“Τράβα μαλλί Ρένα, ανεβαίνουμε!”

H τιμημένη late 70s γενιά μου δεν χρειάζεται επεξήγηση για τον τίτλο. Χρόνης Εξαρχάκος ως πιλότος διά αλληλογραφίας, Ρένα Βλαχοπούλου στο πίσω κάθισμα του μονοκινητήριου, τραβάει μαλλί και το αεροπλάνο κερδίζει ύψος. Όσοι δεν έχετε ιδέα για τι πράγμα μιλάω, απλά αγνοήστε τίτλο και εισαγωγή και περάστε στο παρασύνθημα.

Αυτό το Σαββατοκύριακο το οροπέδιο του Σπίλμπεργκ φιλοξενεί τους πιο τολμηρούς σαλεμένους στο μυαλό πιλότους του κόσμου. Οι περισσότεροι από αυτούς έχουν ‘γράψει’ ατελείωτες ώρες στα πηδάλια επιβατικών αεροσκαφών, κάποιοι και σε μαχητικά, όπως και να έχει είναι ‘χορτάτοι’ από πτήσεις. Μόνο που το να βρίσκεσαι εκεί ψηλά, ακόμα κι αν δεν μπορούμε να το καταλάβουμε εμείς οι κοινοί ‘Γήινοι’, είναι εθιστικό. Σε τέτοιο βαθμό, που ενώ σε οποιαδήποτε άλλη δουλειά όλοι περιμένουμε περιμένουν να συμπληρώσουν ένσημα και να βγουν στη σύνταξη (σημείωση: σε άλλες χώρες, μακριά από την Ελλάδα), αυτοί αδημονούσαν να αποκτήσουν ελεύθερο χρόνο για να αρχίσουν να κάνουν υπερωρίες στον αέρα. Και μάλιστα ‘βαρέα και ανθυγιεινά’ αφού δεν κάνουν dolce vita με ανεμόπτερα και λοιπές φιοριτούρες αλλά πιέζουν εαυτούς πέρα από τα όρια με αεροπλάνα ακροβατικών!

Το να σου αρέσει η ταχύτητα και να μην έχεις παρακολουθήσει ποτέ σου αγώνα του Red Bull Air Race Series, είναι σα να λατρεύεις τη στρογγυλή θεά και να μην έχεις δει ποτέ El Clasico. Σα να είσαι λάτρης της μεγάλης οθόνης και να μην έχεις δει ποτέ σου ταινία με Al Pacino. Κάποια πράγματα είναι must. Κανόνες. Τελεία. Έτσι και το RBAR είναι κάτι που αν το δεις μία φορά, ειδικά αν το παρακολουθήσεις από κοντά, θα αιχμαλωτίσει τη γεμάτη βενζίνη ψυχή κάθε petrol head.

Να κάνουμε μία μικρή περιγραφή για να μπεις στο νόημα. Μικρά, ανθεκτικά και ευέλικτα αεροπλάνα που κάνουν σβούρες πιο γρήγορα κι από τον Lionel Messi, πετώντας σε απόσταση αναπνοής από το νερό ή το έδαφος, με ταχύτητες που φτάνουν τα 370 χιλιόμετρα την ώρα! Πιλότοι που τρώνε G με το ρυθμό που εγώ τρώω τα κουρκουμπίνια, που αμφισβητούν το νόμο της βαρύτητας και γελούν ειρωνικά ξεφυλλίζοντας τους νόμους κίνησης του Νεύτωνα. Που ορμούν τέρμα γκάζι ανάμεσα σε φουσκωτούς πυλώνες ύψους 25 μέτρων, οι οποίοι επί της ουσίας οριοθετούν την εναέρια διαδρομή στην οποία οι διαγωνιζόμενοι καλούνται να ‘χορέψουν’.

