Τα μισά ποπ τραγούδια που έχεις ακούσει είναι του Max Martin
Βάζουμε στη σειρά τα 50 καλύτερα τραγούδια του μυθικού Σουηδού παραγωγού που απειλεί τα ρεκόρ των Beatles.
- 15 ΜΑΡ 2020
*Το άρθρο γράφτηκε το καλοκαίρι του 2016. 4 χρόνια μετά, ανανεώνουμε τη λίστα με χιτς νέας εσοδείας, από Weeknd μέχρι το πιο πρόσφατο single της Lady Gaga. Επειδή ο Max Martin απλά δεν σταματάει ποτέ.
***
Δεν θυμάμαι πότε άκουσα πρώτη φορά το όνομα του Max Martin αλλά ξέρω πως από τότε δε σταμάτησα ποτέ να το ακούω. Η ποπ μουσική είναι θεωρητικά το απόγειου της εφήμερης απόλαυσης, χιτάκια που εμφανίζονται, μας κάνουν να αισθανόμαστε καλύτερα για 3μιση λεπτά τη φορά, για αρκετές φορές, και μετά χάνονται στο χρόνο για να αντικατασταθούν από κάτι άλλο.
Όμως ο Σουηδός Martin είναι κάτι σαν την παγκόσμια ποπ σταθερά. Εμφανίστηκε πριν 20 χρόνια (και κάτι ψιλά), άρχισε να γράφει μερικά χιτς, και μετά έγραψε κι άλλα, ύστερα έκανε το πρώτο του #1 στην Αμερική, μετά άλλο ένα, και μετά συνέβη κάτι πραγματικά θαυμαστό: Άρχισε να επανεφευρίσκει τον ήχο του και τις συνθέσεις του και επέστρεψε, και ύστερα από μερικά χρόνια άρχισε να ξανακάνει #1 χιτς. Περισσότερα. Και συνέχισε να δημιουργεί ποπ σταρς. Περισσότερους. Και έφτιαξε σε όλη αυτή την πορεία δεκαετιών μια δική του σχολή παραγωγής, με μαθητές και συνεργάτες και ένα ολόκληρο ‘σουηδικό μοντέλο’, συνεισφέροντας τα μέγιστα στο να σταματήσει η mainstream ποπ να θεωρείται αποπαίδι της Σοβαρής Μουσικής Συζήτησης.
Στη διάρκεια της καριέρας του έθρεψε σούπερ σταρ καριέρες για τη Britney Spears, τους Backstreet Boys, την Katy Perry, την Taylor Swift, τους *NSYNC, την Ariana Grande, την Kesha, την Kelly Clarkson. Έγραψε τραγούδια για την P!nk, την Celine Dion, τη Nicki Minaj, τους Bon Jovi, τους Maroon 5, τους Ace of Base, τον Bryan Adams, τον Justin Timberlake, την Cyndi Lauper, την Adele (η οποία δεν είχε ιδέα ποιος είναι πριν συνεργαστούν).
Χάρη σε αυτόν υπάρχει αυτό το meme για το ‘Game of Thrones’. Τι άλλο να κάνει ένας άνθρωπος.
Αυτό ας πούμε δε μου χώρεσε στην 50άδα btw επειδή yolo. Να, το πετάω εδώ έτσι.
Ν/Α, ‘We Are Never Ever Getting Back Together’ – Taylor Swift (‘Red’, 2012)
Nαι. Λοιπόν.
Τι άλλο; Το τελευταίο κομμάτι της Adele, για παράδειγμα, είναι δικό του. Του Justin Timberlake, αυτό που όλο θες να χορέψεις όποτε το ακούς, επίσης. Αυτό μάλιστα, το ‘Can’t Stop the Feeling!’, είναι το 20ό του κομμάτι που στέλνει ως παραγωγός στο #1 του Αμερικάνικου Billboard. Περισσότερα έχει μόνο ο George Martin, των Beatles, με 23. Αμφιβάλλει κανείς πως θα τον φτάσει; Αντίστοιχα έχει πιάσει 22 φορές το #1 ως συνθέτης, όπου και πάλι τον περνούν μόνο Beatles: Ο McCartney με 32 κι ο Lennon με 26. Γενικότερα ο Max Martin έχει 54 top ten hits. 54. Πενηντατέσσερα. Αμέσως επόμενη στη λίστα είναι η Madonna με 38. Το να βλέπεις τον Max Martin να δημιουργεί top ten hits είναι σα να βλέπεις τον Ayrton Senna να τρέχει στη βροχή: Νιώθεις πως παίζει άλλο άθλημα από τους υπόλοιπους.
Με αφορμή αυτό το τελευταίο του #1 λοιπόν, κάνουμε μια αναδρομή σε μορφή λίστας (επειδή OCD) στην καριέρα του σημαντικότερου ανθρώπου στην σύγχρονη ποπ.
Ο Max Martin κανονικά λέγεται Martin Sandberg, το οποίο είναι ένα απολύτως νορμάλ όνομα για κάποιον Σουηδό αστυνομικό σε μουντή σειρά με σίριαλ κίλερς αλλά δεν είναι όνομα για τον άνθρωπο που δημιούργησε τη σύγχρονη ποπ. Έχουμε τον Denniz Pop να ευχαριστούμε για την Βάφτιση, τον μέντορα του Max Martin στα μέσα των ‘90s (που δυστυχώς πέθανε από καρκίνο σε πολύ νεαρή ηλικία), τον άνθρωπο που τον είδε να τραγουδά σε μια ροκ μπάντα και τον έβγαλε από αυτή, και για 2 χρόνια τον δίδασκε πώς να είναι συνθέτης και παραγωγός ποπ μουσικής.
Ο Max Martin από μικρός λάτρευε την ποπ μουσική αλλά ντρεπόταν να το παραδεχτεί στους φίλους του. Ξέρεις τι είναι να θεωρούν όλοι δεδομένο πως σου αρέσει το σκληρό μέταλ αλλά εσύ το κομμάτι που λατρεύεις να είναι το ‘Eternal Flame’ των Bangles; Ο Martin το ξέρει γιατί αυτός είναι και, τον αδερφό μου, τον καταλαβαίνω απόλυτα γιατί μια ζωή οι άνθρωποι επίσης εκπλήσσονται που ακούω ποπ.
Οι παλιοί του συνεργάτες από τη Σουηδία στα μέσα των ‘90s λένε πως ήταν πάντα πολύ καλός στο να διαβάζει νότες και να γράφει παρτιτούρες. “Όποτε θέλαμε κάποια νέα επιρροή λέγαμε στον Martin να μας φτιάξει κάτι όμορφο όσο εμείς πηγαίναμε να φέρουμε σούσι,” έλεγε ο Denniz Pop σε μια παλιά συνέντευξη. “Επιστρέφαμε και βρίσκαμε κάτι τόσο όμορφο που πέφταμε ανάσκελα.” Ο Adam Levine των Maroon 5 λέει πως “δεν υπάρχουν πολιτικές, δεν έχουν σημασία τα χρήματα, δεν υπάρχει τίποτα άλλο στο δωμάτιο μαζί σου. Ο Max είναι εκεί για τη μουσική.”
Αυτό το τελευταίο προέρχεται από ένα πρόσφατο βιντεάκι στο οποίο μίλησαν όχι μόνο μερικοί από τους διάσημους ποπ σταρς του Max Martin, αλλά κι ο ίδιος, με αφορμή μια (ακόμα) βράβευσή του. Είναι τρομερά σπάνιο πράγμα μια συνέντευξη ή εμφάνιση του Max Martin, έχει δώσει συνεντεύξεις μετρημένες στα δάχτυλα του χεριού. Μέσα σε αυτό το άρθρο έχουν συμπεριληφθεί σχεδόν όλα τα βίντεο που υπάρχουν στο YouTube όπου μπορείς να βρεις τον Σουηδό, ο οποίος προτιμά να κάθεται σπίτι και στο στούντιό του στη Σουηδία με την οικογένειά του, αντί να τρέχει στο Λος Άντζελες κυνηγώντας τη φήμη και την προβολή. Οι σταρς έρχονται σε εκείνον.
Δεν χρειάζεται κάτι παραπάνω. Όπως αναφέρεται και στο παραπάνω βίντεο, “αυτή τη στιγμή κάποιος, κάπου στον κόσμο θα τραγουδάει ένα τραγούδι σύνθεσης και παραγωγής Max Martin.”
Εμείς ξεκινάμε από αυτά:
50, ‘Can’t Stop the Feeling!’ – Justin Timberlake (‘Trolls OST’, 2016)
Hey, ο Justin Timberlake είναι φοβερός και αυτό εδώ είναι χαρούμενο και εθιστικά χορευτικό αλλά δε μπορούσα να το βάλω και υπερβολικά ψηλότερα. Είναι τραγούδι-ευκολία τόσο για τα δεδομένα του Timberlake όσο και για του Martin, ο οποίος υποθέτω κόλλησε αυτό το δροσερό ρεφρέν σε ένα κατά τα άλλα πολύ γνώριμο, MJ-era φανκάκι. Η πλάκα είναι πως οι δυο τους συνεργάστηκαν για πρώτη φορά από την εποχή των *NSYNC. Ελπίζω αυτό να σημαίνει πως ό,τι τους χώριζε (αν κάτι τους χώριζε) διορθώθηκε και θα έχουμε πολύ ακόμα dance, dance, dance στο μέλλον μας.
*, ‘Stupid Love’ – Lady Gaga (‘Chromatica’, 2020)
Ωραία, ας μπουν εδώ τα disclaimers από το μέλλον, γιατί όχι. Το άρθρο γράφτηκε το καλοκαίρι του 2016 για το launch του PopCode και στα σχεδόν 4 χρόνια που μεσολάβησαν ο Martin δεν σταμάτησε να γράφει μουσική όπως καταλαβαίνετε. Με σύνεση και ψυχραιμία διάλεξα 6 από τα δεκάδες κομμάτια αυτής της περιόδου για να προσθέσω σε -ας πούμε- κατάλληλα σημεία του κειμένου. Για να μην αλλάξει η ορίτζιναλ αρίθμηση, δεν μετακίνησα θέση κανένα κομμάτι, απλά στρίμωξα τα καινούρια στις θέσεις τους, με έναν αστερίσκο αντί για αριθμό θέσης. Ωραία; Ωραία.
Ετούτο εδώ τελοσπάντων πάλεψα πολύ μέσα μου για το αν θα το βάλω. Το ακούμπησα για την ώρα αμέσως μετά το κομμάτι του JT γιατί όπως και στην περίπτωση εκείνου του κομματιού, δεν είναι τόσο ότι μου αρέσει, όσο ότι παραδέχομαι την πραγματικότητα του ότι εκ των πραγμάτων πάντα θα χαζοχορεύω όπου και όποτε το ακούω. Κατά τα άλλα ξαναζεσταμένη Lady Gaga είναι, αλλά τι να πω, υπάρχουν και χειρότερα πράγματα στον κόσμο από αυτό.
