To ‘All-Star Superman’ είναι η καλύτερη ιστορία Superman που έχει γραφτεί

Το πρόβλημα με τα υπερηρωικά κόμικς: Είναι χαοτικά. Είναι πολλά, υπάρχουν από πάντα, και οι χαρακτήρες τους μπορεί να εμφανίζονται σε 10 τίτλους κάθε μήνα και πρέπει με έναν αρρωστημένο τρόπο όλα αυτά να βγάζουν νόημα μεταξύ τους. Όπως καταλαβαίνεις αυτό είναι αδύνατον, οπότε αφού η μυθολογία μπλεχτεί ως το απροχώρητα, κάθε κάποια χρόνια οι εταιρείες προχωρούν σε reboot/σβησίματα/επαναγραψίματα, με νέα στοιχεία να μπαίνουν, άλλα να φεύγουν, και γενικώς μη στα πολυλογώ άλλο, είναι ένας χαμός. Να θέλει ο απλός αναγνώστης να διαβάσει μια καλή ιστορία και να μην ξέρει τι μπορεί να αγγίξει.

Το 2005 η DC Comics έβαλε τον καλύτερο σεναριογράφο και τον καλύτερο σχεδιαστή των σύγχρονων κόμικς (Grant Morrison και Frank Quitely αντίστοιχα) να δουλέψουν πάνω σε μια διαφορετική προσέγγιση για τον μυθικότερο των υπερηρώων, τον Superman. To “All-Star Superman” δε θα ήταν μια νέα αρχή. Δε θα ήταν μια “what if” ιστορία. Δε θα ήταν εναλλακτικό μέλλον ή παράλληλο σύμπαν ή οτιδήποτε από όλα αυτά. Τέλος στο μπλέξιμο. Αυτό θα ήταν ό,τι χρειάζεται να διαβάσεις.

Σα να λέγαν, Ξεχάστε λίγο τις λεπτομέρειες και τις ερωτήσεις και τα πρακτικά ζητήματα, μη ρωτήσεις πότε διαδραματίζεται ή ποιος Superman είναι αυτός. Αυτά τα 12 τεύχη (ή 2 τόμοι ή ένα υπερπολυτελές βιβλίο, ανάλογα την έκδοση που θα αναζητήσεις) ξεκινούν και ολοκληρώνονται στο σύμπαν που δημιουργούν. Έχουν αρχή και τέλος.

Είναι “ο” Superman. Ο ένας και μοναδικός και παντοτινός. Κι αυτή είναι η αποφασιστική εκδοχή του.

***

Όταν λέμε πως είναι η απόλυτη περιπέτεια του Superman, εννοούμε πως είναι εν δυνάμει και η τελευταία του.  Η ιστορία έχει ως εξής: Ο Lex Luthor επιτέλους τα κατάφερε. Σκότωσε τον Superman. Δηλαδή όχι ακόμα, αλλά είναι απλώς θέμα χρόνου. Η σειρά είναι μια αντίστροφη μέτρηση μέχρι το αναπόφευκτο. Ο Luthor σκαρφίζεται μια απειλή που στέλνει τον μεγάλο του αντίπαλο σε μια αποστολή σωτηρίας κοντά στον ήλιο, κι ο ήλιος (ακριβώς αυτή, η πηγή ενέργειας του ήρωα) τον καίει, αργά και επίπονα. Η ραδιενέργεια σκοτώνει τον Superman.

Αυτό που ακολουθεί είναι μια επαναπροσέγγιση των 12 άθλων, 12 δοκιμασιών, μια τελευταία λίστα πραγμάτων, περιπετειών, επιθυμιών, ανοιχτών πληγών που ο Superman πρέπει να προλάβει να φροντίσει προτού πεθάνει. Ο Morrison τον γράφει σα να είναι Ιησούς και Ηρακλής και, φυσικά, Superman, την ίδια στιγμή. Κάθε επιμέρους αποστολή είναι ένα διαφορετικό αίνιγμα, μια διαφορετική πρόκληση, που όμως πάντα πηγάζει από την πλούσια ιστορία του ήρωα.

Το “All-Star Superman” είναι ταυτόχρονα μουσείο, αλλά και μια συναρπαστική ματιά στο μέλλον. Δεν πρέπει να ξέρεις τα πάντα για τον ήρωα για να απολαύσεις την ιστορία, όμως ό,τι γνώση έχεις, θα προσθέσει επίπεδα γεύσης στην εμπειρία. Υπάρχει ένα τεύχος όπου ο Jimmy Olsen σώζει τον Superman με τρόπο που εμπλέκει τον διαβόητο Doomsday. Ένα τεύχος διαδραματίζεται πίσω στο Κάνσας, σε μια πολύ συγκινητική εκδοχή της οικογενειακής τραγωδίας των Κεντ.

Η έχθρα του με τον Luthor ξεγυμνώνεται στα βασικά της στοιχεία, στην κόντρα δύο αντίθετων (υπερ)δυνάμεων, της ασταμάτητης δύναμης εναντίον του ακίνητου αντικειμένου. Και είναι όλα εδώ, ακόμα και ο σκρούμπολ, ατζαμής Κλαρκ, σε μια σειρά από απίστευτα γκαγκς στα οποία σώζει τη ζωή του Luthor όταν τον επισκέπτεται στη φυλακή, χρησιμοποιώντας ως κάλυμμα τις υποτίθεται άτσαλες κινήσεις του.

Ακόμα και η αφέλεια παλαιότερων ιστοριών, όπου ο Superman διαρκώς τρέχει για να σώσει το κορίτσι, σημειώνεται με σαρκασμό προερχόμενο από ένα μέρος αγάπης.

Αυτό που καταφέρνει ο Μόρισον είναι να μας κάνει να δούμε τον Superman μέσα από τα μάτια φίλων και εχθρών του. Δίνει προσωρινές υπερδυνάμεις και εξετάζει το πώς οι χαρακτήρες τις χρησιμοποιούν ώστε να Δουν.

Όμως τελικά το δυνατότερο στοιχείο της ιστορίας είναι το πώς κάνει τον Superman να δει ο ίδιος τον εαυτό του, και το πώς και γιατί αποτελεί αντικείμενο έμπνευσης για όλους, ως σύμβολο. Στο πιο αποστομωτικό τεύχος της σειράς, το 8ο, ο Superman είναι παγιδευμένος σε έναν μπιζάρο κόσμο που ξεπήδησε από ένα υπόγειο σύμπαν (μη ρωτάς, απλά δέξου το).

Προσπαθώντας να αποδράσει έρχεται σε επαφή με έναν ξεχωριστό άντρα εκείνου του μέρους, βοηθώντας τον να δει τον απέλπιδα κατάστασή του (είναι ο μόνος που μπορεί να εκτιμήσει ομορφιά και ποίηση σε έναν πλανήτη κρετίνων) ως βήμα εξέλιξης.

Δύο τεύχη αργότερα, έρχεται η πιο δυνατή στιγμή της ιστορίας. Σταματώντας αυτό που κάνει, είτε αυτό ήταν να μιλάει στη Λόις, είτε να σώζει τον κόσμο, δεν έχει σημασία, πετάει στην άκρη της κορυφής ενός κτιρίου, όπου μια μοναχική ψυχή είναι έτοιμη να πηδήξει στο κενό. Της λέει απλά, “είσαι πιο δυνατή από όσο νομίζεις”. Εμπνέει με τα λόγια και τις πράξεις.

Αν αυτή η σκηνή δεν είναι όλη η ουσία του Superman, τότε δεν ξέρω τι είναι. Σίγουρα όχι κλωτσομπουνίδια και διάλυση ολόκληρων πόλεων. Η ουσία του Superman είναι πως δίνει ελπίδα στην ανθρωπότητα μέσω του κάθε ενός ανθρώπου ξεχωριστά. Γιατί κάθε ένας μετράει.

Όπισθεν προς την αρχή. Η πρώτη σελίδα της ιστορίας, η διασημότερη αυτού του κόμικ, είναι η πιο άμεση, καθαρή και ουσιώδης εκδοχή του origin του Superman. Σε αυτή τη σελίδα, 4 καρέ και 8 λέξεις αρκούν για μας πουν ό,τι χρειάζεται να ξέρουμε γι’αυτόν πριν χαθούμε στις πολύχρωμες, παλαβές sci-fi περιπέτειές του.

Πρόσεξε την εναλλαγή των καρέ. Η καταστροφή δίνει τη θέση της σε ένα ζευγάρι Κρυπτόνιων που ζουν τις τελευταίες τους στιγμές με μια ελπίδα. Και μετά, η καταστροφή (πάλι) δίνει τη θέση της σε ένα ζευγάρι γήινων που επιβεβαιώνει αυτή την ελπίδα. Αυτές οι εναλλαγές κάνουν τη λιτή αφήγηση δυναμική και συγκινητική και, τολμώ να πω, μεγαλειώδη. Και στο μέσον, βρίσκεται ο Superman, πριν καν γίνει Superman. Αλλά πάντα συμβολίζοντας την ελπίδα.

Και την ιδέα αυτή, πως μέσα στην οποιαδήποτε καταστροφή, μέσα στην οποιαδήποτε μυθική περιπέτεια, από τα υπόγεια κοσμικά βάθη μέχρι την καρδιά του ήλιου, αυτό που μετράει είναι ακόμα και η τελευταία ψυχή. Αυτό θα πει ‘Σύμβολο’.

Και ποτέ άλλοτε μια ιστορία δεν χώρεσε μέσα της όλα όσα είναι και ήταν ποτέ ο Superman, χτίζοντας κάτι συναρπαστικό και διαφορετικό και περίεργο. All-Star δε λες τίποτα.

*Το “All-Star Superman” θα το βρεις σε όλα τα ενημερωμένα βιβλιοπωλεία και κομιξάδικα, καθώς και online.