13 βιβλία που αλλάζουν την ιστορία του κόσμου

Ένα από τα πράγματα που σκέφτομαι συχνά είναι το τι θα συνέβαινε σήμερα στον κόσμο αν, για παράδειγμα, ο Donald Trump δεν είχε κερδίσει τις εκλογές της Αμερικής μόλις τον περασμένο Νοέμβριο. Θα ήταν τα πράγματα καθόλου διαφορετικά; Με ποιον τρόπο; Ποιες οι επιπτώσεις της νίκης της Clinton;

Για αυτά τα ερωτήματα όμως, το “τι θα συνέβαινε αν” της ιστορίας, υπάρχει ένα ολόκληρο λογοτεχνικό είδος, η Alternate History. Σε αυτό, οι συγγραφείς προσπαθούν να φανταστούν την ιστορία μέχρι και σήμερα, αν κάποια από τα σημαντικότερα γεγονότα του κόσμου μας είχαν διαφορετική κατάληξη.

Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος και ο Αμερικανικός Εμφύλιος είναι οι 2 σημαντικότερες ιστορικές στιγμές για το υποείδος της speculative λογοτεχνίας, αλλά αυτό δε σημαίνει πως είναι και οι μοναδικές. Αυτοκρατορίες που δε διαλύονται, είδη της βιοποικιλότητας που δεν εξαφανίζονται, τεχνολογίες που ανακαλύπτονται γρηγορότερα, έθνη που δημιουργούνται, δολοφονίες που αλλάζουν τον ρου της ιστορίας.

Τα 4 γνωστότερα (μάλλον) σε εμάς έργα της Alternate History λογοτεχνίας είναι τα ‘The Man in the High Castle’ (‘Ο άνθρωπος στο ψηλό κάστρο’, Τόπος) του Philip K. Dick, ‘11/22/63’ (‘22/11/63’, Bell) του Stephen King, ‘The Plot Against America’ (‘Η συνωμοσία εναντίον της Αμερικής’, Πόλις) του Philip Roth και το ‘It Can’t Happen Here’ (‘Δεν γίνονται αυτά εδώ’, Καστανιώτη) του Sinclair Lewis. Τι συμβαίνει όμως πέρα από αυτά τα σπουδαία βιβλία; Τι άλλο υπάρχει εκεί έξω για εμάς;

Βρήκαμε, λοιπόν, 13 μυθιστορήματα που ασχολούνται με το είδος κάνοντας τις δικές τους “τι θα γινόταν αν” ερωτήσεις και σας τα παρουσιάζουμε, έτσι για να μπει και η Alternate History στο οπτικό σας πεδίο και στις wishlists σας.

65 ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΙΝ

West of Eden

Συγγραφέας: Harry Harrison, γνωστός κυρίως για τον χαρακτήρα του Stainless Steel Rat, αλλά και για το ‘Make Room! Make Room!’, βιβλίο στο οποίο βασίστηκε χαλαρά η ταινία ‘Soylent Green’.

Πότε: 1984. Ήταν το πρώτο κομμάτι μιας τριλογίας που συνεχίστηκε με το ‘Winter in Eden’ το 1986 και ολοκληρώθηκε με το ‘Return to Eden’ το 1988.

Τι θα γινόταν αν… Ο μετεωρίτης δεν έπεφτε ποτέ στη Γη και οι δεινόσαυροι είχαν επιβιώσει, αναπτύσσοντας στην πορεία ευφυΐα και πολιτισμό, με τους απόγονους τους να αγωνίζονται απέναντι σε μια φατρία ανθρώπων σε μια μάχη για επιβίωση, μέσα από την ιστορία του Kerrick, ενός νεαρού κυνηγού που έχει μεγαλώσει ανάμεσα σε δεινόσαυρους και αποδρά για να συναντήσει τους ανθρώπους και η γνώση των παράξενων συνηθειών τους τον κάνει αρχηγό του είδους του και μεγαλύτερο εχθρό των δεινοσαύρων.