49, ‘Your Body’ – Christina Aguilera (‘Lotus’, 2012)
Εκεί στα τέλη των ‘90s που είχαν εμφανιστεί η Britney και η Aguilera έπαιζε (και για αρκετά χρόνια μετά) το δίπολο αυτό ως ένα από τα τύπου ‘αιώνια διλήμματα’ , οπότε υποθέτω το να χρησιμοποιεί η Aguilera τον Max Martin (που έφτιαξε τη Britney) για τραγούδι εν έτει 2012 είναι κάπως σαν τότε που έκλεισε η Sega κι άρχισε να φτιάχνει Sonic για τις μηχανές της Nintendo. Το κομμάτι φυσικά είναι μπόμπα, ο Martin φτιάχνει ένα δοχείο απλώς για να φωνάζει η Aguilera με τη φωνάρα της, πραγματικά απορώ πώς δεν είχε συμβεί αυτό τόσα χρόνια.
48, ‘Feels Like Tonight’ – Daughtry (‘Daughtry’, 2006)
Και τώρα περνάμε στη γνωστή κατηγορία τραγουδιών Κι Όμως, Το Ξέρεις.
Από την Kelly Clarkson και μετά ο Max Martin συνέχισε να δουλεύει με πολλούς απόφοιτους του ‘American Idol’ και πάντα όλο και κάποιο καλό κομμάτι έγραφε στον καθένα τους. Ο Daughtry είναι ο μοναδικός από αυτούς που το κομμάτι του Martin δεν ήταν το καλύτερο του άλμπουμ, το οποίο είναι ένα κάποιο παράσημο για τον ίδιο. Τελοσπάντων, κι αυτό ξεκάθαρα στην κατηγορία Κι Όμως, Το Ξέρεις πάει. Πιθανώς να το μπερδεύεις με 2-3 άλλα Κι Όμως, Το Ξέρεις αλλά δεν πειράζει.
47, ‘Roar’ – Katy Perry (‘Prism’, 2013)
8 από τα #1 του Max Martin είναι τραγούδια της Katy Perry, κι άλλα δύο πήγαν στο τοπ-10. Αυτή η συνεργασία Katy Perry / Max Martin / Dr. Luke που κράτησε για 2 άλμπουμ και κάτι ψιλά (από το αμέσως προηγούμενό της) είναι ποπ αποθέωση (ή αποπθέωση όπως θα έλεγε ο Στέφανος Τριαντάφυλλος) και γενικά δυσκολεύτηκα πάρα πολύ για να μην καταλήξω σε μια λίστα όπου τα μισά κομμάτια θα ήταν δικά της. Γι’αυτό και έβαλα ένα τεχνητό όριο στη λίστα, μέχρι 2 κομμάτια ανά άλμπουμ. Από το ‘Prism’ παιδεύτηκα πολύ για να διαλέξω ένα δεύτερο. Στην παλιότερη λίστα είχα πάει με το ‘Walking on Air’. Τώρα έκλεψα, και έβαλα στη θέση του ‘Roar’. Ζούσα 4 χρόνια με τις ενοχές της λάθος επιλογής μου.
46, ‘Wish You Were Here’ – Rednex (‘Sex & Violins’, 1995)
Και τώρα περνάμε στo απόλυτο Κι Όμως, Το Ξέρεις της λίστας. Όχι, αλήθεια, περιμένω, πάτα play για να καταλάβεις ποιο είναι αυτό το κομμάτι, εδώ θα είμαι, δε φεύγω.
Ναι, είναι του Max Martin. Κι αυτό. Είναι το πρώτο του κομμάτι ως παραγωγός, για την ακρίβεια. Ναι, είμαστε κι οι δυο μας εξίσου σοκαρισμένοι.
Γενικά ο Martin είχε ξεκινήσει ως glam rocker σε μια μπάντα ονόματι It’s Alive της οποίας οι πωλήσεις δεν ήταν και πολύ alive (επικό trivia: η μπάντα αυτή πριν βρει δισκογραφική έκανε residency σε μια ντίσκο στην Κύπρο, αν μας διαβάζει ο ιδιοκτήτης PLZ ΤΗΛΕΦΩΝΑ ΜΟΥ) και σε κάποια φάση ο Σουηδός παραγωγός Denniz Pop κατάλαβε ότι ο Martin είχε μια έφεση στις μελωδίες και μάλλον του είπε κάτι του στυλ “έλα αγοράκι μου να σου μάθω να κάνεις παραγωγές κι άσε τα τραγουδίσματα για κανάν άλλον”. Ο Martin πέρασε 2 χρόνια στα στούντιο με τον Pop μαθαίνοντας τι κάνει ένας παραγωγός και αυτό το ξεχασμένο στα βάθη των ‘90s χιτάκι σε μισή ντουζίνα χωρών της Ευρώπης, ήταν το πρώτο αποτέλεσμα.
*, ‘Motivation’ – Normani (single, 2019)
Από τα πιο catchy ποπ κομμάτια που έχουν ακουστεί πρόσφατα, αυτό υποπτεύομαι προοριζόταν κάποτε για την Ariana Grande, η οποία βρίσκεται εδώ στα credits, μαζί με το τιμ των Max Martin, Ilya, Savan Kotecha (δηλαδή το παρεάκι που έχει δουλέψει σε όλα τα πρόσφατα άλμπουμ της Grande) αλλά σε κάθε περίπτωση το τιμάει και με το παραπάνω η Normani.
45, ‘Hands to Myself’ – Selena Gomez (‘Revival’, 2015)
Αυτό είναι το μόνο κομμάτι που έχει κάνει ο Martin για τη Selena Gomez, το οποίο έχει διάφορα εντελώς Max Martin τρικάκια αλλά είναι κοντά στη Gomez κιόλας. Έχει μια πολύ δυνατή τριπλέτα το άλμπουμ, με αυτό το κομμάτι ανάμεσα σε δύο παραγωγής Benny Blanco (‘Animal’ / ‘Cannibal’ / ‘Warrior’ της Kesha), το κρατάμε σαν μελλοντική υπόσχεση.
44, ‘I’m Gone, I’m Going’ – Lesley Roy (‘Unbeautiful’, 2008)
Αυτό όχι, δεν το ξέρεις. Μετά τα μέσα των ‘00s, ακριβώς σε εκείνο το μετά-Kelly Clarkson διάστημα που ο Max Martin επανεφεύρισκε τη μουσική του προς μια πιο στιβαρή ποπ/ροκ κατεύθυνση, ανέλαβε διάφορους ημι-άγνωστους καλλιτέχνες προσπαθώντας να δοκιμάσει τα νέα του κόλπα, κάτι σαν αυτό που πετάς πράγματα στον τοίχο για να δεις τι θα κολλήσει. Υπήρχε η Νορβηγίδα Marion Ravn το 2007 (πολύ δυνατό το ‘Break You’), υπήρχε το ντούο The Veronicas το 2005 (με το άψογο ‘4ever’), υπήρξε η Lesley Roy το 2008 με αυτό το εντελώς ‘θα ήθελα να το τραγουδάει η P!nk’ πολύ καλό ποπροκάκι γεμάτο κιθάρες και distorted βογκητά, ε, και υπήρξε και η Katy Perry το 2008 με το ‘I Kissed a Girl’. Από όλα τα προαναφερθέντα κομμάτια υπήρχε χώρος μόνο για ένα στη λίστα επειδή έπρεπε να χωρέσει η μισή δισκογραφία της Perry, καταλαβαίνετε.
43, ‘Bye Bye Bye’ – *NSYNC (‘Νο Strings Attached’, 2000)
ΜΠΑ ΜΠΑ ΜΠΑΗ, τι έχουμε ζήσει, ε. Για μια στιγμή είχα φανεί πως ο Martin θα έκανε με τους *NSYNC ό,τι και με τους Backstreet Boys, για τους οποίους είχε βασικά βγάλει 3 φουλ άλμπουμ ως το 2000 αλλά ευτυχώς δεν έμεινε σε αυτή την περιοχή της ποπ για πολύ ακόμα. Δεν έχω τίποτα με αυτή την περιοχή της ποπ φυσικά, εξάλλου το ‘No Strings Attached’ είχε δύο κομμάτια του Martin κι ήταν και τα δύο classics. Απλά για την ποικιλία το λέω. Η ουσία είναι ότι ο Timberlake κι ο Martin έκαναν 15 χρόνια να συνεργαστούν ξανά αλλά έχουν κάνει κι οι δύο σπουδαίες ανεξάρτητες πορείς οπότε όλα καλά.
42, ‘One More Night’ – Maroon 5 (‘Overexposed’, 2012)
Για μένα σε αυτή την περίεργη κατηγορία τραγουδιών που μισείς και βρίσκεις εθιστικά ταυτόχρονα. Ωραίο είναι βέβαια και μπράβο για το #1 στο Billboard που χτύπησε το κομμάτι. Εδώ ο Martin έχει δώσει ωραία κομμάτια στον Pitbull, και πάλι καλά να λέμε για τον Adam Levine.
41, ‘Show Me What I’m Looking For’ – Carolina Liar (‘Coming to Terms’, 2008)
Είμαστε έτοιμοι για λίγο ακόμα Κι Όμως, Το Ξέρεις; Επειδή όντως. Οι Carolina Liar ήταν μια μπάντα-Φρανκενστάιν που έφτιαξε ο Max Martin προσπαθώντας υποθέτω να επεκταθεί και σε αυτό το σημείο του μουσικού χάρτη από το οποίο αντλούν υλικό οι μισές τηλεοπτικές σαπουνόπερες. Πήρε έναν αλτερνατιβά από την Καρολίνα και του κότσαρε 3 Σουηδούς φίλους τους φτιαχνοντας μια μπάντα που όπως μπορείς να υποθέσεις πέθανε στο τραπέζι του χειρουργείου. Σήμερα οι Carolina Liar δεν υπάρχουν πια αλλά οι Σουηδοί που ήταν μέλη της συνεχίζουν να βοηθούν τον Max Martin με τα διάφορα πρότζεκτς του, όπως το να δουλεύει στα άλμπουμ της Ariana Grande.
