To Chernobyl θα σε κάνει να φοβηθείς αυτό που δεν έζησες

Ήμουν πιτσιρικάς όταν το ραδιενεργό νέφος από τον πυρηνικό αντιδραστήρα του Τσερνόμπιλ έσκασε μύτη πάνω από την Ελλάδα την Μεγάλη Παρασκευή του 1986, καλύπτοντάς την ολόκληρη μέχρι το μεσημέρι του Μεγάλου Σαββάτου.

Θυμάμαι αμυδρά την κουζίνα του σπιτιού μου να γεμίζει με εκατοντάδες κουτιά γάλατος εβαπορέ, κονσέρβες, ρύζι και μακαρόνια και την μάνα μου να πετάει στα σκουπίδια ό,τι λαχανικό είχε μόλις αγοράσει για την μαγειρίτσα γιατί το θεώρησε δεδομένο ότι ήταν ραδιενεργό.

Θυμάμαι τον τρόμο των δικών μου που ήταν κολλημένοι μπροστά στην μικρή οθόνη προσπαθώντας, όπως και ο υπόλοιπος πλανήτης, να καταλάβει τι ακριβώς συνέβη μερικές μέρες πριν στην εσχατιά της Ουκρανίας. Εκεί που ένα πείραμα για τον έλεγχο των συστημάτων ασφαλείας προκάλεσε το ατύχημα στον αντιδραστήρα Νο. 4 που είχε αποτέλεσμα να τιναχτεί στον αέρα το -βάρους 1000 τόνων- κάλυμμά του και να ξεσπάσει μια χωρίς προηγούμενο πυρκαγιά ικανή να μετατρέψει συνολικά την Ευρώπη σε κρανίου (και καρκίνου) τόπο.

Τότε όλοι, ανεξαρτήτως πολιτικών πεποιθήσεων, έκραζαν την Σοβιετική Ένωση που επέλεξε αρχικά να συγκαλύψει το συμβάν. Καθυστερώντας να επέμβει τις κρίσιμες πρώτες ώρες, καθυστερώντας να σβήσει την πυρκαγιά και καθυστερώντας να εκκενώσει τις γύρω πόλεις.

Τώρα, παρακολουθώντας λεπτό προς λεπτό τι πραγματικά συνέβη, μέσα από το Chernobyl του HBO (μια μίνι σειρά πέντε επεισοδίων δια χειρός του Craig Mazin, σεναριογράφου των τριών Hangover), είμαι πολύ χαρούμενος που όλο αυτό έλαβε χώρα πριν από το ίντερνετ και την εποχή των social media.

Δεν θα το άντεχα να ξέρω την αλήθεια. Δεν θα μπορούσα, όπως έλεγε και ο Jack Nicholson, να την αντέξω. Αυτό είναι το πρώτο πράγμα που πέρασε από το μυαλό μου βλέποντας με το στόμα ανοιχτό τον συνδυασμό ανικανότητας, ανευθυνότητας, γραφειοκρατίας και τυφλής πίστης στο κόμμα που ήταν πίσω από το ατύχημα.

Μια σειρά κόσμημα (εξού και το 9.6 rating που έχει στο Imdb) η οποία χαρακτηρίζεται από τον ύψιστο δείκτη ρεαλισμού, αφού το Chernobyl γυρίστηκε σε ένα πρώην πυρηνικό εργοστάσιο στην Λιθουανία (το Ignalina) που θεωρείται αδελφάκι του Chernobyl όσον αφορά το design και την εξωτερική του εμφάνιση.

Kαι το casting όμως είναι εξαιρετικό. Ξεκινώντας από τον Jared Harris του Mad Men στον ρόλο του Valery Legasov, του πυρηνικού επιστήμονα που πρώτος κατάλαβε το μέγεθος της καταστροφής, τον Stellan Skarsgård ως τον αναπληρωτή πρωθυπουργό Boris Shcherbina που αναλαμβάνει να χειριστεί την καταστροφή και την Emily Watson ως την Ulana Khomyuk, την Λευκορωσίδα φυσικό που είναι αποφασισμένη να καταλάβει τι ακριβώς συνέβη.

Προφανώς και εδώ δεν μιλάμε για καθαρόαιμο ντοκιμαντέρ. Εξού και οι δημιουργοί έχουν κάνει κάποιες αναγκαστικές ‘παραχωρήσεις’ στην μυθοπλασία, όπως στην δημιουργία ενός βασικού ήρωα (του επιστήμονα που καταλαβαίνει την αλήθεια) και σκηνών όπως εκείνη που αυτός εξηγεί στον πολιτικό πως δουλεύει ένα πυρηνικό εργοστάσιο. Κάτι που, κατά την γνώμη μου, δεν αφαιρεί τίποτα από την δύναμη του τελικού αποτελέσματος.

Συγκεκριμένα τόσο την δύναμη όσο και από το επίκαιρο του πράγματος, στην εποχή της ραγδαίας αλλαγής του κλίματος που ζούμε, καθώς δείχνει τι ακριβώς συμβαίνει όταν οι ηγέτες εθελοτυφλούν μπροστά στο μέγεθος μιας διαγενεακής καταστροφής από την οποία κανείς μας δεν θα την βγάλει τελικά καθαρή.