Τα βιβλία του Γιάννη Αγγελάκα
- 6 ΙΑΝ 2024
Δηλαδή να απαντά ως εξής: «Όχι, δεν σκέφτομαι έτσι. Ό,τι μπορώ ας το κάνω τώρα. Δουλεύουμε με ό,τι έχουμε. Έχουμε δύο άτομα; Θα δουλέψουμε με δύο άτομα. Όπως μετά τους Επισκέπτες και τα δεκαέξι άτομα, φτιάξαμε το τρίο. Τους είπα τότε ότι θα βγούμε για συναυλίες με κιθάρα, μπαγλαμά, φωνή και με κοιτούσαν περίεργα, ότι δεν πάει καλά το παιδί και τέτοια. Με την ίδια χαρά έκανα τους Επισκέπτες, το Τρίο, τους δίσκους και τα λάιβ με τον Βελιώτη, τους 100°C τώρα. Άντε, λοιπόν, ραντεβού στη Νέκυια».
Ο Αγγελάκας όμως κατά καιρούς δουλεύει και εντελώς μόνος του. Όταν δουλεύει πάνω στα βιβλία του. Στα ράφια των βιβλιοπωλείων θα βρείτε τα δύο πιο πρόσφατα, για τα προηγούμενα τέσσερα όλοι οι δρόμοι οδηγούν στα παλαιοβιβλιοπωλεία ή/και στο Bookia.
Σάλια, μισόλογα και τρύπιοι στίχοι (εκδ. Λιβάνη / 1995)
Εν τάχει: Το πρώτο (και κατά πολλούς καλύτερο) βιβλίο του, μια μικρή συλλογή ποιημάτων και στίχων που πρωτοκυκλοφόρησε το 1988 από τις εκδόσεις Πλέθρον, δηλαδή τρία χρόνια μετά τον πρώτο δίσκο που κυκλοφόρησαν οι Τρύπες, οι περισσότεροι όμως την έμαθαν από την επανέκδοση του Λιβάνη το 1995 – εξαντλημένη δυστυχώς και αυτή σήμερα. Το 2016 κυκλοφόρησε ξανά σε ειδική συλλεκτική έκδοση από την All Together Now και τη Feelgood μαζί με το CD Γιάννης Αγγελάκας & Νίκος Βελιώτης – Λύκοι Λάιβ στο Ολύμπιον.
Ενδεικτικά:
Αληθινό είναι ό,τι σπαταλιέται
δίχως εμφανείς λόγους
Ό,τι εκσφενδονίζεται στο μηδέν
δίχως ουρές και ίχνη
Ό,τι υπάρχει από σύμπτωση
δίχως να καυχιέται γι’ αυτό
δίχως να νοιάζεται αν θα μπορεί
για πάντα να μη καυχιέται γι’ αυτό
Πώς τολμάς και νοσταλγείς, τσόγλανε; (εκδ. Λιβάνη / 1999)
Εν τάχει: Η δεύτερη συλλογή κειμένων του, επίσης κλασική πια σήμερα. Επανακυκλοφόρησε και αυτή τη 2016 από την All Together Now και τη Feelgood σε ειδική συλλεκτική έκδοση μαζί με το CD Γιάννης Αγγελάκας & Νίκος Βελιώτης – Πότε θα φτάσουμε εδώ.
Ενδεικτικά:
ΜΙΑ ΕΥΧΗ
Κάνε μια ευχή με μια λέξη
Όχι πόνος
Μα αυτές είναι δύο
Στ’ αρχίδια μου
Για την καρδιά ενός κτήνους, 1985-2000 (εκδ. Λιβάνη / 2001)
Εν τάχει: Στίχοι, συνεντεύξεις και μια αδημοσίευτη συζήτηση με τον Χ. Ιωαννίδη.