40, ‘It’s My Life’ – Bon Jovi (‘Crush’, 2000)
Πριν ο Max Martin αρχίσει να δημιουργεί κατ’εξακουλούθηση ποπ σουπερστάρς είχε εξαργυρώσει τις πρώτες του επιτυχίες με Britney και Backstreet Boys αναλαμβάνοντας κάποιες πιο high profile δουλειές με γνωστά ονόματα σε αναζήτηση comeback, από τον Bryan Adams μέχρι τη Celine Dion (της οποίας το ‘That’s the Way It Is’ που έγραψε για το Best Of της το 1999 δεν ήταν καθόλου κακό). Η διασημότερη τέτοια περίπτωση είναι το uber-hit των Bon Jovi με το εθιστικό ρεφρέν και τις διάσημες “γουάου γουάου” κιθάρες του, που τους έκανε διάσημους για ολόκληρη νέα γενιά. Ένα από τα διασημότερα κομμάτια των ‘00s, που υπονόησε μια πρώτη επαφή του Martin με έναν σχετικά πιο ροκ ήχο, που λίγα χρόνια αργότερα (βλέπε 2004, βλέπε #1 της λίστας) θα επανακαθόριζε όχι μόνο συγγραφικά τον ίδιο, αλλά και την mainstream ποπ για όλη την ακόλουθη δεκαετία.
39, ‘Time Machine’ – Robyn (‘Body Talk’, 2010)
Φυσικά κι ο μεγαλύτερος των Σουηδών θα είχε συνεργαστεί με τη Robyn έστω και περιφερειακά. Της είχε γράψει δύο χιτάκια από το άλμπουμ της του 1997, τα ‘Show Me Love’ και ‘Do You Know (What It Takes)’ που την είχαν βάλει και τα δύο στο χάρτη αλλά σήμερα ακούγονται πάρα πολύ απλοϊκά και basic. Το οποίο είναι κοπλιμέντο και για τον Martin και για την Robyn, οι καριέρες των οποίων πήραν πολύ ενδιαφέρουσες, και τελείως διαφορετικές, πορείες. Συναντήθηκαν ξανά για ένα τραγούδι στο φοβερό ‘Body Talk’ της Robyn, τουλάχιστον.
38, ‘Friday I’ll Be Over U’ – Allison Iraheta (‘Just Like You’, 2009)
Άλλη μια περίπτωση αποφοίτου ‘American Idol’ που ο Martin έδωσε 2-3 κομμάτια στο ντεμπούτο της μπας και εμφανιστεί σε κανά τοπ-10. Δεν έκατσε δυστυχώς, και λέω δυστυχώς γιατί και η Allison Iraheta ήταν από τις πιο ενδιαφέρουσες συμμετέχουσες του ‘Idol’ και επειδή τα κομμάτια που της έγραψε ήταν ωραία. Να, εδώ έχουμε κιθάρες, πολύ μωβ, και υποψία μπλιμπλικιών σαν υπόστρωμα στο φωναχτό ρεφρέν. Χαμένο στο χρόνο, αλλά για τους completists του Martin δυνατή προσθήκη.
37, ‘Everybody’ – Backstreet Boys (‘Backstreet Boys’ 1996)
Συζήταγα με μια φίλη τη λίστα και μόνο που ανέφερα ότι δε ξέρω αν θα χωρέσει σίγουρα το ‘Everybody’ στην 50άδα πήγε να σηκωθεί να φύγει. Ένα από τα ισχυρότερα classics της πολύ πρίωμης περιόδου του Martin, τέρμα ατμοσφαιρικό και με αξέχαστο βιντεοκλίπ-αριστούργημα. Μια Στο παραπάνω κλιπ συνέντευξης του Martin το πιο ενδιαφέρον κομμάτι όλων είναι εκείνο του A.J. των Backstreet που εξηγεί τη μέθοδό του μες στο στούντιο ως προς το πώς κρατά το δικό του πάντα ρυθμό σε σχέση με το οτιδήποτε άλλο, κρατώντας τέμπο με το χέρι του και καλώντας τους τραγουδιστές να εστιάζουν σε αυτό, παρά σε οτιδήποτε άλλο γράφει γύρω τους. Αυτό ίσως βοηθά να εξηγηθεί πώς οι φωνές σε διάφορα τραγούδια του Martin μοιάζουν να έρχονται από αλλού σαν νέο όργανο που μπαίνει στη συμφωνία, δίνοντας νέα επίπεδα μελωδικότητας στα τραγούδια. Έχουν έξτρα αξία αυτά τα insights από ανθρώπους των Backstreet Boys γιατί όχι απλά ήταν το πρώτο μεγάλο act του Martin, αλλά και εκείνοι με τους οποίους έχει συνεργαστεί για τα περισσότερα τραγούδια. (Και έκανε και μια σπάνια εμφάνιση κατά την είσοδό τους στο Walk of Fame.)
36, ‘First Love’ – Jennifer Lopez (‘Α.Κ.Α.’, 2014)
Θα μιλήσουμε και παρακάτω για τη στιχουργική διάσταση της τεχνικής του Max Martin, αλλά για τώρα θέλω απλά να δώσουμε όλοι σημασία στον μαγικό στίχο του ρεφρέν: I wish you were my first love / ‘Cause if you were first / Baby there would have been no second, third or fourth love. Κοίτα τι κάνει ο Martin εδώ. Και παντού δηλαδή, αλλά εδώ είναι από τις αρκετά έντονες περιπτώσεις. Ο στίχος αυτός προφανώς είναι παντελώς χαζός, αλλά χρησιμοποιεί τις λέξεις σχεδόν σα νότες. Υπάρχει ολόκληρο demo με παλιά τραγούδια των Backstreet Boys που έχουν αλλαγμένους στίχους με την ίδια μελωδικότητα. Δεν έχει σημασία η λέξη, αλλά ο ήχος και ο ρυθμός της, δηλαδή. Εκεί που λέει η JLO ‘se / condthird / orfourth’ δημιουργείται κάτι εκπληκτικά ρυθμικό και όχι από τη μουσική, αλλά από τις συλλαβές αυτές. Και εδώ και σε άλλα τραγούδια του Max Martin, νιώθεις πως αν η αγγλική γλώσσα δεν είχε τις κατάλληλες συλλαβές για να ντύσουν το ρυθμό που έχει στο κεφάλι του, απλά θα τις εφεύρισκε.
Βασικά το έχει κάνει. Στο ‘Break Free’ της Ariana Grande, που νομίζω θα το αναφέρω πλέον σε κάθε entry για να εξιλεωθώ που δε το χώρεσα στην 50άδα, υπάρχει ο στίχος ‘Now that I’ve become who I really are’. Η Grande έχει πει πως τσακωνόταν μαζί του συνέχεια για αυτό το στίχο, σε φάση “δε θα τραγουδήσω κάτι γραμματικά λάθος!” κι εκείνος επέμενε λέγοντάς της “είναι αστείο, κάντο!” αλλά όλοι ξέρουμε πολύ καλά πως ο Martin δε την έβαλε να το τραγουδήσει έτσι επειδή το βρήκε ‘lol’ αλλά επειδή στο αυτί του έτσι θα έπρεπε να είναι η λέξη για να του βγαίνει η μελωδία στο συγκεκριμένο σημείο. Τελοσπάντων, τι είναι η γραμματική μπροστά στην τέχνη, δηλαδή ποιον θα ακούσουμε, τους κανόνες ή τον Max Martin;
35.5, ‘Break Free’ – Ariana Grande ft. Zedd (‘My Everything’, 2014)
Fuck it, αυτό είναι το κομμάτι, αφού δε μπορούσα να το χωρέσω στην 50άδα θα φτιάξω μια κρυφή θέση στην λίστα και θα το βάλω εκεί. Δική μου είναι η λίστα, της βάζω φωτιά και την καίω.
35, ‘DJ Got Us Falling In Love’ – Usher feat. Pitbull (‘Raymond v Raymond’, 2010)
Εκεί γύρω στην αλλαγή της δεκαετίας ο Martin παράλληλα με το girl pop rock πράγμα που πλέον κάνει με κλειστά τα μάτια, άρχισε να πειραματίζεται και με κάποιες ελαφρώς EDM ιδέες, το οποίο ειλικρινά δεν είναι το αγαπημένο μου πράγμα στον κόσμο όταν βασίζει κομμάτια καθαρά σε αυτό. (Όπως στο απίστευτα περίεργο-και-μόνο-που-υπάρχει ‘Into the Nightlife’ της Cyndi Lauper.) Όταν απλά χρησιμοποιεί τον ήχο για να ντύσει πιο κλασικές του μελωδικές ιδέες έχουν βγει διαμαντάκια, όπως το ‘Break Free’ της Ariana Grande που δε μου χώρεσε στην 50άδα επειδή πόσα να βάλω πια από το ‘My Everything’;
Ενιγουέι, κι έτσι πάντως μια χαρά μπορεί να γράψει ηλεκτρονικές μελωδίες που δε μπορείς να ξεκολλήσεις το αυτί σου από αυτές, όπως σε αυτή τη συνεργασία Usher και Pitbull. Και δεν είναι καν το καλύτερο κομμάτι που έχει γράψει για τον Pitbull 🙁
34, ‘Love Me Like You Do’ – Ellie Goulding (‘Fifty Shades of Grey OST’, 2015)
O Max Martin κι ο Savan Kotecha (συχνός συνεργάτης του σε άλμπουμ όπως της Ariana Grande και σε κομμάτια όπως τα ‘DJ Got Us Falling In Love’ και ‘Can’t Feel My Face’) επιλέχθηκαν για να γράψουν ένα κομμάτι για το σάουντρακ του ‘Fifty Shades of Grey’ κι ενώ αρχικά προόριζαν το ‘Love Me Like You Do’ για τη Demi Lovato, θεώρησαν πως ταίριαζε καλύτερα στο φιλμ (σωστά) οπότε το τσίμπησε από σπόντα η Ellie Goulding. Καθόλου δε τη χάλασε, μάζεψε και κάτι υποψηφιότητες Γκράμι και Χρυσών Σφαιρών. Για τη Demi Lovato oι Martin και Kotecha έγραψαν τελικά το ‘Cool for the Summer’.
33, ‘Cool for the Summer’ – Demi Lovato (‘Confident’, 2015)
Όλοι κερδισμένοι βγήκαμε δηλαδή.
32, ‘Love Me Harder’ – Ariana Grande, The Weeknd (‘My Everything’, 2014)
Fun fact: Η δισκογραφική της Grande είχε λυσσάξει να πείσει τον Max Martin να δουλέψει στο άλμπουμ της κι εκείνος δέχτηκε τελευταία στιγμή επειδή διαπίστωσε πως η κόρη του ήταν φαν της Arianaς. Πραγματικά ένα μεγάλο ευχαριστώ στην κόρη του Max Martin γιατί από τον σχετικά πρόσφατο αυτό συνεταιρισμό έχει προκύψει το φανταστικό ‘My Everything’ και το ολόφρεσκο ‘Dangerous Woman’ (που θα είχε κι αυτό 2-3 κομμάτια στη λίστα αν είχα προλάβει να το χωνέψω λιγάκι).
