Το τέλος των καλοκαιρινών διακοπών, όπως τις ξέραμε

Δεν έχουν απομείνει πολλές βιομηχανίες στην Ελλάδα. Μια από αυτές τις ελάχιστες που εξακολουθούν να υπάρχουν, είναι ο τουρισμός. Ομολογουμένως κάνουμε ό,τι μπορούμε για να τη διαλύσουμε κι αυτή, όπως διαλύουμε τον κύριο τρόπο που έχουμε για να ξεχάσουμε για λίγο την πραγματικότητα και να χαλαρώσουμε. Δηλαδή, τις καλοκαιρινές διακοπές.

Πέραν της αύξησης των τιμών σε ακτοπλοϊκά, διαμονή, φαγητό και ό,τι άλλο συνθέτει αυτό που ξέρουμε ως «καλοκαιρινές διακοπές», σε επίπεδα που Έλληνες προτιμούν το εξωτερικό για την αποσυμπίεση τους, δύσκολα θα έχουμε τουρίστες που θα μας προτιμούν, όταν έχουμε διαδοχικούς παρατεταμένους και μεγάλης έντασης καύσωνες.

Μετά, υπάρχει και ο παράγοντας των δασικών πυρκαγιών που εντείνουν την ατμοσφαιρική ρύπανση, η οποία απειλεί ούτως ή άλλως τη ζωή μας – όπως κάνει χειρότερη την κλιματική αλλαγή.

Μελέτες που έχουν γίνει, δεν αφήνουν αμφιβολία πως η μακροχρόνια έκθεση στη σωματιδιακή ρύπανση μπορεί να προκαλέσει καρκίνο, κατάθλιψη, αναπνευστικά προβλήματα (μέσω ερεθισμών και φλεγμονής) και διάφορα καρδιακά προβλήματα. Πρόσφατη έρευνα εν τω μεταξύ, αποκάλυψε και ότι ο ίδιος λόγος αυξάνει και το ρίσκο της άνοιας.

Εικάζω πως όλα αυτά δε σβήνονται από το μυαλό των ενδιαφερομένων να έλθουν προς τα μέρη μας, μετά τη δέσμευση του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη να προσφέρει σε όσους επλήγησαν δωρεάν εβδομαδιαία διαμονή το 2024, την άνοιξη ή το φθινόπωρο.

Τι είναι σωματιδιακή ρύπανση

© Jae C. Hong / AP

Όπου σωματιδιακή ρύπανση, αφορά τα σωματίδια, δηλαδή τον τύπο ατμοσφαιρικού ρύπου που αποτελείται από μικροσκοπικά στερεά σωματίδια και υγρά σταγονίδια, τα οποία αιωρούνται στον αέρα.

Τα προκαλούν μονάδες που λειτουργούν με άνθρακα και φυσικό αέριο. Τα δημιουργούν και τα αυτοκίνητα, η γεωργία, οι μη ασφαλτοστρωμένοι δρόμοι, τα εργοτάξια και οι πυρκαγιές.

Όσο πιο μικρά είναι αυτά τα σωματίδια, τόσο πιο εύκολο είναι για αυτά να παρακάμψουν την άμυνα του αναπνευστικού μας συστήματος. Αντί να τα εκπνεύσουμε μετά την εισπνοή, κολλούν στους πνεύμονες ή μπαίνουν στην κυκλοφορία του αίματος και ταξιδεύουν έως τα ζωτικά όργανα.

Υπάρχουν στον αέρα ως βρωμιά, σκόνη, αιθάλη και καπνός.

O τουρισμός μεταναστεύει στη Βόρεια Ευρώπη

© Matthias Schrader / AP

Σύμφωνα με το Economist Intelligence Unit, ερευνητικό τμήμα της εταιρείας των media, ο συνολικός αριθμός των τουριστών αναμένεται να είναι φέτος 30% μεγαλύτερος από πέρυσι. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού αναφέρει ότι τα ταξίδια στην Ευρώπη βρίσκονται πλέον στο 90% των προπανδημικών επιπέδων.

Κατά το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ταξιδιών και Τουρισμού, η ανάπτυξη της επιχείρησης που λέγεται τουρισμός ξεπέρασε την αύξηση του παγκόσμιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος κατά περισσότερο από 40% το 2019. Την ίδια χρονιά απασχόλησε 333.000.000 ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.

Αριθμός που ισοδυναμεί με μία στις 10 θέσεις εργασίας.  Αντιπροσώπευε περισσότερο από το 10% της παγκόσμιας οικονομίας.

Aπό ό,τι είδαμε φέτος, οι κλασικοί προορισμοί της Ευρώπης γέμισαν, με τους επισκέπτες να μην αποθαρρύνονται εύκολα από τις υψηλές θερμοκρασίες. Δεν είχαν και επιλογές, βέβαια αφού είχαν πληρώσει τα πάντα. Και είχαν συγκεκριμένο διάστημα στη διάθεση τους για τις διακοπές τους. Και πάλι όλα σχεδιάστηκαν βάσει του πού μπορούμε να βρούμε ήλιο, θάλασσα.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ωστόσο, προβλέπει ότι ο τουρισμός στην ήπειρο θα αυξηθεί περαιτέρω, ανεξάρτητα από τις καιρικές συνθήκες. Την ίδια ώρα, θα μεταναστεύσει η ζήτηση, με τους τουρίστες να επιλέγουν τη Βόρεια Ευρώπη αντί της Μεσογείου. «Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις οι νότιες περιοχές θα χάσουν το 10% των σημερινών καλοκαιρινών τουριστών τους».

Ασταθείς, ακριβείς και θανατηφόρες συνθήκες

© Israel Lael / AP

Ενώ παλιά προγραμμάτιζες τις καλοκαιρινές σου διακοπές με βασικό γνώμονα το οικονομικό, τώρα βάζεις στην εξίσωση και το αν μπορεί να πετύχεις καύσωνα και άρα νερά στις θάλασσες που βράζουν. Ή πυρκαγιά. Ή πλημμύρα. (Στην Ολλανδία αναβλήθηκε δημοφιλές μουσικό φεστιβάλ, λόγω κεραυνών και καταιγίδων). Ή ανεμοστρόβιλο. Ή χαλαζοθύελλα.

Όπως αναφέρουν οι New York Times «ολοένα και πιο επικίνδυνος καιρός χτυπά τώρα κλασικούς καλοκαιρινούς προορισμούς, με τις συνθήκες να γίνονται πιο ασταθείς, ακριβές και θανατηφόρες. Μια πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι οι καλοκαιρινοί καύσωνες σκότωσαν πέρυσι 61.000 ανθρώπους στην Ευρώπη.

Για δεκαετίες, η επιστήμη έχει επιβεβαιώσει ότι η αμείωτη κλιματική αλλαγή θα προκαλέσει περισσότερη δυστυχία, περισσότερες κακουχίες και θα κοστίσει εκατομμύρια ζωές τα επόμενα χρόνια. Αυτό το καλοκαίρι πήραμε μια γεύση από τα αποτελέσματα. Η σχέση μας με τα ταξίδια έχει φτάσει σε οριακό σημείο.

Τι συμβαίνει όταν δεν μπορούμε να ξεπεράσουμε όσα συμβαίνουν, μέσω των διακοπών; Μπροστά στον κίνδυνο να εξαφανιστούν οι τουρίστες, ορισμένες κυβερνήσεις εφαρμόζουν πολιτικές για την αναδρομολόγηση της τουριστικής κίνησης. Η Κίνα έχει δεσμευτεί να κατασκευάσει μεγάλα ορεινά θέρετρα ως μέρος ενός προγράμματος που αποκαλεί «προορισμούς 22 βαθμών Κελσίου» που προτείνεται ως η βέλτιστη θερμοκρασία διακοπών.

Άλλες χώρες χτίζουν συστηματικά θέρετρα σε βουνά. Οι τουριστικοί πράκτορες καλούνται να έχουν διάφορα πλάνα για εκδρομές και ξεναγήσεις, καθώς φέτος σε πολλές περιπτώσεις η υψηλή θερμοκρασία δεν επέτρεψε περιπάτους σε φαράγγια ή βόλτες στην πόλη και περιηγήσεις με ποδήλατο. Όλα αυτά είχαν ως συνέπεια και τη μείωση των εσόδων.

© David Guttenfelder / AP / The Idol / HBO / Instagram

Εξηγούν ότι μια λύση θα ήταν να αυξήσουν τις εκδρομές που είναι διαθέσιμες για το χειμώνα, εν τούτοις δεν μπορούν να γνωρίζουν ως σε εκείνες τις περιόδους θα πληγεί η όποια περιοχή από συνεχείς βροχοπτώσεις. Κάτι που έγινε φέτος, με ρεκόρ τις 50 διαδοχικές ημέρες.

Όπως τονίζουν οι New York Times, για να αντιμετωπιστεί το νέο πρόβλημα (για την ακρίβεια, αυτό που χτιζόταν επί δεκαετίες γιατί ως πλανήτης δεν κάναμε κάτι να μειώσουμε τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, χρειάζονται «συγχρονισμένες προσπάθειες σε ομοσπονδιακό, πολιτειακό και δημοτικό επίπεδο, και ίσως πιο αφοσιωμένους φορείς. Ελλείψει εθνικής ή ενιαίας υποστήριξης, ο σχεδιασμός μπορεί να πέσει σε εταιρείες με τσέπες αρκετά βαθιές, ώστε να συγκεντρώσουν πόρους σε μεγάλη κλίμακα».

Ο καθηγητής γεωγραφίας και περιβαλλοντικής διαχείρισης στο University of Waterloo του Καναδά, Daniel Scott πρότεινε πως το επιχειρηματικό μοντέλο του παγκοσμιοποιημένου τουρισμού μπορεί να αρχίσει να μιμείται τα ολοκληρωμένα θέρετρα της Disney:

«Όπου μια μεμονωμένη οντότητα κατέχει την υποδομή και ελέγχει τις εμπειρίες των επισκεπτών με μεγαλύτερη προβλεψιμότητα. Είναι αδύνατο να γνωρίζουμε πού πάμε από εδώ. Αλλά η γνωστική ασυμφωνία των καλοκαιρινών ταξιδιών σε έναν κόσμο που θερμαίνεται είναι πολύ κοντά. Οι τραγικοί τίτλοι και τα στατιστικά στοιχεία προκαλούν μια σκληρή ματιά στη φύση του τουρισμού: ποιος ωφελείται και ποιος μπορεί να συμμετάσχει. Περισσότεροι άνθρωποι θα βρεθούν αντιμέτωποι με προσωπικές και όλο και πιο δύσκολες αποφάσεις, με τους τουρίστες να επιλέγουν μια λιγότερο ελκυστική αλλά πιο άνετη επιλογή».

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ

LIFE

Θα αλλάξει η κλιματική κρίση τον τουρισμό;