Τρενοβλάβεια: σερφάροντας στις οροφές των Ιντερσίτι

Μερικοί επιβάτες δεν νιώθουν αρκετά ‘on board’ καθισμένοι στο εσωτερικό του βαγονιού. Σνομπάρουν τις κανονικές θέσεις και σκαρφαλώνουν στην οροφή του τρένου για να την κάνουν ‘σανίδα’ αναψυχής – αν είναι τυχεροί και σανίδα σωτηρίας. Παρόλο που δεν υπάρχει τίποτε πιο προβλέψιμο και μονότονο από την τροχιά ενός σιδηρόδρομου, το δικό τους ταξίδι θα έχει πολλές συγκινήσεις και αβέβαιο προορισμό.

(φωτογραφία: Marco Casino)

Θα τελειώσει πάνω στα ηλεκτροφόρα καλώδια; Στο κλαδί ενός δέντρου που χάσκει δίπλα στις γραμμές; Στην οροφή κάποιου τούνελ που είναι πιο κοντή από όσο υπολόγιζαν; Στο train surfing όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά και ο δείκτης θνησιμότητας ψηλότερος σε σύγκριση με οποιοδήποτε άλλο ‘αντικοινωνικό’ extreme sport, όπως η αναρρίχηση σε ουρανοξύστες (buildering) με ή χωρίς εξοπλισμό ασφαλείας.

Εννοείται ότι ο όρος ‘άθλημα’ εδώ είναι καταχρηστικός. Άθλημα, έστω ακραίο, είναι μια δραστηριότητα στην οποία οι συμμετέχοντες μελετούν αυτό που κάνουν, παίρνουν κάθε δυνατή προφύλαξη και, βέβαια, κινούνται εντός των ορίων του νόμου. Στο train surfing τις πιο πολλές φορές δεν ισχύει τίποτα από τα παραπάνω.

Τα γάντια, για καλύτερο κράτημα στις μεταλλικές επιφάνειες, είναι πολλές φορές ο μόνος εξοπλισμός των ‘surfers’. Πιο απαραίτητες όμως κρίνονται οι GoPro που, σε συνδυασμό με το ίντερνετ και τα social media, βοήθησαν πολύ στην εξάπλωση αυτής της τρέλας – ή πιο σωστά στην αναβίωσή της, γιατί το ταξίδι στις οροφές των τρένων χρονολογείται από καταβολής σιδηρόδρομου, στην αρχή μόνο από ανάγκη, μετά και από παλαβομάρα.

(φωτογραφία: Ηνωμένοι Φωτορεπόρτερς)

Αναρίθμητες ταινίες έδειξαν το δρόμο, με κυνηγητά στις οροφές των συρμών, πιστολέρο κρεμασμένους στο πλάι και λαθρεπιβάτες ανάμεσα στα βαγόνια. “Κι εμείς τα κάναμε στα 1980s”, γράφει ζηλόφθονα κάποιος στο YouTube, σχολιάζοντας ένα από τα πάμπολλα κλιπάκια που δείχνουν πιτσιρικάδες να ιππεύουν αμαξοστοιχίες, “αλλά τότε δεν υπήρχαν μίνι κάμερες με 4Κ και 1000 fps για να γίνουμε διάσημοι”…

Τα 5 λεπτά διασημότητας φαίνεται να είναι σοβαρό κίνητρο για τους train surfers, ακόμη και σε χώρες όπως η Ινδία ή η Νότιος Αφρική, όπου το σκαρφάλωμα στα τρένα είναι ξεκάθαρο ότι δίνει διέξοδο σε ανθρώπους που δεν έχουν να πληρώσουν εισιτήριο ή κατά τις ώρες αιχμής, όταν τα βαγόνια ξεχειλίζουν. Οι ινδικές σιδηροδρομικές αρχές, βέβαια, ισχυρίζονται ότι το φαινόμενο παρατηρείται και σε ώρες που τα τρένα κυκλοφορούν άδεια.

Υπεύθυνο, λένε, είναι το Μπόλιγουντ που δεν σταματά να φιλμάρει κασκάντες πάνω στις ράγες, κάνοντας τους θεατές να πιστεύουν ότι μπορούν κι εκείνοι να αθληθούν παρομοίως. Συνήθως τα καταφέρνουν. Κάθε φορά, όμως, που ένας επίδοξος κασκαντέρ κεραυνοβολείται από το ρεύμα στην οροφή ενός τρένου, η κυκλοφορία διακόπτεται για κανένα 20λεπτο μέχρι να ξεκολλήσουν το καμένο πτώμα του από τις λαμαρίνες.

Στην Ινδία άρχισαν τις συλλήψεις, αφού πρώτα προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα με καμπάνιες που ενημέρωναν το κοινό για τα δεινά που θα το βρουν αν δεν στοιβαχθεί πειθήνια μέσα στα βαγόνια, αλλά και με ειδικά προγράμματα επιμόρφωσης στα σχολεία.

Στην Ινδονησία, όπου οι ταξιδιώτες της οροφής επίσης αφθονούν, δοκίμασαν άλλα δραστικά μέτρα, με μικρή όμως επιτυχία: λάδι ή συρματόπλεγμα στις οροφές των βαγονιών, μασίφ μπάλες που κρέμονται πάνω από τις σιδηροτροχιές κι αφήνουν ελάχιστο ύψος για να περάσει το τρένο, μέχρι και μουσικά συγκροτήματα στις αποβάθρες να κάνουν live προπαγάνδα. Τα αποτελέσματα, μέτρια: άπαξ κι έχεις βγει από την κονσέρβα, δύσκολα ξαναπαστώνεσαι μαζί με τις άλλες σαρδέλες.

“Είναι τρόπος έκφρασης”, λέει ένας από τους πολλούς πιτσιρικάδες που ασκούνται στο Staff Riding, όπως ονομάζεται το ‘σπορ’ στο Γιοχάνεσμπουργκ. “Αντί να πας να ληστέψεις κάποιον ή να τον χτυπήσεις, κάνεις αυτό»”

“Οι στιγμές που βρίσκεσαι μια αναπνοή από το θάνατο είναι οι στιγμές που είσαι περισσότερο ζωντανός από ποτέ”, εξηγεί ένα άλλο τζάνκι της αδρεναλίνης.

Το ότι όλοι αυτοί οι θερμόαιμοι μπορούν να επικοινωνούν με άνεση μεταξύ τους, να φτιάχνουν διαδικτυακές ομάδες, να ποστάρουν τα κλιπάκια τους και να διοργανώνουν συναντήσεις και ‘events’ δίνει στο ζήτημα διαστάσεις επιδημίας. Στη Ρωσία, τη χώρα με το μεγαλύτερο πρόβλημα, τα ιντερνετικά γκρουπ φίλων του ‘surfing’ αριθμούν χιλιάδες μέλη και οι έφηβοι που πηδούν από τις αποβάθρες του μετρό στο πίσω μέρος των συρμών είναι συνηθισμένο θέαμα.

Οι διαμελισμοί και οι αποκεφαλισμοί δεν λείπουν – κάποιοι σαρκάζουν ότι είναι θέμα ‘φυσικής επιλογής’, άλλοι λένε ότι είναι λογικό “όποιος σνιφάρει ό,τι βρει να σερφάρει όπου να ‘ναι”, αλλιώς γιατί να ξαπλώσει στην οροφή ενός συρμού που πρόκειται να μπει σύρριζα στο επόμενο τούνελ;  

Αποκεφαλισμό ‘train surfer’ σε τούνελ είχαμε κάποτε και στους ελληνικούς σιδηρόδρομους, όπως ανακάλυψε πρόσφατα ένας δραστήριος υπάλληλος του ΟΣΕ, ο Απόστολος Κουρμπέλης, σκαλίζοντας παλιά τηλεγραφήματα από την περίοδο της κατοχής. Σε ένα από αυτά, ο αρμόδιος αναφέρει ότι “ο επί της στέγης των οχημάτων ταξιδεύων, (…), προσκρούσας επί της στέγης σύραγγος (σ.σ. sic) Οίου, εφονεύθη”.

Πιθανολογείται ότι επρόκειτο για έναν από τους πολλούς λαθρεπιβάτες εκείνης της περιόδου, που σαλτάριζαν στο εξωτερικό των τρένων και των τραμ ελλείψει εισιτηρίου. Σε ό,τι αφορά τα τελευταία, το φαινόμενο πήρε το όνομα ‘Σκαλομαρία’ ενώ συνεχίστηκε και μετακατοχικά. 

Χωρίς, πάντως, να θέλει κανείς να υποβαθμίσει τα κατορθώματα των παππούδων μας, είναι άλλο να σκαρφαλώνεις στο αργοκίνητο ‘Θηρίο’ ή το ‘τραμ το τελευταίο’ κι άλλο να κάνεις αναρρίχηση σε Ιντερσίτι. Για το τελευταίο χρειάζονται know how κι εξοπλισμός. Και άγνοια κινδύνου. Και βλακεία, αλλά επειδή αυτή υπάρχει σε αφθονία, ας μην τη θεωρήσουμε δυσεύρετο skill. Είναι, όμως, απαραίτητη, όπως δείχνει και η περίπτωση του TrainRider, ενός surfer που την προηγούμενη δεκαετία έγινε θρύλος στην αντίστοιχη γερμανική κοινότητα επειδή, αφού ‘καβάλησε’ το ταχύτατο γερμανικό Ιντερσίτι, άφησε την τελευταία του πνοή από λευχαιμία.

Το πρώτο ισχύει. Το δεύτερο αποδείχτηκε μούφα, αλλά ήταν αρκετό για να οιστρηλατήσει κι άλλους ανεγκέφαλους, πολλοί εκ των οποίων είναι ήδη δύο μέτρα κάτω από τη γη – όχι από λευχαιμία…

“Δε φοβάσαι μήπως πεθάνεις και η 4 μηνών κόρη σου μεγαλώσει χωρίς πατέρα;” ρωτά τον TrainRider ο δημοσιογράφος που ανακάλυψε ότι το στόρι με τη λευχαιμία ήταν ψεύτικο.

“Γι’ αυτό παίρνω όλες τις προφυλάξεις. Ελαχιστοποιώ το ρίσκο. Δεν σκέφτομαι να σταματήσω”, απαντά ο surfer που, με όλη την αποκοτιά του, υποτίθεται ότι είχε μελετήσει καλά το εγχείρημά του. Ρώτησε δικηγόρο κι αγόρασε εισιτήριο για να είναι νομικά καλυμμένος (κάτι που, όταν τελικά συνελήφθη, τον γλίτωσε από -έως και- 10 χρονάκια φυλακή), προμηθεύτηκε ιμάντες και βεντούζα ασφαλείας κι εκπαιδεύτηκε σταδιακά, αρχίζοντας από πιο χαμηλές ταχύτητες.

Το μόνο που δε σκέφτηκε -έστω κι αν δεν του στοίχισε τη σύλληψη εκείνη τη φορά- ήταν ότι το τζάμι του τρένου, που απέξω φαίνεται ‘καθρέφτης’, από μέσα ήταν κανονικότατα διάφανο. Έτσι σκαρφάλωσε στην αμαξοστοιχία νομίζοντας ότι δεν τον βλέπει άνθρωπος, ενώ την ίδια ώρα τον χάζευαν όλοι οι επιβάτες!

Αν ο Άβερελ σαλτάριζε στα σημερινά τρένα, μάλλον θα είχε το παρατσούκλι TrainRider…