*, ‘Roulette’ – Katy Perry (‘Witness’, 2017)
*, ‘Delicate’ – Taylor Swift (‘Reputation’, 2017)
Είχε πλάκα λίγο η ‘κόντρα’ που υπήρξε σε μια φάση με Katy Perry – Taylor Swift γιατί το peak της εμφανίστηκε τη χρονιά που έβγαλαν κι οι δυο τους άλμπουμ γραμμένα κατά το ήμισυ από τον Max Martin με ήχο εντελώς παρόμοιο και με τα καλύτερα κομμάτια αμφότερων των δίσκων (‘Witness’ και ‘Reputation’ αντίστοιχα), να είναι δύο παρόμοιας ηχητικής ευαισθησίας tracks. Το ‘Roulette’ είναι λίγο πιο ‘η καλύτερη Eurovision της δεκαετίας’ και το ‘Delicate’ είναι λίγο πιο ‘θλιμμένα ρομπότ χορεύουν σε αναζήτηση ζεστασιάς’, αλλά είναι και τα δύο μαγευτικά.
31, ‘E.T.’ – Katy Perry ft. Kanye West (‘Teenage Dream: The Complete Confection’, 2012)
Καλά, αν νόμιζε κανείς πως έχει υπάρξει έστω και από σπόντα ‘συνεργασία’ του Max Martin με τον Kanye West και δε θα την έβαζα στη λίστα είναι πολύ γελασμένος. Δε με ακούτε αλλά καγχάζω τώρα. Φυσικά έτσι κι αλλιώς πρόκειται περί κομματάρας. Αλλά από την άλλη και τι δεν είναι κομματάρα σε αυτό το άλμπουμ.
(*Το χώρεσα από παραθυράκι στη λίστα, τεχνικά σε αυτή του τη βερσιόν εμφανίζεται στο άλμπουμ ‘Teenage Dream: The Complete Confection’ κι όχι στο σκέτο, από το οποίο έχω δύο ακόμα κομμάτι πιο ψηλά στη λίστα.)
30, ‘Beautiful Life’ – Ace of Base (‘The Bridge’, 1995)
Φυσικά και ο μεγαλύτερος των Σουηδών θα είχε συνεργαστεί με τους έτερους σπουδαιότερους Σουηδούς(*). Έχοντας μόλις βγει από τη διετία εκμάθησης, ο Martin προσλήφθηκε στη Cheiron Studios του Denniz Pop και εκεί δούλεψε με τον μέντορά του στο δεύτερο άλμπουμ των Ace of Base, που δεν πούλησε όλα τα απιθανικομμύρια του πρώτου, αλλά έχει μέσα το καλύτερό τους κομμάτι, που συγγνώμη, δεν είναι το ‘The Sign’, αλλά είναι το ‘Beautiful Life’ που έγραψε κι έκανε παραγωγή ο Martin. (Κι αυτό στο πλαίσιο του ‘πόσα τραγούδια που ακούω από μικρό παιδί έχει γράψει αυτός ο τύπος και γιατί είναι ακόμα 45 χρονών;’)
Η Cheiron μετά την επιτυχία συνεργασιών όπως αυτή με τους Ace of Base ή τους Army of Lovers (ναι, κι εκεί έχει προλάβει να βάλει το χεράκι του ο Max Martin), προσθήφθηκε να αναλάβει τα άλμπουμ των Backstreet Boys. Όχι πολύ καιρό μετά, ο Denniz Pop πέθανε από καρκίνο, στην εξοργιστικά μικρή ηλικία των 35. Ο Martin ανέλαβε το στούντιο. Λίγους μήνες μετά έγραψε το ‘…Baby One More Time’, το πρώτο του #1 στην Αμερική.
Πολλά χρόνια μετά, όταν ο Max Martin κέρδισε το πρώτο του Γκράμι το 2014, η λιτή του ευχαριστήρια ομιλία ξεκίνησε με μια αφιέρωσε στον Denniz Pop, “τον μέντορά μου, χωρίς αυτόν δε θα ήμουν εδώ σήμερα”.
(*)Ξέρω τι θα πεις. Ο μεγαλύτερος των Σουηδών είναι ο Zlatan Ibrahimovic και με αυτόν δεν έχει συνεργαστεί ο Max Martin. Ε, τι να γίνει, δίκιο έχεις.
Μόνο που δεν έχεις, γιατί ο Max Martin έχει όντως συνεργαστεί με τον Zlatan, για μια διαφήμιση της Volvo. Σε αυτή τη διαφήμιση, ο Zlatan απαγγέλει μια μοντέρνα διασκευή του Σουηδικού εθνικού ύμνου, δια χειρός Max Martin.
Όταν λέμε ότι ο άνθρωπος έχει δουλέψει με τους πάντες αρχίζω να πιστεύω πως το εννοούμε κυριολεκτικά.
Πάμε παρακάτω.
29, ‘U + Ur Hand’ – P!nk (‘Ι΄m Not Dead’, 2006)
Πριν την Katy Perry, η P!nk επωφελήθηκε πρώτη από την μετά-Kelly Clarkson στροφή του Max Martin, παίρνοντας από εκείνον πάρα πολύ pop/rock υλικό, που εδώ που τα λέμε της πήγαινε και τέλεια κιόλας. Ό,τι έκανε ο Max Martin με Kelly Clarkson και Katy Perry νιώθεις κάπου ότι τα εννοούσε όλα για την P!nk. Δεν έχει σημασία βέβαια, έτσι έχουμε περισσότερο πλούτο.
28, ‘What the Hell’ – Avril Lavigne (‘Goodbye Lullaby’, 2011)
H Avril θεωρητικά μοιάζει κι αυτή με την ποπ λογική του ‘00s Max Martin αλλά έχει σχετικά αδύναμη φωνή για να το στηρίξει, σε αντίθεση με την Clarkson ή την P!nk. Σε κάθε περίπτωση της έγραψε αυτή την αγνή τρίλεπτη ευφορία, από τα κατεξοχήν παραδείγματα του τι μπορεί να κάνει ο Martin με ένα απλό ρεφρέν, τη στιγμή που ακριβώς υποπτεύεσαι οτιδήποτε πρόκειται να συμβεί στο κομμάτι προσθέτει ένα φωνητικό κατέβασμα, ένα ουρλιαχτό, μια νέα μελωδία από το πουθενά, και φτιάχνει κάτι πανέμορφο από το τίποτα.
Ο Martin γενικότερα ως παραγωγός παίζει πάρα πολύ με την κοπτοραπτική ηχογραφήσεων. Όχι πιθανώς στον βαθμό των Xenomania (οι καλλιτέχνες του Brian Higgins συχνά δεν είχαν ιδέα πώς θα μοιάζει ένα τραγούδι τους μετά την ηχογράφηση), όμως περνάει κάθε φορά ώρες ξεχωρίζοντας εμμονικά μία συλλαβή εδώ, μια νότα εκεί, μια φράση παραπέρα, από τις πολλαπλές ηχογραφήσεις του ίδιου κομματιού. Ενώνει ήχους και λέξεις από διαφορετικά αρχεία φτιάχνοντας αυτό που στο αυτί του είναι το μελωδικότερο δυνατό αποτέλεσμα. Στην ουσία φέρεται στις λέξεις και τους ήχους των τραγουδιστών σα να ήταν νότες και τίποτα παραπάνω ή τίποτα λιγότερο. Το σκέφτομαι αυτό ιδιαίτερα όταν ακούω αυτό το κομμάτι. Το σημείο που η φωνή της Avril κάνει αυτό το ανεβοκατέβασμα στο “and iiiiiiiiii” και “whoaaaaaa / what the hell” είναι τόσο ευφορικό και συναρπαστικό και όμορφο και είμαι σίγουρος πως ο Max Martin ένωνε συλλαβές μεταξύ τους για μια βδομάδα μέχρι να το επιτύχει.
27, ‘Whataya Want from Me’ – Adam Lambert (‘For Your Entertainment’, 2009)
O Lambert είναι η μεγαλύτερη φωνή που βγήκε από το ‘American Idol’ μετά την Kelly Clarkson και ευτυχώς που ο Max Martin του έγραψε αυτό το κομμάτι στο πλαίσιο της συνεργασίας με αρκετούς αποφοίτους του show. Είναι μια από τις καλύτερες rock στιγμές του, και μάλιστα έτσι για τη φάση, το κομμάτι υπάρχει σε δύο επίσημες εκδοχές.
Την επόμενη χρονιά το συμπεριέλαβε κι η P!nk σε δίσκο της, αλλά του Lambert είναι η ανώτερη των δύο.
26, ‘It’s Gonna Be Me’ – *NSYNC (‘No Strings Attached’, 2000)
Αυτό το κομμάτι είναι αυτό που θα έβγαινε αν κάποιος ήθελε να φτιάξει μια παρωδία του πρώιμου Max Martin. Το οποίο το λέω με όλη την αγάπη φυσικά, απλά έχει πλάκα γιατί έχει μέσα κάθε μα κάθε τρικ και κάθε εμμονή του Martin μέχρι και το 2000. Είναι φυσικά υπέροχο.
25, ‘Bang Bang’ – Jessie J, Ariana Grande, Nicki Minaj (‘Sweet Talker’, 2014)
Ωραία, ναι, για πάμε. Εδώ ο Martin βασικά απλά αφήνει τρεις από τις μεγαλύτερες φωνές του κόσμου να φωνάζουν η μία πάνω στην άλλη κι απλά οριοθετεί την όλη συνεργασία με αρκετή μελωδία ώστε να μην ξεφεύγει πουθενά. Θα μπορούσε να μην ακούγεται, αντ’αυτού είναι ένα μικρό έπος.
24, ‘Domino’ – Jessie J (‘Who You Are’, 2011)
Πάντως βάσει αυτού του κομματιού, θα μπορούσε ο Max Martin αν δεν δουλέψει ξανά με την Katy Perry να στέλνει στην Jessie J το νέο του υλικό, δηλαδή δε ξέρω εγώ μια ιδέα ρίχνω στο τραπέζι.
*, ‘Blinded by the Light’ – The Weenkd (‘After Hours’, 2020)
Η νέα του συνεργασία με τον Weenkd γίνεται πακέτο με έναν ακόμα θαυματουργό Σουηδό, τον Oscar Holter (Taylor Swift, Charli XCX, Carly Rae Jepsen, Tiesto) και είναι ένα ’80s νέον ερωτικό παραλήρημα που κυλάει σαν αστραφτερό αμάξι μες στη φωτισμένη νύχτα. Ο Martin είναι δεδομένα μάστορας στην κατασκευή μελωδικών sections στα κομμάτια του αλλά ο τρόπος με τον οποίον το κουπλέ τσουλάει μες στο ρεφρέν αυτού του κομματιού είναι από τις πιο smooth λεπτοδουλειές του.
