To ‘Marriage Story’ με Adam Driver και Scarlett Johansson είναι ένα από αυτά τα ενήλικα δράματα “που δεν γυρίζονται πια”
Ο σκηνοθέτης του 'Frances Ha' επιστρέφει με νέα ταινία, που αναμένεται να στείλει τους πρωταγωνιστές της σε δυναμική οσκαρική διαδρομή.
- 5 ΣΕΠ 2019
Σας έχει τύχει μια ταινία να σας αρπάξει από το πρώτο της πλάνο, το πρώτο δευτερόλεπτο, την πρώτη λέξη, και να μη σας αφήσει στιγμή ως το τέλος; Και όχι με ασφυκτικό ή επιθετικό τρόπο (το οποίο δεν είναι χωρίς αξία, δεν το λέω μειωτικά), όχι φωνάζοντας ή πιάνοντάς σε από τους ώμους και κουνώντας σε διαρκώς. Αλλά απλώς, υπάρχοντας;
Δεν είναι τέλειο όταν συμβαίνει αυτό; Ειδικά σε ένα Φεστιβάλ που βλέπεις μια ταινία πριν προλάβεις να σκεφτείς αν σου άρεσε η προηγούμενη, είναι αληθινή όαση όταν έρχεται μια ταινία σαν το ‘Marriage Story’, επιφανειακά γνώριμη αλλά στην πραγματικότητα τόσο μεστή και λεπτοδουλεμένη, που δεν διανοείσαι να σκεφτείς πως θα προτιμούσες να έκανες κάτι άλλο. Κάπου μιάμιση ώρα μέσα σε αυτή την ταινία, όταν άρχισα να καταλαβαίνω πως έχουμε μπει στην τελική ευθεία, η μόνη μου αυθόρμητη σκέψη πριν ξαναβυθιστώ στον κόσμο της ήταν “θα ήθελα πραγματικά να κρατάει άλλες 4 ώρες”.
Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ ΤΗΣ ΒΕΝΕΤΙΑΣ
Καθώς το 76ο Φεστιβάλ Βενετίας φτάνει σιγά σιγά στο τέλος του, θέλω να μιλήσω για την αρχή. Για κάθε του αρχή, για την ακρίβεια, καθώς τα τελευταία χρόνια με την πιο φιλο-χολιγουντιανή του στροφή, όταν και στοχεύει στις πολύ μεγάλες οσκαρικές πρεμιέρες, δημιουργείται το αδιαχώρητο τις πρώτες μέρες.
Θα φτάσω και στην ταινία, αλλά πρώτα λίγα προγραμματιστικά politics! (Γι’αυτό δεν είμαστε εδώ;) Πάντα το πρώτο ΣΚ στη διάρκεια της Βενετίας πραγματοποιείται στην Αμερική το Φεστιβάλ Telluride, όπου κάνουν την αμερικάνικη πρεμιέρα τους οι αντίστοιχες μεγάλες ταινίες. Αυτό σημαίνει πως, για να κάνει παγκόσμιο άνοιγμα στη Βενετία μια ταινία σαν το “Marriage Story” ή πέρυσι το “Roma” ή για να έρθει πάνω σε γόνδολα η Lady Gaga για το “A Star Is Born”, πρέπει οι προβολές να γίνουν πριν το Telluride. Που θα πει, ναι, η Πέμπτη πρωί, η πρώτη μέρα του Φεστιβάλ, η μία έξτρα που έχει η Βενετία σε σχέση με το Telluride, γίνεται εκ των πραγμάτων το απόλυτο οσκαρικό showcase. Εδώ βάζει η Βενετία τις δύο εν δυνάμει οσκαρικές ταινίες που απλά αρνείται να μην έχει ως παγκόσμιες πρεμιέρες.
Πέρυσι το αντίστοιχο δίδυμο της Πέμπτης ήταν το “Roma” του Κουαρόν και το “Favourite” του Λάνθιμου. Ένα απλά παλαβό φεστιβαλικό double feature, που όχι μόνο έφυγε τελικά από τη Βενετία με τα 3 μεγαλύτερα βραβεία (Χρυσό Λιοντάρι, Μεγάλο Βραβείο, Ερμηνεία για την Ολίβια Κόλμαν) αλλά και έφτασε να συγκεντρώσει το μεγαλύτερο άθροισμα οσκαρικών υποψηφιοτήτων, κερδίζοντας και μερικά μεγάλα, σαν το Σκηνοθεσίας και το Α’ Γυναικείου.