Ενδεικτικά: Είναι απολαυστικές όλες οι συνεντεύξεις που περιέχονται στο βιβλίο, και γι’ αυτό αξίζουν εύσημα και στους καλούς συναδέλφους που τις πήραν. Θυμίζω ότι οι Τρύπες διαλύθηκαν το 1999, δεν κρύβω την αδυναμία μου στη συνέντευξη που του πήρε το «άγουρο» 1986 για το περιοδικό Ήχος & Hi – Fi ο σπουδαίος Νίκος Τριανταφυλλίδης, και σας παραπέμπω -μιας και πολύ δύσκολα θα πέσει στα χέρια σας το βιβλίο- σε άλλη μια εκπληκτική (τηλεοπτική) συνέντευξη που του πήρε πολλά χρόνια αργότερα ο μακαρίτης.
Η γελαστή ανηφόρα (All Together Now / 2013)
Εν τάχει: Η All Together Now, το ανεξάρτητο label που ο Αγγελάκας έστησε με δυο-τρεις δικούς του ανθρώπους, έχει ουσιαστικά κατεβάσει ρολά, πρόλαβε όμως να βγάλει μερακλίδικες κυκλοφορίες, όπως η συγκεκριμένη με όλους τους στίχους του ομότιτλου δίσκου. Ο οποίος προφανώς περιλαμβάνεται, μαζί με φωτογραφίες από τις ηχογραφήσεις, στο καλαίσθητο βιβλίο.
Ενδεικτικά:
Ποιος σκάει ο κόσμος κι αν χαλάει
αυτή η βρωμοάνοιξη σαν σβούρα με γυρνάει
κι η καρδιά μου σαν σαράβαλο σε κατηφόρα πάει
Άϊντ’ ας πάει ψηλά ετούτη η ζήση
μοσχοβολάει η ανάσα της μπαρούτι και χασίσι
κι η καρδιά μου σαν σαράβαλο που ορμά να τη φιλήσει
Ποιος κλαίει μέσα μου και μου λέει
ξύπνα δεν είναι όνειρο το χιόνι που μας καίει
η φτώχεια είναι πιο φρόνιμη αν νιώθει ότι φταίει
Ποιος σκάει ο κόσμος που το πάει
αυτή η βρωμοάνοιξη με σκίζει με μεθάει
κι η καρδιά μου σαν σαράβαλο στ’ αστέρια ξεφυσάει
Πού θα πάει, πού θα πάει
τούτη η ρόδα που κολλάει
κι όλο στην αρχή γυρνάει
πού θα πάει θα ξεκολλήσει
κι ο κόσμος σαν σαράβαλο γι’ αλλού θα ροβολήσει
Πού θα πάει που θα πάει
τούτη η νύχτα που κρατάει
και δε λέει να τελειώσει
πού θα πάει θα ξημερώσει
κι η καρδιά μου σαν σαράβαλο όλους σας θ’ ανταμώσει
Ο Μεγάλος Μαθητής και ο Μικρός Δάσκαλος (εκδ. Καστανιώτη / 2019)
Εν τάχει: Ευρηματική και (αυτο)σαρκαστικά υλοποίηση της ιδέας των σύντομων διαλόγων ανά κεφάλαιο ανάμεσα στους δύο περίεργους πρωταγωνιστές. «Πρώτα πρώτα με επισκέφθηκαν τελείως ξαφνικά και αναπάντεχα ο Μεγάλος Μαθητής και ο Μικρός Δάσκαλος», μου είπε κάποτε, «σημείωσα τον πρώτο τους διάλογο (είναι αυτός που κράτησα και πρώτο στο βιβλίο) και σιγά σιγά άρχισα να σκέφτομαι πως αυτές οι περσόνες θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε γοητευτικούς υπονομευτές κάθε ανθρώπινης βεβαιότητας και συζητώντας με ελαφράδα, γελοιότητα και αυτοσαρκασμό να θέτουν και να απλώνουν όλα τα σοβαρά ερωτήματα που με απασχολούν εδώ και χρόνια».
Ενδεικτικά:
ΜΜ: Δάσκαλε, μου ζήτησε ο δημιουργός μας να γράψουμε κάτι για το οπισθόφυλλο του βιβλίου. Έτσι γίνεται, λέει, με όλα τα βιβλία, το απαιτούν οι εκδότες.
