Τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν τον Απρίλιο
Μετά από αρκετό καιρό, η εκδοτική παραγωγή πάτησε ξανά το γκάζι.
- 4 ΜΑΙ 2021
Το κλειδί γυρνά στην κλειδαριά, οι πόρτες ανοίγουν, ο αέρας διώχνει τη σκόνη από τα αρχαία βιβλία μίας τεράστιας βιβλιοθήκης. Αυτή είναι μία στερεοτυπική σκηνή που μπορεί κανείς να συναντήσει σε ιστορικά μυθιστορήματα αλλά και βιβλία fantasy λογοτεχνίας τα οποία διαδραματίζονται σε κάποιον πλανήτη πολύ, πολύ μακριά από εδώ. Την ίδια όμως στιγμή είναι και μία πιστή μεταφορά για το τι ακριβώς συμβαίνει αυτήν την περίοδο στον εκδοτικό κόσμο.
Παρ’ ότι ο κορονοϊός συνεχίζει να μας ταλαιπωρεί, τα πρώτα δείγματα ζωής -μιας ζωής που βάλαμε στον πάγο για πολλούς μήνες- επιστρέφουν και μαζί τους επιστρέφει και η κίνηση στην αγορά. Τα βιβλία άντεξαν στην πανδημία και τώρα μοιάζουν να επιστρέφουν δριμύτερα, αφού η εκδοτική παραγωγή τον Απρίλιο ήταν τρομερά ζωντανή μετά από αρκετό καιρό.
Η αλήθεια είναι ότι ο εκδοτικός κόσμος ποτέ δεν πάτησε ολοκληρωτικά το pause στους μήνες της Covid-19. Απλά, τώρα, δείχνει έτοιμος να βάλει ξανά το πόδι στο γκάζι. Κάτι, δηλαδή, που ευνοεί τις πολλές, καλές και -κυρίως- ενδιαφέρουσες για κάθε γούστο εκδόσεις.
Fiction και Non-Fiction βιβλία από τον Απρίλιο
ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΤΟΥ ΜΑΚΕΛΑΡΗ
Σκηνές από μία παράξενη λογοτεχνική βιογραφία που έζησε στις σκιές. Κάπως έτσι, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ο βίος και η πολιτεία του John Williams. Ο Αμερικανός συγγραφέας που βραβεύτηκε το 1973 με το National Book Award των ΗΠΑ για το Αύγουστος (εκδ. Gutenberg) – ένα πολύ διαφορετικό ιστορικό μυθιστόρημα που μας μεταφέρει στις βίαιες μέρες της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας- έγραψε μόλις τέσσερα βιβλία, έζησε στην αφάνεια, ενώ τα τελευταία 15 χρόνια το ευρύ κοινό τον γνωρίζει για πρώτη φορά.
Ο βασικός λόγος πέρα από την αδιαμφισβήτητη ποιότητά του; Το ανανεωμένο ενδιαφέρον που έδειξε η παγκόσμια κριτική για το πρόσωπό του τα τελευταία 15 χρόνια, κυρίως εξαιτίας του Στόουνερ (εκδ. Gutenberg).
Έτσι, Το πέρασμα του μακελάρη (εκδ. Gutenberg) που μόλις κυκλοφόρησε, ρίχνει ακόμα περισσότερο φως σε ένα μάλλον ξεχασμένο κεφάλαιο της αμερικανικής λογοτεχνίας: είναι η πρώτη λογοτεχνική προσπάθεια μίας σπουδαίας πένας, ένα άγριο γουέστερν που φέρνει στο μυαλό το Revenant του Alejandro González Iñárritu, και ένα πραγματικά μεγάλο μυθιστόρημα το οποίο μένει πιστό στις διδαχές του Μόμπι-Ντικ.
Παραμένοντας στην αμερικανική ήπειρο, αλλάζοντας όμως είδος και ύφος, κυκλοφορεί στα ελληνικά η συλλογή Πιστή και ενάρετη νύχτα (εκδ. Στερέωμα) της Louise Gluck. Η τελευταία κάτοχος του βραβείου Νόμπελ συστήνεται -για πρώτη φορά επί της ουσίας- στους Έλληνες αναγνώστες, μέσα από ποιήματα που μπορεί να δείχνουν τρομερά ευαίσθητα, δεν είναι όμως καθόλου εύθραυστα, καθώς η Αμερικανίδα ποιήτρια κρύβει αγκάθια ικανά να τρυπήσουν και τις πιο παχιές ψευδαισθήσεις.
Από τον κόσμο της βραβευμένης λογοτεχνίας στα ράφια των best sellers, με ένα πολυαναμενόμενο sequel: αφού πούλησε περισσότερο από ένα 1 εκ. αντίτυπα με Το Νησί (εκδ. Ψυχογιός) και αφού έγινε θρύλος για την ελληνική τηλεόραση, η Victoria Hislop επιστρέφει στους αγαπημένους της ήρωες μέσα από Μία νύχτα του Αυγούστου (εκδ. Ψυχογιός). Ένα μυθιστόρημα γεμάτο πολλά πάθη, πολλές ανατροπές και πολύ ελληνικό καλοκαίρι.
Και από το ελληνικό καλοκαίρι στα Εξάρχεια των 90s, μέσα από το νέο βιβλίο του Αύγουστου Κορτώ με τίτλο Όταν κοιμούνται οι φίλοι μου (εκδ. Πατάκη). Η ιστορία τριών εφήβων που ζουν στην πραγματική άκρη της πόλης: εκεί που οι καταλήψεις, τα ναρκωτικά, το πεζοδρόμιο, η νύχτα (με όλα όσα κρύβει) και το φάντασμα του AIDS χτίζουν ανθρώπινες φιλίες και πολύ δυνατές ιστορίες, καθώς οι ζωές κάποιων ηρώων βέβαια γκρεμίζονται ή ακόμη χειρότερα χάνονται.
Η ωμή πραγματικότητα, όμως, δεν επηρεάζει μόνο τις ανθρώπινες ζωές αλλά και τον ίδιο τον πλανήτη. Η Maja Lunde, μία από τις πλέον ευπώλητες συγγραφείς του cli-fi (cilmate fiction), επιστρέφει με το τρίτο βιβλίο της τετραλογίας της για το περιβάλλον. Η ιστορία των αλόγων (εκδ. Κλειδάριθμος) αποτελείται από τρεις διαφορετικές αφηγήσεις σε τρεις διαφορετικές εποχές (παρόν, σύγχρονη εποχή, μέλλον) με τα περήφανα αυτά πλάσματα να αποτελούν το σημείο-κλειδί. Τι έχουμε να μάθουμε άραγε από την άγρια ζωή και πόσο άγριος θα γίνει ο κόσμος μας αν τον καταστρέψουμε;
Κάπως, δηλαδή, σαν τη Εδέμ-Ολυμπία, τον παράδεισο -ή μάλλον κόλαση- του μέλλοντος που περιγράφει ο J. G. Ballard στο Super-Cannes (εκδ. Κέδρος). Τι ακριβώς παρακολουθούμε μέσα από τον ούτως ή άλλως προφητικό λόγο του Βρετανού συγγραφέα; Μία φαινομενικά τέλεια πόλη του μέλλοντος, όπου οι κάτοικοί τους είναι όλοι υπάλληλοι των μεγαλύτερων εταιρειών του πλανήτη, και άνθρωποι οι οποίοι έχουν αποφασίσει πως το μοναδικό πράγμα που έχει νόημα στη ζωή είναι η εργασία. Καμία ψυχαγωγία, καμία διασκέδαση. Ώσπου μία μέρα, ένας κάτοικος σκορπάει τον τρόμο μέσα από ένα λουτρό αίματος.