23, ‘Hot N Cold’ – Katy Perry (‘One of the Boys’, 2008)
Καλά, τι έχουμε ζήσει όμως κιόλας. Είχα την πάρα πολύ μεγάλη τύχη να το δω αυτό live τη στιγμή που συνέβαινε, βασικά. Καλοκαίρι του 2009 σε ένα πλήθος 10,000 τρελαμένων Βελγο-Ολλανδών, οι περισσότεροι εκ των οποίων κάτι ντερέκια Ολλανδοί, να χοροπηδάμε όλοι μαζί ρυθμικά στην έκρηξη αυτού του ρεφρέν και το ξύλινο δάπεδο του χώρου να υποφέρει όπως ποτέ ξανά στη ζωή του. Ο πρώτος δίσκος της Katy Perry (ο δεύτερος δηλαδή, αλλά ο πρώτος που μετράμε ως Katy Perry) ήταν σε μεγάλο βαθμό εξυπνακίστικη σαχλαμάρα και το live έπαιζε πολύ σε αυτό το μήκος κύματος. Έφερνε κοπέλες στη σκηνή και τήζαρε, θα τις φιλήσει, δε θα τις φιλήσει, “μμμμ αγόρια του Βελγίουυυυ μμμμ”, τέτοια φάση. Το άλμπουμ λεγόταν ‘One of the Boys’. Ένα από τα τραγούδια λεγόταν ‘Ur So Gay’. Το μεγάλο σουξέ ήταν το ‘I Kissed a Girl’. Είναι μόνο 8 χρόνια πριν αλλά μοιάζει τόσο παλιό όλο αυτό.
Δεν έχει σημασία. Όπως και σε εκείνο το live όταν ήρθε η στιγμή της έκρηξης δεν υπήρξε άνθρωπος που δε χοροπηδούσε τραγουδώντας, έτσι κι η Perry μαζί με τον Max Martin και τον Dr. Luke (που εδώ συνεργάστηκαν σε 2 τραγούδια) κράτησαν αυτό που λειτουργούσε, δηλαδή τη συνεργασία τους προς αυτό το πολύ συγκεκριμένο είδος emotional pop/rock quirky δύναμης, με λίγες weird πινελιές. Και πάνω σε αυτό έφτιαξαν δύο, βασικά, τέλεια άλμπουμ.
22, ‘Can’t Get Enough’ – Becky G feat. Pitbull (‘Play It Again’, 2013)
To κομμάτι είναι αρκετά στάνταρ και για Becky G και για Pitbull, δηλαδή είναι αυτό που θα περίμενε κανείς να ακούσει βάσει αυτών των δύο ονομάτων στη μαρκίζα, ΟΚ, αλλά με τη διαφορά ότι ο Max Martin τους έχει φέρει εδώ ένα από τα καλύτερα ρεφρέν που έχει γράψει στην καριέρα του. Όλα αυτά που λέγαμε πριν στο ‘What the Hell’ της Lavigne και στο ‘First Love’ της Lopez εδώ εφαρμόζονται ταυτόχρονα. Το ρεφρέν είναι σαν να ακούς δυο μελωδίες να χορεύουν στην πίστα ενώ από γύρω μια παρέα από άλλες μελωδίες τις επευφημούν φωνάζοντας.
21, ‘Dynamite’ – Taio Cruz (‘Rockstarr’, 2010)
Να ας πούμε αυτό που λέμε για τα ρεφρέν φαίνεται πάρα πολύ σε τραγούδια ανθρώπων που δεν είναι παραδοσιακά ποπ τραγουδιστές, όπως στης Becky G ή σε αυτό εδώ. Το ρεφρέν μοιάζει να έρχεται από κάποιο άλλο τραγούδι. Είναι σαν ο Max Martin να είναι κάποιο κρυφό cheat τύπου ‘πατάς A-B-B-A-B-A-A και μετά select’ και ξαφνικά το random τραγούδι που έχεις γράψει έχει αποκτήσει μια ρεφρενάρα που, για να δανειστώ τους στίχους του παρόντος κομματιού, σε κάνει να θες να throw your hands up in the air sometimes.
20, ‘Beauty and the Beat’ – Justin Bieber feat. Nicki Minaj (‘Believe’, 2012)
Η μόνη συνεργασία του Martin με τον Bieber είναι αυτό το ντουέτο με τη Nicki Minaj (η οποία είναι μάλλον η μόνη ράπερ που ταιριάζει με τον Martin εξ ου και δουλεύουν τόσο συχνά και με τόσο καλά αποτελέσματα) που εκτός από το αναμενόμενα μελωδικό ρεφρέν και τις EDM εισβολές (επειδή 2012) ξεχωρίζει ως ένα από τα σπάνια τραγούδια του Σουηδού που το πιο δυνατό τους σημείο είναι το κουπλέ. Συνήθως τα καλύτερα τα κρατά για τα ρεφρέν του, μάλιστα αυτό που λένε κατά καιρούς οι συνεργάτες του είναι το τρομερό αυτί που έχει για μελωδίες και το πώς μπορεί να πιάσει δυο νότες στον άερα και να τις πάει στο ρεφρέν. Μάλλον γι’αυτό όλα του τα ρεφρέν είναι τόσο πυκνά αλλά και ανάλαφρα, τόσο μελωδικά και catchy, γεμάτα μικρές και μεγάλες ιδέες. Όλο το κομμάτι αυτό είναι ωραίο τελοσπάντων, και μου φαίνεται περίεργο που δεν έχουν ξαναδουλέψει με τον Bieber, αν και τώρα την έχει καταβρεί αυτός στην tropical φασούλα του οπότε όλα καλά.
Εδώ ένας ακόμα σπάνιος Max Martin, στο στούντιο με τον Bieber.
Δε ξέρω αν είναι καλός μαζί του επειδή είναι η κάμερα εκεί, γιατί γενικά υποτίθεται πως είναι πολύ απαιτητικός, αλλά η αληθινή μου απορία είναι χριστέ μου τι συμβαίνει μες στο στούντιο ηχογράφησης, τι χαλιά είναι αυτά, τι συμβαίνει;
19, ‘Can’t Feel My Face’ – The Weeknd (‘Beauty Behind the Madness’, 2015)
Μετά τη συνεργασία τους στο ‘My Everything’ της Grande ο Martin δούλεψε και σε ένα κομμάτι του πιο πρόσφατου άλμπουμ του Weeknd, ο οποίος το πήρε απόφαση ότι το πάει το θέμα για να γίνει σταρ, και καλά κάνει ο άνθρωπος, αλλά άμα θες να γίνεις ποπ σταρ τότε ένας είναι ο παραγωγός που χρειάζεται όπως έχουμε ήδη καταλάβει πολύ καλά. Φυσικά το κομμάτι που έκαναν μαζί (το οποίο πρέπει να είσαι σε κώμα για να μην αρχίσεις να το χορεύεις όταν ακούγεται) πήγε στο #1 οπότε αποστολή εξετελέσθη.
18, ‘Teenage Dream’ – Katy Perry (‘Teenage Dream’, 2010)
Μετά τα δύο κομμάτια στο άλμπουμ του 2008 οι Martin και Luke πρακτικά ανέλαβαν όλο το follow-up της Katy Perry και το αποτέλεσμα είναι ένα άλμπουμ που δε θες να σταματήσει να παίζει. Άνοιγε με αυτό και ήδη ήσουν νοητικά σε μια παραλία να κλωτσάς άμμο και να τρέχεις να κάνεις βουτιές συγχρονισμένες στα “tee! nage! dream!” του ρεφρέν. Η Katy Perry εκείνη τη στιγμή ήταν πάρα πολύ γεγονός.
17, ‘Blow’ – Kesha (‘Cannibal’, 2010)
Η αποθέωση του pop/rock/EDM πειραματισμού του διδύμου των Max Martin και Dr. Luke ήταν τα δύο άλμπουμ που έβγαλε μαζί τους η Kesha το 2010, τα οποία είναι και τα δύο εκπληκτικά αλλά -κι εδώ αρχίζουν τα δύσκολα- κυρίως νομίζω χάρη στις εμπνεύσεις του Luke. Το ‘Blow’, το οποίο είναι γεμάτο με αυτό τον γεμάτο γωνίες ρυθμικό ήχο των Σουηδών, είναι η κορυφαία συνεισφορά του Martin στον κατάλογο της τραγουδίστριας- το σπουδαίο ‘Die Young’ (από το επόμενο άλμπουμ, ‘Warrior’) μυστηριωδώς δεν είναι Max Martin παρότι ακούγεται σα να είναι.
Φυσικά αυτή η συνεργασία είναι πια παρελθόν: Η Kesha ως γνωστόν κατηγορεί τον Dr. Luke για σεξουαλικό και ψυχολογικό abuse και δεν έχει βγάλει άλμπουμ από το ‘Warrior’ του ‘12. Οι Martin/Luke έχοντας δουλέψει μαζί σχεδόν ανελλιπώς από το 2004 έως και το ‘12, έβγαλαν μαζί και το ‘Prism’ της Katy Perry του ‘13 κι έκτοτε μοιάζουν σα να χώρισαν τους δρόμους και -πιθανά- τους καλλιτέχνες τους.
16, ‘Into You’ – Ariana Grande (‘Dangerous Woman’, 2016)
Ας πούμε ο Martin όλο αυτό το early Britney πράγμα που έκανε πριν 15 χρόνια, σήμερα το δουλεύει με πιο μοντέρνο τρόπο με τη βοήθεια της Ariana Grande, που μετά το ‘My Everything’ συνεχίζουν πάρα πολύ δυναμικά και με το καινούριο της άλμπουμ. Θα μπορούσα να έχω άλλα δύο κομμάτια από αυτό το άλμπουμ στη λίστα αλλά πραγματικά μόλις βγήκε, ακόμα ούτε 50 φορές δεν το έχω ακούσει. Το ‘Into You’ το πρωτοάκουσα από το Spotify φορώντας τα ακουστικά ενώ ήμασταν έξω με φίλους- γούρλωσα μάτια, τους ζήτησα συγγνώμη, έκανα το γύρω του τετραγώνου για να το ακούσω 3-4 φορές ακόμα στα καπάκια, επέστρεψα, και παρήγγειλα αλκοόλ. Μιλάμε για πρώτης τάξεως banger.
