Βιβλιοφαγικό mashup v142: Όλοι οι αναγνώστες οφείλουμε πολλά στην Toni Morrison

Σίγουρα οι περισσότεροι που μας διαβάζετε σήμερα βρίσκεστε σε διακοπές, μόλις γυρίσατε από διακοπές ή ετοιμάζεστε να φύγετε για διακοπές, οπότε το Βιβλιοφαγικό mashup σας ετοίμασε 3 βιβλιοφιλικά ταξίδια στην Ελλάδα, λίγο πριν κάνει και τις δικές του καλοκαιρινές διακοπές. Ας αρχίσουμε όμως με ένα από τα πιο δυσάρεστα βιβλιοφιλικά νέα του 2019.

TONI MORRISON 18/2/1931 – 5/8/2019

Η Νομπελίστρια Toni Morrison πέθανε προχθές Δευτέρα στα 88 της χρόνια. Η μεγάλη Αμερικανίδα συγγραφέας άφησε στους αναγνώστες 11 μυθιστορήματα και αρκετές συλλογές κειμένων, θεατρικά έργα και παιδικά βιβλία. Πολλά από τα έργα της, με κυριότερα την ‘Αγαπημένη’ (‘Beloved’, 1987) και ‘Το τραγούδι του Σόλομον’ (‘Song of Solomon’, 1977), έχουν κυκλοφορήσει στα ελληνικά και αγαπηθεί από χιλιάδες Έλληνες αναγνώστες.

Η Morrison εξέδωσε το πρώτο της βιβλίο, τα ‘Γαλάζια μάτια’, στα 39 της χρόνια. Αποτέλεσε τη φωνή των μαύρων της Αμερικής και επηρέασε όσο ελάχιστοι άλλοι συγγραφείς τα Αμερικανικά γράμματα. Από το ‘The Bluest Eye’ στο ‘Sula’, στο ‘Song of Solomon’, στο ‘Tar Baby’, στο ‘Beloved’ του 1987 με το οποίο κέρδισε το Pulitzer Prize και μια θέση στο λογοτεχνικό canon δίπλα σε κορυφαία ονόματα της συγγραφής κι από εκεί στο ‘Jazz’, τα 6 πρώτα μυθιστορήματα της Morrison μιλούν από μόνα τους για το πόσο σημαντική υπήρξε για τη λογοτεχνία.

Αμέσως μετά ήρθε και η μεγάλη βράβευση με το Νόμπελ Λογοτεχνίας του 1993. Η Σουηδική Ακαδημία απένειμε το βραβείο στην Morrison γιατί κατά τη γνώμη της τα μυθιστορήματα της συγγραφέα “δίνουν ζωή σε μια ζωτικής σημασίας πλευρά της Αμερικανικής πραγματικότητας”. Στην ομιλία της μπροστά στη Σουηδική Ακαδημία, κατά την απονομή του βραβείου, η Toni Morrison είπε “Πεθαίνουμε. Αυτό ίσως είναι το νόημα της ζωής. Αλλά κάνουμε γλώσσα. Αυτό ίσως είναι το μέτρο των ζωών μας”.

Πέρα από το γεγονός πως η Morrison έγινε πρώτη μαύρη γυναίκα που έχει κερδίσει το Νόμπελ Λογοτεχνίας και παραμένει ακόμα η μοναδική μαύρη Αμερικανίδα που έχει τιμηθεί με το βραβείο, η συγγραφέας έχει τιμηθεί και με το Μετάλλιο της Ελευθερίας, την υψηλότερη τιμή για πολίτη της Αμερικής.

Σαν editor στον εκδοτικό Random House, όπου εργάστηκε για 16 χρόνια, σαν δημιουργός που άλλαξε τα πάντα για τους μαύρους δημιουργούς της Αμερικής, σαν καθηγήτρια που δίδαξε για δεκαετίες σε μερικά από τα σπουδαιότερα πανεπιστήμια του κόσμου, η Morrison δεν έπαψε ποτέ να είναι υπέρμαχος της ελευθερίας, της ενθάρρυνσης, της αλήθειας, της γνώσης και της γλώσσας. Όλοι οι αναγνώστες της οφείλουμε πολλά. Ας την τιμήσουμε διαβάζοντας τα έργα της.

ΕΚΤΟΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Μπορεί εδώ οι εκδοτικοί να έχουν ήδη φύγει για διακοπές αλλά στην Αμερική η πρώτη Τρίτη του Αυγούστου μας έφερε αρκετά ενδιαφέροντα βιβλία και το Βιβλιοφαγικό mashup βρίσκεται εδώ για να σας πει 2 λόγια για το καθένα από αυτά.

‘Trick Mirror’ της Jia Tolentino, μια συλλογή κειμένων της αρθρογράφου του New Yorker για τη ζωή στο ίντερνετ, τα γυναικεία σώματα, την ευαγγελική παιδική της ηλικία και την αποστασιοποίηση της από την πίστη, τις σύγχρονες απάτες και τους πολλούς γάμους στους οποίους έχει παραστεί.

‘Forgotten Bones’ της Vivian Barz, όπου όταν ο φόνος ενός παιδιού χτυπά μια μικρή πόλη, μια αστυνομικός βάζει στην άκρη τον σκεπτικισμό της για να συνεργαστεί με έναν ντόπιο καθηγητή πανεπιστημίου που έχει παράξενα και εντελώς σωστά οράματα για την υπόθεση.

‘House of Salt and Sorrows’ της Erin A. Craig, για ένα νεαρό κορίτσι όπου αφού οι 4 από τις 12 αδερφές της πεθαίνουν κάτω από μυστηριώδες συνθήκες στο απομονωμένο νησί της οικογένειας, η Annaleigh αποφασίζει να μάθει αν μια φημολογούμενη υπερφυσική κατάρα είναι πραγματικά αυτό που σκότωσε τις αδελφές της και αν υπάρχει τρόπος να προστατέψει τους υπόλοιπους και τον εαυτό της από αυτή.

‘The Remainder’ της Alia Trabucco Zerán, το υποψήφιο για Man Booker International Prize μυθιστόρημα ακολουθεί τρεις φίλους από το Santiago της Χιλής, τους Felipe, Iquela και Paloma, καθώς ξεκινούν ένα road trip με σκοπό να βρουν το χαμένο φέρετρο της μητέρας της Paloma που έχει καταλήξει κάπου στην Αργεντινή.

‘Hollow Kingdom’ της Kira Jane Buxton, όπου ένα κατοικίδιο κοράκι με το όνομα S.T. που του αρέσει να βρίζει ζει μια καλή ζωή στο Seattle μέχρι που ο ιδιοκτήτης του και όλοι οι άνθρωποι ξαφνικά ξεκινούν να μετατρέπονται σε ζόμπι, με τον S.T. να προσπαθεί να ενώσει τον ντόπιο ζωικό πληθυσμό για να σταματήσουν μαζί την αποκάλυψη.

‘Valerie’ της Sara Stridsberg, μυθιστόρημα που βρέθηκε στη longlist του Man Booker International Prize 2019 και αφηγείται τη ζωή της Valerie Solanas, φεμινίστριας, συγγραφέα του Scum Manifesto και γυναίκα που πυροβόλησε τον Andy Warhol, μέσα από τη φωνή ενός ανώνυμου αφηγητή.

‘The Turn of the Key’ της Ruth Ware, ένα βιβλίο γεμάτο μυστήριο και τρόμο που διαδραματίζεται στα Highlands της Σκωτίας καθώς μια νεαρή μπέιμπι σίτερ ανακαλύπτει κρυμμένα μυστικά σε μια απομονωμένη έπαυλη υψηλής τεχνολογίας.

‘The Hotel Neversink’ του Adam O’Fallon Price, όπου η οικογένεια Sikorsky μεταμορφώνει μια εγκαταλελειμμένη έπαυλη στα δάση των βουνών Catskills στο υπέροχο ξενοδοχείο Neversink αλλά ένα χαμένο παιδί και πολλά οικογενειακά μυστικά θα ακολουθήσουν την οικογένεια όσο τα χρόνια περνούν.

ΜΙΑ ΒΟΛΤΑ ΣΤΑ ΓΡΕΒΕΝΑ

Μια υπέροχη ιδέα έχει αρχίσει να γεμίζει τους ελεύθερους χώρους μιας πόλης της δυτικής Μακεδονίας αυτό το καλοκαίρι, μια ιδέα που μοιάζει να υιοθετούν όλο και περισσότεροι κάτοικοί της: Το #moirasou ενώνει τους βιβλιόφιλους των Γρεβενών.

“Πάμε να γεμίσουμε την πόλη μας όμορφες γωνιές και να μοιραστούμε βιβλία;” λέει το κάλεσμα του #moirasou στο Facebook που μέσα σε 35 μέρες έχει καταφέρει να στήσει μικρές, ανοιχτές ανταλλακτικές βιβλιοθήκες, προσιτές σε όλους τους κατοίκους της πόλης. Ραφάκια, καλάθια και κουτιά με βιβλία εμφανίζονται μπροστά σε πολυκατοικίες, μέσα σε μαγαζιά και στα πεζοδρόμια δίπλα στις εισόδους καταστημάτων, περιμένοντας αναγνώστες που θα πάρουν ένα από τα έργα που υπάρχουν σε αυτές και αφήνοντας ένα δικό τους βιβλίο στη θέση του.

Οι συμμετέχοντες, που αυξάνονται καθημερινά, προκαλούν φίλους και συγγενείς στο να φτιάξουν και εκείνοι τη δική τους μικρή ανταλλακτική βιβλιοθήκη, ενώ ακόμη και οι δημόσιες υπηρεσίες και οι σύλλογοι των Γρεβενών έχουν μπει στο χορό του #moirasou. Εσείς; Θα αποδεχθείτε την πρόκληση/πρόσκληση του #moirasou; Μήπως είναι ώρα να μπουν και άλλες πόλεις στο παιχνίδι; Για πάμε!

ΚΑΙ ΜΙΑ ΒΟΛΤΑ ΣΤΗ ΛΕΣΒΟ

Κι από την ηπειρωτική βιβλιόφιλη Ελλάδα στη νησιωτική βιβλιόφιλη Ελλάδα. Μια από τις ομορφότερες δανειστικές βιβλιοθήκες του φετινού καλοκαιριού βρίσκεται στον Ασπροπόταμο της Λέσβου και υπεύθυνο για αυτή είναι το βιβλιοπωλείο Madamaδι.

Το Madamaδι βρίσκεται στο Μανταμάδο, ένα χωριό με λιγότερους από 1,000 κατοίκους που βρίσκεται στη βόρεια Λέσβο. Πρόκειται μάλιστα για ένα από τα πιο ενεργά και όμορφα μικρά βιβλιοπωλεία της χώρας μας. Έτσι, δεν κάνει καμία εντύπωση το στήσιμο της δανειστικής βιβλιοθήκης που βρίσκεται στο χώρο του YaloYalo στην παραλία του Ασπροποτάμου και επιστρέφει για 4ο συνεχές καλοκαίρι.

Βιβλία για παιδιά και βιβλία για ενήλικες, βιβλία με δραστηριότητες, με εικονογράφηση και με πολύχρωμες ιστορίες αλλά και βιβλία που μιλούν για τον τόπο στον οποίο βρίσκεται η βιβλιοθήκη είναι μερικά μόνο από τα έργα που περιμένουν επισκέπτες και κατοίκους της περιοχής μέχρι και το τέλος του καλοκαιριού. Ταυτόχρονα, οι μικροί αναγνώστες θα βρουν στη βιβλιοθήκη του Madamaδι οικολογικούς παιδικούς μαρκαδόρους και πολλά φύλλα χαρτί για να περάσουν δημιουργικά το χρόνο τους και να αφήσουν τη μαμά και τον μπαμπά να πιουν με την ησυχία τους κάτι δροσερό κάτω από τον ήλιο της Λέσβου.

AND NOW, THIS

Διακόπτουμε την καλοκαιρινή, κανονική ροή του προγράμματός μας για να μάθουμε μερικά πράγματα για τα πραγματικά πειράματα που ενέπνευσαν το ‘Frankenstein’ της Mary Shelley.

Η ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΣΤΟ #INSTAVIVLIO

Το #instavivlio του Instagram είναι η μεγαλύτερη απόδειξη πως “βιβλία παραλίας” είναι όλα τα βιβλία. Οι εκατοντάδες φωτογραφίες των Ελλήνων αναγνωστών από τις θάλασσες και τις διακοπές τους μιλούν μόνες τους.

ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ

Ο Πέτρος ρωτά, “Τον τελευταίο καιρό βλέπω σχεδόν αποκλειστικά true crime σειρές και ταινίες στο Netflix, όπως τα ‘Διαβολική Ευφυΐα’ και ‘Η Εξαφάνιση της Μάντλιν Μακάν’. Αναρωτιέμαι αν υπάρχουν αντίστοιχα true crime βιβλία και αν θα μπορούσες να μου προτείνεις μερικά. Ευχαριστώ!”

Φίλε Πέτρο, πολύ καλή ερώτηση. Αγαπώ κι εγώ τα true crime έργα, είτε πρόκειται για κινηματογράφο, τηλεόραση, podcasts, είτε πρόκειται για λογοτεχνία. Σίγουρα έχω να σου προτείνω μερικά πράγματα αλλά κράτα πως μιας και δεν έχουμε αρκετά μεταφρασμένα true crime βιβλία στην Ελλάδα, η μικρή λίστα που σου φτιάχνω περιέχει περισσότερους τίτλους στα αγγλικά από ό,τι στα ελληνικά.

Το ‘Midnight in the Garden of Good and Evil’ του John Berendt είναι ίσως το πιο πολυδιαβασμένο true crime βιβλίο. Μέσα από την ιστορία της δολοφονίας του Danny Hansford από τον γνωστό έμπορο αντικών Jim Williams τον Μάιο του 1981 και τις τέσσερις δίκες που ακολούθησαν μέσα στα επόμενα 8 χρόνια, ο συγγραφέας παρουσιάζει τους ανθρώπους και την πόλη της Savannah που διαδραματίζονται τα γεγονότα του εγκλήματος. Το βιβλίο είχε κυκλοφορήσει το 1996 και στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Λιβάνης με τον τίτλο ‘Μεσάνυχτα στον κήπο του καλού και του κακού’ αλλά βρίσκεται εδώ και καιρό εκτός κυκλοφορίας (και θεωρείται αρκετά δύσκολο να βρεθεί μεταχειρισμένο).

Το ‘Helter Skelter’ του Vincent Bugliosi είναι το βιβλίο που έρχεται στο μυαλό των περισσοτέρων όταν μιλάμε για true crime. Ασχολείται με τους φόνους Tate-LaBianca που διέπραξε ο Charles Manson, ένας από τους διασημότερους και πιο αιμοσταγείς δολοφόνους της Αμερικής, μαζί με τέσσερις από τους ακολούθους του. Ο Bugliosi ήταν ο δικηγόρος κατηγορίας της υπόθεσης και έτσι προσφέρει μια μοναδική ματιά στα γεγονότα.

Για το ‘Killers of the Flower Moon’ μιλήσαμε πρόσφατα εδώ στο Βιβλιοφαγικό mashup, μιας και το εξαιρετικό βιβλίο του David Grann κυκλοφόρησε και στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Λαβύρινθος με τον τίτλο ‘Οι δολοφόνοι του ανθισμένου φεγγαριού’, σε μετάφραση Θωμά Μαστακούρη. Ασχολείται με την πολύκροτη υπόθεση της δεκαετίας του 1920 που οδήγησε στη γέννηση του FBI, τη σειρά δολοφονιών μελών της φυλής Osage, που περιελάμβανε μερικούς από τους πιο πλούσιους ανθρώπους του κόσμου και οδήγησε στην αποκάλυψη μιας από τις μεγαλύτερες συνωμοσίες στην ιστορία της Αμερικής.

