπως τον χάρτη της Λιμνούπολης πχ) αλλά από την άλλη τον είχα τον χάρτη κρεμασμένο για κάμποσο καιρό στον τοίχο του υπνοδωματίου μου, άρα δεν δικαιούμαι να γκρινιάζω. Επίσης το “Στέμμα των Μάγια” είναι τέλειο, Μπαρκς στα καλύτερά του.

Κόμιξ #76

Τι τευχάρα; Άσε το τέλειο εξώφυλλο, γιατί μέσα έχει 2 από τα είδη ιστοριών που δε χόρταινα ποτέ να διαβάζω ξανά και ξανά. Αφενός υπάρχει η ιστορία του εξωφύλλου, μια σύντομη του Ντον Ρόσα από αυτές τις τέλειες που σκαρφιζόταν όπου τα παπιά απλώς υπερασπίζονται το Θησαυροφυλάκιο από κάποια εξωφρενική sci-fi απειλή (έχει γράψει και ακόμα καλύτερες, όπως το “Ρευστό” ή το αδιανόητο “Ζήτημα Βαρύτητας”) με όλο και πιο εφευρετικούς τρόπους. Αφετέρου υπάρχει το “Μπελάδες από το Παρελθόν” που ακούγεται generic, είναι όμως από τα καλύτερα δείγματα των φανταστικών περιπετειών που έγραφε ο Μπαρκς, με τον Σκρουτζ να ταξιδεύει σε θάλασσες και εξωτικές τοποθεσίες για να ανακαλύψει κάποιον θησαυρό ή/και να κλείσει παρελθοντικά χρωστούμενα. Ο πλούτος στην ανάπτυξη χαρακτήρων και μυθολογίας σε ιστορίες σαν αυτή είναι που επέτρεψε στον Ρόσα όχι απλώς να γράψει, αλλά εξαρχής να συλλάβει σαν σκέψη και μόνο κάτι σαν το “Βίος και Πολιτεία”.

Κόμιξ #78

Αυτό μπορεί να είναι και το πιο αγαπημένο μου τεύχος, εξαιρώντας υποθέτω το #100. Για 6 τεύχη εκεί στα μέσα των ’90s, το περιοδικό υιοθέτησε ένα φανταστικό design εξωφύλλου, ήταν απίστευτο και στη αφή αλλά και οπτικά, δίχως περιθώρια, με την εικόνα να απλώνεται παντού. Μα κοίτα το. Τα χρώματα! Βοηθούσε ότι αυτά τα 6 τεύχη ήταν και τίγκα στον Ντον Ρόσα. Γενικά νομίζω εδώ είχαμε το απόλυτο peak του τίτλου, τα λατρεύω όλα. Αυτό εδώ βέβαια είναι εκτός από εντυπωσιακό, και το τεύχος που περιλάμβανε το καλύτερο όλων των σίκουελ που έγραψε ο Ρόσα σε έργα του Μπαρκς. Δεν πρέπει να έχω διαβάσει ποτέ τίποτα στη ζωή μου όσες φορές έχω διαβάσει την “Επιστροφή στη Ζαναντού”.

Κόμιξ #85

Καθαρά σαν αισθητικό προϊόν, το περιοδικό ποτέ δε μου άρεσε λιγότερο από ό,τι εκείνη την περίοδο κάπου 2 ετών που τα εξώφυλλα ήταν σκληρά και γυαλιστερά, δεν ξέρω γιατί συνέβη αυτό το πράγμα, ευτυχώς εγκαταλείφθηκε. Ασχέτως. Αυτό το τεύχος είχε την πρώτη από τις 3-4 νομίζω φορές που το ΚΟΜΙΞ θα δημοσίευε μία από αυτές τις παλαβές, αναρχικές ιστορίες με πρωταγωνιστή τον Γκούφι από τον Χάιμε Ντίαζ. Ακόμα θυμάμαι το ντιμπέιτ για μήνες και χρόνια μετά στη στήλη αλληλογραφίας, για το αν αυτές οι ιστορίες θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στο canon (που στο μυαλό μας ισοδυναμούσε με τις επιλογές του ΚΟΜΙΞ). Ωραίες εποχές αυτές, πριν αρχίσουν να μπαίνουν στο περιοδικό κάτι Ιταλοί β’ διαλογής και κάτι ιστορίες του Πωλ Μάρεϊ σε συνέχειες. Τελοσπάντων, επί του προκειμένου, ο “Θεόμουρλος Μίδας” (και το “Μη Με Λες Τουτ”) ήταν επικά, πέθαινα στο γέλιο.

Κόμιξ #89

Νομίζω εδώ ήταν που λάτρεψα δίχως γυρισμό τον Ρόσα. Σίγουρα μες στις 3-4 πιο πολυδιαβασμένες ιστορίες όλης της σειράς, ήταν και η αγαπημένη μου με ήρωα τον Χρυσοκούκη (που ήταν κι ο αγαπημένος μου κακός ακριβώς επειδή ήταν βασικά ο Σκρουτζ χωρίς ανθρώπους που τον αγαπάνε), κι επιπλέον είχε κι ένα τεράστιο vibe από “Ducktales”, το οποίο επίσης λάτρευα μικρός.