15, ‘Oops!… I Did It Again’ – Britney Spears (‘Oops!… I Did It Again’, 2000)
Α, μιας και το αναφέραμε, ας πάμε τώρα 16 χρόνια πριν για να ακούσουμε ένα από αυτά τα πράγματα που λέμε ‘τέλειο ποπ κομμάτι’. Ήρθε ακριβώς το 2000, με τον Martin και τους καλλιτέχνες του να επιχειρούν να ξαναβάλουν την ποπ στο προσκήνιο μετά τα ‘90s. Αυτό το κομμάτι θεμελίωσε τη Britney ως legit σούπερ σταρ μετά το ‘One More Time’, κάτι το εμβληματικό κόκκινο δερμάτινο του βίντεο κλιπ, κάτι αυτό το κομμάτι που ακόμα και μετά τη μέση του δε σταματάει να βρίσκει τρόπους να φρεσκάρεται (η γέφυρα “oops! I!” στα 2’.30”, δηλαδή τι να πούμε άλλο), η Britney και ο Max και η ποπ ήταν εδώ για να μείνουν.
Ηχητικά επίσης έχει ένα επιπλέον ενδιαφέρον για όσους αναζητούν κάθε πιθανή επιρροή στον ήχο του Martin. Αν οι συγχορδίες και οι αρμονίες προήλθαν από τους ΑΒΒΑ και η αίσθηση δομής από τον Denniz Pop, τότε μεγάλο μέρος του ‘Max Martin ποπ κομματιού’ έχει να κάνει και με την R&B. Έχει ειπωθεί από συνεργάτη του πως “ο Max Martin νόμιζε πως έγραφε R&B όταν έφτιαχνε το ‘…Baby One More Time’.” Αυτό είναι νομίζω ακόμα πιο εμφανές στο ‘Oops’.
14, ‘Behind These Hazel Eyes’ – Kelly Clarkson (‘Breakaway’, 2004)
Όταν χτυπιέσαι στους καναπέδες ενός ατομικού καραόκε κάπου σε έναν 5ο όροφο του Τόκυο γκαρίζοντας με όλη σου την ψυχή ένα κομμάτι υποθέτω δεν είσαι και πολύ σε θέση να γράψεις κάτι παραπάνω για αυτό αλλά ναι, ωραίο κομμάτι, ωραία τραγουδίστρια, ωραίο άλμπουμ, ωραίος παραγωγός, όλα καλά παιδιά, πάντα τέτοια.
13, ‘Masquerade’ – Nicki Minaj (‘Pink Friday: Roman Reloaded’, 2012)
Η ποπ είναι στιγμές, είναι αυτά τα μικρά δευτερόλεπτα που έρχονται, σε ξεσηκώνουν και δεν έχει να κάτσεις μετά ούτε να μιλήσεις για το τι σημαίνουν, ούτε τι λένε, ούτε τίποτα. Έχει ας πούμε εδώ στο ‘Masquerade’ ένα σημείο στο ρεφρέν (στο 1’14” ως το 1’28” χοντρικά) που η Minaj απλά κάνει πέρα την ήδη υπάρχουσα Minaj του τραγουδιού και τραγουδά απαλά από πάνω κάτι ελαφρώς ελαφρύτερο. Τι να πούμε δηλαδή, να αρχίσουμε να κάνουμε κριτική και στο απογευματινό αεράκι άμα είναι έτσι.
12, ‘Style’ – Taylor Swift (‘1989’, 2014)
Υπάρχουν στιγμές που αυτό είναι το αγαπημένο μου κομμάτι της Swift, είναι όλα πολύ κοντά όπως φαίνεται από το γεγονός ότι ακόμα δεν έχει εμφανιστεί κανένα στη λίστα και τα έχω όλα στριμωγμένα τόσο ψηλά, αλλά αυτή τη στιγμή που γράφεται η λίστα αυτό έχασε στην ισοβαθμία. To ρομάντζο το σωστό, παιδιά. Γενικά ο κόφτης που έβαλα με τα 2 τραγούδια ανά άλμπουμ ήταν συγκεκριμένα για το ‘1989’ γιατί αλλιώς 5 τραγούδια στο τοπ-20 θα ήταν από αυτό το άλμπουμ. (‘Wildest Dreams’ συγγνώμη, σε αγαπώ ακόμα.)
11, ‘Hold It Against Me’ – Britney Spears (‘Femme Fatale’, 2011)
10, ‘Till the World Ends’ – Britney Spears (‘Femme Fatale’, 2011)
Ναι, μιλώντας παραπάνω για bangers και Britney: Ο Martin μετά τα τρία πρώτα άλμπουμ που ουσιαστικά έκαναν την Spears ποπ σταρ, δεν είχε δουλέψει ξανά εκτενώς μαζί της. Υπήρξαν κάτι διάσπαρτα κομμάτια, όπως ας πούμε το διαβόητο ‘If U Seek Amy’ του 2009 (τι λέγαμε παραπάνω για το πώς οι λέξεις δεν έχουν σημασία για τον Martin; Αυτό το κομμάτι δεν το προσποιείται καν, είναι τέλειο) αλλά η επανένωση έγινε πρακτικά με το φοβερό ‘Femme Fatale’ του 2011, του οποίου ο Σουηδός έβγαλε μεγάλο μέρος. Και δεν ξέρω αν είναι το καλύτερο άλμπουμ της Britney αλλά είναι νομίζω το πιο υποτιμημένο.
Είναι banger μετά το banger μετά το banger και γενικά το σαγόνι από το πάτωμα δεν ξεκολλάει, δηλαδή άκου τι γίνεται. Το ‘Hold It Against Me’ ας πούμε δε σε αφήνει να ηρεμήσεις, συνεχώς βρίσκει πράγματα να κάνει. Το άλμπουμ ανοίγει με τα δύο καλύτερά του κομμάτια, που είναι και τα καλύτερα της καριέρας της Britney γενικώς ΙΜΗΟ, ίσως με εξαίρεση το ‘Toxic’. (Έχω ένα κομμάτι πιο ψηλά από αυτά τα δύο στη λίστα, αλλά είναι για ευρύτερους ιστορικής σημασίας λόγους.) Ε, μετά πού να πάς από εκεί, στο διάστημα ίσως.
Στο ‘Till the World Ends’ θα μπορούσα να ακούω το “whoa-oh-oh-oh” μπάσιμο της Britney στο ρεφρέν μέχρι το τέλος του κόσμου, ταιριαστά. Πέρα από αυτό, το κομμάτι εμφανίζει ένα middle eight στο τρίλεπτο, σβήνει, νομίζεις ότι τελειώνει, και μετά επανέρχεται με κάτι πυρηνικές βόμβες για να σε αποτελειώσει. Δηλαδή ΟΚ, έβγαλε comeback άλμπουμ η Britney Spears που ξεκινούσε με αυτό το κομμάτι και με το ‘Hold It Against Me’ και μιλάμε μετά για άλλα comebacks.
9, ‘Problem’ – Ariana Grande (‘My Everything’, 2014)
Τι έγραφα παραπάνω για το ‘1989’ και τα πολλά τραγούδια; Ισχύει και για το ‘My Everything’. Γενικά αν ποτέ νιώσετε πολύ ΟΚ με τον εαυτό σας και φοβηθείτε πως μπορεί να το παρακάνετε, να θυμάστε πως ο Max Martin έκανε την ίδια χρονιά την παραγωγή του ‘1989’ και του ‘My Everything’, έτσι, για να μένουμε όλοι προσγειωμένοι.
Το ‘Problem’ είναι φυσικά το τραγούδι που έκανε από μόνο του legitimate ποπ σταρ την Ariana Grande, αν υποθέσουμε βέβαια πως μια τέτοια φωνή χρειάζεται άλλα πειστήρια. Το να έχεις ένα ‘song of summer’ στο βιογραφικό σου πάντα βοηθάει βέβαια, και το καλοκαίρι του 2014 όπου βρισκόσουν τις κόρνες του ‘Problem’ θα άκουγες, ένα τραγούδι αληθινά περίεργο ως προς τα συστατικά και την επιτυχία του: Είναι είναι κομμάτι που μπλέκει μέσα τουλάχιστον 3 διαφορετικές εποχές στις επιρροές του και καταφέρνει να μην του περισσεύει ή να μην προεξέχει τίποτα, είναι ένα ποπ κομμάτι που έχει την Iggy Azalea να μας ενοχλεί αλλά τελικά να μην ενοχλούμαστε, είναι ένα κομμάτι του Max Martin που δεν έχει καν ρεφρέν. Κομμάτι του Max Martin και δεν έχει ρεφρέν! Δεν ξέρω πώς στα κομμάτια προέκυψε το ‘Problem’ τελικά. Ίσως με θεϊκή παρέμβαση, δηλαδή προσωπικά δεν θα το απέκλεια.
8, ‘Raise Your Glass’ – P!nk (‘Greatest Hits… So Far!!!’, ’2010)
Θέλω να πω παιδιά δεν υπάρχουν και πάρα πολλά κομμάτια που είναι πιο απλούστατα ευχάριστα στο αυτί σε ένα εντελώς βασικό και αγνό επίπεδο, από ό,τι αυτό. Ο Martin πετυχαίνει στις συνθέσεις του αρμονία με πολλούς τρόπους, με μελωδίες, με ταιριαστές φωνές, με beats δίπλα σε κιθάρες. Αλλά αυτό που γράφουμε από την αρχή του κειμένου για το πώς δουλεύει με τις λέξεις είναι εκπληκτικά εμφανές εδώ. Όλο το τραγούδι είναι ένας θρίαμβος επαναλήψεων και αντιθέσεων σε ένα παντελώς στοιχειώδες ηχητικό επίπεδο, από τις αντιστροφές στην κιθάρα και τα “right, right” της εισαγωγής μέχρι διαρκείς ηχητικές επαναλήψεις μες στο τραγούδι τύπου “nitty gritty” ή “don’t be fancy, just get dancy” ή “too cool for school”, με αποκορύφωμα φυσικά την εκστατική επανάληψη “never be / never be” του ρεφρέν, που πραγματικά δε γίνεται να μη θες να το φωνάξεις κάθε μα κάθε φορά που ακούγεται. Μπόνους το πόσο αρμονικά σπάει το ρεφρέν στα 2μιση λεπτά και συνεχίζει σαν το σπάσιμο να ήταν κομμάτι του μετρήματος; Τι να λέμε, ο Martin φτιάχνει μια τρίλεπτη αρμονία μέσα από χρήση λέξεων, και μετά καθόμαστε και ψάχνουμε τι σημαίνουν τα λόγια λες κι έχει σημασία.
