Το The Day of the Jackal είναι το καλύτερο κατασκοπικό θρίλερ που θα δεις φέτος

Βρισκόμαστε στο Μόναχο. Ένας ηλικιωμένος άνδρας μουρμουρίζει μόνος του. Καταλαβαίνουμε πως επαναλαμβάνει γερμανικές φράσεις που έχει ηχογραφήσει, προκειμένου να ακούγεται σαν τη φωνή στο μαγνητόφωνο. Σύντομα ανακαλύπτουμε ότι ο άνδρας είναι ένας μεταμφιεσμένος εκτελεστής, έτοιμος για την αιματηρή αποστολή του.

Σε αυτά τα πρώτα λεπτά του The Day of the Jackal, αναρωτιέσαι γιατί μπήκαν στον κόπο να προσλάβουν καν τον βραβευμένο με Όσκαρ Eddie Redmayne. Είναι τόσο καλά μεταμφιεσμένος που θα μπορούσε να είναι οποιοσδήποτε θαμμένος κάτω από όλα τα προσθετικά του.

Κι όμως, σύντομα, μετά από ένα καταιγιστικό πιστολίδι σε κτίριο γραφείων όπου θα ξεπαστρέψει όποιον βρεθεί στο δρόμο του, βλέπουμε επιτέλους τον ηθοποιό να αφαιρεί τη μάσκα του, την περούκα, το μακιγιάζ και τους φακούς επαφής του. Η σκηνή είναι εντυπωσιακή, ανατριχιαστική και ελαφρώς χαζοβιόλικη. Μία καλή σύνοψη του πώς θα εξελιχθεί συνολικά το Day of the Jackal.

Ο Redmayne είναι ένας από τους πιο περίεργους ηθοποιούς που έχουμε. Ο Βρετανός σταρ που κέρδισε Όσκαρ για την ερμηνεία του ως Stephen Hawking στο Theory of Everything, βασίζεται συχνά στις μεγάλες, σαγηνευτικά παράξενες διακυμάνσεις τις περισσότερες φορές (δες το Jupiter Ascending). Η έμφυτη ολισθηρότητά του όμως ταιριάζει πολύ στον τελευταίο του ρόλο. Σε περίπτωση που αναρωτιέσαι αν το ‘χει μέσα του να υποδυθεί ένα υπολογιστικό, κομψό όπλο εκπληκτικής φρίκης, να ξέρεις ότι το κάνει απολύτως. Το Τσακάλι του είναι χαμαιλεοντικό και ψυχρό, ένας διαφορετικός άνθρωπος από σκηνή σε σκηνή, που ποτέ δεν ξέρεις ποιος είναι και πώς κατέληξε εδώ. Δεν έχει πολλούς διαλόγους, ούτε κινεί πολύ το πρόσωπό του ο Redmayne, με κάποιο τρόπο όμως μπορεί να μεταφέρει όλα τα παραπάνω με το να παραμονεύει στην οθόνη σου φορώντας ζιβάγκο.

Η ιστορία του Day of the Jackal δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο μυθιστόρημα του Frederick Forsyth το 1971, το οποίο ακολουθούσε έναν μυστηριώδη δολοφόνο με την κωδική ονομασία Τσακάλι, που είχε προσληφθεί για να δολοφονήσει τον Γάλλο πρόεδρο Charles de Gaulle το 1963. Το βιβλίο είχε βασιστεί σε πραγματική απόπειρα δολοφονίας, μία από τις 30 απόπειρες που είχε υποστεί ο πολιτικός, από τις οποίες επέζησε σχετικά υγιής, αν και οι λεπτομέρειες και το κυνηγητό του βιβλίου είναι αποκύημα φαντασίας.

Χρεωμένος και άνεργος, ο τότε ανταποκριτής πολέμου και πρώην πιλότος έγραψε το μυθιστόρημα μέσα σε 35 ημέρες στην παλιά του γραφομηχανή, όμως άργησε να βρει εκδότη. Εξάλλου ο de Gaulle ήταν ζωντανός, η αποστολή είχε προφανώς αποτύχει, πώς θα έχουμε σασπένς;

Ο Forsyth όμως είχε να προτείνει κάτι διαφορετικό, που δεν είχε γίνει ακριβώς έτσι ως τότε. Στόχος του δεν θα ήταν να απαντήσει στο ωμό ερώτημα «θα το κάνει, δεν θα το κάνει; – θα εκραγεί η βόμβα ή θα εξουδετερωθεί; – θα γίνει καταστροφή ή θα σωθεί η μέρα;», την πηγή αγωνίας δηλαδή στα περισσότερα θρίλερ. Μετά από σχολαστική, χρονοβόρα έρευνα, η προσέγγισή του θα ήταν εντελώς νέα. Θα μιλούσε για το πώς γίνονταν τα πράγματα και όχι για το αν θα πετύχαιναν. Το pitch του ήταν: ξέρεις το αποτέλεσμα, αλλά δεν ξέρεις τα εσωτερικά μυστικά του.