Κόμιξ #100

Προφανώς οι αιτιολογίες περιττεύουν. Και κλασική περιπετειάρα Μπαρκς με ταξίδια και μύθος, και ο απόλυτος Ντον Ρόσα; Δεν θα υπερβάλλω όταν πω ότι το συγκεκριμένο τεύχος το είχα αγοράσει τρεις φορές. Μία γιατί ήθελα να το πετσοκόψω και να έχω κάπου ξεχωριστά τα κεφάλαια του “Βίου” (το πρότζεκτ εγκαταλείφθηκε κάπου γύρω στο 5ο-6ο τεύχος), μία γιατί ήθελα να το διαβάσω όσο ήθελα, και μία γιατί ήθελα να το έχω, για πάντα, όχι κατεστραμμένο. Στην κούτα έχει επιβιώσει μόνο ένα από τα τρία τεύχη, υποθέτω λόγω κατάστασης, είναι το τρίτο, αυτό που αγόρασα ουσιαστικά ως δικλείδα ασφαλείας. Δραχμές Χίλιες, well spent.

Κόμιξ #100-111

Προφανώς και τα 12 αυτά, έτσι; Ο “Βίος και Πολιτεία του Σκρουτζ Μακ Ντακ” είναι ένα από τα αγαπημένα μου κόμικς ever. Λίγο καιρό μετά θα στηνόμουν για ώρες σε μια ουρά στον Ελευθερουδάκη για να αποσπάσω αυτό:

Ευχαριστώ Ντον.

Κόμιξ #114

Εκτός του ότι λατρεύω αυτή την ιστορία επειδή πραγματικά, οι Μικροί Εξερευνητές άξιζαν ένα μύθο και μια περιπέτεια που ξεπερνά τις αποδράσεις στο δάσος και το χιούμορ με τα αρχικά των μετάλλιών τους, το τεύχος είναι ξεχωριστό επειδή ήρθε τη συγκεκριμένη στιγμή που ήρθε. Ο “Βίος” είχε μόλις ολοκληρωθεί, ο Ντον Ρόσα ήταν ο Ήρωάς Μου, και πριν προλάβω να αναρωτηθώ πόσος καιρός θα περνούσε πριν μπει καινούρια του ιστορία στο περιοδικό, να σου η αναγγελία για το #114. Και είπαμε, το ίδιο το στόρι δεν απογοήτευσε.

Κόμιξ #121

Η φοβερή διαπίστωση πως ο τίτλος είχε ακόμα ένα φουλ Μπαρκς τεύχος μέσα του (και μάλιστα καλό, όχι σαχλαμάρες), με την αφορμή των δέκα χρόνων του. Είχε μέσα τη “Φιλοσοφική Λίθο”, είχε ένα σενάριο που έγραψε ο Μπαρκς 30 χρόνια μετά την αποχώρησή του, και είχε και την “Άμμο του Χρόνου” που ήταν ένας συνδυασμός πρόζας και ζωγραφιών από τον Μπαρκς. Όχι απλά τρεις ιστορίες, αλλά τρεις διαφορετικού ενδιαφέροντος (για τους φανς) ιστορίες. Τέλειο. Και πανέμορφο εξώφυλλο. (Κι αν και λάτρης του Ρόσα, εκτίμησα πάρα πολύ το γεγονός πως στη δεκαετή του επέτειο, το περιοδικό επέλεξε να τιμήσει τις ρίζες του με αυτό τον τρόπο. Από τον Μπαρκς ξεκίνησαν όλα, του ΚΟΜΙΞ συμπεριλαμβανομένου.

Κόμιξ #133

Οι ίδιες οι ιστορίες δεν είναι τρομερές (αν και όταν το γυρνάει στο συναίσθημα ο Ρόσα πάντα αξίζει) αλλά μου άρεσε ως ιδέα ένα τεύχος στο γύρισμα της χιλιετίας που δηλώνει απερίφραστα πως ΚΟΜΙΞ σημαίνει ‘αυτοί οι τρεις σπουδαίοι’.

Κόμιξ #31

Κόμιξ #96

Κόμιξ #137

Ειλικρινά, θα μπορούσα να διαβάζω περιπέτειες του Σκρουτζ στο Κλοντάικ για όσο υπάρχει χαρτί να τις τυπώνει. (Εδώ πάει εκτός των παραπάνω, και το #162 με τις “Καρδιές στο Γιούκον” που για κάποιο λόγο ξέχασα να το φωτογραφίσω. Έτσι κι αλλιώς έχει άσχετο εξώφυλλο, οπότε δεν πειράζει. Σα να το έβαλα.)

Κόμιξ #181

Τι να λέμε τώρα. Ας ήταν ανατύπωση. Και μόνο που έπιασα αυτό το εξώφυλλο στα χέρια μου, 20 χρονών μαντράχαλος πια, είχαν ανατριχιάσει κι οι κάλτσες μου. Διάβασα για πρώτη φορά το “Χαμένοι στις Άνδεις”, μετά από χρόνια εικασιών και οριακού fan-fiction για το τι ήταν πια αυτή η θρυλική ιστορία. Αμέσως μετά, πρέπει να ξαναδιάβασα σχεδόν κάθε μεγάλη περιπέτεια του Μπαρκς, ξανά.

Κόμιξ #190

Εδώ έχουμε φτάσει στη φάση που δε νοιάζει πια ούτε στο πλαίσιο συλλογήw, δηλαδή τα αμέσως προηγούμενα τεύχη που έχω είναι όλα ή επετειακά ή με χτύπημα “του Ντον Ρόσα” στο εξώφυλλο. Αυτό ήταν το τελευταίο τεύχος που αγόρασα με την εξαίρεση του #200. Ο τίτλος θα συνεχιζόταν για το διόλου ευκαταφρόνητο μέγεθος των 113 τευχών ακόμα, αλλά υποθέτω σε αυτό το σημείο είχα πάρει ό,τι ήταν να πάρω από αυτόν.

Δηλαδή, βασικά, τα πάντα.