Εδώ λεζάντα: Οι πυλώνες είναι από ειδικό συνθετικό υλικό που όταν έρχεται σε επαφή με τα φτερά των αεροπλάνων, σκίζεται χωρίς καταστροφικές συνέπειες

Με παρτενέρ το αεροπλάνο τους, έτοιμο να δεχθεί κάθε εντολή, για κάθε φιγούρα, όσο παράλογη κι αν αυτή φαντάζει. Με αμείλικτο αντίπαλο το χρονόμετρο και αθέατο εχθρό τα G, καθώς αν κάποιος ‘φάει’ άνω του ορίου των 10, αποκλείεται από τη συνέχεια του αγώνα. Οι περισσότεροι από εμάς αν ‘φάμε’ 10 G, μάλλον θα αποκλειστούμε από κάθε δραστηριότητα για το υπόλοιπο της χρονιάς…

Αυτό είναι σε γενικές γραμμές το σχέδιο πτήσης του Air Race Series. Ενός θεσμού που ‘απογειώθηκε’ το 2003 στο Zeltweg της Αυστρίας. Είχαν προηγηθεί δύο χρόνια μελέτης και δοκιμών, με τον Μαγιάρο εξπέρ του είδους, Peter Besenyei, να είναι η ψυχή πίσω από το όλο εγχείρημα. Η μία αερομαχία έφερε την άλλη, η δημοτικότητα του σπορ άρχισε να κερδίζει υψόμετρο και από το 2005 και μετά, εξελίχθηκε σε παγκόσμιο πρωτάθλημα!

Είχα την τύχη να παρακολουθήσω από κοντά αρκετούς αγώνες, να περάσω πολύ χρόνο με εμβληματικούς πιλότους για το RBAR αλλά το κυριότερο, να πάρω μία μικρή γεύση από το τι στο διάολο συμβαίνει εκεί πάνω. Μία σύντομη πτήση που μου φάνηκε αιωνιότητα, μία πρώτη γνωριμία με τον καλοκάγαθο κυριούλη με την άσπρη γενειάδα που μου συστήθηκε ως Πέτρος (Άγιος ήταν αν θυμάμαι καλά το μικρό του). Παρότι έχω υψοφοβία, για κάποιο ανεξήγητο λόγο δεν κώλωσα στιγμή. Δεν είχα τότε παιδιά, σκυλιά, γατιά, μόνο την επιθυμία να ακροβατήσω στα όρια δύο κόσμων. Αν νομίζετε πως υπερβάλλω, αρκεί να σας πω ότι δεν είχαμε αλεξίπτωτο, δεν είχαμε ‘Plan B’, αν κάτι πήγαινε στραβά εκεί πάνω, θα μας έκλαιγαν οι ρέγγες. Ευτυχώς το (δραματοποιημένο στη μνήμη μου) εγχείρημα είχε happy end κι έτσι έζησα για να σας πω την ιστορία.

‘Ξεναγός’ μου στον κόσμο των τριών χιλιάδων ποδιών ήταν ο Nigel Lamb, ήδη άνω των 50 όταν με υποδέχθηκε στο κόκπιτ του αεροπλάνου του. Όχι ακριβώς ο Tom Cruise στον οποίο θα περίμενες πως θα εμπιστευόσουν τη ζωή σου αν αυτό ήταν απαραίτητο αλλά κουβαλώντας μέρος της ‘αύρας’ του διάσημου ηθοποιού καθώς όποτε δεν έκανε ακροβατικές πτήσεις, συμμετείχε σε ταινίες του Χόλιγουντ! Οκτώ σερί χρονιές πρωταθλητής ακροβατικών στη Μεγάλη Βρετανία, με περίπου 9 χιλιάδες ώρες πτήσεις και συμμετοχή σε 1500 air shows. Το βαρύ του βιογραφικό έκαμψε και τις τελευταίες μου αντιστάσεις, στριμώχτηκα στο κόκπιτ, χώρεσα τη κοτσίδα (τότε) στο κράνος και φόρεσα το πιο ψεύτικο χαμόγελό μου. Απογειωθήκαμε και πλέον ήμασταν: εγώ, το αεροπλάνο, ο πιλότος και ο Θεός. Αν και σε περιπτώσεις που η ‘περιπέτεια’ εξελίσσεται σε ‘θρίλερ’, τους δύο τελευταίους ρόλους τους μοιράζεται κάλλιστα ένα πρόσωπο.

Οι οδηγίες που είχα λάβει προ πτήσεως ήταν ξεκάθαρες: βαθιές ανάσες και σφίξου. Σφίξε τους μύες σου σαν άντρας. Όπως μπορείτε να δείτε στο αυτοσαρκαστικό video που με θάρρος μοιράζομαι μαζί σας, τις περισσότερες φορές η διαδικασία ‘πάρε ανάσα και σφίξου’ έχανε τη φυσική ροή της καθώς εγώ έχανα προσωρινά την επαφή μου με την πραγματικότητα. Άκαιρες ανάσες και μετά, ένα σώμα να ‘χτυπιέται’ από G και μία φάτσα που να παραμορφώνεται λες και προσπαθεί (μάταια) να γίνει καλύτερη. Αλλά το εναέριο roller coaster είχε βαθμό δυσκολίας σταδιακά αυξανόμενο. Το σχέδιο πτήσης με αρχάριους/ανόητους/απροετοίμαστους συνεπιβάτες αφορούσε πρώτα μία απλή, εισαγωγική γνωριμία με τις πλευρικές πιέσεις. Μία θεωρητικά απλή καμπή στην πορεία μας στους αιθέρες, κατά την οποία ένα αόρατο χέρι προσπαθούσε να με βγάλει από το κόκπιτ. Αίσθηση παράξενη, άγνωστη. Εμπειριών συλλέκτης εν δράσει. Συνέχεια με ένα loop, ένα ολόκληρο κύκλο στον αέρα δηλαδή. Αυτή τη φορά τα G δεν είναι πλευρικά αλλά κάθετα. Όσο το Extra 300L πάει τέρμα ανηφόρα, κάτι με τραβάει μανιασμένα προς τα κάτω.

Νιώθω να πνίγομαι αλλά η στιγμή ανάσας έρχεται σαν βάλσαμο. Ο πιλότος μου λέει να απολαύσω τη θέα και από τη στιγμή που η καρδιά επιστρέφει στη θέση της, διαπιστώνω πως έχει δίκιο. Το δεύτερο μέρος του εναέριου δακτυλίου μοιάζει σαν ταξίδι με προορισμό το ομορφότερο συννεφάκι του ουρανού. Από βαρίδι ολκής, έχω αρχίσει και νιώθω πούπουλο χαζεύοντας τον ανάποδο ορίζοντα. Το γράφω και το θυμάμαι ξανά με ασύγκριτη νοσταλγία. Δύο λέξεις αρκετές για να καταλάβεις το εξωπραγματικό του πράγματος: ‘ανάποδος ορίζοντας’.

Η διαρκώς αυξανόμενη ναυτία είχε δώσει τη θέση της σε ένα χαμόγελο τύπου Joker που όμως μου κόπηκε απότομα. Ο Lamb κινεί απότομα το πηδάλιο του διθέσιου αεροπλάνου και αυτό κάνει μία πλήρη περιστροφή – 360 μοίρες και όλα μέσα μου κάνουν κύκλους.

Αναρωτιέμαι αν το συκώτι μου έχει αλλάξει θέσεις με την καρδιά ενώ αρχίζουμε ξανά την ανηφόρα και ο ‘ξεναγός’ μου ετοιμάζεται να μου δείξει κι άλλα στάνταρ ‘κόλπα’. Ακολουθεί το Quadro ή όπως είναι πλέον γνωστό στη δική μου αργκό, η ‘σφαλιάρα σε τέσσερις φάσεις’, την οποία μπορείτε να δείτε στο 4.12 του video. Πάλι περιστροφή προς τα αριστερά αλλά αυτή τη φορά σε δόσεις. Ενενήντα μοίρες τη φορά, κάθε σφαλιάρα με στέλνει όλο και πιο πέρα.  Ευθυγραμμιζόμαστε με τον ορίζοντα, εγώ προσπαθώ μάταια να ευθυγραμμιστώ στη θέση μου και ταυτόχρονα να πω στον πιλότο πως με λένε Πάνο και είμαι ακόμα καλά. Τα ήθελα και τα έπαθα. Όμως το βιολί του αυτός, να κάνουμε κι άλλα ακροβατικά. Αυτή τη φορά loop που περιλαμβάνει στροφή 360ο στην κορυφή του. Κάπου εκεί αρχίζω εμφανώς να ζορίζομαι.

«Φτάνει;» με ρωτάει ο Lamb και μέχρι να συντονίσω ακοή, συνείδηση και λόγο, προχωράμε στο τελικό μέρος της χορογραφίας μας. Με προειδοποιεί πολλάκις να σφίξω κάθε έναν από τους λιγοστούς μυς στο κορμί μου και αυτό δεν μπορεί παρά να είναι οιωνός κακών.

«Με συγχωρείτε, μπορείτε να σταματήσετε λίγο να κατέβω;», θέλει όλο μου το είναι να του πει. Που μιλιά όμως. Το γκραν φινάλε αρχίζει στο 5.18 του video. Ενενήντα μοίρες αριστερά, ανηφόρα και μετά πλήρης περιστροφή προς την αντίθετη κατεύθυνση.

Προφανώς εκείνη τη στιγμή δεν είχα ιδέα τι κάναμε. Λες και κάποιος είχε βάλει το κεφάλι μου σε ένα πλυντήριο ρούχων, με τον κάδο να γυρίζει ανεξέλεγκτα. Κάθε μοίρα και μία ανάμνηση, μιας ζωής που περνούσε από μπροστά μου και με χαιρετούσε.

Είδα το video πολλές φορές για να καταλάβω τι κάναμε και για να καταλάβετε κι εσείς τι ‘ξύλο’ έφαγα εκείνη τη μέρα, αρκεί να δείτε πόσο διαφορετικά πλασαρισμένα είναι τα σώματα μας στο τελευταίο ακροβατικό. Παρότι κινούμαστε προς την ίδια κατεύθυνση, αυτός γέρνει αποφασιστικά προς τα δεξιά, εγώ πλανιέμαι κάπου στην αριστερή πλευρά του κόκπιτ με τις ζώνες μου να παρακαλούν πλέον να αποδεσμευτούν από το μαρτύριο του να προσπαθούν να με κρατήσουν στη θέση μου.

«Οκ, τελειώσαμε», λέει ο Lamb και γελάω αμήχανα. Το ένστικτο της επιβίωσης ίσως. Ήμουν εκεί, με κορμί χτυπημένο αλύπητα, σακατεμένο ηθικό, μπουρδουκλωμένα σωθικά και σκέψη ευθεία γραμμή. Η όραση και η ακοή θεωρητικά λειτουργούσαν, αλλά όσα ερεθίσματα λάμβαναν, χάνονταν κάπου στην πορεία προς τη συνείδηση. Άκουγα χωρίς να καταλαβαίνω, κοίταζα ουσιαστικά χωρίς να βλέπω. Ευτυχώς, μεσολάβησε αρκετός χρόνος μέχρι να πατήσω ξανά στη Γη, με αποτέλεσμα να προλάβω να ανασυγκροτηθώ. Τσέκαρα πως η φόρμα μου ήταν στεγνή, φόρεσα το καλύτερο μου χαμόγελο και βγήκα από το κόκπιτ ατσαλάκωτος. Τουλάχιστον για όσους δεν είχαν πρόσβαση στο video της πτήσης.

‘Πέταξα’ παρέα με έναν παγκόσμιο πρωταθλητή!

Ο -more capable that you think- κυριούλης, όχι μόνο συνέχισε να αγωνίζεται στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Red Bull Air Race αλλά πήρε και τον τίτλο του 2014! Φέτος διανύει την τελευταία του σεζόν ως αγωνιζόμενος και θέλει να αποχαιρετήσει την F1 των αιθέρων με στιλ. Έχει 13 αντιπάλους και επτά ακόμα αερομαχίες για να επιδιώξει να καθίσει ξανά στο θρόνο. Ίσως αυτή του Σπίλμπεργκ να είναι και η δυσκολότερη, λόγω των δέντρων και των υψομετρικών διαφορών στην καρδιά της Στυρίας. Αλλά παρότι αισίως κλείνει τα 60 τον προσεχή Αύγουστο *και για να κλείσουμε όπως αρχίσαμε, δηλαδή με εσάνς ελληνικού κινηματογράφου) …τι 30, τι 40, τι 50, τι 60!