Το Reversing Roe σού εξηγεί σε 90 λεπτά πώς φτάσαμε στην απαγόρευση των αμβλώσεων στις ΗΠΑ

Αυτή την εβδομάδα προτείνουμε ένα ντοκιμαντέρ του Netflix που συγκεντρώνει όλα όσα πρέπει να ξέρεις για την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου των Η.Π.Α. να ανατρέψει το δικαίωμα στην έκτρωση.

Netflix Pick of the Week:

Το Ανώτατο Δικαστήριο των Η.Π.Α. μόλις αντέστρεψε επίσημα το Roe v. Wade την Παρασκευή, δηλαδή την απόφαση-ορόσημο του 1973 που έκρινε ότι το Σύνταγμα των Ηνωμένων Πολιτειών προστάτευε, σε γενικές γραμμές, την ελευθερία μίας εγκύου γυναίκας να επιλέξει να τερματίσει την εγκυμοσύνη της. Το συγκεκριμένο συνταγματικό δικαίωμα λοιπόν που τηρείται εδώ και σχεδόν μισό αιώνα, δεν υφίσταται πλέον.

Γράφοντας για την πλειοψηφία του δικαστηρίου, ο δικαστής Samuel Alito αναφέρει ότι η απόφαση του 1973 και οι επαναλαμβανόμενες αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου που την επιβεβαίωσαν εκ νέου, «πρέπει να ακυρωθούν» επειδή ήταν «κατάφωρα λανθασμένες», τα επιχειρήματά τους «εξαιρετικά αδύναμα» και τόσο «βλαπτικά» που έκαναν «κατάχρηση δικαστικής εξουσίας».

Η απόφαση, το μεγαλύτερο μέρος της οποίας είχε διαρρεύσει στις αρχές Μαΐου, σημαίνει ότι τα δικαιώματα των αμβλώσεων θα ανακληθούν αμέσως σχεδόν στις μισές πολιτείες, με πολλές πιθανότητες για περαιτέρω περιορισμούς στο μέλλον.

Με λίγα λόγια, η έκτρωση πολύ απλά δεν θα είναι διαθέσιμη σε πολύ μεγάλο μέρος της χώρας. Αυτή τη στιγμή δεκατρείς πολιτείες έχουν τους λεγόμενους νόμους ενεργοποίησης που πρόκειται να απαγορεύσουν τη διαδικασία τις επόμενες ημέρες, αν και μόνο μερικοί από αυτούς θα εφαρμοστούν αμέσως.

Σε άλλες πολιτείες πάλι, το καθεστώς της έκτρωσης δεν έχει διευθετηθεί. Οι υποστηρικτές των δικαιωμάτων των εκτρώσεων σε όλη τη χώρα αγωνίζονται αυτή τη στιγμή στα πολιτειακά και ομοσπονδιακά δικαστήρια ενάντια στις υφιστάμενες απαγορεύσεις ή περιορισμούς που, υπό το Roe v. Wade, ήταν ανεφάρμοστοι, ενώ οι νομοθέτες σε πολλές πολιτείες προγραμματίζουν ειδικές συνεδριάσεις για να προτείνουν νέους νόμους που θα σταματήσουν την πρόσβαση στις αμβλώσεις.

Ταυτόχρονα όμως, είκοσι πολιτείες προστατεύουν το δικαίωμα στις περισσότερες αμβλώσεις, και πολλές επεκτείνουν την πρόσβαση στη διαδικασία, καθώς προετοιμάζονται για μία εισροή γυναικών από πολιτείες με απαγορεύσεις. Πώς φτάσαμε όμως ως εδώ;

Το Reversing Roe, το ντοκιμαντέρ του 2018 που είχε κάνει πρεμιέρα στο Φεστιβάλ του Telluride πριν το Netflix αναλάβει την παγκόσμια διανομή του, εξηγεί βήμα-βήμα όλα όσα εδώ και δεκαετίες οδηγούσαν στη χθεσινή απόφαση, σε λιγότερο από 2 ώρες.

Το ντοκιμαντέρ της Ricki Stern και της Anne Sundberg αναλύει το πώς η έκτρωση κατέληξε να μετατραπεί από ένα ιδιωτικό ιατρικό ζήτημα σε πολιτικό ζήτημα, και το κάνει μάλιστα δίνοντας σημαντικό χώρο σε φωνές που αντιτίθενται στην έκτρωση – όχι για να κρατήσει ίσες αποστάσεις (αναμφισβήτητα όχι), αλλά για να αφήσει την πλήρη, ιστορική εικόνα ως παρακαταθήκη.

Όταν οι περισσότεροι υποθέτουμε πως η πλευρά των αντιπάλων της έκτρωσης είναι εγγενώς βαθιά θρησκευόμενη και ρεπουμπλικανική, είναι εκπληκτικό να μαθαίνουμε πως όταν το κίνημα για το δικαίωμα στην έκτρωση αναδυόταν τη δεκαετία του 1960 οδηγώντας τελικά στο Roe v. Wade, στην πρώτη γραμμή του βρίσκονταν εξέχοντες ρεπουμπλικάνοι αλλά και κληρικοί.

Το 1967 για παράδειγμα, ο τότε κυβερνήτης της Καλιφόρνιας Ronald Reagan είχε υπογράψει τον πιο απελευθερωμένο νόμο νομιμοποίησής της στη χώρα. Στη διοίκηση, επίσης, της πρώτης σχετικής νομιμοποιημένης κλινικής της Νέας Υόρκης που άνοιξε το 1970, ήταν ένας συνασπισμός θρησκευτικών ηγετών.

Με την άνοδο όμως του βαπτιστή, τηλευαγγελιστή Jerry Falwell και τις τακτικές πολιορκίας που αντιμετώπιζαν οι κλινικές από τους Ευαγγελιστές, η έκτρωση έγινε ζήτημα της νέας λαϊκίστικης, ανακριβούς ρητορικής της δεξιάς και εξελίχθηκε σε θέμα που κερδίζει ή χάνει εκλογές για τους Ρεπουμπλικάνους, εις βάρος όμως θεμελιωδών συντηρητικών αξιών όπως η αποστροφή της έντονης κυβερνητικής ανάμειξης.

Το Reversing Roe είναι μία δημιουργικά μη περιπετειώδης μελέτη για όλα αυτά, που δεν θέλει να διακινδυνεύσει τη σαφήνεια και τη στόχευσή της για να φανεί έξυπνη ή να χτίσει μομέντουμ, όμως απεικονίζει ενδελεχώς και αποτελεσματικά τα πάντα. Το κέντρο της ταινίας συνοψίζεται ολόκληρο στην ερώτηση μίας συνεντευξιαζόμενης: «Αν δεν έχεις τον έλεγχο του σώματός σου, τότε σε τι έχεις τον έλεγχο;».

Προσφάτως έχουν κυκλοφορήσει ταινίες μυθοπλασίας και non fiction γύρω από την έκτρωση, από διαφορετικές μεριές του πλανήτη, όπως το βραβευμένο Γεγονός που μπορείς να δεις ακόμα στις ελληνικές αίθουσες, το αμερικανικό, βραβευμένο Never Rarely Sometimes Always, ή το νορβηγικό Ninjababy, μία από τις καλύτερες ταινίες που είδαμε στις περσινές Νύχτες Πρεμιέρας. Μία από αυτές είναι το Reversing Roe και στριμάρει τώρα στο Netflix.