Πώς τα πάει στο Goodreads: 3,8/5 από 2,575 βαθμολογίες μέσα στα 10 χρόνια του Goodreads. Δεν το λες και δημοφιλές βιβλίο δηλαδή, καταλάβατε.

12ος ΑΙΩΝΑΣ

The Six Directions of Space

Συγγραφέας: Alastair Reynolds, ένας από τους σημαντικότερους Βρετανούς συγγραφείς της επιστημονικής φαντασίας των τελευταίων 20 ετών.

Πότε: 2008. Μια μικρή νουβέλα 85 μόλις σελίδων, το μικρότερο έργο της λίστας μας.

Τι θα γινόταν αν… Ο Τζένγκις Χαν κατακτούσε ολόκληρο τον κόσμο για λογαριασμό των Μογγόλων και που θα είχε φτάσει αργότερα, όταν 1000 χρόνια μετά το θάνατο του παρακολουθούμε τη Yellow Dog, μια κατάσκοπο της αχανούς γαλαξιακής αυτοκρατορίας τον Μογγόλων, καθώς ερευνά παράξενα γεγονότα που συμβαίνουν στις παρυφές του πολιτισμένου διαστήματος.

Πώς τα πάει στο Goodreads: 3,86/5 από 409 βαθμολογίες μέσα σε 9 χρόνια. Η ιστορία είναι πολύ πιο εύκολο να βρεθεί σε ανθολογίες όπως το ‘The Year’s Best Science Fiction: Twenty-Sixth Annual Collection’ παρά στο stand-alone βιβλίο που βγήκε το ‘08, οπότε λογικά έχει μείνει αρκετά χαμηλά σε κριτικές στο Goodreads.

14ος ΑΙΩΝΑΣ

The Years of Rice and Salt

Συγγραφέας: Kim Stanley Robinson, ένας από τους πιο πολυβραβευμένους συγγραφείς sci-fi, με τη ‘Mars Trilogy’ να είναι το δημοφιλέστερο έργο του. Μιλήσαμε για το φρέσκο του ‘New York 2140’ στη λίστα με τα post-apocalyptic βιβλία.

Πότε: 2002. Τσίμπησε το Locus Award στο είδος του για τη χρονιά.

Τι θα γινόταν αν… Η μαύρη πανώλη του 14ου αιώνα σκότωνε όχι μόνο το ⅓ του πληθυσμού της Ευρώπης αλλά το 99%, εξερευνώντας 10 διαφορετικά σημεία της ιστορίας ξεκινώντας με τον στρατό του Μουσουλμάνου κατακτητή Ταμερλάνου και φτάνοντας μέχρι τον 21ο αιώνα, με την Ευρώπη να γεμίζει με Μουσουλμάνους εποίκους, τους ιθαγενείς πληθυσμούς της Αμερικής να συνασπίζονται για να αντισταθούν στους Κινέζους και τους Μουσουλμάνους εισβολείς και έναν 67χρονο παγκόσμιο πόλεμο να ξεκινά ανάμεσα στα Μουσουλμανικά κράτη και στους Κινέζους και τους συμμάχους τους.

Πώς τα πάει στο Goodreads: 3,72/5 από 8,578 βαθμολογίες μέσα στα 10 χρόνια του Goodreads. Για τα δεδομένα του είδους μέχρι και best-seller θα μπορούσαμε να το πούμε. Από τα έργα του συγγραφέα που έχουν διαβαστεί περισσότερο πάντως.

ΤΕΛΗ 16ου ΑΙΩΝΑ

Pavane

Συγγραφέας: Keith Roberts, γνωστός για τη δουλειά του κυρίως σε περιοδικά επιστημονικής φαντασίας.

Πότε: 1968. Δεν υπάρχουν πολλά έργα της alternate history πριν από αυτό. Το ‘The Man in the High Castle’ για παράδειγμα εκδόθηκε μόλις το 1962.