Βασίστηκε ουσιαστικά στην ανθρώπινη περιέργεια για το procedure, το ξεδίπλωμα της διαδικασίας που έχει κατασκευάσει έκτοτε δημιουργούς θρίλερ όπως ο David Fincher, που πριν το πρόσφατο The Killer με τον Michael Fassbender είχε απογειώσει ξανά το procedure με το The Zodiac – αν όχι την καλύτερή του ταινία, σίγουρα την πιο David Fincher ταινία του.

Ο Fred Zinnemann είχε μεταφέρει το βιβλίο στη μεγάλη οθόνη με την ταινία του 1973, η οποία ήταν αρκετά λεπτομερής ώστε να φαίνεται αληθοφανής, και συναρπαστική ακόμη και όταν η έκβαση φαινόταν αναπόφευκτη. Τώρα, ο δημιουργός του Top Boy Ronan Bennett έφτιαξε τη δική του εκδοχή ως σειρά 10 επεισοδίων, με τον 86χρονο Forsyth σε ρόλο συμβούλου παραγωγής.

Οι διαφοροποιήσεις εδώ δεν είναι πολλές, είναι όμως αρκετές για να διαμορφώσουν ένα τοπίο αλλιώτικο τόσο σε επίπεδο στιλιστικό, όσο και προθέσεων. Ο αρχικός στόχος παραμένει κάποιος πολιτικός – η δολοφονία ενός δεξιού πολιτικού στελέχους που πραγματοποιήθηκε με τουφέκι ελεύθερου σκοπευτή σε απόσταση θεωρητικά αδύνατη – το πρόσωπο όμως δεν είναι πραγματικό. Αναρωτιέμαι εάν κάποια αντίστοιχη εκδοχή της υπόθεσης του 1971, μία σειρά για την εκτέλεση ενός αληθινού παγκόσμιου ηγέτη που απασχολεί τα media, θα πρόσδιδε μεγαλύτερη ένταση στο σημερινό Day of the Jackal.

«Κάποιος προσπαθεί να σκοτώσει τη Merkel! Τον Sarkozy! Τον Berlusconi! Τον Trump!». Υπάρχει πολύ λίγη από τη φόρτιση που θα παρείχε η πραγματική εγγύτητα με την πραγματικότητα, σε σημείο που η σειρά βγήκε έξι μήνες μετά την απόπειρα δολοφονίας κατά του παρόντος Προέδρου των Η.Π.Α., αλλά δεν προκαλεί ούτε ίχνος δυσφορίας οποιουδήποτε τύπου. Αντιθέτως υπάρχει μία άξια προσπάθεια να αποτυπωθεί το zeitgeist της σύγχρονης εξουσίας.

Μετά την ολοκλήρωση της δουλειάς στη Γερμανία, το Τσακάλι αναλαμβάνει τον μεγαλύτερο στόχο του. Ο tech δισεκατομμυριούχος Ulle Dag Charles (Khalid Abdalla) πρόκειται να κυκλοφορήσει ένα νέο λογισμικό με την ονομασία River, το οποίο έχει σχεδιαστεί για να παρακολουθεί τα ίχνη του μαύρου χρήματος, με το σκεπτικό ότι μόνο μέσω της διαφάνειας θα διαπιστώσουμε το πώς οι ζωές μας ελέγχονται από αισχρά εταιρικά συμφέροντα. Φυσικά, οι υπόλοιποι πλούσιοι άνθρωποι δεν είναι ευχαριστημένοι με αυτή την εξέλιξη.

