Το Blonde του Netflix είναι κινηματογραφική νεκροφιλία

«Είναι κάποια που έχει γίνει αυτό το τεράστιο πολιτιστικό πράγμα σε έναν σκασμό ταινιών που κανείς δεν βλέπει στ’ αλήθεια, σωστά; Βλέπει κανείς τις ταινίες της Marilyn Monroe;», είπε στη δημοσιογράφο Christina Newland, σε συνέντευξή του για το Blonde στο περιοδικό Sight and Sound.

«Πολλοί από τους συναδέλφους και τους φίλους μου τις βλέπουν. Το Gentlemen Prefer Blondes είναι μία από αυτές που βλέπουμε συχνότερα», του απάντησε. «Αλήθεια; Τι αφορά;», συνέχισε εκείνος.

«Έχει μία κοσμοθεωρία αρκετά κυνική για τους άνδρες και τις έμφυλες σχέσεις με τρόπο που νομίζω πολλές σύγχρονες γυναίκες εκτιμούν. Και πιστώνει στον χαρακτήρα της Marilyn το πνεύμα της, κερδίζει το πλεονέκτημα έναντι των ανδρών. Δεν είναι μία χαζή ξανθιά, όχι στ’ αλήθεια», του εξηγεί η Newland. «Είναι κυνικό και για τις γυναίκες όμως», τονίζει εκείνος. «Ναι, μπορεί. Αλλά είναι γκλάμορους. Είναι φαντασίωση», αναλύει η δημοσιογράφος. «Γιατί, επειδή είναι καλοντυμένες;», απορεί ο δημιουργός. «Αμέ», του απαντάει.

«Είναι καλοντυμένες πόρνες». Εντάξει, Andrew Dominik.

Σε άλλο σημείο της συνέντευξης αναφέρει πως «[η Marilyn Monroe] όταν τραγουδάει το “Diamonds Are a Girl’s Best Friends” – είναι αδελφική συμβουλή, τύπου “αν θέλεις να πηδηχτείς, φρόντισε να πληρωθείς;”, ή είναι απλώς ρομαντικοποιημένη πορνεία;». Είναι σαφές πως ο Dominik δεν καταλαβαίνει – ή δεν θέλει να καταλάβει; – την επισφαλή οικονομική κατάσταση των γυναικών σε μία εποχή όπου δεν μπορούσαν να κάνουν όποια δουλειά ήθελαν, ή ακόμα και να έχουν καν τραπεζικούς λογαριασμούς στο όνομά τους.

Όσο για το αν βλέπουμε τις ταινίες της Marilyn Monroe, το Some Like It Hot (και το Gentlemen Prefer Blondes) βρίσκεται πολύ συχνά σε προγράμματα σχολών κινηματογράφου, και θεωρείται ακόμα πολύ σωστά υπόδειγμα διαχρονικής κωμωδίας και σεναριακού ρυθμού.

Αυτά χωρίς καν να αναφέρουμε την πολιτιστική αξία που είχε για μέλη της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας που ήταν και είναι στόχοι επιθέσεων. Είναι Film 101 αυτά τα πράγματα και δεν ξέρω τι δουλειά είχε να καταπιαστεί με τη Monroe ένας άνθρωπος που υποτιμά τόσο το έργο της. (Το Seven-Year Itch, το How to Marry A Millionaire, το Niagara και το The Misfits είναι, επίσης, για πολλούς σε rotation).

Έχει απόλυτη λογική λοιπόν το γεγονός ότι ο συγκεκριμένος δημιουργός δεν βρήκε χώρο για το λαμπρό κωμικό timing, τις ατάκες, τις χειρονομίες και τη χάρη της Marilyn Monroe. Αντιθέτως το Blonde είναι τόσο επικεντρωμένο στις δυστυχίες της, αυτές που τις συνέβησαν και αυτές που ποτέ δεν τεκμηριώθηκαν, που αισθάνεσαι ότι την κάλεσε πίσω στη ζωή με μοναδικό σκοπό να απολαύσει τα δεινά της μέσα από το σαδιστικό μάτι της κάμερας.

Βλέπουμε την Ana de Armas να σφαδάζει από πόνο κατά τη διάρκεια μίας έκτρωσης που επιβάλλεται στο απρόθυμο σώμα της, όχι μία αλλά δύο φορές. Τη δεύτερη φορά κιόλας ένα CGI βρέφος τη ρωτάει αν θα το σκοτώσει, σε μία προπαγάνδα αντι-άμβλωσης που πρέπει να δεις για να πιστέψεις παρακαλώντας, «Δεν θα με πληγώσεις αυτή τη φορά, ε; Δεν θα κάνεις αυτό που έκανες την προηγούμενη φορά».