Τι θα γινόταν αν… Η Βασίλισσα Ελισάβετ δολοφονούνταν το 1588, με αυτό το γεγονός να έχει ως αποτέλεσμα τον θρίαμβο της Ισπανικής Αρμάδας στην Αγγλία και την επακόλουθη πτώση του Προτεσταντισμού, με τη Εκκλησία της Ρώμης να κυριαρχεί μέχρι και τον 20ο αιώνα σε ολόκληρη την Ευρώπη, τον Πάπα να ελέγχει ακόμη την Αμερική και την Αυστραλία και η τεχνολογία να βρίσκεται έναν ολόκληρο αιώνα πίσω.

Πώς τα πάει στο Goodreads: 3,70/5 από 2,480 βαθμολογίες μέσα στα 10 χρόνια του Goodreads. Παρόλα αυτά είναι μακράν το δημοφιλέστερο βιβλίο του συγγραφέα.

ΜΕΣΑ 19ου ΑΙΩΝΑ

The Difference Engine

Συγγραφέας: William Gibson και Bruce Sterling, ο πρώτος είναι φυσικά ο συγγραφέας του ‘Neuromancer’ και πατέρας του cyberpunk, ενώ ο δεύτερος, επίσης συγγραφέας του cyberpunk, είναι γνωστός κυρίως όχι για τα βιβλία του αλλά για την ανθολογία ‘Mirrorshades’ του ‘86 που έκανε εξαιρετική δουλειά στο να ορίσει αυτό το νέο, τότε, είδος επιστημονικής φαντασίας.

Πότε: 1990. Η μοναδική συνεργασία του Gibson γράφτηκε ανάμεσα στις τριλογίες ‘Sprawl’ (1984-88) και Bridge (1993-99).

Τι θα γινόταν αν… Η εποχή των κομπιούτερ έφτανε έναν αιώνα νωρίτερα, πριν τελειώσει η Βιομηχανική Επανάσταση, με τον Charles Babbage να τελειοποιεί την Αναλυτική Μηχανή του και τον κόσμο να αλλάζει τάχιστα, μέσα από μια ιστορία που φέρνει στο προσκήνιο 3 χαρακτήρες που ανακαλύπτουν ένα κουτί με διάτρητες κάρτες αγνώστου προέλευσης, κάρτες που κάποιος αναζητά και είναι ικανός να σκοτώσει για να πάρει στα χέρια του.

Πώς τα πάει στο Goodreads: 3,41/5 από 16,204 βαθμολογίες μέσα στα 10 χρόνια του Goodreads. Αρκετά χαμηλή βαθμολογία για έργο του Gibson, όμως το δικό του όνομα είναι αρκετό γα να κάνει πολλούς να διαβάσουν το μυθιστόρημα. Από τα πιο γνωστά βιβλία της λίστας μας.

ΜΕΣΑ 19ου ΑΙΩΝΑ (ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟΣ ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ)

Bring the Jubilee

Συγγραφέας: Ward Moore, ένας από τους κλασικούς συγγραφείς του είδους στη δεκαετία του ‘50.

Πότε: 1953. Το πιο παλιό από βιβλία της λίστας μας και ένα από τα πρώτα του είδους, πριν καν ακόμα η alternate history λογοτεχνία ονομαστεί τέτοια. Σίγουρα το πρώτο από τα πολλά μυθιστορήματα που ασχολούνται με μια εναλλακτική έκβαση του Αμερικανικού Εμφυλίου Πολέμου, ένα από τα συχνότερα θέματα μαζί με τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τους Ναζί.

Τι θα γινόταν αν… Ο Νότος κέρδιζε τη Μάχη του Γκέτισμπεργκ και στη συνέχεια τον Εμφύλιο Πόλεμο, αφήνοντας τον Βορρά φτωχό και κατεστραμμένο και δημιουργώντας τις Συνομόσπονδες Πολιτείες της Αμερικής, που αργότερα θα κατακτήσουν το Μεξικό και θα αποτελέσουν τη μια από τις 2 παγκόσμιες υπερδυνάμεις μαζί με τη Γερμανική Ένωση, που έχει κερδίσει στον Πόλεμο των Αυτοκρατόρων στην Ευρώπη.