Αυτό σημαίνει Πέμπτη πρωί στο Φεστιβάλ Βενετίας, λοιπόν. Είναι σαν, μέσα από μια περίεργη διαδικασία πρακτικών αδιεξόδων και λογιστικών προβλημάτων, η βιομηχανία να καταλήγει σε δύο ταινίες που είναι το απόλυτο “τι να περιμένουμε φέτος” του, ας το πούμε, πρεστίζ Χόλιγουντ.
Φέτος το δίδυμο αυτών των ταινιών ήταν το “Ad Astra”, για το οποίο γράψαμε ήδη τη μέρα της πρεμιέρας του, και το “Marriage Story”, το οποίο δεν έχουμε σταματήσει να σκεφτόμαστε από τη δική του.
ΕΝΑΣ ΓΑΜΟΣ ΚΙ ΕΝΑ ΔΙΑΖΥΓΙΟ
OUTNOW.CH
Η ταινία σηματοδοτεί την επιστροφή του Νόα Μπόμπακ, του αγαπημένου δημιουργού ταινιών σαν το “The Squid and the Whale”, σεναριογράφου του “Life Aquatic”, αλλά μάλλον γνωστότερου για την θριαμβευτική συνεργασία του με τη σύντροφό του, Γκρέτα Γκέργουιγκ, στο “Frances Ha”. (Και στο δραματικά υποτιμημένο, σπουδαίο follow-up, “Mistress America”.)
Ο Μπόμπακ κουβαλά στο σινεμά του κάτι από την ενέργεια και την αισθητική των νεοϋρκέζικων διατριβών του Γούντι Άλεν (αλλά με μια, ειλικρινά, πολύ πιο τίμια και ενδοσκοπική διάθεση), όσο κι από τις δραματουργικά λεπτομερείς σπουδές χαρακτήρων του Μπέργκμαν- ο οποίος επίσης μπορούσε να διασπάσει χαρακτήρες στα ελάχιστά τους σωματίδια κάνοντας το να τους αφουγκράζεσαι ως θεατής κάτι το σχεδόν συνταρακτικό.
Στο “Marriage Story” εστιάζουμε σε δύο ήρωες, σε έναν άντρα σκηνοθέτη που θέλει διακαώς να ζήσει και να δημιουργήσει στη Νέα Υόρκη (Άνταμ Ντράιβερ, ένα από εκείνα τα αδιανόητα πρόσωπα που υπήρξαν για να σχεδιάσουν πάνω τους δράμα και εναλλαγές συναισθημάτων οι μεγαλύτεροι των σκηνοθετών), και σε μια γυναίκα ηθοποιό που θέλει να εξασκήσει τη δημιουργικής της φλέβα μακριά από τη φτερούγα εκείνου, στο Λος Άντζελες (Σκάρλετ Γιόχανσον, σε μια δυνατή νατουραλιστική ερμηνεία). Οι δυο τους είναι ζευγάρι. Στις πρώτες στιγμές της ταινίας, αφηγούνται τι είναι αυτό που αγαπούν και θαυμάζουν ο ένας στην άλλη. Λίγες στιγμές μετά, μαθαίνουμε τι αφορά πραγματικά αυτή η ιστορία: Βρισκόμαστε εν μέσω διαδικασίας διαζυγίου.
Είναι χάρισμα του Μπόμπακ το να παρουσιάζει συναισθηματικές περιπλοκότητες με μια επίφαση απλότητας, σαν οδοστρωτήρας που τσουλάει διακριτικά πάνω σε ένα σχοινί από βελούδο. Αυτό που θα μπορούσε να είναι ένα ακόμα δράμα χωρισμού, στα χέρια του γίνεται mastercalss αφήγησης. Η οπτική εναλάσσεται ανάμεσα στα δύο κεντρικά πρόσωπα φαινομενικά δίχως μαθηματική δομή ή οποιοδήποτε τέχνασμα, ένα διαρκές παιχνίδι έντασης ανάμεσα σε οπτικές γωνίες. Οι δύο χαρακτήρες παρουσιάζονται ο ένας μέσα από τα μάτια του άλλου αλλά και μέσα από τα δικά τους, κι εμείς παρατηρούμε μέσα από την έντεχνη μετακίνηση εστιάσης, όχι μόνο το ποιοι είναι αυτοί οι δύο άνθρωποι, αλλά και ποιοι γίνονται, ο ένας για τον άλλον. Πώς διαφέρουν ανάλογα το πού βρίσκονται. Τι είναι αυτό που τους έφερε μαζί, τι είναι αυτό που τους απομακρύνει, και πώς αυτό μπορεί να είναι το ίδιο πράγμα.
