‘The Two Popes’: Ένας Γερμανός κι ένας Αργεντίνος πάπας μπαίνουν στο Βατικανό

Ο συντηρητικός πάπας Βενέδικτος υποδέχεται τον προοδευτικό μελλοντικό πάπα Φραγκίσκο. Η συνάντηση θεωρητικά αφορά την πρόθεση του Φραγκίσκου να αφήσει το αξίωμά του, όμως δεν ξέρει πως στην πραγματικότητα προετοιμάζεται από τον Βενέδικτο για τον αντικαταστήσει στην κορυφή της εκκλησίας.

O Άντονι ΜακΚάρτεν, σεναριογράφος βιογραφικών σαν την «Πιο Σκοτεινή Ώρα» και το «Bohemian Rhapsody», κάτι σαν ένας λιγότερο ταλαντούχος και ενδιαφέρων Πίτερ Μόργκαν («The Crown», «Frost/Nixon»), εμπνέεται από το σοκαριστικό πραγματικό γεγονός της παραίτησης εν ζωή πάπα και φαντάζεται μια μάλλον ανύπαρκτη συνάντηση ανάμεσα σε εκείνον και τον διάδοχό του. Καθόλου κακή ιδέα και μάλιστα ένα κόνσεπτ που ξεφεύγει από την στεγνή ακολουθία γεγονότων που χαρακτηρίζει τα περισσότερα βιογραφικά φιλμ. Το πρόβλημα είναι η σχηματικότητα με την οποία σκιαγραφεί τις δύο προσωπικότητες και, ακόμα περισσότερο, όσα συγχωρεί ή αφήνει εκτός οθόνης.

Το φιλμ είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου στημένο πάνω σε εκτεταμένους διαλόγους των δύο αντρών, κατά βάση φιλοσοφικής και ιδεολογικής φύσεως, αγγίζοντας από θεολογία μέχρι κοινωνική ματιά, με το συντηρητισμό του ενός να έρχεται κόντρα στον προοδευτισμό και την -ας πούμε- ταξική συνείδηση του άλλου. Τα πάντα βασίζονται στους δύο ηθοποιούς, Άντονι Χόπκινς και Τζόναθαν Πράις, που παρότι πρακτικά ακίνητοι και έχοντας να σύρουν ένα φιλμ διαλόγου πάνω σε ψεύτικες προφορές, καταφέρνουν να παρασύρουν τον θεατή. Θα τους έβλεπα να συνομιλούν για άλλες δύο ώρες.

Σα να μην πιστεύει στους ηθοποιούς του, ή απλά νιώθωντας εγκλωβισμένος και ακινητοποιημένος μες στα τείχη του Βατικανού, ο σκηνοθέτης Φερνάντο Μεϊρέλες («Η Πόλη του Θεού») ορμά στο διάλογο με φαινομενικά τυχαίους τρόπους, ασύμμετρα, άρρυθμα, με ζουμ, με κάμερα που ταράζεται λες και ο οπερατέρ απλώς ξύπνησε. Λιγότερο υπογραμμίζει και περισσότερο αποσυντονίζει.

Το πιο μεγάλο πρόβλημα όμως αφορά στην οπτική. Η σκιαγράφηση δύο αντιθετικών προφίλ είναι ικανότατη (Ο ένας δεν ξέρει τι είναι το Abbey Road, ο άλλος βλέπει φανατικά ποδόσφαιρο! Ο ένας τρώει μόνος του, ο άλλος παραγγέλνει πίτσα! Τι τρελιάρικο δίδυμο!) όμως λειτουργεί τελικά ως ξέπλυμα προσωπικοτήτων και, χειρότερα, θεσμών. Ο Βενέδικτος είναι απλά συντηρητικός αλλά όχι δόλιος, για τον δε Φραγκίσκο η ταινία λειτουργεί σχεδόν ως native διαφήμιση. Μονοκόμματα μπλοκ άτεχνα δοσμένης επεξηγηματικής πληροφορίας γεμίζουν τα κενά του παρελθόντος του χαρακτήρα με τρόπο που δεν επιτρέπει στον θεατή ή στην ταινία να αναμετρηθεί ηθικά με οτιδήποτε, παρά εξαναγκαστικά να αποδεχθεί. (Τα φλάσμπακς είναι όλα απλοϊκότατα.) Το δε Βατικανό είναι θεσμικά απών, δεν έχει για απολύτως τίποτα να λογοδοτήσει, τίποτα να κοιτάξει στα μάτια.

Εξαιρετικά αποτελεσματικό και απρόσμενα διασκεδαστικό για ένα φιλμ δύο ωρών όπου κατά βάση δύο γερασμένοι άντρες συζητούν για τη σχέση τους με το θεό και τον κόσμο, το φιλμ ωστόσο είναι ηθικά μεμπτό. Στη διάρκεια μιας κρίσιμης συζήτησης, ο ήχος του διαλόγου σβήνει, επιστρέφοντας μόνο όταν ο έκπληκτος Φραγκίσκος του Τζόναθαν Πράις αντιδρά σα να άκουσε για πρώτη φορά αυτό που οι πάντες γνωρίζουμε. Όταν φτάνουν τα δύσκολα, η ταινία κάνει πως δεν ακούει.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ ΣΤΟ NEWS247

***

Αν και εσύ αγαπάς τα Star Wars και την ιστορία τους, το αφιέρωμά μας ‘May the Pod Be With You’ είναι εδώ!

Στο 1ο επεισόδιο αναλύουμε τα prequels με καλεσμένο τον Μάκη Παπασημακόπουλο, μέσα από μία βασική ερώτηση: Είναι όντως όσο χάλια τα θυμάσαι;