Πώς τα πάει στο Goodreads: 3,69/5 από 1,664 βαθμολογίες μέσα στα 10 χρόνια του Goodreads. Φαίνονται λίγες τόσες κριτικές ε; Το βιβλίο πάντως είναι από πιο γνωστά της alternate history και αν κάποιος ασχοληθεί με το είδος θα περάσει σίγουρα και από εδώ.

Underground Airlines

Συγγραφέας: Ben H. Winters, που έγινε γνωστός αρχικά για τα ‘Sense and Sensibility and Sea Monsters’ και ‘Android Karenina’. Ω ναι.

Πότε: 2016. Το πιο φρέσκο του συγγραφέα και από τα πιο φρέσκα της λίστας μας φυσικά. Μιλήσαμε για το μυθιστόρημα όταν κυκλοφόρησε στο Βιβλιοφαγικό mashup.

Τι θα γινόταν αν… Ο Εμφύλιος Πόλεμος δεν είχε συμβεί ποτέ λόγω της δολοφονίας του Abraham Lincoln πριν την ορκωμοσία του το 1861 και η σκλαβιά παρέμεινε νόμιμη σε 4 πολιτείες του Αμερικανικού Νότου, την Alabama, τη Louisiana, το Mississippi και την ενωμένη Carolina, με την πλοκή να εκτυλίσσεται στο σήμερα, γύρω από έναν νεαρό μαύρο άντρα που προσπαθεί να διεισδύσει σε μια ομάδα υπέρ της κατάργησης της δουλείας, που στην πορεία θα ανακαλύψει σοκαριστικά μυστικά για τη συμφωνία των 4 πολιτειών με την κυβέρνηση.

Πώς τα πάει στο Goodreads: 3,87/5 από 13,346 βαθμολογίες μέσα σε 15 μήνες. Best-seller για τη speculative λογοτεχνία πέρυσι, πάει εξαιρετικά σε αριθμούς.

ΤΕΛΗ 19ου/ΑΡΧΕΣ 20ου ΑΙΩΝΑ

Everfair

Συγγραφέας: Nisi Shawl, μια από τις προτεργάτριες τα τελευταία χρόνια συγγραφείς στα θέματα του diversity στη λογοτεχνία, μέσα από τα βιβλία, τις ανθολογίες που έχει επιμεληθεί και τα γραπτά της.

Πότε: 2016. Μας τράβηξε την προσοχή και κάναμε μια αναφορά σε αυτό στο Βιβλιοφαγικό mashup πέρυσι τον Σεπτέμβριο.

Τι θα γινόταν αν… Οι ιθαγενείς πληθυσμοί του Κονγκό μάθαιναν για την τεχνολογία του ατμού λίγο νωρίτερα, με τους Φαβιανούς της Βρετανίας να συνεργάζονται με Αφροαμερικανούς Χριστιανούς ιεραπόστολους για να αγοράσουν γη από τον Βασιλιά Λεοπόλδο II του Βελγίου και να δημιουργήσουν ένα νέο κράτος στο Κονγκό, όπου οι κάτοικοι μπορούν να πειραματιστούν με τις ελευθερίες που τους έλειπαν στις πατρίδες τους, αλλά και να ωφεληθούν από τις ατμομηχανές.

Πώς τα πάει στο Goodreads: 3,34/5 από 772 βαθμολογίες μέσα σε 14 μήνες. Όχι ιδιαίτερα καλά δηλαδή, αλλά είναι το μόνο από τα βιβλία που προτείνουμε σήμερα που αφορά κομμάτι της Αφρικής και τις καταστροφικές αποικιοκρατίες που επέβαλαν στην ήπειρο οι χώρες της Ευρώπης.

1910s

Pashazade

Συγγραφέας: Jon Courtenay Grimwood, ένας τύπος που γράφει αρκετά διαφορετικά είδη λογοτεχνίας, σε κάθε ένα με ελαφρώς διαφορετικό όνομα, λιγάκι weirdo δηλαδή, καταλάβατε.