Και για το ‘The Devil in the White City’ του Erik Larson έχουμε μιλήσει και μάλιστα του έχουμε αφιερώσει το δικό του κείμενο με τίτλο “Τι σχέση έχει ένας serial killer του 19ου αιώνα με τη Ρόδα των Λούνα Παρκ”. Το βιβλίο αφηγείται το στήσιμο της Διεθνούς Έκθεσης του Σικάγο του 1893, μια έκθεση που άλλαξε τον κόσμο, ενώ ταυτόχρονα μιλά για τη δράση ενός serial killer που έδρασε στο Σικάγο την εποχή της Διεθνούς Έκθεσης. Και αυτό το βιβλίο κυκλοφόρησε φέτος στα ελληνικά με τον τίτλο ‘Ο διάβολος στη λευκή πόλη’, σε μετάφραση Ειρήνης Σπερελάκη από τις Εκδόσεις Διόπτρα.

Ίσως το βιβλίο του Πάνου Σόμπολου και των Εκδόσεων Πατάκη ‘Τα εγκλήματα που συγκλόνισαν την Ελλάδα όπως τα έζησα’ να αφηγείται τα γεγονότα εγκλημάτων με ξερό, δημοσιογραφικό τρόπο, κάτι που σίγουρα δεν είναι για όλους τους αναγνώστες, ωστόσο είναι μια από τις ελάχιστες ελληνικές προσπάθειες σε true crime μονοπάτια.

Το ‘I’ll Be Gone in the Dark’ είναι ένα περσινό best seller που οδήγησε στη σύλληψη, μετά από δεκαετίες, ενός υπόπτου για τις δολοφονίες ενός ατόμου που η αστυνομία είχε βαφτίσει Golden State Killer και έδρασε στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του ‘70 και το πρώτο μισό της δεκαετίας του ‘80 στην Καλιφόρνια. Την έρευνα του βιβλίου έκανε η Michelle McNamara, που πέθανε σχεδόν 2 χρόνια πριν την έκδοσή του.

Δε νομίζω πως χρειάζεται συστάσεις το ‘Columbine’ του Dave Cullen, που ασχολείται με μια από τις πρώτες (και σίγουρα την πιο γνωστή) μαζικές δολοφονίες σε σχολείο της Αμερικής που συνέβη τον Απρίλιο του 1999 και η αιματηρή κληρονομιά που άφησε αντηχεί στους δημόσιους χώρους της χώρας μέχρι και σήμερα.

Μπορεί το ‘People Who Eat Darkness’ να μην είναι τόσο γνωστό όσο τα υπόλοιπα βιβλία της λίστας, αλλά είναι ένα επίσης εξαιρετικό δείγμα true crime λογοτεχνίας. Το έργο του Richard Lloyd Parry αφορά τη δολοφονία της 21χρονης Lucie Blackman που εξαφανίστηκε από το Τόκιο το 2000. Η αναζήτηση, η έρευνα και η δίκη που ακολούθησε δίνουν μια εις βάθος ματιά στο σύστημα απονομής δικαιοσύνης της Ιαπωνίας.

Έχετε οποιαδήποτε ερώτηση για τα βιβλία; Ψάχνετε προτάσεις για ένα συγκεκριμένο είδος ή μια συγκεκριμένη διάθεση; Θέλετε να μάθετε κάτι για συγγραφείς ή για εκδοτικούς; Για τη λογοτεχνία γενικότερα; Θέλετε στοιχεία, αριθμούς, ονόματα, λίστες; Το βιβλιοφαγικό mashup έχει τις απαντήσεις, αρκεί να κάνετε τις ερωτήσεις.

Συμπληρώστε τη φόρμα παρακάτω και ίσως η δική σας ερώτηση να απαντηθεί σε μια από τις επόμενες Δευτέρες της στήλης μας. Περιμένουμε τις ερωτήσεις σας!

ΚΑΙ ΜΙΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΒΟΛΤΑ ΣΤΗΝ ΑΡΚΑΔΙΑ

Το βιβλιοφιλικό ταξίδι μας ανά την Ελλάδα θα ολοκληρωθεί σήμερα με ένα πέρασμα από τον παραδοσιακό οικισμό της Δημητσάνα, ένα ορεινό χωριό 350 κατοίκων που βρίσκεται στην Αρκαδία.