“Οι Σουηδοί τραγουδοποιοί δεν χρησιμοποιούν μεταφορές ή διπλά νοήματα, δηλαδή στάνταρ τεχνικές,” διαβάζουμε σε ένα περσινό κείμενο του New Yorker με τίτλο “Blank Space: Τι είδους ιδιοφυία είναι ο Max Martin;”. “Έχουν μεγαλύτερη τάση να ταιριάζουν τις συλλαβές στους στίχους και να μην ανησυχούν τόσο για το αν ο στίχος που προκύπτει βγάζει πολύ νόημα.” Ο Max Martin αποκαλεί αυτή την τεχνική “melodic math” και το “Raise Your Glass”, που γράφτηκε για μια συλλογή Best Of της P!nk αλλά κατέληξε το ξεκάθαρα καλύτερο κομμάτι της, είναι μια από τις πιο επιτυχημένες εφαρμογές της. To ρεφρέν του κομματιού λέει “raise your glass if you are wrong in all the right ways” και είναι λες κι ο Max Martin εδώ μιλάει και για τον εαυτό του.
Αν τον ένοιαζε δηλαδή τι σημαίνουν οι λέξεις που τόσο τέλεια χρησιμοποιεί.
7, ‘Dark Horse’ – Katy Perry, Juicy J (‘Prism’, 2013)
Υποθέτω ο Max Martin δικαιούται στη δισκογραφία του ένα αριστούργημα που δεν ακούγεται ιδιαίτερα δικό του για να ισοφαριστεί το ‘Die Young’, που δεν είναι δικό του αλλά ακούγεται σα να ήταν. Σε αυτό το σημείο πια με τον Luke θα πρέπει να ήταν σαν αυτό που λένε για τα ζευγάρια που είναι πολύ καιρό μαζί κι αρχίζουν να μοιάζουν μεταξύ τους. Υπάρχουν βέβαια 2-3 διάσπαρτα σημεία που ήρθαν ξεκάθαρα από το χέρι του (το “so you wanna play with magic”, τα φωναχτά “are you ready for” πάνω από το μπιτάκι της γέφυρας πχ) και τελοσπάντων δεν έχει πολλή σημασία. Απίστευτο κομμάτι.
*, ‘no tears left to cry’ – Ariana Grande (‘Sweetener’, 2018)
Η καλύτερη ποπ είναι πάντα αυτή που αφομοιώνει άλλα καινοτόμα στοιχεία σε έναν λείο, φρέσκο ήχο, κι εδώ ο Martin μαζί με τους Ilya και Savan Kotecha (το team-θρίαμβος πίσω από τα ‘Into You’, ‘Problem’ και ‘Side to Side’) δανείζονται πολλά από UK garage φτιάχνοντας κάτι σαν αεράτο, χορευτικό Burial, σε ένα φανταστικό grower που παίζει να είναι το πιο πολυακουσμένο track μου την τελευταία διετία. Σε 4 χρόνια που θα ανανεώσω πάλι τη λίστα θα είναι σίγουρα στο τοπ-5.
6, ‘Blank Space’ – Taylor Swift (‘1989’, 2014)
Δεν πρέπει να υποτιμηθεί στην σύγχρονη ιστορία της ποπ μουσικής πώς αυτό το άλμπουμ ουσιαστικά μετέτρεψε μια κάντρι τραγουδίστρια σε μεγα-ποπ σταρ που γεμίζει αρένες, κυριαρχόντας στην zeitgeist αισθητική της περιόδου με μια κατ’επίφαση ρετρό μα στην καρδιά της αναπολογητικά, επιθετικά ρομαντική στροφή. (‘‘Wildest Dreams’, ‘Style’, το παιχνιδιάρικα ‘θα σε σφάξω για αυτό που μού’κανες’ του ‘Bad Blood’ κλπ.) Το ‘1989’ είναι μάλλον το πιο παγκόσμια αποδεκτό από όλα τα παγκοσμίως αποδεκτά καθαρόαιμα ποπ άλμπουμ των ‘10s και σε επίπεδο άλμπουμ παραγωγής είναι μάλλον το συνολικά πιο σημαντικό του Max Martin- του απέφερε και 3 Γκράμι εξάλλου, όσα και #1 στο Billboard.
Επίσης χάρισε στην ανθρωπότητα αυτή τη μπλούζα της οποίας είμαι και περήφανος κάτοχος.
Όλα αυτά δε θα έπρεπε να σημαίνουν καλά και ντε ότι το ‘Blank Space’ είναι κομματάρα, αλλά φυσικά είναι. Πιο μετρημένο, με λιγότερα τρικ από ό,τι συνηθίζει ο Martin στα περισσότερα χιτάκια που γράφει εδώ κι εκεί, πολύ πιο ατμοσφαιρικό, με τη μελωδία να επαφίεται στη φωνή σχεδόν αποκλειστικά. Στο μίνι αφιέρωμα στον Martin για το βραβείο Polar που βάλαμε στην αρχή του κειμένου (θυμάσαι τότε παλιά που ήσουν στην κορυφή αυτής της σελίδας; άλλες εποχές) ο Justin Timberlake λέει πως ο Σουηδός ακούει τις φωνές σα να ήταν όργανα, κάτι που είναι εμφανές σε όλα τα του κομμάτια, αλλά στον πανέμορφο μινιμαλισμό του ‘Blank Space’ είναι κάτι τρομερά κυρίαρχο.
5, ‘California Gurls’ – Katy Perry feat. Snoop Dogg (‘Teenage Dream’, 2010)
Το πιο ακούραστο πράγμα που έχει βγει από στούντιο του Martin (και του Luke). Οι μελωδίες του Martin έτσι κι αλλιώς δεν ξεφτίζουν με τίποτα αλλά το ότι ήρθε ο Luke και τους έδωσε και την όποια αιχμή τους έλειπε, αυτό ήταν ακριβώς ό,τι χρειαζόταν για να φτιαχτούν κομμάτια που μπαίνουν από το αυτί και στήνουν πάρτυ μες στο κεφάλι σου. Αυτό εδώ είναι απλά η τέλεια κατασκευή, 4 λεπτά διάρκεια και δεν είναι αμήχανη επανάληψη ούτε ένα δευτερόλεπτο, μέχρι και ο Snoop Dogg ταιριάζει στο κλίμα και το ρυθμό.
Ας τον δούμε εν δράσει σε ένα ακόμα σπάνιο βιντεάκι στουντιακού Max Martin. Πεθαίνω με το πόσο “έλα ποια είναι φάση man mu” είναι ο Snoop Dogg, λες κι απλά πέρναγε απέξω και μπήκε για την καβλάντα, και πεθαίνω και με το πόσο αξιαγάπητα “omggggg!!!! ok!! we need a response!!!!! haha!!!” είναι η Katy Perry.
Fun fact: Η συνδυαστική αντίδραση της Perry και του Snoop από το 3’33” ως το 3’54” είναι η ακριβής μου αντίδραση κυριολεκτικά κάθε φορά που ακούω το κομμάτι, από το “όχι όχι μη, δεν τό’κανες” κίνηση του κεφαλιού αριστερά-δεξιά μέχρι το fake σπάσιμο ζαριών κι από το “ώμοι μπρος / ώμοι πίσω” μέχρι το “δικέ μου τι είπες τώρα” ακίνητο δείξιμο.
Μιλώντας για Katy Perry στο στούντιο, το αγαπημένο μου απόσπασμα από το βίντεο-αφιέρωμα-συνέντευξη για το βραβείο Polar είναι αυτό όπου η Katy επιβεβαιώνει τις auteur-ίστικες απαιτήσεις του Martin την ώρα της ηχογράφησης. “He is… extremely detailed when it comes to vocals and a bit of a taskmaster.” Σε ελεύθερη μετάφραση: Μας έχει εκεί πέρα για 5 ώρες και μας βάζει να λέμε και να ξαναλέμε τα ίδια σημεία μέχρι να πετύχουμε το ακριβέστατο πράγμα που έχει μες στο κεφάλι του λες κι είναι ο Stanley Kubrick, αλλά λειτουργεί υπερβολικά καλά όλο αυτό για να γκρινιάξω. Είπαμε, οι φωνές είναι απλώς όργανα, κι ο Martin παίζει με τα όργανα μέχρι να βγάλουν τον τέλειο ήχο. Και σε αυτό το κομμάτι η φωνή της Perry είναι πρακτικά ένα συνεχές εναλασσόμενο ηχητικό gimmick. Ενιγουέι, μπράβο σε όλους τους εμπλεκόμενους. Όταν ακούω το ‘California Gurls’ μία φορά το ακούω πάντα άλλες 5-6 πριν βάλω άλλο κομμάτι.
4, ‘I Want It That Way’ – Backstreet Boys (1999)
Θα μπορούσαν να υπάρξουν λόγια να γραφτούν για τις αρμονίες αυτού του αθάνατου pop classic, αλλά ειλικρινά γιατί να το κάνεις αυτό; Οι τεχνικές του Martin έχουν γίνει πιο εξεζητημένες στο πέρασμα των χρόνων μαζί προφανώς με την ίδια την εξέλιξη της ποπ μουσικής (στην οποία ο ίδιος περισσότερο από όλους έχει συμβάλει), όμως η βάση του πώς φτιάχνεις μια σπουδαία μελωδία δεν εξαρτάται από τίποτα άλλο, πέρα από το να μπορείς απλά να βάλεις νότες και φωνές, τη μία πάνω και δίπλα στην άλλη, με τον τέλειο τρόπο.
Σε ένα ακόμα φανταστικό παράδειγμα για τα όσα λέγαμε παραπάνω για τη σχέση του Max Martin με τις λέξεις και τη μελωδικότητά τους, το ‘melody math’ δηλαδή, είναι φανταστικό εύρημα αυτή η παλιά βερσιόν του τραγουδιού.
Οι λέξεις είναι διαφορετικές, αλλά το μουσικό τους αποτέλεσμα είναι ακριβώς το ίδιο.
3, ‘I Knew You Were Trouble’ – Taylor Swift (‘Red’, 2012)
Αυτό το κομμάτι είναι ο τέλειος Max Martin, με ορεξάτες κιθάρες στην αρχή, ρυθμικές υπόνοιες στο κουπλέ που σα να σε τσιγκλάνε μετρώντας αντίστροφα μέχρι να σκάσει το ρεφρέν, και φυσικά φανταστικό ρεφρέν με λίγο πόνο, λίγο θυμό και λίγη έκσταση όλα σε ένα φανταστικό κοκτεϊλάκι από κιθάρες και δυνατά φωνητικά. Για μπόνους πόντους κατασκευαστικής μαγείας, ο Martin έχει ενσωματώσει στο ρεφρέν του ό,τι πιο κοντινό σε αναλογικό dubstep.
Διάβαζα πρόσφατα στο Popjustice έναν ας πούμε επικήδειο της tropical house, όπου ο Peter Robinson έγραφε για την κομματάρα ‘Hotter Than Hell’ της Dua Lipa, όπου υπάρχουν διάσπαρτα tropical στοιχεία σε ένα κατά τα άλλα κλασικό pop banger, ότι η καλύτερη ποπ αυτό κάνει: Παίρνει τα καλύτερα στοιχεία από κάθε νέα τάση και τα χρησιμοποεί στην κλασική φόρμα της, μένοντας -πάντα- φρέσκια. Ξερωγώ, θέλω να πω, αν ήμουν ο Skrillex και άκουγα το ‘I Knew You Were Trouble’ δε ξέρω αν θα ενθουσιαζόμουν ή αν θα στεναχωριόμουν.