Πότε: 2001. Και μέχρι σήμερα αποτελεί το πιο ενδιαφέρον και γνωστότερο από τα έργα του συγγραφέα.

Τι θα γινόταν αν… Η Οθωμανική Αυτοκρατορία είχε συνάψει μια συμφωνία με την Αμερική στο τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και δεν είχε διαλυθεί ποτέ, ενώ η πλοκή εκτυλίσσεται στην Βορειοαφρικανική μητρόπολη El Iskandryia, εκεί που ο Ashraf al Mansur προσπαθεί να ανακαλύψει ποιος είναι, την ίδια στιγμή που κατηγορείται για ένα φρικτό φόνο και κυνηγά τον πραγματικό δολοφόνο μέσα σε μια πόλη που δε συγχωρεί.

Πώς τα πάει στο Goodreads: 3,85/5 από 1,092 βαθμολογίες μέσα στα 10 χρόνια του Goodreads. Λίγα πράγματα εδώ, εμάς περιμένει ο Grimwood να τον διαβάσουμε.

1940s

The Berlin Project

Συγγραφέας: Gregory Benford, καθηγητής αστροφυσικής με συγγραφική καριέρα που μετρά 6 δεκαετίες. Ήταν ο πρώτος που έγραψε μια ιστορία για έναν ιό υπολογιστή, με το ‘The Scarred Man’ του 1970.

Πότε: 2017. Είναι τόσο φρέσκο που κυκλοφόρησε μόλις τον Μάιο, τα είπαμε και στο Βιβλιοφαγικό mashup, και δεν έχει βγει ακόμη σε paperback. Ζεστό-ζεστό δηλαδή.

Τι θα γινόταν αν… Η ατομική βόμβα ήταν έτοιμη νωρίτερα, αφού ο χημικός Karl Cohen ανακαλύπτει έναν εναλλακτικό τρόπο να δημιουργήσει τα ισότοπα του ουρανίου που χρειάζεται για την αλυσιδωτή αντίδραση του όπλου και η βόμβα χρησιμοποιείται τον Ιούνιο του 1944 στη Γερμανία, με τις επιπτώσεις για τον πόλεμο και ολόκληρο τον κόσμο να είναι εντελώς διαφορετικές από αυτές της δικής μας πραγματικότητας.

Πώς τα πάει στο Goodreads: 3,83/5 από 277 βαθμολογίες μέσα σε 5 μήνες. Είναι νωρίς ακόμα για να πούμε πως τα πάει το βιβλίο, αλλά στη δική μας wishlist έχει μπει ήδη.

Fatherland

Συγγραφέας: Robert Harris, πολύ γνωστός για τα ιστορικά του μυθιστορήματα, πολλά από τα οποία διαδραματίζονται στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Τα ‘Pompeii’ και ‘Imperium’ είναι τα γνωστότερα από αυτά.

Πότε: 1992. Είναι το πρώτο από τα μυθιστορήματα του και best-seller που έμεινε για 11 συνεχείς εβδομάδες στα ευπώλητα των New York Times, συστήνοντας τον συγγραφέα στο κοινό. Το βιβλίο κυκλοφόρησε το ‘93 και ξανά το ‘96 και στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Ψυχογιός, αλλά βρίσκεται εξαντλημένο εδώ και χρόνια.

Τι θα γινόταν αν… Η Ναζιστική Γερμανία είχε κερδίσει τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τώρα, 20 χρόνια αργότερα, είμαστε λίγες ημέρες πριν τα 75α γενέθλια του Χίτλερ και την ειρηνευτική επίσκεψη του Προέδρου Κένεντι, ενώ ο Βερολινέζος ντετέκτιβ Xavier March ερευνά το θάνατο ενός ανθρώπου που αποδεικνύεται πως είναι υψηλά ιστάμενο πρόσωπο των Ναζί και ενώνει τις δυνάμεις του με μια νεαρή Αμερικανίδα δημοσιογράφο όταν η Γκεστάπο τον διατάζει να σταματήσει την έρευνα, με αυτό που θα ανακαλύψουν μαζί να μπορεί να φέρει το τέλος ολόκληρου του Τρίτου Ράιχ.