Μια σκιώδης κοινοπραξία ολιγαρχών με επικεφαλής τον Charles Dance (Game of Thrones), που παπαγαλίζει ένα σωρό συντηρητισμούς, ζητούν από το Τσακάλι να βάλει τέλος τόσο στον Ulle Dag Charles όσο και στο River. Η σειρά θέλει να συνδέσει τις τελείες μεταξύ των ανέγγιχτων δισεκατομμυριούχων που ελέγχουν τους πολιτικούς, των πολιτικών που ελέγχουν τους μεσαίους παίκτες της κυβέρνησης, και των μεσαζόντων μάνατζερ που εκμεταλλεύονται την προθυμία των εργαζομένων τους να κάνουν τα πάντα αρκεί να διατηρήσουν τη δουλειά τους.

Η σειρά εξελίσσεται σε ένα κυνήγι γάτας και ποντικού, από αυτά που δεν λειτουργούν εάν η γάτα δεν είναι το ίδιο συναρπαστική όσο το ποντίκι. Εδώ έρχεται η Bianca της Lashana Lynch, το θαυμάσιο αντίπαλο δέος του Τσακαλιού. Μια ελαφρώς ενοχλητική πράκτορας στον MI6, αλλά και μητέρα, που μπαίνει δυναμικά στην έρευνα.

Το Τσακάλι είναι επίσης οικογενειάρχης. Όταν δεν διατρέχει όλη την Ευρώπη σκοτώνοντας, χαλαρώνει στο σπίτι του στην Ισπανία με τη Nuria (Úrsula Corberó), τη σύζυγό του, και τον μικρό τους γιο. Έχει αναλαμπές της ανθρωπιάς και εκτός οικογένειας ωστόσο. Σκοτώνει γρήγορα και χωρίς τύψεις, σε λίγες περιπτώσεις ωστόσο το έργο του φαίνεται να τον πονάει. Όχι τόσο όμως ώστε να σταματήσει. Δεν είναι εθισμένος στην αδρεναλίνη, ούτε είναι το είδος δολοφόνου που απολαμβάνει να έρχεται όσο πιο κοντά γίνεται στους ανθρώπους που προσπαθούν να τον πιάσουν. Χρειάζεται και θέλει να δουλέψει όμως.

Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί και για την Bianca. Προσπαθεί να μιμηθεί την ευτυχισμένη σύζυγο και μητέρα όταν βρίσκεται στο σπίτι, και σίγουρα μπορεί να χειριστεί αρκετά καλά την κατάσταση όταν αρχίζει να βρέχει σφαίρες. Δεν είναι εθισμένη στη βιασύνη και δεν ρομαντικοποιεί το ταξίδι έναντι του προορισμού όταν πρόκειται να κυνηγήσει τους στόχους της, όμως και εκείνη χρειάζεται να δουλέψει και μάλιστα της αρέσει η δουλειά της.

Το κυνηγητό μεταξύ τους είναι σχεδόν ένας ταξικός πόλεμος που οργανώνεται από τους απίστευτα πλούσιους, και η σειρά κρύβει μέσα της ένα οικογενειακό δράμα που υπονοεί ότι είναι αδύνατο να βρεις μια σωστή ισορροπία μεταξύ εργασίας και ζωής όταν η δουλειά που χρειάζεσαι για να ζήσεις απαιτεί περισσότερες ώρες από όσες έχει η μέρα.

Το Day of the Jackal προσφέρει επίσης κάποιες απολαυστικές σεκάνς και set pieces. Η επαναλαμβανόμενη χρήση καθρεφτών από τον σκηνοθέτη Brian Kirk για να απεικονίσει τις απατηλές προθέσεις των πρωταγωνιστών του, αποδίδει στο φινάλε με ένα αναμενόμενο αλλά ικανοποιητικό πλάνο. Κάθε φορά που το Τσακάλι παρατάσσει έναν στόχο σε άλλη μία απόσταση που θεωρείται απαγορευτική για εκτέλεση, είμαστε στην τσίτα καθώς περιμένουμε να τραβήξει τη σκανδάλη. Το μακιγιάζ, η φωτογραφία, το μοντάζ, όλα συνεργάζονται και συμβάλλουν στο να γίνουν οι μεταμφιέσεις του πειστικές και εντυπωσιακές και οι σκηνές δράσης ευκρινείς.

Η σειρά δεν προσπαθεί να επανεφεύρει τον τροχό, ούτε να εισάγει τεχνολογία κάποιου κοντινού μέλλοντος. Είναι απλά αλλά κομψά σχεδιασμένη, με καλό καστ και ικανή δομή ώστε να διατηρεί το σασπένς. Δεν χρειάζονται πάντοτε περισσότερα.

Το The Day of the Jackal προβάλλεται στην Ελλάδα από τον Alpha.