Βλέπουμε ένα γρήγορο, βίαιο κοντινό πλάνο του κόλπου της να ανοίγεται από ένα ζευγάρι λαβίδες. Τη βλέπουμε να δέχεται σεξουαλική επίθεση, να ξυλοκοπείται και να βασανίζεται από τους εραστές της. Βλέπουμε την αποβολή της. Τη βλέπουμε καλυμμένη με κολπικό αίμα.

Γενικά υπάρχουν ελάχιστες πτυχές της ζωής που περιλαμβάνουν το σεξ και τις ταπεινώσεις που μπορεί να προκύψουν γύρω από αυτό που δεν της συμβαίνουν στις 2 ώρες και 42 λεπτά διάρκειας του Blonde.

Αυτή η Marilyn δεν έχει γυναίκες φίλες, δεν έχει εσωτερική ζωή, δεν έχει την οξυδέρκεια του πραγματικού ειδώλου, το ενδιαφέρον της για την πολιτική, το βάθος των επαγγελματικών της φιλοδοξιών. Έχει μόνο τις κακουχίες της, αδιάκοπες και γκροτέσκες, ανήμπορη να κάνει οτιδήποτε άλλο απέναντί τους από το να κλαίει και να σκοντάφτει σε μία ζωή που δεν μοιάζει ποτέ να της ανήκει.

Και μπορεί να είναι εν μέρει το νόημα της ταινίας – ή το νόημα που θέλει να έχει – ότι η Monroe είναι το avatar για τις γυναίκες που υποφέρουν από τον βάναυσο μισογυνισμό της βιομηχανίας του θεάματος, όμως ο Dominik δεν ενδιαφέρεται ή δεν μπορεί να αντιληφθεί τη Marilyn ως κάτι περισσότερο από θήραμα αρπακτικών ανδρών γιατί τελικά γλιστράει και ο ίδιος τελικά σε αυτόν τον ρόλο.

Μπορεί να μην τάσσεται με τους βασανιστές της Monroe, αλλά εξακολουθεί να απολαμβάνει τις επιδείξεις ελέγχου τους. Δείχνει τη Marilyn να τιμωρείται από την μισογυνική κοινωνία που την έκανε σύμβολο του σεξ και στη συνέχεια τη μισούσε γι’ αυτό, τη βασανίζει επί τρεις ώρες, και στο τέλος παίρνει βαθιά ανάσα για να πει “ευχαριστώ, δεν κάνει τίποτα”.

Όχι πως το Blonde δεν εκπέμπει την ενέργεια ενός έργου πάθους από σκηνοθέτη. Δεν είναι οι αξιομνημόνευτες εικόνες που του λείπουν. Είναι πλημμυρισμένο από θεαματικές επιδείξεις τεχνικής, από τον ιμπρεσιονισμό του ως τις στρεβλές προοπτικές, το ηχητικό του τοπίο, τις διαρκείς εναλλαγές στο καδράρισμα και το πέρασμα από τον ώριμο χρωματισμό στο ασπρόμαυρο και το αντίστροφο.

Ο Dominik άλλωστε είναι ένας πολύ προικισμένος σκηνοθέτης. Παρότι γράφει τα δικά του σενάρια, είναι πρώτα απ’ όλα ένας οπτικός στυλίστας, του οποίου οι εντυπωσιακές εικόνες προσδίδουν μυθική διάσταση στο υλικό του. Υλικό πολύ αρρενωπό ως τώρα: το δράμα αληθινού εγκλήματος Chopper, το ελεγειακό γουέστερν The Assassination of Jesse James, το θρίλερ Killing Them Softly.

Ο Dominik σκηνοθετεί την Ana de Armas / Cr. Matt Kennedy / Netflix © 2022

Στο διαφορετικών απαιτήσεων όμως Blonde, η εκθαμβωτική του τεχνική βρίσκεται στην υπηρεσία της απάνθρωπης εργοστασιοποίησης εικόνων που υποτίθεται ότι κριτικάρει. Η εικονογραφία της Marilyn τον γοητεύει σε σημείο που χρησιμοποιεί κάθε εργαλείο στη διάθεσή του για να αναδημιουργήσει σκηνές των ταινιών της και φωτογραφήσεις της με τρομακτική ακρίβεια – ίδια αναλογία διαστάσεων, ίδιοι φακοί, ίδια επεξεργασία χρώματος – αλλά είναι ρηχή. Ο Dominik δεν έχει άλλες ιδιότητες όπως είναι η συμπόνια, η αυτοσυγκράτηση, το θεμελιώδες ενδιαφέρον για τον πρωταγωνιστικό του χαρακτήρα ως ανθρώπινο ον.

Όσα θα έκαναν δηλαδή το Blonde κάτι παραπάνω από τεστ αντοχής.