Στο μέλλον διαδραματίζεται και η καινούργια νουβέλα του Μιχάλη Μακρόπουλου και της ποιήτριας Ελένης Κοφτερού με τίτλο Άρης (εκδ. Κίχλη). Στις σελίδες του διαβάζουμε την επικοινωνία ανάμεσα σε έναν ερευνητή του Κόκκινου Πλανήτη και της συντρόφου του που παραμένει στη Γη. Στη μία άκρη της γραμμής, η απόλυτη ερημιά και μοναξιά. Στην άλλη άκρη, η αγωνία ότι εκείνη χάνει τον άνθρωπό της.
Ας όμως ψάχνεις να χαθείς σε κάτι τελείως διαφορετικό, μακριά από τις ανησυχίες του 21ου αιώνα υπάρχουν Τα παιδιά του ουρανού και της γης (εκδ. Anubis) του Guy Gavriel Kay. Οι ιστορίες πολύ διαφορετικών ηρώων -ένας καλλιτέχνης, ένας πολεμιστής, μία κατάσκοπος- μπλέκονται μεταξύ τους σε έναν κόσμο που θυμίζει αρκετά την εποχή της Αναγέννησης και τη σύγκρουση της Δύσης με τον Ανατολή. Όσο για το ποιος είναι ο Καναδός συγγραφέας; Είναι ο άνθρωπος που βοήθησε τον γιο του J.R.R Tolkien να επιμεληθεί το Σιλμαρίλιον και ένας από τους πιο άξιους εκπροσώπους της fantasy λογοτεχνίας σήμερα.
Μιας και, λοιπόν, αναφέραμε έναν από τους πιο διάσημους συγγραφείς του περασμένου αιώνα, ας μιλήσουμε και για άλλον έναν: τον Stephen King. Ο άρχοντας του τρόμου επιστρέφει με την επανέκδοση του Μίζερι (εκδ. Κλειδάριθμος), ενός μυθιστορήματος που εύκολα συγκαταλέγεται στις καλύτερες στιγμές του. Μάλιστα, σε αντίθεση με άλλα γνωστά του έργα, δεν είναι «τούβλο», αποτελώντας έτσι ιδανική εισαγωγή για το λογοτεχνικό σύμπαν του King. Ποια είναι η ιστορία; Σε περίπτωση που δεν την έχεις δει στο σινεμά: φανατική θαυμάστρια δένει διάσημο συγγραφέα σε ένα κρεβάτι με σκοπό να τον εκδικηθεί επειδή «σκότωσε» τον αγαπημένο της λογοτεχνικό χαρακτήρα.
Φεύγοντας από τις pulp αναγνωσεις, συναντάμε μία από τις σημαντικές εκπροσώπους της νέας γερμανικής λογοτεχνίας. Η Δοκιμασία (εκδ. Καστανιώτη) της Jenny Erpenbeck φαινομενικά διαδραματίζεται σε ένα σπίτι δίπλα σε μία λίμνη του Βραδεμβούργου. Επί της ουσίας όμως, αποτελεί μία λογοτεχνική διαδρομή στη σύγχρονη ιστορία της χώρας της – από το Τρίτο Ράιχ στη Λαοκρατική Δημοκρατία και από εκεί στην ένωση των δύο Γερμανιών.
Σε περίπτωση, λοιπόν, που η ιστορία του 20ου αιώνα σε γοητεύει, ας δούμε μία από τις πλέον κομβικές στιγμές της: όταν, δηλαδή, τρεις ηγέτες χώρισαν τις σφαίρες επιρροής των Μεγάλων Δυνάμεων μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στο Οκτώ μέρες στη Γιάλτα (εκδ. Μεταίχμιο), η διακεκριμένη ιστορικός Diana Preston καταφέρνει να μεταφέρει με καθηλωτικό τρόπο -γεμάτο παρασκηνιακά «μαχαιρώματα» και πικάντιες λεπτομέρειες- το κλίμα από το ραντεβού των Winston Churchill, Franklin Roosevelt και Joseph Stalin. Μία συνάντηση, με άλλα λόγια, που άλλαξε τον ρου της ιστορίας.