Πώς τα πάει στο Goodreads: 3,96/5 από 24,014 βαθμολογίες μέσα στα 10 χρόνια του Goodreads. Το μυθιστόρημα του Harris θεωρείται από τα καλύτερα δείγματα του είδους της alternate history και έχει συγκεντρώσει με τα χρόνια πολλούς φανατικούς αναγνώστες.

The Yiddish Policemen’s Union

Συγγραφέας: Michael Chabon, μάλλον το πιο γνωστό όνομα της λίστας, ο συγγραφέας των ‘The Amazing Adventures of Kavalier & Clay’ και ‘Wonder Boys’ κάνει το πέρασμα του και από τη speculative λογοτεχνία.

Πότε: 2007. Σίγουρα από τα πιο σημαντικά βιβλία της χρονιάς, μιας και κέρδισε τα Hugo, Nebula και Locus, κάνοντας ένα σπάνιο triple crown που μόνο άλλα 6 βιβλία έχουν επιτύχει στην ιστορία των βραβείων.

Τι θα γινόταν αν… Οι Εβραίοι μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και την κατάρρευση του Ισραήλ το 1948 κατοικούσαν στην περιοχή Sitka της Alaska, δημιουργώντας για 60 χρόνια το δικό τους κόσμο, μόνοι τους και ξεχασμένοι από την ιστορία, αλλά τώρα η περιοχή επιστρέφει στον έλεγχο της Alaska και ταυτόχρονα ένας ντετέκτιβ αναζητά το δολοφόνο ενός γείτονα του, πρώην σκακιστή, μέχρι που η εντολή που φτάνει από ψηλότερα είναι να παρατήσει την υπόθεση, που θα τον κάνει να χωθεί ανάμεσα σε δυνάμεις πολύ πιο ισχυρές από τον ίδιο.

Πώς τα πάει στο Goodreads: 3,69/5 από 52,785 βαθμολογίες μέσα στα 10 χρόνια του Goodreads. Κανένα βιβλίο του Chabon δεν έχει διαβαστεί περισσότερο από αυτό, πέρα φυσικά από το μεγάλο best-seller του, το ‘The Amazing Adventures of Kavalier & Clay’ του 2000.

2000s

Τhe Mirage

Συγγραφέας: Matt Ruff, γνωστός κυρίως για το περσινό ‘Lovecraft Country’ που θα γυρίσει σε σειρά ο Jordan Peele για λογαριασμό του HBO, αλλά και το ‘Bad Monkeys’ του 2007.

Πότε: 2012. Προτελευταίο από τα βιβλία του Ruff, που μοιάζει να αλλάζει λογοτεχνικό είδος με κάθε νέο έργο του.

Τι θα γινόταν αν… Στις 11/9 του 2001 Χριστιανοί φονταμενταλιστές κάνουν αεροπειρατεία σε 4 αεροσκάφη, με τα 2 να πετούν στους Πύργους του Παγκοσμίου Κέντρου Εμπορίου του Τίγρη και του Ευφράτη, το 1 στο Αραβικό Υπουργείο Άμυνας στο Riyadh και το 4ο, που κατευθύνεται μάλλον προς τη Μέκκα, να πέφτει από τους επιβάτες του, με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αραβίας να ξεκινούν έναν Πόλεμο κατά της Τρομοκρατίας και να εισβάλουν στην ανατολική ακτή της Αμερικής.

Πώς τα πάει στο Goodreads: 3,57/5 από 2,799 βαθμολογίες μέσα σε 5,5 χρόνια. Για να κάνουμε σύγκριση, το ‘Lovecraft Country’ του συγγραφέα έχει 4,07/5 από 4,798 βαθμολογίες μέσα σε 20 μήνες. Δεν έχει διαβαστεί πολύ, ούτε έχει αφήσει τις καλύτερες εντυπώσεις ανάμεσα στα 13 βιβλία μας, αλλά δε λες πως έχει περάσει κι απαρατήρητο.

ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΗ: