Μα τους κεραυνούς της Βρέστης, διάβασε αυτές τις 10 ιστορίες Τεν Τεν

Με περισσότερα από 200 εκατομμύρια πωλήσεις παγκοσμίως και μεταφράσεις σε πάνω από 50 χώρες, οι περιπέτειες του Τεν Τεν έχουν ταξιδέψει γενιές και γενιές αναγνωστών κόμικς σε κάθε γωνία του πλανήτη (και όχι μόνο αυτού), στα ύψη, στα βάθη, σε χιόνια και θάλασσες, ακολουθώντας τον διασημότερο Βέλγο ρεπόρτερ (ή και διασημότερο Βέλγο γενικότερα;) και τον σκύλο του απέναντι σε κάθε αντιξοότητα και απειλή.

Οι ιστορίες αυτές ξεκίνησαν να εκδίδονται το 1929, που θα πει πως είμαστε ανησυχητικά κοντά στο να κλείσουν έναν αιώνα ζωής, που με τη σειρά του μας οδηγεί στις εξής σκέψεις: Πρώτον, υπάρχουν σημεία που είναι κάπως παρωχημένα σήμερα. Ιδίως οι πρώτες ιστορίες που είναι περισσότερο της λόγικής “Ο Τεν Τεν στην Τάδε Περίεργη Χώρα”, έχουν σημεία που διαβάζονται περίεργα σήμερα.

Δεύτερον όμως και σημανικότερον, είναι απίστευτο το πόσο σύγχρονες μοιάζουν αυτές οι περιπέτειες από άποψη ρυθμού, πλοκής και χαρακτήρων. Δηλαδή σίγουρα δε νιώθεις πως διαβάζεις ένα κόμικ 70 χρόνων όταν ξεφυλλίζεις κάποια από τις περιπέτειες. Ο Ερζέ είχε ένα μοναδικό στυλ, όπου εκτός από τις καθαρές, εκφραστικές γραμμές του (κάτι που διατηρεί το κόμικ αποκομμένο από οποιαδήποτε εποχή, θα μπορούσε να έχει σχεδιαστεί οποτεδήποτε, πριν 70 χρόνια, πριν 25, σήμερα, τρεις μήνες από τώρα), ξέρει να απλώνει τη δράση με τρόπο που σε κρατάει κολλημένο.

Κάθε στροφή της πλοκής οδηγεί και σε ένα άλλο μέρος, το καστ πληθαίνει, ο ρυθμός της αφήγησης είναι μοναδικός (το τονίζουμε αυτό γιατί είναι ανεκτίμητης αξίας: αυτό το πράγμα τσουλάει όπως πάαααρα πολλά σημερινά κόμικς θα μπορούσαν μόνο να ονειρεύονται) και ποτέ δε νιώθεις πως μια ιστορία έχει βαλτώσει. Γοητευτικές ατάκες, ανατροπές, αγωνία, διαρκής αίσθηση κινδύνου, αξέχαστοι χαρακτήρες (Κάπτεν Χάντοκ, Ντιπόν, ο καθηγητής– ο Ερζέ έγραφε ήρωες με τρομερό μεράκι και το αποτέλεσμα είναι κεφάτο ανεξαρτήτως συγκεκριμένου στόρι) και διαρκής κίνηση.

Οι περιπέτειες του Τεν Τεν, που αυτή την εποχή γνωρίζουν μια νέα περίοδο ακμής και δημοφιλίας, σίγουρα χάρη και στην καλή προπέρσινη ταινία του Στίβεν Σπίλμπεργκ, πλέον είναι σαφές πως δε θα βγουν ποτέ εκτός μόδας.

Το Comicdom Con Athens 2013 διοργανώνει έκθεση πρωτότυπης τέχνης από τη δημιουργία της σειράς, σε συνεργασία με το ίδιο το Μουσείο Herge! Είναι ίσως το απόλυτο must της φετινής διοργάνωσης, που θα λάβει χώρα από 19-21 Απριλίου στην Ελληνοαμερική Ένωση (Μασσαλίας 22) με ελεύθερη είσοδο όπως κάθε χρόνο. Και μας δίνει αφορμή να ανατρέξουμε στη συλλογή των Τεν Τεν και να ξεχωρίσουμε 10 ιστορίες που θα προτείναμε σε κάποιον να διαβάσει απαραιτήτως.

Ο Μπλε Λωτός (1934–1935)

Ο ΤενΤεν βρίσκεται στο κατόπι μιας συμμορίας που ειδικεύεται στο εμπόριο ναρκωτικών και ταξιδεύει στη Σανγκάη. Η ιστορία αποτελεί σημαντική στροφή για τον Ερζέ, ο οποίος ξεκινώντας από εδώ, άρχισε να μελετά διεξοδικά τα αντικείμενα και τους πολιτισμούς που έπαιζαν ρόλο στις μετέπειτα ιστορίες του, οι οποίες ως τότε βασίζονταν περισσότερο σε διηγήσεις και στερεότυπα παρά σε γνώση και εμπειρία.

Ο Κάβουρας Με τις Χρυσές Δαγκάνες (1940–1941)

Στην πραγματικότητα δεν είναι όντως μια από τις 10 καλύτερες ιστορίες (ας πούμε αφήσαμε έξω τους “Picaros” που είναι ανώτεροι) αλλά καθώς εδώ ο ρεπόρτερ κυνηγά κάτι διακινητές οπίου στο Μαρόκο, ο Ερζέ μας συστήνει για πρώτη φορά το χαρακτήρα που θα ανύψωνε στη συνέχεια της διαδρομής. Μα την καμπούρα της καμήλας, είναι η πρώτη εμφάνιση του Κάπτεν Χάντοκ!

Το Μυστικό του Μονόκερου (1942–1943)

Ακόμα κι αν είναι από τις λιγοστές περιπέτειες του ΤενΤεν που δεν διαδραματίζεται σε κάποια εξωτική τοποθεσία, η εκπληκτική δράση την τοποθετεί στα must κάθε τέτοιας λίστας. Επιπλέον, συνδέοντας την πλοκή με το παρελθόν του Χάντοκ, ο Ερζέ εμβαθύνει στον αγαπημένο χαρακτήρα, κάνοντας αυτή την περιπέτεια πιο προσωπική από σχεδόν κάθε άλλη.

Ο Θησαυρός του Κόκκινου Ράκαμ (1943–1944)

Συνέχεια του “Μονόκερου”, πρώτη εμφάνιση του Τουρνεσόλ, περιπέτεια που κόβει την ανάσα στο βυθό της θάλασσας, και το εξώφυλλο που στις αναμνήσεις μου είναι ταυτόσημο των περιπετειών του ΤενΤεν. Λογικό που είναι και το #1 σε πωλήσεις από όλη τη σειρά.

Αποστολή στη Σελήνη (1950–1953)

Τρομερά φιλόδοξη ιστορία, και αρκετά πειραματική σε δομή, με τον ΤενΤεν και τον Χάντοκ να βρίσκονται εκεί ως συνδετικοί κρίκοι στην επεισοδιακή, πληροφοριακής βάσης αφήγηση που ταξιδεύει τη σειρά σε μια άνευ προηγουμένοιυ αποχώρηση.

Βήματα στη Σελήνη (1950–1954)

Και ο θαυμασμός συνεχίζεται καθώς η συνέχεια της ιστορίας δεν έχει ουδεμία σχέση με ό,τι προηγήθηκε. Αντ’αυτού, καθώς ο ρεπόρτερ ταξιδεύει όντως στο φεγγάρι, ο Ερζέ στήνει ένα καθηλωτικό, κλειστοφοβικό δράμα, που καθώς οι σελίδες γυρνάνε και τα λόγια γίνονται περισσότερα, βρίσκεις τον εαυτό σου να αγχώνεται αυθεντικά για την εξέλιξη.

Υπόθεση Τουρνεσόλ (1954–1956)

Ο Τουρνεσόλ εφευρίσκει μια μηχανή που καταστρέφει ό,τι βρεθεί κοντά της χάρη σε κύματα ήχου, ο ίδιος στοχοποιείται, ο ΤενΤεν κι ο Χάντοκ σπεύδουν να τον βοηθήσουν. Από το φανταστικό εξώφυλλο καθίσταται άμεσα εμφανές πως αυτή θα είναι μια από τις πιο καλογραμμένες και δίχως παύση περιπέτειες της σειράς. Μετά τις εξορμήσεις σε άλλους πλανήτες, ήταν ακριβώς το καθαρόαιμα ντετέκτιβ στόρι που χρειαζόταν ο Ερζέ για να τοποθετήσει ξανά την ιστορία του στην σωστή της βάση.

Η Λίμνη Με τους Καρχαρίες (1958)

Καθαρόαιμη μπλοκμπαστεριά της σειράς, που βλέπει μια ντουζίνα χαρακτήρες από προηγούμενες ιστορίες να επανενώνονται.

Ο Τεντέν στο Θιβέτ (1960)

Η πιο προσωπική ιστορία για τον ίδιο τον Ερζέ, βρίσκεται στο #1 σχεδόν κάθε σχετικής λίστας (μεταξύ αυτών και του ίδιου του δημιουργού). Αντί να αποτελεί κάποια περιπέτεια που κόβει την ανάσα, με μαφιόζους, έρευνα, ανατροπές κλπ, εδώ ακολουθούμε τον ΤενΤεν και τον Χάντοκ σε ένα ταξίδι εμμονής, καθώς ο ρεπόρτερ αναζητά έναν φίλο του στις κορυφές του Θιβέτ, όταν είναι πεπεισμένος πως έχει επιζήσει της συντριβής ενός αεροπλάνου. Η ιστορία αντικατοπτρίζει την αγωνία του ίδιου του Ερζέ όσο το έγραφε, ο οποίος πέρναγε μια προσωπική κρίση στο γάμο του, ψάχνοντας μέσω του ήρωά του τη λύση. Είναι εκπληκτική ιστορία όπως και νά’χει.

Τα Κοσμήματα της Κασταφιόρε (1963)

Αυτό είναι φανταστικό ή έστω, φανταστικά ενδιαφέρον. Ο Ερζέ το συνέλαβε λίγο-πολύ ως άσκηση ύφους. Σα να διερωτήθηκε πόσο μπορεί να κρατήσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη στήνοντας μια ιστορία-φάντασμα, μια μπλόφα διαρκείας στηριζόμενη σε συνεχείς ανατροπές, γρίφους και ψέμματα; Η απάντηση είναι, πολύ.

*To Comicdom Con Athens 2013 διοργανώνεται από 19 ως 21 Απριλίου στην Ελληνοαμερική Ένωση, Μασσαλίας 22. Είσοδος ελεύθερη. Περισσότερες πληροφορίες στην επίσημη σελίδα της διοργάνωσης.