Κλείνοντας, και επειδή δυστυχώς οι ναζιστικοί σκελετοί δεν έχουν μπει στην ντουλάπα, αλλά πολύ συχνά κάνουν την εμφάνισή τους στη σύγχρονη ζωή, το Άγρια ιστορία για μεγάλα παιδιά (εκδ. Πόλις) του Κωστή Παπαϊωάννου θέτει καίρια ερωτήματα και αναζητεί τις απαντήσεις για το πώς οδηγηθήκαμε από τον φασισμό στον μεταφασισμό. Κυρίως, όμως, ερευνά τον τρόπο με τον οποίο οφείλουν να σταθούν οι σύγχρονες δημοκρατίες απέναντι στο επικίνδυνο αυτό φαινόμενο.
Μία διαφορετική ματιά στο 1821
21 Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ
Καθώς οι εορτασμοί για τα 200 χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης συνεχίζονται, υπάρχει ένας εκδοτικός οργασμός γύρω από το θέμα: νουβέλες, αφηγήματα, απομνημονεύματα, ιστορικές μελέτες και θεατρικά προσπαθούν να αφηγηθούν ξανά το τι ακριβώς συνέβη την περίοδο του 1821.
Οι εκδόσεις, μάλιστα, είναι τόσες πολλές ώστε εύκολα χάνεται κανείς μες στις υπερβολικά πολλές επιλογές. Κάθε τόσο, όμως, υπάρχουν κάποιες που ξεχωρίζουν για τον έναν ή τον άλλο λόγο. Όπως το πεζογράφημα θεατρικής μορφής με τίτλο Το μάγουλο της Παναγιάς (εκδ. Άγρα). Ένα πολύ διαφορετικό κείμενο από την πάντα εξαιρετική πένα του Παντελή Μπουκαλά, το οποίο αφηγείται τις επικές μέρες και τα περιπετειώδη έργα του Γεώργιου Καραϊσκάκη, ενός κορυφαίου αγωνιστή της εποχής που είχε μετατρέψει την αθυροστομία σε τέχνη.
Σε τελείως διαφορετικό κλίμα τώρα, συναντάμε το Επανάσταση 1821 – Γένους Θηλυκού (εκδ. Αγγελάκη) της Γιώτας Αγγελοπούλου που αντλώντας από μία πλούσια βιβλιογραφία αναδεικνύει αληθινές ιστορίες θηλυκού γένους από τα χρόνια της Επανάστασης. Πραγματικές αφηγήσεις γεμάτες ηρωισμό ενάντια στα δεινά της σκλαβιάς, του ξεριζωμού, του πολέμου, του θανάτου.
Μήπως, όμως, ο καλύτερος τρόπος για να μάθουν οι millennials τι ακριβώς συνέβη εκείνα τα χρόνια είναι ένα κόμικ; Ο Soloup στο 21: Η μάχη της πλατείας χτίσει μία σπονδυλωτή ιστορία στο σήμερα για να αφηγηθεί -προσεγγίζοντας όσο το δυνατόν πιο επιστημονικά γίνεται- τα γεγονότα του τότε. Σε ένα εντυπωσιακό graphic novel όπου όλοι οι χαρακτήρες εκείνης της περιόδου ζωντανεύουν στο χαρτί: ήρωες και αντιήρωες, κοτζαμπάσηδες, Φαναριώτες, καραβοκύρηδες, φιλέλληνες και οπλαρχηγοί, οι Μεγάλες Δυνάμεις, τα φιρμάνια των Οθωμανών, τα γιαταγάνια των Αλβανών, οι ξιφολόγχες των Αιγυπτίων.