Εκεί βρίσκεται η αρχαιότερη σωζόμενη βιβλιοθήκη της χώρας μας, που ιδρύθηκε πίσω στο 1764. Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας ήταν μια από τις 4 μόνο βιβλιοθήκες που υπήρχαν στον ελληνικό χώρο και περιείχε περίπου 5,000 τόμους.

Πολλοί από αυτούς χρησιμοποιήθηκαν στην επανάσταση του 1821 για την κατασκευή φυσιγγίων, με αποτέλεσμα σήμερα να σώζονται περίπου 550 τόμοι. Ανάμεσά τους περγαμηνές του 16ου αιώνα και σπάνια χειρόγραφα του 17ου, ενώ στη συλλογή της Βιβλιοθήκης της Δημητσάνας βρίσκονται και μερικά από τα πρώτα βιβλία από την ανακάλυψη της τυπογραφίας, τυπωμένα στη Βενετία και τη Βασιλεία.

Σήμερα η Βιβλιοθήκη Δημητσάνας λειτουργεί κανονικά, με περισσότερα από 35,000 βιβλία και χειρόγραφα, αλλά και πολλά εθνικά κειμήλια να φιλοξενούνται στους χώρους της. Ιδανικός προορισμός για όσους κάνουν road trip στην Πελοπόννησο φέτος το καλοκαίρι.

RANDOM LINKS

9 βιβλία που διαβάζονται καλύτερα καλοκαίρι, 10 πράγματα που ζηλεύω θανάσιμα από το σύμπαν του Χάρι Πότερ, το ‘Circe’ της Madeline Miller γίνεται σειρά στο HBO, σε μια ελληνίδα νηπιαγωγό το βραβείο The Freedom Through Literacy Award, γιατί το χρωστάτε στον εαυτό σας να παρατήσετε τα βιβλία που δεν απολαμβάνετε, πώς να ξεπεράσετε τους μεγαλύτερους αναγνωστικούς φόβους σας, τι σήμαινε η αντισύλληψη για τις γυναίκες συγγραφείς ενός ολόκληρου αιώνα, τα best seller κόμικς όλων των εποχών, ο Javier Marías πιστεύει πως το φασιστικό παρελθόν της Ισπανίας είναι ακόμη παρόν, για το κλείσιμο των βιβλιοθηκών και τη βοήθειά τους στην ψυχική υγεία, γιατί ακμάζει η Ιρλανδική λογοτεχνία, για την περιορισμένη γκάμα του σχεδιασμού εξωφύλλων, προς ένα νέο canon των τεχνοθρίλερ, οι κίνδυνοι του να σχεδιάζεις ένα εξώφυλλο για ένα βιβλίο που αγαπάς, γιατί νεαροί αναγνώστες του σήμερα γυρνούν την πλάτη στο ‘The Catcher in the Rye’, 6 λόγοι που ο ‘Moby-Dick’ είναι το μυθιστόρημα της εποχής μας, η ασπρίλα του μυθιστορήματος του Herman Melville και η εγκυκλοπαιδική ιδιοφυΐα του βιβλίου, τι θα διάβαζε η Jane Austen, για τα διεστραμμένα παιχνίδια του τρόμου και των θρίλερ, για την ιστορική δικαστική υπόθεση της ‘Lady Chatterley’, βρίσκοντας έμπνευση για το φανταστικό από τους δήμιους της Μεσαιωνικής Ευρώπης, ανατρέποντας και αποφεύγοντας το κλισέ των “νεκρών κοριτσιών” της αστυνομικής λογοτεχνίας, τι μπορεί να κάνει ένα βιβλίο μπροστά στον πόλεμο, οι καλύτερες βιβλιοθήκες της λογοτεχνίας, για τη σειρά ‘Fear Street’ του R.L. Stine, ένας οδηγός στα κλασικά έργα του Κορεάτικου νουάρ, η ζωή και ο θάνατος ενός Αμερικανικού ανεξάρτητου εκδοτικού, εις μνήμην Primo Levi, νουάρ και το μυστήριο του ευαγγελικισμού, τα βιβλία που κουβαλούν το βάρος όσων ζουν, κανόνες για να γράψετε ρεαλιστικές μάχες με όπλα.