Τα book summary apps αλλάζουν το μέλλον του βιβλίου. Ή μήπως όχι;

Τελικά, εκείνο που μας λείπει περισσότερο από ποτέ είναι ο χρόνος. Πώς λοιπόν μπορείς να κερδίσεις αναγνωστικό χρόνο σε έναν κόσμο που τρέχει με ιλιγγιώδεις ταχύτητες; Η λύση λέγεται book summary apps.

Πριν όμως πανηγυρίσουμε για τις τεχνολογικές εξελίξεις, καλό είναι να σκεφτούμε το εξής: χρειαζόμαστε και άλλη αποσπασματική γνώση στο περιβάλλον ατέλειωτης αποσπασματικής ενημέρωσης που ζούμε;

Book Summary Apps: Τα υπέρ και τα κατά

Οι εφαρμογές που φτιάχνουν περιλήψεις κειμένων πριν από σένα για σένα δεν είναι μία καινούργια ιστορία. Υπάρχουν εδώ και περίπου 20 χρόνια, αν κρίνουμε από όσα γράφει στο site της η getabstract. «Συμπιεσμένη γνώση για επιχειρήσεις και άτομα», αυτό είναι το motto της.

Μία κατάσταση, δηλαδή, που φέρνει στο μυαλό πολλών από εμάς το ελληνικό πανεπιστήμιο και την ατέλειωτη αναζήτηση σημειώσεων λίγο πριν την εξεταστική. Αντί να παρακολουθήσουμε ένα μάθημα τριών μηνών και να διαβάζουμε κάποιο «τούβλο» των 800 σελίδων εναποθέταμε όλες μας τις ελπίδες στις σημειώσεις κάποιου άλλου – με άγνωστα, πολλές φορές, αποτελέσματα.

Φυσικά, τα book summary apps δεν είναι το ίδιο. Δεν πρόκειται να διαγωνιστείς σε κάποιο μάθημα, ούτε να ξεπεράσεις κάποιον που έριξε περισσότερο κόπο και διάβασμα από σένα. Εδώ είναι καθαρά προσωπική επιλογή: θες ή δεν θες να διαβάσεις ένα δοκίμιο μέσα σε περίπου 10 λεπτά;

Αν υπάρχει ένας βασιλιάς ανάμεσα σε αυτού τους είδους τις εφαρμογές, αυτός δεν είναι άλλος από το Blinkist. Τι ακριβώς προσφέρει: Σπάσει σε δεκαράκια non-fiction κυρίως κείμενα (δοκίμια της Naomi Klein, μελέτες του διάσημου ιστορικού Will Durant) για τους χρήστες του.

Χρησιμοποιώντας τη μέθοδο των 12 blinks, μεταμορφώνει ολόκληρα βιβλία σε bullet points γλιτώνοντας έτσι άπειρο χρόνο στον αναγνώστη. Μάλιστα, η ποιότητα των περιλήψεων είναι τουλάχιστον εντυπωσιακή ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι οι περισσότερες από αυτές τις εφαρμογές προσφέρουν τις περιλήψεις τους και σε audio μορφή.

Μήπως όμως υπάρχει κάποιο μεγάλο «αλλά» σε όλο αυτό; Το θέμα έχει να κάνει με τις προσωπικές επιλογές. Αν θες να χρησιμοποιήσεις τα book summary apps για να κάνεις φιγούρα στην παρέα σου, τότε πραγματικά θα βγεις χαμένος. Αν υπάρχει λόγος -επαγγελματικός ή προσωπικός- να επιλέξεις μία περίληψη αντί για το real thing, τότε κανένα πρόβλημα.

Τα προβλήματα ξεκινούν περισσότερο όταν κάποιος ασχοληθεί λίγο παραπάνω με το ζήτημα. Οι επιλογές που δίνονται είναι πάρα πολλές, με τις περισσότερες από αυτές να μην είναι ιδιαίτερα αξιόπιστες ή εύχρηστες. Ή μάλλον όσες είναι -όπως το Blinkist- δεν είναι τελείως δωρεάν, χωρίς βέβαια αυτό να είναι κακό, αφού καλό είναι να πληρώνει κανείς για τις αξιόλογες υπηρεσίες που του προσφέρει κάποιος άλλος.

Στα μείον μπορεί κανείς να βάλει και το ότι οι επιλογές σε fiction είναι πολύ λίγες (γιατί βέβαια να διαβάσει κανείς την περίληψη ενός λογοτεχνικού κειμένου αν όχι για να κάνει φιγούρα;) καθώς και το γεγονός ότι αυτά τα apps σε απομακρύνουν από τις τυπωμένες σελίδες. Μήπως όμως το τελευταίο επιχείρημα δεν είναι τίποτα άλλο από αγνή ανόθευτη νοσταλγία;

Δυστυχώς, δεν είναι. Η απόσπαση προσοχή που μας προκαλεί ο ψηφιακός κόσμος είναι τόσο έντονη ώστε να επιστρέφουν σε άλλες πρωτόγονες εποχές, όταν οι πίθηκοι αντιδρούσαν σε κάθε ερέθισμα. Έτσι, μέχρι να υπάρξει κάποιου είδους ρύθμιση ή πλάισο σε παγκόσμιο επίπεδο, η αποσύνδεση από την οθόνη είναι απολύτως απαραίτητη. Αλλιώς σιγά-σιγά θα τρελαθούμε.

Ας μην πανηγυρίζουμε λοιπόν ακόμα για τις book summary εφαρμογές, αφού και αυτές βάζουν -άθελα τους- ένα ακόμα λιθαράκι σε έναν εκτροχιασμένο αποσπασματικό κόσμο πληροφόρησης· ένα σύμπαν όπου η ημιμάθεια αποτελεί συνώνυμο της γνώσης.