Η ουσία είναι ότι η Taylor Swift, που δε ξέρω αν θυμάστε αλλά κάποτε ήταν μια “awww! τι γλυκό εκ μέρους σας!” κάντρι τραγουδίστρια, αποφάσισε κάποια στιγμή ότι θέλει να γίνει ποπ σταρ. Και όπως και ένα σωρό άλλοι ανερχόμενοι, ξεπερασμένοι ή εγνωσμένης αξίας μουσικοί σε αυτή την τεράστια λίστα, ήξερε πως ο καλύτερος τρόπος για να το πετύχει, θα ήταν να πετάξει μέχρι τη Σουηδία και να κάτσει δύο βδομάδες στο στούντιο με τον Max Martin. Έγραψαν μαζί (και παρέα με τον νεότερο protege του Martin, τον τότε 27(!) χρονών Shellback) λίγα κομμάτια για το ‘Red’, το αβέβαιο ενδιάμεσο άλμπουμ που σε τόσες παραπάνω περιπτώσεις έχουμε συναντήσει και για άλλους τραγουδιστές. Εκεί υπήρχε το επίσης κλασικό ‘We Are Never Ever Getting Back Together’ που πήγε καρφί στο #1 του Billboard και δεν έβαλα στη λίστα επειδή, τι να πω, δεν χρειάστηκε. Υπήρχε κι ετούτο εδώ το διαμάντι, και κάπως έτσι ο Max Martin κι η Taylor Swift αποφάσισαν πως, Α ρε συ, μήπως να κάναμε ένα άλμπουμ μαζί να δούμε τι θα γινόταν;
2, ‘…Baby One More Time’ – Britney Spears (‘…Baby One More Time’, 1999)
Όλα θα έπαιζαν σε μια τέτοια λίστα εκτός υποθέτω από το να μπουν οποιαδήποτε άλλα δύο πρώτα τραγούδια, σε όποια σειρά (και τα δύο είναι απολύτως legit #1). Εν ολίγοις είμαστε πλέον στο ‘Και κάπως έτσι άλλαξε η ποπ’ section της λίστας. Το 1999 η δισκογραφική της νεαρής Britney έψαχνε να της βρει κάποιο σίγουρο χιτάκι για να #γίνει, και το βρήκαν όταν οι TLC απέρριψαν το κομμάτι που είχαν στείλει οι θαυματοποιοί από τη Σουηδία.
O Martin έστειλε ένα demo στο οποίο περιλαμβάνονταν όλα τα βασικά hooks αλλά πολλοί στίχοι δεν υπήρχαν καν, στη θέση τους έβρισκες απλά ήχους, φωνήεντα. Ο Martin, λέγεται, τραγουδούσε ακόμα και με όλα τα “μπέιμπεεεεε” και όλους τους γνωστούς Britney-ισμούς που έχουμε μάθει στη διάρκεια των χρόνων, διότι ήταν πάντα πάρα πολύ ακριβής ως προς τον ήχο, το ρυθμό και την τονικότητα κάθε ωνής σε κάθε στίχο. Κάνοντας το research για το βιβλίο του ‘The Song Machine’, ο John Seabrook του New Yorker άκουσε το demo αυτό από έναν άνθρωπο της δισκογραφικής που το είχε στο κινητό του. “Ο Σουηδός ακουγόταν ακριβώς σαν τη Spears,” γράφει.
“Αν δεν τους αρέσει το τραγούδι ως αυτό το σημείο τότε να πάνε να γαμηθούν,” λέγεται πως είπε ο Martin αλλά φυσικά η Jive, η δισκογραφική της Britney, το λάτρεψε. Το ‘…Baby One More’ έγινε όχι απλά το #1 που δηιούργησε την καριέρα της Spears και απογείωσε εκείνη του Martin, αλλά παραμένει ακόμα και σήμερα μια από τις πιο εμβληματικές στιγμές στην ιστορία της ποπ μουσικής. Το κομμάτι είναι ακόμα η βάση της σύγχρονης Σουηδοκρατούμενης ποπ, ο Martin είναι ακόμα ο μεγαλύτερος παραγωγός, η Spears είναι ακόμα super star, και τα φρέσκα πρόσωπα του χώρου πατούν πάνω σε εκείνα τα ίδια βήματα.
1, ‘Since U Been Gone’ – Kelly Clarkson (‘Breakaway’, 2004)
Λοιπόν.
Γενικά ο μόνος λόγος που το ίντερνετ έχει γλιτώσει ένα longread 16,000 λέξεων γραμμένο από εμένα αποκλειστικά και μόνο για αυτό το τραγούδι, είναι ότι σπάω τις αναφορές διαρκώς σε οτιδήποτε έστω και σχετικώς παρεμφερές γράψω ποτέ.
Είναι το κομμάτι που τραγουδάγαμε φωνάζοντας στο ίδιο παραπάνω καραόκε (στο δωμάτιο που τραγούδησε ο Bill Murray στο ‘Lost in Translation’), είναι το κομμάτι που έχω ταξιδέψει αυθημερόν στο Λονδίνο απλά για να το δω live σε συναυλία. Προφανώς έχω προσωπικά πάρε-δώσε με αυτό αλλά ας το δούμε και πιο εξωτερικά.
O Max Martin έκανε δύο #1 hits εκεί στο γύρισμα της χιλιετίας και από τότε έπρεπε να φτάσουμε στα τέλη των ‘00s για να επιστρέψει ισχυρότερος από πριν, με περισσότερεα κόλπα και ιδέες, και όλα αυτά οφείλονται στο ‘Since U Been Gone’. Γνώρισε τον Dr. Luke ο οποίος τον οδήγησε προς πιο περιπετειώδεις ήχους, τους οποίους ο Martin εξερεύνησε χωρίς να χάσει ποτέ την μελωδικότητα των συνθέσεών του. Γι’αυτό η συνεργασία τους ήταν τόσο αποδοτική, γι’αυτό ο Martin έγραψε τόσες περισσότερες επιτυχίες μετά τα μέσα των ‘00s από ό,τι πριν, αντί να ακολουθήσει την πολύ πιο φυσιολογική πορεία της δημιουργικής εξάντλησης.
Η ιδέα είναι πως ήθελε να γράψει ένα κομμάτι α λα Strokes, υπό την έννοια πως ήταν τσαντισμένος που οι Strokes ποτέ δεν έκαναν κάποιο mainstream χιτάκι. Του άρεσαν πολύ οι ρυθμοί τους και οι ιδέες τους, αλλά τσαντιζόταν που μετά το τύπου-αδιάφορο-υφάκι στο κουπλέ, το ρεφρέν συνέχιζε έτσι αντί να απογειώνεται. Έτσι έγραψε το ‘Since U Been Gone’ με αυτό κατά νου: Ένα κουπλέ που πουλάει μούρη και τουπέ και ‘δε σε βλέπω καν’ ύφος για να φτάσει το ρεφρέν και να γκρεμιστεί το σύμπαν. Σε αυτό έδωσαν πολλά ο Dr. Luke, που του χάρισε μια ροκ αιχμή και μερικά ανεπαίσθητα ηλεκτρονικά χαϊδέματα, και φυσικά η Kelly Clarkson, η μεγαλύτερη φωνή της σύγχρονης ποπ.
Πριν πάμε στην Kelly είναι σημαντικό να θυμίσουμε αυτό που λέγαμε παραπάνω για τον Martin και τα demo. Ο Σουηδός έγραφε τα τραγούδια και τα έπαιζε στην κιθάρα μόνος του, κάνοντας φωνές και ήχους και στροφές, τα πάντα. Όταν γράφτηκε το ‘Since U Been Gone’, ο θρυλικός μεγα-παραγωγός Clive Davis τον παρακάλεσε να το δώσει στην Clarkson, η οποία ήταν η πρώτη νικήτρια του ‘American Idol’ κι ο Davis ήθελε να της δώσει γερό υλικό για το δεύτερο άλμπουμ της. Η Clarkson όταν άκουσε το τραγούδι στη demo μορφή του έβαλε τα γέλια, δεν πολυκατάλαβε ποια η φάση, αλλά το είπε παρόλ’αυτά. Το ανέβασμα μιας οκτάβας στο ρεφρέν ήρθε από εκείνην κατευθείαν.
Είναι ένα από τα μεγάλα σύγχρονα pop culture εγκλήματα το γεγονός ότι η Clarkson ποτέ δεν πολυθέλησε να έχει πάρα-δώσε με τυος Σουηδούς. Πολέμησε πολύ τον Davis για να βγάλει το επόμενο άλμπουμ με δικά της τραγούδια, και προσωπικά το χάρηκα πάρα πολύ αυτό γιατί είχε να δώσει πράγματα, αλλά παραμένει μια συνεργασία υπερβολικά τέλεια για να έχει βγάλει μόλις 3 τραγούδια. (Εκείνο που δε χώρεσε στη λίστα είναι το συμπαθές ‘My Life Would Suck Without You’ του μεθεπόμενου άλμπουμ της.)
Τελοσπάντων, το αποτέλεσμα της αρχικής συνεργασίας τους ήταν ένα από τα καλύτερα τραγούδια της μοντέρνας ποπ, το καλύτερο τραγούδι της δισκογραφίας του Max Martin, το καλύτερο του Dr. Luke, το καλύτερο της Clarkson, ένα κομμάτι που έδωσε Γκράμι και λόγο ύπαρξης εντός της βιομηχανίας στο όλο brand του ‘American Idol’, ένα κομμάτι που μετακίνησε σχεδόν από μόνο του το κέντρο βάρους της mainstream ποπ σε σχέση με την ‘αποδεκτή μουσική’. Δεν πήγε ποτέ στο #1 αλλά η επίδρασή του είναι σήμερα πιο ισχυρή από ότι ήταν 12 χρόνια πριν, όταν κυκλοφόρησε. Αν το ‘…Baby One More Time’ είναι το τραγούδι που άλλαξε τη σύγχρονη ποπ, το ‘Since U Been Gone’ είναι εκείνο που τη θεμελίωσε.
Και μπορεί να μην είχε υπάρξει ποτέ στην σπουδαία, επιδραστική μορφή του αν έστω ένας από τους εμπλεκόμενους δεν ήταν εκεί (η Kelly Clarkson, ο Dr. Luke, ο Clive Davis), όμως είναι ο Max Martin που πάνω σε αυτό έχτισε μια σύγχρονη αυτοκρατορία.