ΜΔ: Ωραία, εσύ, που έχεις το ψώνιο του συγγραφέα, σκάρωσε κάτι, και το συζητάμε.
ΜΜ: Εγώ, δάσκαλε, θα έλεγα τα εξής:
Κυρίες και κύριοι, ο Μαθητής και ο Δάσκαλος κου–
ΜΔ: Ο δάσκαλος και ο μαθητής.
ΜΜ: Οκέι…
Ο Δάσκαλος και ο Μαθητής κουβεντιάζουν. Κι όσο κουβεντιάζουν, λύνονται ένας ένας οι γρίφοι, και αποκαλύπτονται τα μυστήρια του άπειρου σύμπαντος, της αιώνιας δημιουργικής ψυχής και της ανθρώπινης βλακείας. Πρόκειται για ένα φωτεινό ανάγνωσμα. Για ένα βιβλίο που δεν χρειάζεται να ανάβετε λαμπατέρ τα βράδια, όταν το διαβάζετε. Είναι εύχρηστο, οικονομικό, εύληπτο, και έχει και ζωγραφιές για να ξεκουράζεται το μυαλό. Σας αξίζει!
Αυτά.
ΜΔ: Καλή κοτσάνα μού ακούγεται, πρότεινέ την κι ό,τι γίνει. Α! Δεν μου ’πες πώς θα λέγεται το βιβλίο.
ΜΜ: Εεε… Ο Μεγάλος Δάσκαλος και ο Μικρός Μαθητής.
ΜΔ: Σίγουρα;
ΜΜ: Αλίμονο, δάσκαλε, σου ’χω πει ποτέ ψέματα;
Ο τίγρης, το κοράκι κι ο Θεός (εκδ. Καστανιώτη / 2023)
Εν τάχει: Συνεχίζει στο ίδιο με το προηγούμενό του πόνημα καυστικό μοτίβο, με άλλο, όπως καταλαβαίνει κανείς και από τον τίτλο, λογοτεχνικό εύρημα, αλλά και…στόχο, όπως έχει πει και ο ίδιος: «Φυσικά και φοβάμαι ένα θεό που είναι δημιούργημα των χειρότερών μας ενστίκτων και φόβων. Με αυτό τον θεό ασχολούμαι στο βιβλίο. (…) Είναι ένας άδικος, σκληροτράχηλος θεός που έχουμε δημιουργήσει εμείς οι ίδιοι και τον υπερασπιζόμαστε έως αυτοαφανισμού. Υπάρχουν άνθρωποι που νιώθουν ότι είναι υπεύθυνοι για τη φτώχεια τους, που ντρέπονται για τη φτώχεια τους. Εγώ ντρέπομαι και για τον θεό τους». (Από συνέντευξή του στο Documento).
Ενδεικτικά: Συγχαρητήρια! Κάνατε μια εύστοχη επιλογή. Κρατάτε στα χέρια σας ένα όμορφο και οικονομικό ανάγνωσμα. Όμορφο γιατί το έγραψα ΕΓΩ και οικονομικό γιατί, χωρίς να το ξέρετε, κρατάτε στα χέρια σας όχι ένα, αλλά δύο βιβλία, το ένα μέσα στο άλλο.
Στο ένα θα γνωρίσετε δύο κατά φαντασίαν συγγραφείς, έναν κατά φαντασίαν Θεό και κάποιον Κόκκινο. Στο άλλο… Τι να σας πω για το άλλο; Ένα μόνο θα σας πω, ξεκινάει έτσι:
Η γέννηση, καμιά φορά, είναι θλιβερότερη και πιο δύσκολη από τον θάνατο, ειδικά αν γεννιέσαι φτωχός…
Φοβερό, ε!
Όπως και να ’χει, στους δύσκολους καιρούς που ζούμε, το να αγοράζεις δύο βιβλία στην τιμή του ενός δεν είναι λίγο πράμα. Εύχομαι να σας αρέσουν και τα δύο ή, έστω, το ένα, ή και κανένα. Σας χαιρετώ από τον παράδεισο του συγγραφέα. Καλή ανάγνωση!
