Το φάλτσο Joker: Folie à Deux χαραμίζει τη Lady Gaga
Το Joker: Folie à Deux ξοδεύει τη Lady Gaga, όμως το μεγαλύτερό του έγκλημα είναι το πόσο ανιαρό γίνεται.
- 3 ΟΚΤ 2024
Παρά την κινδυνολογία του 2019, εκείνο το Joker δεν είχε αποδειχθεί επικίνδυνο. Ήταν μία σαρωτική επιτυχία και ταυτόχρονα ένα ιδεολογικό μπέρδεμα που δεν είχε μεν πολλά στο μυαλό του, αλλά έκανε αρκετή επίδειξη ψυχολογικής πολυπλοκότητας ώστε να μπορέσει να χαρακτηριστεί ως πιο εκλεπτυσμένο από το μέσο blockbuster.
Το πρώτο Joker λοιπόν ήταν μία ταινία για τις απάνθρωπες συνέπειες του καπιταλιστικού συστήματος, για το θόλωμα των ορίων μεταξύ του ιδιωτικού πλούτου και της προσωπικής αξίας έως ότου η ίδια η ζωή χάσει απόλυτα τη δεύτερη.
Ήταν επίσης μία ταινία για έναν δολοφονικό ναρκισσιστή που νιώθει ότι δικαιούται την προσοχή του κόσμου, έναν άνθρωπο που προτιμούσε να σκοτώσει για να γελάσει παρά να αφήσει τον κόσμο να του φέρεται σα να είναι εκείνος το αστείο. Και αν είχε επηρεαστεί τόσο από το King of Comedy που έφτανε σε σημείο να μοιάζει με remake του, εκείνη η ταινία αφορούσε έναν ατάλαντο άνθρωπο που ήταν πεπεισμένος ότι ήταν ξεχωριστός. Το Joker, πάλι, είχε στο κέντρο του έναν άνθρωπο με ταλέντα παρά τους περιορισμούς του, που είχε πειστεί ότι κανένας άλλος δεν είναι ξεχωριστός.
Αυτή η οπτική είχε επιτρέψει στον Todd Phillips να προσποιηθεί μία απολιτική στάση και να μιλήσει, μεταξύ άλλων, σε ανθρώπους που θα είχαν την προδιάθεση να θεωρήσουν τον Arthur Fleck ως πρότυπο – μοναχικά πλάσματα που έλκονται από τις ιδεολογίες μίσους εξαιτίας των θυμωμένων κοινοτήτων που υποκινούνται γύρω τους. Ήταν μία συγκεχυμένη και αυτοακυρωτική προσέγγιση για μία ταινία που θεωρούσε την προσωπική εκδίκηση ως σπίθα για επανάσταση, και που θαύμαζε τόσο τον εαυτό της για την υποτιθέμενη ανατρεπτικότητά της που δεν θα μπορούσε να δει ποτέ τον Arthur ως οτιδήποτε άλλο εκτός από ήρωα.
Ήταν μία ταινία αν μη τι άλλο ενδιαφέρουσα, που όμως δεν εκτίμησα αν δεν είναι ήδη σαφές, κυρίως γιατί ήθελε να έχει τον σκύλο χορτάτο και την πίτα ολόκληρη. Το Joker: Folie à Deux από την άλλη θέλει να ξεράσει την πίτα πάνω στους φαν αλλά και τους επικριτές του, αφού απορρίπτει ολοκληρωτικά την ιδέα ότι ο ήρωάς του πρέπει να αγκαλιάζεται ως σύμβολο αντί να κερδίζει τη συμπόνια ως άνθρωπος.
Η νέα ταινία ξεκινά δύο χρόνια μετά τη δολοφονία του παρουσιαστή talk-show Murray Franklin (Robert De Niro) από τον Arthur ζωντανά στον αέρα και από την πρόκληση ταραχών στη Gotham ως απάντηση σε αυτή. Ο Arthur λαμβάνει βαριά φαρμακευτική αγωγή έκτοτε, και είναι έγκλειστος στην πτέρυγα υψηλής ασφαλείας του κρατικού νοσοκομείου Arkham. Έχοντας επανειλημμένα κριθεί διανοητικά ικανός, πρόκειται να δικαστεί τελικά για τη δολοφονία πέντε ανθρώπων, γεγονός που τον μετατρέπει επίσης σε λαϊκό ήρωα για τους θαυμαστές του που αρχίζουν να συγκεντρώνονται έξω από το δικαστήριο για να τον επευφημήσουν.
Ο Arthur δηλαδή έχει όντως γίνει το σύμβολο των incels όπως πολλοί ανησυχούσαν ότι θα συνέβαινε όταν είχε κυκλοφορήσει το Joker, μόνο που αυτός είναι ένας ρόλος τον οποίο ο χαρακτήρας ποτέ δεν είχε θέσει ως στόχο να παίξει και, καθώς προχωράει η ταινία, νιώθει όλο και λιγότερο σίγουρος ότι τον θέλει.
Στο μεταξύ γνωρίζει τη Harley “Lee” Quinn (Lady Gaga), μία εμπρήστρια που συμμετέχει σε μουσικά μαθήματα του ιδρύματος και που βάζει φωτιά στο πίσω μέρος της αίθουσας για να κερδίσει επιπλέον χρόνο με τον ίδιο, το αντικείμενο δηλαδή της εμμονής της.
Παρότι η Gaga γίνεται με ευκολία η πιο μαγνητική παρουσία στην ταινία – και όχι μόνο, αναμενόμενα, στα μουσικά νούμερα – στην πραγματικότητα λειτουργεί απλώς ως αξεσουάρ για την τραγωδία του Arthur, χωρίς ουσιαστική δική της αυτοενέργεια ή διαστάσεις, μία ακόμη τρομακτική εκδοχή μίας γκρούπι κάποιου σίριαλ κίλερ.
Θα έλεγα πως αυτό είναι το μεγαλύτερο έγκλημα της ταινίας – το ξόδεμα της Gaga δηλαδή που είτε βλέπει τα μουσικά της νούμερα να κουτσουρεύονται, είτε παρκάρεται σε μία καρέκλα δικαστηρίου – εάν το Joker: Folie à Deux δεν ήταν, εν τέλει και πάνω από όλα, ανιαρό ως θανάτου. Η φόρμα ενός jukebox μιούζικαλ που υιοθετείται εδώ το κάνει ακόμα πιο έκδηλο – κανένα άλλο είδος δεν στο κάνει τόσο εύκολο να αντιληφθείς την ψυχαγωγία που δεν βιώνεις.
Δεν είμαι πεπεισμένη πως δεν ήταν αυτός ο στόχος μιας που η ταινία μοιάζει να είναι πολύ συνειδητά δυσάρεστη, ή έστω μία ταινία που θα άρεσε στον ίδιο τον Joker αλλά όχι στους φαν της ταινίας του 2019. Η άρνησή του να ικανοποιήσει είναι αρετή του Folie à Deux. Δεν είναι όμως αρκετή σε μία ταινία τολμηρή ώστε να αντισταθεί στις προσδοκίες, αλλά ούτε κατά διάνοια τόσο στοχαστική ώστε να προσφέρει κάτι ενδιαφέρον στη θέση τους.