Στην πορεία, μεταπηδώντας ανάμεσα στις οπτικές, ο Μπόμπακ μας οδηγεί σε μια δίνη, με τη θεατρικότητα του διαζυγίου να οδηγεί σε όλο και πιο φορτισμένες, όλο και πιο έντονες καταστάσεις. Αποκαλύπτει τους χαρακτήρες περισσότερο, αναγκάζοντάς τους να υποδυθούν ρόλους που άλλοι τους επιβάλλουν. Και μέσα από αυτή τη διαδικασία, τους αναδεικνύει ως πληρέστατα σχηματισμένους ανθρώπους. Ο έλεγχος της δραματουργίας, αλλά και των εναλλαγών στη διάθεση, το πώς το φαρσικό χιούμορ διαχέεται μες στην πιο εκρηκτικά επιθετική στιγμή, κάνουν το “Marriage Story” μια ταινία πλασμένη μέσα από διαρκείς ανθρώπινες εκρήξεις, όπου όμως τίποτα δεν κορυφώνεται, τίποτα δεν είναι μονοσήμαντο, τίποτα δεν τελειώνει.
Ο Μπόμπακ έχει εμφανώς δανειστεί προσωπικές τους εμπειρίες για αυτό το κομμάτι, και πώς αλλιώς θα γινόταν. (Η ιστορία της Γιόχανσον αφορά έναν τηλεοπτικό πιλότο που αναλαμβάνει θέλοντας να αναδείξει τη δημιουργική της φωνή -και- μακριά από τον ερωτικό και καλλιτεχνικό της σύντροφο, καθώς και το πώς δε θέλει να είναι απλώς ηθοποιός αλλά και δημιουργός. Σχεδόν ακριβώς το ίδιο συνέβη μετά το “Frances Ha”, όταν η Γκέργουιγκ ανέλαβε να πρωταγωνιστήσει αλλά και να γράψει ένα spin-off για το “How I Met Your Mother” που δεν συνέβη ευτυχώς ποτέ.) Όμως το κάνει με έναν τρόπο εξαιρετικά ζυγισμένο και γλυκό. Δε σταματά σε καμία στιγμή της ταινίας να βλέπει τους ήρωές του μέσα -και- από τα μάτια των άλλων, κι αυτό κάνει την προσέγγισή του τίμια και θαρραλέα στο πώς τους σκιαγραφεί. Κανείς δεν είναι ήρωας, κανείς δεν έχει την μία και μοναδική οπτική, όλοι είναι άνθρωποι.
Ό,τι αφορά απευθείας τους δυο τους χαρακτηρίζεται από μια στόφα αγνότητας (ακόμα και οι πιο σκληρές στιγμές), κάτι που τονίζεται ακόμα περισσότερο από το πώς ο Μπόμπακ επιλέγει να αποτυπώνει τον κόσμο γύρω τους, ιδίως τους δικηγόρους που επιχειρούν να δημιουργήσουν καρτουνίστικες αφηγήσεις για δύο χαρακτήρες των οποίων την πολυπλοκότητα παρατηρούμε σκηνή μετά τη σκηνή. Εκεί, ο Άλαν Άλντα δανείζει την σεβάσμια περσόνα του στον Τίμιο Δικηγόρο και η Λόρα Ντερν (σε μια απολαυστικά αβανταδόρικη περφόρμανς) γίνεται κάτι σαν την Εκμεταλλεύτρα Τηλε-δικηγόρο που θα θαυμάζαμε σε κάποιο δικαστικό σίριαλ.
Όμως όσο κι αν μοιάζει να χαρτογραφεί το σύμπαν των δύο ηρώων τους μέσα από παλαβές, διασταυρούμενες τροχιές κάθε λογής διαστημικών σωματιδίων, ο Μπόμπακ δεν χάνει ούτε για μια στιγμή το κέντρο βάρους αυτού του κόσμου. Αυτό που έχει συνθέσει είναι θαυμάσιο, και στην τελευταία του στροφή οδηγεί απευθείας σε συναισθηματικό γκρέμισμα. Ακόμα κι αν δεν έχεις ζήσει τίποτα από όσα απεικονίζει, μοιάζουν ως το τέλος της ταινίας με προσωπικό σου απόκτημα.
Το “Marriage Story” είναι ένα υπομονετικό κέντημα, ένα ώριμο, πολυεπίπεδο δράμα από αυτά που το Χόλιγουντ μοιάζει τα τελευταία χρόνια να μην ενδιαφέρεται να παράξει πλέον. “Το έχουμε ξαναδεί”; Μακάρι να το βλέπαμε συχνότερα.
*Το “Marriage Story” θα κυκλοφορήσει μέσω Netflix. Το 76ο Φεστιβάλ Βενετίας ολοκληρώνεται στις 7 Σεπεμβρίου.
ΚΙ ΑΛΛΗ ΒΕΝΕΤΙΑ:
