Τι μας έμαθαν τα 13 λεπτά του Μιθριδάτη
- 27 ΜΑΙ 2021
Από τη στιγμή που αναρτήθηκε το συγκεκριμένο act αποτέλεσε την αφορμή για έναν πολύ έντονο πολιτικό διάλογο ο οποίος έφτασε μάλιστα μέχρι τη Βουλή. Αυτό ήταν ταυτόχρονα το μεγάλο επίτευγμα αλλά και το μεγάλο πρόβλημά του. Ανάλογα από την οπτική που θέτει ο καθένας. Το σίγουρο είναι πάντως πως το γεγονός ότι δημιούργησε τόσες συζητήσεις είναι επιτυχία για τον Μιθριδάτη.
1. Υπάρχει μία μεγάλη ομάδα που ψάχνει εναγωνίως εκφραστή
Από τη μία έχουμε μία ακραία μονόπλευρη συνθήκη στον δημόσιο λόγο και στα media της χώρας, πράγμα που γεννάει την ανάγκη πια για την (ανα)παραγωγή αντιπολιτευτικού λόγου. Από την άλλη η actual αντιπολίτευση -όλα τα κόμματά της- δείχνει προς το παρόν να αδυνατεί να καβαλήσει το κύμα της ούτως ή άλλως αναμενόμενης κυβερνητικής φθοράς. Αυτός ο εκρηκτικός συνδυασμός δημιουργεί ένα τεράστιο κενό αντιπροσώπευσης που αφορά κυρίως νεότερες και πλήρως απογοητευμένες γενιές που δεν έχουν ούτε τον χώρο αλλά ούτε και τα μέσα για να εκφραστούν.
Το κενό που αφήνει η πολιτική έρχεται να το καλύψει η τέχνη. Το συγκεκριμένο act του Μιθριδάτη πλημμύρισε τα social media από ανθρώπους που πολύ πιθανόν να το κοινοποίησαν ενθουσιασμένοι πριν καν φτάσουν στη μέση του. Το γεγονός ότι ήταν αντικυβερνητικό είναι το πλέον καθοριστικό. Ο Μιθριδάτης πέτυχε περίπου για τους ίδιους λόγους που πέτυχαν και Ράδιο Αρβύλα. Επειδή λειτουργούν ως μοχλοί αποσυμπίεσης.
2. Το ότι συμφωνώ με τον Μιθριδάτη δε σημαίνει ότι μου αρέσει κιόλας
Και το αντίστροφο. Τα σχόλια αποθέωσης από τη μία ή πλήρους απόρριψης από την άλλη διαδέχονται το ένα το άλλο. Η τομή είναι σχεδόν απόλυτη. Αν είσαι από τη μία πλευρά του φάσματος λατρεύεις, αν είσαι από την άλλη hate-άρεις. Το γούστο όμως δεν ταυτίζεται σε καμία περίπτωση με την πολιτική τοποθέτηση και, όσο αυτή η διάκριση δε γίνεται κατανοητή, τόσο το χειρότερο για την πολιτική (αλλά και την τέχνη). Ιδίως για τις τέχνες που βασίζουν την έκφρασή τους στον λόγο, το τι λες είναι σίγουρα ένα κομμάτι. Το πώς το λες όμως είναι ένα άλλο και μάλλον πολύ σημαντικότερο.
Ο Μιθριδάτης λέει πολλά και σημαντικά και καταφέρνει να εκφράσει πάρα πολλούς. Δε σκάβει όμως ποτέ κάτω από την επιφάνεια.
3. Αρχίσαμε να το παρακάνουμε με τον όρο boomer
Ένας 46χρονος που φοράει γιλέκο, έχει χωρίστρα, στέκεται σε ένα στούντιο και εκφράζεται με τον τρόπο που το έκανε εδώ και τόσο πολλά χρόνια. Δεν έβγαλε σε κανένα σημείο του video το mood του θείου που θέλει να κάτσει με τη νεολαία ούτε παρίστανε κάποιον άλλον. Είναι, λοιπόν, τελείως αχρείαστη και αρκετά ρατσιστική η αυτόματη ταμπέλα boomer που συνηθίζουμε να κολλάμε, θαρρείς και το να είσαι relevant είναι το μόνο αισθητικό κριτήριο του πλανήτη. Ναι, είναι boomer αλλά αυτό δε σημαίνει αυτόματα ότι είναι και κακό.
4. Μία πολύ προβληματική στιγμή του Μιθριδάτη
«Απ’την άλλη η μανταμίτσα ούτε που χολοσκάει/ Ναι μανούλι να ποστάρεις το κουτάβι το γλυκούλι/ δίπλα τσάι και στο φόντο ένα μπονζάι / Φίλτρο για προγούλι νύχια μπούτια παραλία/ Σέλφι στην τοποθεσία αναισθησία». Ναι, είναι μόνο ένα κομμάτι από ένα μία σειρά άλλων πραγμάτων που λέει ο Μιθριδάτης. Είναι όμως σαν να θέτει το φίλτρο για να διαβάσουμε όσα προηγούνται και όσα έπονται. Πολύ προβληματικό.
5. Όταν δεν προκύπτει από τα κάτω, η ραπ χάνει μέρος της δύναμής της
Η ιστορία αυτής της μουσικής έρχεται πάντα από τα κάτω, από τον δρόμο και τις ρίζες της πόλης. Γι’αυτό και συνήθως, όταν αναφέρεται σε πρόσωπα, είτε το κάνει με τρόπο πολύ σκληρό ως προσωπική βεντέτα είτε έχοντας πάντα ως θεματικό πυρήνα τις εξουσιαστικές σχέσεις και όσα γεννούν την αδικία. Ένα act που μαζεύει σε ρίμες την κριτική που έχει ως αρχή και τέλος συγκεκριμένα μία κυβέρνηση αναγκαστικά ξεκινάει χάνοντας πολύ από τη δύναμή του.
Από την άλλη, στη συγκεκριμένη περίπτωση, το να μιλάς συγκεκριμένα και όχι υπαινικτικά σου αφαιρεί από τη δύναμη των στίχων αλλά δείχνει αδιαμφισβήτητα θάρρος. Η «τυραννία του συγκεκριμένου» ίσως ήταν πρόβλημα για την Αμερική του Trump. Σίγουρα όμως δεν είναι πρόβλημα για την Ελλάδα.
6. Μία μουσική που παραμένει ζωντανή επειδή ενοχλεί
Σίγουρα η απήχηση που έχει η ραπ είναι το ένα κομμάτι που την καθιστά τόσο φρέσκια και τόσο ζωντανή. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι στις διάφορες εκδοχές της (ακόμα και σε αυτή του Μιθριδάτη) μπορεί να δημιουργήσει συγκρούσεις, να εκφράσει κοινωνικές ομάδες και κυρίως να ενοχλήσει. Αυτό το προνόμιο είναι μάλλον το κυριότερο που έχει χάσει η ροκ και γι’αυτό δυσκολεύεται να γίνει το μέσο έκφρασης που υπήρξε παλαιότερα, παρότι τα τελευταία χρόνια αυτή η συνθήκη μοιάζει να αλλάζει.